Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

W pozwie z dnia 20 kwietnia 2015 r., wniesionym w elektronicznym postępowaniu upominawczym, K. W. domagał się zasądzenia od (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w W. kwoty 11.895,66 zł wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 16 maja 2014 r. do dnia zapłaty i kosztami postępowania.

Powód wyjaśnił, że kwoty tej żądał w związku z wypowiedzeniem łączącej go z pozwaną Umowy (...) z Ubezpieczeniowym Funduszem Kapitałowym (...). Oświadczył, że zawarł taką umowę z pozwaną w dniu 25 września 2006 r., licząc na ochronę ubezpieczeniową, oszczędzanie i pomnażanie zainwestowanych środków pieniężnych. Zapewnił, że do 2011 r. w zamian za ochronę ubezpieczeniową wpłacał na poczet umowy określoną kwotowo składkę, po czym w wyniku złego zarządzania umowa została przekształcona w dniu 25 września 2011 r. w umowę bezskładkową. Wyliczył, że do przekształcenia umowy wpłacił sumę 16.258,71 zł z regularnych składek. Powód stwierdził, że umowa uległa rozwiązaniu na skutek złożenia przez niego wypowiedzenia z 19 maja 2014 r. wraz z wnioskiem o wypłatę środków z rachunku ubezpieczeniowego. Wskazał, że mimo wypowiedzenia i złożenia wniosku o wypłatę pozwana nie zwróciła mu jakichkolwiek środków z rachunku. Powód podkreślił, że w związku z jego rezygnacją pozwana, opierając się na postanowieniu z Ogólnych Warunków Ubezpieczenia, naliczyła mu koszty będące w istocie opłatą likwidacyjną - pobrała opłatę wynoszącą całość wartości rachunku stworzonego z wpłaconych przez niego składek regularnych. Powód nadmienił, że w dniu przekształcenia polisy wartość rachunku wynosiła 11.895,66 zł. Zdaniem powoda, zapis w Ogólnych Warunkach Ubezpieczenia, wedle którego ubezpieczyciel w przypadku przedterminowego rozwiązania umowy (na skutek rezygnacji poprzez złożenie wniosku o całkowitą wypłatę świadczenia wykupu albo poprzez nieopłacenie w terminie należności) potrącał opłatę likwidacyjną (w dwóch pierwszych latach wszystkie środki, a w pozostałych latach opłatę według podanego wzoru) ze środków zgromadzonych na rachunku klienta, stanowił niedozwoloną klauzulę umowną w rozumieniu art. 385 ¹ § 1 k.c., gdyż powodował ograniczenie ochrony praw konsumenta i narażał jego interesy. W ocenie powoda zapis ten nie obowiązywał w stosunku do niego, a suma pieniężna pobrana przez pozwaną (jako tzw. opłata likwidacyjna w związku z przedterminowym rozwiązaniem umowy) uzyskana została przez nią bezprawnie, bez jakiekolwiek podstawy prawnej. W takiej sytuacji, według powoda, zaistniały wszelkie przesłanki bezpodstawnego wzbogacenia (uzyskanie środków finansowych poprzez pobranie opłaty likwidacyjnej spowodowało wzbogacenie pozwanej oraz zubożenie powoda), w związku z czym pozwana jest zobowiązana zwrócić mu nienależnie pobrane środki związane z naliczoną opłatą likwidacyjną. Powód zaznaczył, że choć wezwał pozwaną do zwrotu nienależnie pobranej opłaty likwidacyjnej, to nie otrzymał takiej należności, a pozwana dodała, że nie widzi podstaw do zwrotu. W końcowej części uzasadnienia pozwu powód oświadczył, że pozwana nie przekazała mu jeszcze informacji na temat wartości rachunku i wysokości pobranej opłaty, pomimo jego kontaktu z jej przedstawicielami. Powód dodał, że w związku z tym zastrzega on możliwość modyfikacji roszczenia po przedłożeniu przez pozwaną stosownej dokumentacji, z której będzie wynikać wartość rachunku jego polisy na dzień rozwiązania umowy. Powód nadmienił, że dochodzona kwota stanowi tylko część należnej mu kwoty i nie wyczerpuje w całości roszczenia wynikającego z zawartej umowy. (pozew złożony w elektronicznym postępowaniu upominawczym – k. 1-7, pozew po uzupełnieniu braków – k. 35)

Nakazem zapłaty z dnia 18 maja 2015 roku wydanym w elektronicznym postępowaniu upominawczym Sąd Rejonowy L. Z.w L. VI Wydział Cywilny w sprawie o sygn. akt VI Nc-e 732321/15 nakazał pozwanej, aby zapłaciła powodowi dochodzoną pozwem należność z ustawowymi odsetkami, a także koszty procesu w kwocie 2.549 zł. (nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym – k. 8)

(...) Spółka Akcyjna z siedzibą w W. złożyła sprzeciw od nakazu zapłaty, zaskarżając go w całości. Pozwana wniosła o oddalenie powództwa oraz zasądzenie na jej rzecz kosztów procesu. W pierwszej kolejności zarzuciła, że powództwo o zapłatę jest przedwczesne. Oświadczyła, że umowa z 25 września 2006 r. nadal obowiązuje, nie została skutecznie wypowiedziana i jest wykonywana. Pozwana dodała, że wbrew twierdzeniom powoda nie doszło do ustalenia kwoty wartości wykupu. Zapewniła, że utrzymuje rachunek powoda i świadczy mu ochronę ubezpieczeniową na mocy tej umowy. Zakwestionowała, by doszło do skutecznego wypowiedzenia umowy. Przyznała, że otrzymała wypowiedzenie umowy z 19 maja 2014 r. wraz z wnioskiem o wypłatę całkowitą środków, podpisane przez B. W. (1), do którego załączone było wyłącznie pełnomocnictwo udzielone przez powoda spółce jawnej (...) oraz radcy prawnemu M. M. (1). Pozwana podniosła, że podpisany pod pismem B. W. (1) nie wykazał swego upoważnienia do występowania w imieniu powoda czy do zastępowania radcy prawnego M. M. (1). Pozwana zwróciła nadto uwagę, że pełnomocnictwo, które dołączono do przesłanej wówczas korespondencji, nie obejmowało swym zakresem umocowania do wypowiedzenia umowy w imieniu powoda. Zdaniem pozwanej, powód nie posiada roszczenia z tytułu rozwiązania umowy czy z bezpodstawnego wzbogacenia. Odnosząc się do zasadności roszczenia, w przypadku uznania przez Sąd, że umowa została skutecznie wypowiedziana, pozwana wskazała, że powód nie sprostał obowiązkom wynikającym z art. 6 k.c. i art. 232 k.p.c., a w szczególności nie wykazał przesłanek abuzywności postanowienia wzorca, o których mowa w art. 385 ¹ k.c., tj. że postanowienie nie dotyczy głównych świadczeń stron, narusza dobre obyczaje i interes powoda w sposób rażący. Zdaniem pozwanej, kwestionowane przez powoda postanowienie Ogólnych Warunków Ubezpieczenia nie może stanowić postanowienia niedozwolonego w rozumieniu art. 385 ¹ k.c. z uwagi na fakt, że dotyczy świadczenia głównego pozwanej i jest sformułowane w sposób jednoznaczny, co więcej, postanowienie to nie narusza interesów powoda jako konsumenta, tym bardziej nie narusza ich w sposób rażący, postanowienie to jest też zgodne z dobrymi obyczajami. W ocenie pozwanej wypłata powodowi wartości polisy spowodowałaby zachwianie równości stron umowy ubezpieczenia, gdyż w takiej sytuacji zakład ubezpieczeń zwróciłby ubezpieczającemu całość zgromadzonych środków, pomimo udzielania ochrony ubezpieczeniowej przez cały czas trwania umowy ubezpieczenia i poniesienia wysokich kosztów jej zawarcia i wykonania. Pozwana stwierdziła, że powództwo skierowane przez powoda, pod pretekstem ochrony przysługującej konsumentom, ma na celu bezkosztowne wycofanie wpłaconych środków, powodując tym samym nieusprawiedliwione wzbogacenie po stronie powoda i stratę finansową po stronie pozwanej. (sprzeciw od nakazu zapłaty - k. 11-12, pismo uzupełniające sprzeciw - k. 52-66)

Postanowieniem z 18 czerwca 2015 roku Sąd Rejonowy L. (1)stwierdził skuteczne wniesienie sprzeciwu i utratę mocy nakazu zapłaty, przekazując sprawę do Sądu Rejonowego dla W. M.w W.. (postanowienie - k. 21)

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 9 września 2006 roku K. W. (jako ubezpieczony i ubezpieczający) wypełnił wniosek o zawarcie ze (...) Spółką Akcyjną z siedzibą w W. (dalej jako: (...)) umowy ubezpieczenia na życie z ubezpieczeniowym funduszem kapitałowym ze składką regularną (...). We wniosku podał jako uposażonych: E. W., D. W. i Mają W.. W warunkach zawarcia umowy wskazał, że okres ubezpieczenia ma wynosić 30 lat, wysokość składki regularnej to kwota 3.000 zł, płatna rocznie. We wniosku K. W. oświadczył, że otrzymał i zapoznał się z treścią Ogólnych Warunków Ubezpieczenia na Życie z Ubezpieczeniowym Funduszem Kapitałowym ze składką Regularną (M. Spektrum/M. M.) o indeksie (...) - (...), z treścią Regulaminu Ubezpieczeniowych Funduszy Kapitałowych o indeksie (...)- (...), z Wykazem Ubezpieczeniowych Funduszy Kapitałowych i Portfeli Modelowych oferowanych przez S. o indeksie (...). Wniosek przyjęła T. S. - osoba wykonująca czynności agencyjne w imieniu agenta (...) sp. z o.o. Wniosek ten wpłynął do S. w dniu 19 września 2006 r. Po jego złożeniu K. W. uiścił kwotę 3.000 zł tytułem składki za pierwszy rok. (dowód: wniosek – k. 74-76, polisa - k. 77; okoliczności bezsporne)

Po złożeniu wniosku o zawarcie umowy i opłaceniu składki między K. W. a S. doszło do zawarcia w dniu 25 września 2006 r. umowy ubezpieczenia na życie z ubezpieczeniowym funduszem kapitałowym ze składką regularną (...), w związku z czym tego dnia wystawiona została polisa nr (...). Początek okresu ubezpieczenia określono w niej na dzień 25 września 2006 r., a koniec – na dzień 24 września 2036 r. Jako świadczenie ubezpieczeniowe z tytułu dożycia przez ubezpieczonego daty dożycia wskazano wartość polisy na koniec okresu ubezpieczenia, a jako świadczenie ubezpieczeniowe z tytułu śmierci wskazano wyższą z kwot – kwotę równą wartości polisy powiększoną o kwotę równą 10% wartości polisy albo kwotę równą sumie wpłaconych składek regularnych i składek dodatkowych zmniejszoną o częściowe wykupy. W umowie określono składkę regularną na poziomie 3000 zł, opłacaną rocznie. Jako uposażonych wymieniono trzy osoby podane we wniosku o zawarcie umowy. W polisie zaznaczono, że stanowi ona integralną część umowy. Dodano, że prawa i obowiązki wynikające z umowy zostały określone w Ogólnych Warunkach Ubezpieczenia na Życie z Ubezpieczeniowym Funduszem Kapitałowym ze Składką Regularną M. Spektrum o indeksie (...) oraz w Regulaminie Ubezpieczeniowych Funduszy Kapitałowych o indeksie (...)- (...). W § 12 tych Ogólnych Warunków Ubezpieczenia wskazano, w jakich sytuacjach umowa ulegała rozwiązaniu. W dniu 11 października 2006 r. K. W. potwierdził odbiór polisy. Wskazał, że treść polisy została mu wyjaśniona przez T. S.. Od września 2006 r. S. przekazywała agentowi ( (...) sp. z o.o.) prowizję z tytułu zawartej umowy ubezpieczenia potwierdzonej polisą nr (...). (dowód: polisa – k. 39, Ogólne Warunki Ubezpieczenia – k. 40-43, k. 123-126, potwierdzenie odbioru polisy – k. 78, zestawienie prowizji wypłaconej agentowi z tytułu umowy – k. 84-87, faktura agenta z 2006 r. – k. 88, potwierdzenie uiszczenia wynagrodzenia agentowi w 2006 r. – k. 89)

Od września 2006 r. do września 2011 r. K. W. uiszczał składki na poczet umowy ubezpieczenia zawartej w dniu 25 września 2006 r. Z tego tytułu do 25 września 2011 r. uiścił na rzecz S. sumę 16.258,71 zł (3.000 zł + 3.120 zł + 3.247,92 zł + 3.377,84 zł + 3.512,95 zł). Z dniem 25 września 2011 r. umowa została przekształcona w umowę bezskładkową. Po dniu 25 września 2011 r. K. W. nie wpłacał już środków na poczet tej umowy. (okoliczności bezsporne)

Pismem z 13 lutego 2014 r. radca prawny M. M. (3), działając w imieniu K. W., wezwał S. do zapłaty w związku z umową potwierdzoną polisą nr (...). W odpowiedzi na to wezwanie S. skierowała do kancelarii radcy prawnego M. M. (3) pismo z 13 marca 2014 r., w którym stwierdziła, że nie widzi podstaw do zapłaty żądanej kwoty. S. wskazała, że umowa została zawarta na podstawie Ogólnych Warunków Ubezpieczenia, zawierających wszelkie postanowienia kształtujące stosunek umowny stron, w tym postanowienia dotyczące rozliczeń między stronami na wypadek przedterminowego rozwiązania umowy. S. zaznaczyła, że przyjęcie przez nią takich postanowień nie daje podstaw do uznania, iż zostały naruszone dobre obyczaje bądź interesy konsumenta. S. zapewniła, że od początku działalności dokłada wszelkich starań, by dobra i słuszne interesy jej klientów nie doznały uszczerbku, w szczególności przez rzetelne informowanie klientów w procesie podejmowania przez nich decyzji o zawarciu umowy ubezpieczenia, w tym o korzyściach i możliwych konsekwencjach związanych z korzystaniem z oferowanych przez nią usług. (dowód: pismo S. z 13 marca 2014 r. – k. 46)

W dniu 23 maja 2014 r. S. otrzymała skierowane do niej pismo z 19 maja 2014 r., zatytułowane „Wypowiedzenie umowy wraz z wnioskiem o wypłatę całkowitą środków z rachunku”. W stopce pisma były dane kancelarii (...), R. i partnerzy adwokaci i radcowie prawni sp. p. w P.. W piśmie wskazano, że dotyczy ono K. W. i polisy nr (...). Pod pismem znajdowało się miejsce na podpis radcy prawnego M. M. (3) (pod pismem znajdował się stosowny wydruk imienia i nazwiska oraz zawodu). Pod pismem podpisał się B. W. (1). Zaznaczył przy tym, że składa podpis „z upoważnienia”. W piśmie tym, działając w imieniu K. W., z powołaniem się na udzielone pełnomocnictwo dołączone do tego pisma, na podstawie § 11 ust. 1 pkt 3 Ogólnych Warunków Ubezpieczenia wypowiedziano umowę ubezpieczenia nr (...) z 25 września 2006 r. oraz na podstawie § 24 ust. 1 Ogólnych Warunków Ubezpieczenia na życie z ubezpieczeniowym funduszem kapitałowym ze Składką Regularną – M. Spektrum wniesiono o całkowitą wypłatę wartości polisy. Jednocześnie wniesiono o zaniechanie pobierania opłaty likwidacyjnej za wypłatę środków z rachunku w związku z tym, że zapisy ogólnych warunków ubezpieczenia podobne do przedmiotowych zostały uznane przez Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumenta za klauzule niedozwolone. W piśmie wskazano, że wpłaty należności z tytułu żądanej kwoty należy dokonać na rachunek bankowy kancelarii wskazany w stopce pisma. W uzasadnieniu pisma podano między innymi, że w świetle utrwalonego orzecznictwa sądowego postanowienia umowne, zgodnie z którymi fundusze inwestycyjne pobierały opłaty manipulacyjne związane z likwidacją polis inwestycyjnych, są niedozwolone, a przez to nie wiążą. Zaznaczono, że taki zapis nie mógł być zawarty w Ogólnych Warunkach Umów, a jeżeli znajduje się w Warunkach (...), to na podstawie art. 385 ¹ § 1 k.c. nie wiąże ubezpieczającego. W podsumowaniu pisma podano, że konieczna jest wypłata 100% wartości rachunku polisy na dzień przekształcenia umowy w umowę bezskładkową na dzień 25 września 2011 r. Do pisma z 19 maja 2014 r., które wpłynęło do S., załączono pełnomocnictwo z 23 października 2013 r. W tym pełnomocnictwie K. W. oświadczył, że ustanawia V. H. S. (...) sp.j. oraz radcę prawnego M. M. (1) pełnomocnikiem do prowadzenia sprawy K. W. przeciwko (...) Towarzystwo (...) o zapłatę lub uznanie warunków umowy za niedozwolone. Pod tym stwierdzeniem wskazano, że pełnomocnictwo obejmuje umocowanie do reprezentowania w zakresie art. 91 k.p.c., pełnomocnik może udzielać dalszych pełnomocnictw, w tym również profesjonalnym pełnomocnikom w zakresie art. 91 k.p.c. Podano też, że pełnomocnictwo obejmuje upoważnienie do odbioru przez ustanowionego pełnomocnika wszelkich świadczeń i kwot zasądzonych i przyznanych przez sądy (należność główna, odsetki, koszty procesu i inne) we wskazanym powyżej postępowaniu, a także wszelkich świadczeń i kwot należnych w tym postępowaniu stronie lub jej pełnomocnikowi, w tym kosztów procesu, wpisów sądowych oraz kosztów zastępstwa procesowego. Nadmieniono, że zasądzone przez sądy koszty zastępstwa procesowego stanowią odrębne wynagrodzenie przysługujące ustanowionemu pełnomocnikowi; do kwot zasądzonych przez sądy zostanie doliczony podatek VAT wg obowiązującej stawki; zwrot powyższych świadczeń, kwot i należności winien nastąpić na rzecz i do rąk ustanowionego pełnomocnika, w przypadku otrzymania zasądzonych przez sądy kwot zastępstwa procesowego mocodawca zobowiązuje się niezwłocznie przekazać te kwoty na rzecz ustanowionego pełnomocnika. (dowód: wypowiedzenie z 19 maja 2014 r. – k. 44-45, kopia wypowiedzenia otrzymanego przez S. wraz z załączonym pełnomocnictwem - k. 79-82)

S. nie uznała, aby na skutek pisma z 19 maja 2014 r. zawarta z K. W. umowa z dnia 25 września 2006 r. została skutecznie wypowiedziana. S. przyjęła, że podpisana pod tym pismem osoba nie była umocowana do złożenia w imieniu K. W. oświadczenia o wypowiedzeniu (rozwiązaniu) umowy. (okoliczności bezsporne)

W odpowiedzi na pismo z 23 maja 2014 r. zawierające wezwanie do zapłaty S. skierowała do kancelarii radcy prawnego M. M. (3) pismo z 23 czerwca 2014 r. W tym piśmie poinformowała, że nie widzi podstaw do zapłaty żądanej kwoty. Wskazała, że umowa ubezpieczenia na życie z ubezpieczeniowym funduszem kapitałowym została zawarta na podstawie Ogólnych Warunków Ubezpieczenia, które zawierają wszelkie postanowienia kształtujące stosunek umowny stron, w tym postanowienia dotyczące rozliczeń pomiędzy stronami na wypadek przedterminowego rozwiązania umowy ubezpieczenia. Podała, że przyjęcie takiego uregulowania przez S. nie daje podstaw do uznania, że zostały naruszone dobre obyczaje bądź interesy konsumenta, w związku z czym rozwiązanie umowy może nastąpić jedynie na zasadach określonych w Ogólnych Warunkach Ubezpieczenia. Nadto wskazano, że z przesłanego pełnomocnictwa nie wynikało umocowanie do wypowiedzenia umowy, a poza tym pan B. W. (1) nie przedstawił upoważnienia. Nadmieniono, że w przypadku woli rozwiązania umowy zgodnie z Ogólnymi Warunkami Ubezpieczenia należy złożyć wniosek w tej sprawie oraz kopię dowodu osobistego osoby uprawnionej . (dowód: pismo S. z 23 czerwca 2014 r. – k. 83)

S. do chwili obecnej realizuje zawartą z K. W. umowę z 25 września 2006 r., potwierdzoną polisą nr (...). W szczególności nalicza na rzecz agenta prowizję z tytułu tej umowy. Od września 2006 r. do końca kwietnia 2015 r. tytułem prowizji z tej umowy S. naliczyła na rzecz agenta sumę 3.250,23 zł. (dowód: zestawienie prowizji wypłaconej agentowi z tytułu umowy potwierdzonej polisą nr (...) – k. 84-87, faktura agenta z 2006 r. – k. 88, potwierdzenie uiszczenia wynagrodzenia agentowi w 2006 r. – k. 89)

Stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie wymienionych wyżej dokumentów oraz w oparciu o okoliczności między stronami bezsporne. Istotnego znaczenia dla ustalenia stanu faktycznego sprawy nie miał wyciąg z raportu rzecznika ubezpieczonych (k. 97-99), artykuł dotyczący opłat likwidacyjnych (k. 100-101), kopie wyroków z uzasadnieniami (k. 102-122).

Na rozprawie strona powodowa złożyła skan upoważnienia z 19 maja 2014 r. (k. 94), wnosząc o przeprowadzenie dowodu z tego skanu. Nie uprawdopodobniła przy tym okoliczności z art. 207 § 6 k.p.c. Na podstawie tego przepisu Sąd pominął ten dowód jako spóźniony. Powód już w pozwie mógł zgłosić taki dowód (tym bardziej, że w piśmie z 23 czerwca 2014 r. S. wskazywała na brak stosownego upoważnienia dla B. W. (1)). Niezależnie od tego stwierdzić trzeba, że strona pozwana zakwestionowała wiarygodność tego skanu. Złożenie, zgodnie z wnioskiem strony powodowej, oryginału upoważnienia albo odpisu poświadczonego za zgodność z oryginałem spowodowałoby przedłużenie postępowania. Wiązałoby się z odroczeniem rozprawy. Już na rozprawie w dniu 23 listopada 2015 r. strona powodowa mogła złożyć oryginał albo właściwie poświadczony odpis tego upoważnienia, czego nie uczyniła. Wreszcie zauważyć trzeba, że przedmiotowe upoważnienie nie miało istotnego znaczenia w niniejszej sprawie. Była w nim bowiem mowa o udzieleniu upoważnienia dla (...) (osoba taka nie złożyła podpisu pod wypowiedzeniem z 19 maja 2014 r.), a nie dla B. W. (1).

Sąd oddalił zgłoszony na rozprawie wniosek strony powodowej o przesłuchanie powoda „na okoliczność wiarygodności dokumentu upoważnienia dla Pana B. W. (2) jak również na okoliczność nieotrzymania ogólnych warunków umowy w terminie, który umożliwiałby odstąpienie od umowy bez jakichkolwiek kosztów” (k. 127). Po pierwsze, wniosek ten był spóźniony w świetle art. 207 § 6 k.p.c. Po drugie, nie miał on istotnego znaczenia dla rozstrzygnięcia sprawy.

Sąd oddalił również wnioski strony pozwanej o dopuszczenie dowodu z przesłuchania stron (ograniczonego do przesłuchania powoda) oraz dowodu z opinii biegłego aktuariusza (k. 53). Nie miały one istotnego znaczenia w niniejszej sprawie. Wnioski te strona pozwana zgłosiła z ostrożności, na wypadek uznania, że roszczenie powoda nie jest przedwczesne. Przed zamknięciem rozprawy z ustalonego stanu faktycznego wynikało, że roszczenie powoda jest przedwczesne (w rozumieniu strony pozwanej), gdyż umowa nie została skutecznie wypowiedziana. Powód bowiem nie wykazał, aby do rozwiązania umowy doszło.

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo nie zasługiwało na uwzględnienie w jakimkolwiek zakresie.

Roszczenie powoda nie zostało udowodnione ani co do zasady, ani co do wysokości. Strona pozwana kwestionowała zarówno zasadę, jak i wysokość dochodzonego roszczenia. To na stronie powodowej z mocy art. 6 k.c. i art. 232 k.p.c. ciążył obowiązek udowodnienia zasadności oraz wysokości roszczenia. Z tego obowiązku powód nie wywiązał się. Powód nie udowodnił swych twierdzeń zawartych w pozwie co do tego, że umowa z 25 września 2006 r. została rozwiązana.

Rozkład ciężaru dowodu kształtuje się według ogólnych reguł dowodzenia wynikających z art. 6 k.c. i art. 232 k.p.c. Zgodnie z art. 6 k.c. ciężar udowodnienia faktu spoczywa na osobie, która z faktu tego wywodzi skutki prawne. Przepis ten formułuje podstawową regułę rozkładu ciężaru dowodu w sporze cywilnoprawnym, wskazując przede wszystkim, kogo obciążają skutki niepowodzenia procesu dowodzenia (tak zwany ciężar dowodu w znaczeniu materialnoprawnym). W świetle wynikającej z tego przepisu reguły za prawdziwe mogą być w procesie cywilnym przyjęte jedynie te fakty, które zostały udowodnione przez stronę obciążoną ciężarem ich dowodzenia, zaś pominięte powinny zostać te fakty, które przez stronę obciążoną obowiązkiem dowodzenia nie zostały w sposób należyty wykazane. Nie budzi przy tym wątpliwości, że w okolicznościach rozpoznawanej sprawy to stronę powodową obciążał obowiązek wykazania istnienia roszczenia materialnoprawnego stanowiącego podstawę dochodzonego w tej sprawie żądania zapłaty.

Materialnoprawną zasadę rozkładu ciężaru dowodu (art. 6 k.c.) uzupełniają reguły procesowe (w szczególności art. 3 § 1 k.p.c. oraz art. 232 k.p.c.) nakazujące stronom przejawiać aktywność w celu wykazania wszystkich istotnych okoliczności i faktów, z których wywodzą skutki prawne, w szczególności wskazywać dowody. Obowiązek przedstawiania dowodów odnosi się zarówno do przesłanek dotyczących samej zasadności dochodzonego roszczenia, jak i jego wysokości. Niedochowanie powyższych obowiązków skutkuje ryzykiem przegrania procesu przez stronę, którą obciążał ciężar wykazania okoliczności istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy.

Na gruncie rozpoznanej sprawy powód nie wykazał zasadności roszczenia, a w szczególności tego, że przysługuje mu jakiekolwiek roszczenie związane z rozwiązaniem umowy z 25 września 2006 r. Powód nie udowodnił też wysokości roszczenia. Nawet gdyby przyjąć, że do rozwiązania umowy doszło, to żaden dowód nie potwierdza wysokości żądanej przez powoda kwoty. W pozwie powód wskazał na dwie kwoty związane z przedmiotową umową. Po pierwsze, wyliczył, że do przekształcenia umowy wpłacił sumę 16.258,71 zł z regularnych składek. Po drugie, podał, że w dniu przekształcenia polisy wartość rachunku wynosiła 11.895,66 zł. O ile kwota 16.258,71 zł znajduje potwierdzenie w dokumentach znajdujących się w aktach sprawy (k. 84-87), o tyle kwota 11.895,66 zł wynika jedynie z twierdzeń powoda, kwestionowanych zresztą przez pozwaną. Nie została ona wykazana w żaden sposób.

W niniejszej sprawie bezspornym było, że powód i pozwana zawarli w dniu 25 września 2006 r. umowę ubezpieczenia na życie z ubezpieczeniowym funduszem kapitałowym ze składką regularną (...). Umowa obejmowała okres ubezpieczenia od 25 września 2006 r. do 24 września 2036 r. W tym okresie powód był zobowiązany do uiszczania składki rocznej. Z dniem 25 września 2011 r. umowa uległa przekształceniu w umowę bezskładkową, zgodnie z postanowieniami Ogólnych Warunków Ubezpieczenia (por. § 18). Nadal jednak obowiązywała. Obowiązuje ona do chwili obecnej. Pozwana realizuje tę umowę, między innymi utrzymuje ona ciągle rachunek powoda, nalicza agentowi prowizję z tytułu tej umowy. Na gruncie niniejszej sprawy nie doszło do rozwiązania tej umowy. Nie zaistniała bowiem żadna z okoliczności przewidzianych w § 12 Ogólnych Warunków Ubezpieczenia. W szczególności powód nie odstąpił od umowy (por. § 12 ust. 1 pkt 1 OWU). Nie złożył pozwanej oświadczenia o rozwiązaniu umowy (por. § 12 ust. 1 pkt 2 OWU). Nie doszło do sytuacji niezapłacenia składki regularnej (por. § 12 ust. 1 pkt 3 OWU). Nie doszło do złożenia wniosku o wypłatę wartości wykupu, a przez to do rozwiązania umowy wskutek wypłaty wartości wykupu (por. § 12 ust. 1 pkt 6 OWU). Powód takich sytuacji nie udowodnił.

Strona powodowa twierdziła, że do rozwiązania umowy doszło wskutek złożenia pisma z 19 maja 2014 r. (k. 44-45, k. 79-82). Pozwana przyznała, że takie pismo otrzymała (w dniu 23 maja 2014 r., jak wynika z prezentaty na kopii posiadanej przez pozwaną). Słusznie jednak pozwana stwierdziła, że w związku ze złożeniem tego pisma nie doszło do rozwiązania umowy z 25 września 2006 r. Nie zostało bowiem udowodnione, aby pismo z 19 maja 2014 r. złożył powód albo osoba działająca w jego imieniu. Pod tym pismem podpisał się B. W. (1). Nie zostało wykazane, aby B. W. (1) działał w imieniu powoda. Do tego pisma załączono pełnomocnictwo z 23 października 2013 r. (k. 82). Nie było to jednak pełnomocnictwo udzielone przez powoda dla B. W. (1). Z żadnego dokumentu nie wynikało, aby B. W. (1) podpisany pod pismem z 19 maja 2014 r. działał w imieniu powoda. Nawet w toku niniejszego procesu nie zostało to wykazane. Na rozprawie strona powodowa złożyła co prawda skan upoważnienia, który to dowód z wyżej przywołanych przyczyn został pominięty, jednak zauważyć trzeba, że skan ten przedstawiał upoważnienia dla B. W. (2), a nie dla B. W. (1) (k. 94). Niezależnie od tego zaznaczyć należy, że załączone do pisma z 19 lutego 2014 r. pełnomocnictwo (k. 82) miało charakter procesowy (wyraźnie odwoływało się do treści art. 91 k.p.c.). W szczególności nie uprawniało do tego rodzaju czynności (czynności z zakresu prawa materialnego) jak złożenie w imieniu powoda oświadczenia woli o rozwiązaniu umowy bądź o złożeniu żądania o wypłatę wartości wykupu, w wyniku którego umowa zostałaby rozwiązana. Wreszcie nadmienić trzeba, że załączone do pisma z 19 lutego 2014 r. pełnomocnictwo obejmowało umocowanie do działania przeciwko podmiotowi o firmie (...), a nie do działania przeciwko pozwanej. Na gruncie niniejszej sprawy nie zostały spełnione warunki przewidziane w § 25 ust. 2 OWU konieczne do skutecznego wystąpienia przez powoda o wypłatę wartości wykupu (przewidziano w tym postanowieniu trzy warunki, które nie zostały wypełnione), a przez to do rozwiązania umowy wskutek złożenia wniosku o wypłatę świadczenia wykupu.

Pozwana w piśmie z 23 czerwca 2014 r. wskazała na swe zastrzeżenia co do skuteczności pisma z 19 maja 2014 r., w szczególności co do umocowania osoby podpisanej pod tym pismem do działania w imieniu powoda. Powód jednak nie odniósł się w żadnym aspekcie do tych zastrzeżeń. W okolicznościach rozpoznawanej sprawy nie było można przyjąć, że doszło do rozwiązania umowy z 25 września 2006 r. Umowa ta nadal obowiązuje. Nie doszło w szczególności do wypłaty wartości wykupu w rozumieniu § 12 ust. 1 pkt 6 OWU (w zw. z § 25 OWU) ani do pobrania opłaty likwidacyjnej przez pozwaną.

Mając na uwadze powyższe ustalenia i rozważania, Sąd oddalił w całości powództwo.

O kosztach procesu Sąd orzekł na podstawie art. 98 § 1 i 3 k.p.c. w zw. z art. 99 k.p.c. Powód w całości przegrał sprawę i dlatego zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik procesu ciążył na nim obowiązek poniesienia kosztów procesu, w tym obowiązek zwrotu kosztów procesu poniesionych przez pozwaną. W punkcie drugim wyroku Sąd zasądził od powoda na rzecz pozwanej kwotę 2.417 zł tytułem zwrotu kosztów procesu. Kwota ta obejmowała wynagrodzenie zawodowego pełnomocnika reprezentującego pozwaną. Została ona ustalona w oparciu o § 2 ust. 1 i 2 oraz § 6 pkt 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (Dz. U. z 2013 r., poz. 490 ze zm.).

ZARZĄDZENIE

Odpis wyroku z uzasadnieniem proszę doręczyć pełnomocnikom stron.