Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 8 lutego 2017 r.

Sąd Rejonowy w Legionowie III Wydział Rodzinny i Nieletnich

w następującym składzie:

Przewodniczący: SSR Dorota Hańczyc-Górska

Protokolant: Magdalena Kopińska

po rozpoznaniu w dniu 8 lutego 2017 r. w Legionowie na rozprawie

sprawy z powództwa małoletniego A. W. (1)

przeciwko E. W.

o alimenty

I.  zasądza alimenty od pozwanego E. W. na rzecz syna A. W. (1) urodzonego (...) w W. w kwocie po 300 (trzysta) złotych miesięcznie płatne do rąk matki D. M. do dnia 10 każdego miesiąca z góry z ustawowymi odsetkami w przypadku uchybienia terminowi płatności którejkolwiek z rat poczynając od dnia 1 września 2016 roku

II.  oddala powództwo w pozostałej części

III.  odstępuje od obciążenia pozwanego kosztami sądowymi i przejmuje je na Rachunek Skarbu Państwa

IV.  nadaje wyrokowi w punkcie I rygor natychmiastowej wykonalności.

UZASADNIENIE

W dniu 1 września 2016 roku małoletni powód A. W. (1) reprezentowany przez przedstawicielkę ustawową D. M. złożył przeciwko E. W. pozew o alimenty, w którym wniósł o zasądzenie od pozwanego na swoją rzecz tytułem alimentów kwoty 700 złotych miesięcznie płatnych do rąk matki do dnia 10 każdego miesiąca wraz z ustawowymi odsetkami w przypadku opóźnienia przez pozwanego w zapłacie którejkolwiek z rat, zasądzenie od pozwanego na rzecz małoletniego powoda kosztów postępowania według norm prawem przepisanych oraz wydanie wyroku zaocznego w przypadku nie stawienia się pozwanego na rozprawę. W uzasadnieniu wskazał, że A. W. (2) urodzony dnia (...) pochodzi z nieformalnego związku (...). Do dnia 22 kwietnia 2016 roku rodzice małoletniego zamieszkiwali wspólnie z małoletnim. Od tego czasu pozwany w żaden sposób nie partycypuje w kosztach utrzymania i wychowania małoletniego i utrzymuje z nim sporadyczny kontakt. Małoletni powód pozostaje na wyłącznym utrzymaniu matki. Pozwany otrzymuje rentę z ZUS w kwocie 1240 złotych brutto oraz świadczenie z MOPS w kwocie 153 złotych. (dowód: k. 1 – 2)

W toku postępowania na rozprawie w dniu 14 grudnia 2016 roku matka małoletniego powoda popierała powództwo w całości. (k. 35) Natomiast na rozprawie w dniu 8 lutego 2017 roku przedstawicielka ustawowa małoletniego powoda zaproponowała kwotę 300 złotych tytułem alimentów, (k. 68), jednak poparła powództwo w całości. (k. 69 – verte)

Pozwany E. W. na rozprawie w dniu 14 grudnia 2016 roku wniósł o oddalenie powództwa, (k. 35), zaś na rozprawie w dniu 8 lutego 2017 roku wniósł o oddalenie powództwa i oświadczył, że może płacić alimenty w kwocie 100 złotych do zakończenia postępowania egzekucyjnego. (k. 68, k. 60 – verte) W odpowiedzi na pozew opisał swoją sytuację majątkową i zdrowotną, jednak nie zajął stanowiska co do alimentów na rzecz syna. (k. 58 – 59)

Na podstawie całokształtu materiału dowodowego zgromadzonego w sprawie Sąd Rejonowy ustalił następujący stan faktyczny:

Małoletni powód A. W. (2) urodzony dnia (...) w W. pochodzi z nieformalnego związku (...). (dowód: odpis skrócony aktu urodzenia k. 4) Rodzice małoletniego powoda nie zamieszkują wspólnie. Obecnie małoletni powód zamieszkuje z matką i pozostaje na jej wyłącznym utrzymaniu. A. W. (2) ma niespełna 10 lat, uczęszcza do III klasy publicznej szkoły podstawowej. Nie uczęszcza na płatne zajęcia dodatkowe. Nie choruje przewlekle poza chorobami wieku dziecięcego. Jego matka oszacowała miesięczny koszt jego utrzymania na kwotę 500 złotych. Utrzymuje sporadyczny kontakt z pozwanym. (dowód: przesłuchanie D. M. k. 35, k. 68 – verte – 69)

Matka małoletniego powoda D. M. ma 38 lat. Posiada wyższe wykształcenie, z zawodu jest ekonomistą. Pracuje jako księgowa w firmie K2 (...) S. A. w W. i z tego tytułu osiąga miesięczne wynagrodzenie w kwocie około 3500 złotych netto. (dowód: zaświadczenie k. 5, k. 17) W 2015 roku osiągnęła przychód w kwocie 56 321złotych, a dochód w kwocie 54 652,28 złotych. (dowód: kopia Pit 37 k. 18 – 21) Dostaje raz w roku premię. D. M. zamieszkuje wraz z synem i ojcem w domu będącym własnością jej babci, która zmarła, jednak postępowanie spadkowe nie zostało jeszcze przeprowadzone. Do czasu śmierci babci dysponowała jej rentą. Ojciec matki powoda przeszedł dwa wylewy i jest na rencie. D. M. sama pokrywa koszty związane z utrzymaniem domu. Ponosi koszt podatku od nieruchomości w kwocie 700 złotych rocznie, telefon komórkowy – około 100 złotych, internet i telefon stacjonarny – 100 złotych miesięcznie, energia elektryczna – 100 – 150 złotych, gaz – około 150 złotych, wywóz nieczystości raz na kwartał 150 złotych, wywóz śmieci – 150 złotych. Dom jest opalany węglem i drzewem i miesięczny koszt jego ogrzewania wynosi 150 złotych. Ojciec matki powoda dokłada miesięcznie kwotę 200 – 300 złotych do kosztów utrzymania domu. Całkowity miesięczny koszt utrzymania domu matka powoda oszacowała na kwotę 800 – 1000 złotych. D. M. spłaca pożyczkę zaciągniętą w pracy w kwocie 5000 złotych oraz pożyczkę na zakup pralki i lodówki, który spłaca w miesięcznych ratach w kwocie 130 złotych. Nie osiąga innych dochodów i nie prowadzi wspólnego gospodarstwa domowego ze swoim ojcem. D. M., jak podała, nie posiada oszczędności ani majątku poza samochodem marki C. (...) z 2008 roku o wartości około 11 000 złotych. (dowód: przesłuchanie D. M. k. 68 – verte - 69, k. 35, przesłuchanie E. W. k. 69 – 69 – verte, k. 36)

Pozwany E. W. ma 49 lat, posiada średnie wykształcenie, z zawodu jest technikiem elektronikiem. Zna obsługę komputera. Pracował jako magazynier do 2009 roku, aktualnie jest na rencie z uwagi na zły stan zdrowia. Powód podał, że rentę ma orzeczoną na 2 – 3 lata, posiada I stopień niepełnosprawności. Otrzymuje świadczenie w kwocie 1239,70 złotych brutto. Z otrzymywanej renty potrącana jest kwota 309, 92 złotych z tytułu egzekucji administracyjnej. (k. 49 pismo z ZUS, potwierdzenia przelewów k. 60 - 64) Zaciągnął kredyt w kwocie 40 000 złotych w okresie, kiedy jeszcze pracował. W 2015 roku osiągnął przychód w kwocie 14 478,66 złotych. (dowód: deklaracja k. 54) Ojciec małoletniego powoda nadużywał alkoholu i obecnie, jak podał, nie pije od roku. Cierpi na: cukrzycę typu 3 leczoną intensywną insulinoterapią, nadciśnienie tętnicze, jest po częściowej resekcji trzustki z powodu martwiczego zapalenia w 2009 roku o etiologii alkoholowej z następowym przewlekłym zapaleniem trzustki, marskość wątroby zrekompesowaną – żylaki dna żołądka, gastroenteropatię wrotną, splenomegalię, zespół zależności alkoholowej, nadczynność tarczycy z przebiegu choroby H. leczonej LT4, uchyłek przewodu moczowego, przebytą kwasica ketonowa w sierpniu 2015 roku, chorobę wrzodową żołądka i dwunastnicy w wywiadzie, stan po częściowej resekcji trzustki w 2009 roku, stan po polipektomii dwunastnicy. (dowód: zaświadczenie lekarskie k. 65) Na stałe przyjmuje leki, na które miesięcznie wydaje kwotę 100 – 180 złotych. Zamieszkuje w mieszkaniu, jak określił, swojej dobrej znajomej, od której wynajmuje pokój i z tego tytułu uiszcza jej kwotę 410 złotych miesięcznie. Nie ma majątku. Ma już dorosłego syna z poprzedniego związku. Nie ma na utrzymaniu innych dzieci poza małoletnim powodem. Pozostaje pod dozorem kuratora sądowego. Pozostają w konflikcie z matką małoletniego powoda. E. W. sporadycznie kontaktuje się z synem. (dowód: przesłuchanie E. W. k. 69 – 69 – verte, k. 36, przesłuchanie D. M. k. 68 – verte - 69, k. 35)

W istocie Sąd Rejonowy dał wiarę dowodowi z przesłuchania D. M. oraz E. W., bowiem w kwestiach ważnych dla rozstrzygnięcia sprawy zeznali oni zgodnie. Ich zeznania różniły się w części dotyczącej konfliktu pomiędzy byłymi partnerami, co nie jest przedmiotem niniejszego postępowania.

Sąd nie uwzględnił twierdzenia pozwanego, iż koszt utrzymania małoletniego przedstawiony przez jego matkę oraz koszty utrzymania domu są zawyżone. Z zasad doświadczenia życiowego wynika, iż miesięczny koszt utrzymania niemal 10 letniego dziecka w kwocie 500 złotych nie jest wysoki. Nadto wskazane koszty utrzymania domu nie odbiegają w sposób zasadniczy od przeciętnych kosztów wskazywanych przez strony. Ponadto sam pozwany powiedział, że nie wie jakie są koszty utrzymania dziecka.

W ocenie Sądu uznać należy za wiarygodne dowody z dokumentów złożone do akt, bowiem ich wiarygodności i autentyczności nikt nie kwestionował.

Sąd Rejonowy zważył, co następuje:

Powództwo zasługuje na uwzględnienie w części.

Zgodnie z treścią art. 96 § 1 k. r. o. rodzice wychowują dziecko pozostające pod ich władzą rodzicielską i kierują nim. Obowiązani są troszczyć się o fizyczny i duchowy rozwój dziecka i przygotowywać je należycie do pracy dla dobra społeczeństwa odpowiednio do jego uzdolnień. Stosownie do tej dyrektywy rodzice, w zależność od swych możliwości, są zobowiązani zapewnić dziecku środki do zaspokojenia zarówno jego potrzeb fizycznych (wyżywienie, mieszkanie, odzież, środki higieny osobistej, leczenie w razie choroby), jak i duchowych (kulturalnych), a także środków wychowania (edukacji) według uzdolnień, dostarczania rozrywek i wypoczynku. Przy ocenie, które z tych potrzeb powinny być uznane za potrzeby usprawiedliwione, należy z jednej strony brać pod uwagę możliwości zobowiązanego, z drugiej zaś zakres i rodzaj potrzeb. Zawsze jednak każde dziecko musi mieć zapewnione podstawowe warunki egzystencji w postaci wyżywienia zapewniającego jego prawidłowy rozwój fizyczny, stosownej do wieku odzieży, środki na ochronę zdrowia, kształcenie podstawowe i zawodowe oraz ochronę jego osoby i majątku. Wyjście poza wymienione potrzeby zależy już tylko od osobistych cech dziecka oraz od zamożności i przyjętego przez zobowiązanego modelu konsumpcji. Z treści art. 128 k. r. o. wynika, iż obowiązek dostarczania środków utrzymania , a w miarę potrzeby także środków wychowania ( obowiązek alimentacyjny ) obciąża krewnych w linii prostej oraz rodzeństwo.

Stosownie do art. 133 § 1 k.r.o. rodzice obowiązani są do świadczeń alimentacyjnych względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie, chyba że dochody z majątku dziecka wystarczają na pokrycie kosztów jego utrzymania i wychowania.

Po myśli zaś artykułu 135 § 1 i 2 k. r. o. zakres świadczeń alimentacyjnych zależy od usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego oraz od zarobkowych i majątkowych możliwości zobowiązanego, a wykonanie tegoż obowiązku może polegać na osobistych staraniach o jego utrzymanie i wychowanie.

Bezspornym w sprawie jest, że pozwany jest ojcem małoletniego powoda A. W. (1), urodzonego dnia (...). Rodzice małoletniego powoda zamieszkują w rozłączeniu. Dziecko zamieszkuje z matką, która je wychowuje. Ciąży, zatem na pozwanym obowiązek alimentacyjny względem małoletniego powoda.

Małoletni powód A. W. (1) ma niespełna 10 lat. Uczy się w publicznej szkole podstawowej. Nie choruje przewlekle i nie uczęszcza na dodatkowe, płatne zajęcia.

Matka małoletniego powoda D. M. ma 38 lat, posiada wyższe wykształcenie i pracuje. Z tego tytułu osiąga wynagrodzenie w kwocie około 3500 złotych miesięcznie. Zamieszkuje wraz z synem i swoim ojcem w domu należącym do jej zmarłej babci. Ponosi koszty utrzymania domu w kwocie około 800 – 1000 złotych miesięcznie. Nie choruje.

Ojciec małoletniego powoda ma 49 lat, posiada średnie wykształcenie. Utrzymuje się z renty w kwocie około 1250 złotych brutto miesięcznie, z której prowadzona jest egzekucja administracyjna. Choruje i z tego tytułu przyjmuje na stałe leki, za które płaci miesięcznie kwotę od 100 do 180 złotych. Wynajmuje pokój, za który płaci kwotę 410 złotych miesięcznie. Jak twierdzi, nie podejmuje dodatkowych prac.

Sytuacja materialna pozwanego jest ciężka. Jednakże pozwany nie przedstawił dokumentu, z którego wynikałoby, iż jest całkowicie niezdolny do pracy. Utrzymuje się wprawdzie z renty w kwocie brutto około 1250 złotych miesięcznie, jednak z twierdzeń matki małoletniego powoda wynika, iż zna dobrze obsługę komputera i mógłby w ten sposób poprawić swoją sytuację materialną. Pozwany E. W. ma 49 lat i nie ma innych, małoletnich dzieci na utrzymaniu. Stwierdzić należy, iż trudna sytuacja materialna rodziców nie zwalnia ich od obowiązku świadczenia na potrzeby dzieci. Zmuszeni są, zatem, dzielić się z dziećmi nawet bardzo szczupłymi dochodami, a w sytuacjach skrajnych, zwłaszcza o charakterze przejściowym, sprostanie obowiązkowi alimentacyjnemu wymagać będzie poświęcenia części składników majątkowych. ( Tak : Kodeks rodzinny i opiekuńczy z komentarzem pod redakcją Kazimierza Piaseckiego, wydanie II zmienione, Wydawnictwo Prawnicze LexisNexis, Warszawa 2002, s. 803 ).

Małoletni powód pobiera naukę w szkole podstawowej, nie posiada majątku, a zatem nie jest w stanie zaspokoić swoich usprawiedliwionych potrzeb własnymi siłami nawet w części. Z zasad doświadczenia życiowego wynika, że wskazany przez matkę powoda całkowity, miesięczny koszt jego utrzymania w kwocie 500 złotych miesięcznie nie jest zawyżony. W tym stanie rzeczy Sąd uznał, że pozwany powinien partycypować finansowo w kosztach utrzymania powoda, zwłaszcza że pozwany jedynie w znikomej części spełnia swój obowiązek poprzez osobiste starania o jego wychowanie, bowiem spotyka się z nim jedynie sporadycznie.

Zasadą kodeksową, jest że dzieci mają prawo do równej z rodzicami stopy życiowej, zaś wysokość alimentów określa się w oparciu o możliwości zarobkowe, biorąc pod uwagę całokształt sytuacji dłużnika alimentacyjnego, nie zaś jedynie aktualne zarobki. Jak powyżej wskazano zakres świadczeń alimentacyjnych uzależniony jest od usprawiedliwionych potrzeb uprawnionej, które, już tylko z uwagi na wiek dziecka i okoliczność, że uczęszcza do szkoły, są znaczne oraz od zarobkowych i majątkowych możliwości zobowiązanego (art. 135 k. r. o.). Możliwości zarobkowe zobowiązanego nie zawsze mogą być utożsamiane z faktycznie osiąganymi zarobkami; obejmują one, bowiem także wysokość zarobków lub dochodów, które zobowiązany jest w stanie uzyskać. ( Tak: OSNCP 1988, nr 4, poz. 42 ). W ocenie Sądu Rejonowego możliwości zarobkowe pozwanego są wyższe niż otrzymywane świadczenie rentowe. Może on podjąć starania o poprawę swojej sytuacji, zwłaszcza że, jak podał, od około roku nie spożywa alkoholu, nie przedstawił zaświadczenia o niezdolności do pracy, na podstawie którego Sąd mógłby jego możliwości zarobkowe obniżyć. Zauważyć należy, że fakt, iż pozwany jest obciążony spłatą zadłużenia na rzecz osób trzecich nie zwalnia go od obowiązku łożenia alimentów na rzecz małoletniego powoda. W podobnej sytuacji Sąd Najwyższy orzekł w dniu 14 czerwca 1963 r. ( III CR70/63, OSNCP 1964, nr 6 poz. 116 ), iż okoliczność, że ojciec dzieci jest dłużnikiem innej osoby, nie pozbawia dzieci prawa dochodzenia alimentów od ojca. Mają one interes prawny w uzyskaniu wyroku zasądzającego alimenty, aby móc wyegzekwować swoją należność i partycypować w podziale funduszy uzyskanych w drodze egzekucji w zbiegu z innymi wierzycielami.

Sąd Rejonowy ustalając wysokość alimentów na rzecz dziecka nie może naruszać zasady równej stopy życiowej dziecka i jego rodziców. Przy zasądzeniu alimentów w wyższej kwocie w ocenie Sądu Rejonowego, doszłoby do jej naruszenia.

Ustalając wysokość alimentów Sąd miał przede wszystkim na względzie możliwości zarobkowe ojca dziecka. Ustalone świadczenie alimentacyjne nie doprowadzi go do niedostatku, bowiem otrzymuje on rentę. Sąd wziął też pod uwagę okoliczność, że pozwany w zasadzie nie ma kontaktu z synem, nie zakupuje mu żadnych prezentów, nie spełnia obowiązku alimentacyjnego poprzez osobiste starania o wychowanie i utrzymanie dziecka. Cały ciężar osobistych starań o wychowanie dziecka spoczywa na jego matce. Zasądzona w wyroku kwota alimentów stanowi część całkowitego, miesięcznego kosztu utrzymania małoletniego powoda. W pozostałym zakresie w kosztach utrzymania małoletniego powoda powinna partycypować jego matka.

Wobec powyższego Sąd orzekł jak w punkcie I wyroku z mocy artykułu 128, 135 i 133 kro, oddalając powództwo w pozostałej części jako zbyt wygórowane.

O rygorze natychmiastowej wykonalności w punkcie pierwszym wyroku Sąd orzekł na zasadzie artykułu 333 § 1 punkt 1 k. p. c .

Sąd Rejonowy odstąpił od obciążenia pozwanego kosztami sądowymi po myśli art. 113 ust.1 i 4 ustawy z dnia 28 lipca 2005 roku o kosztach sądowych w sprawach cywilnych uznając, że zachodzi przypadek szczególnie uzasadniony z uwagi na ciążący na E. W. obowiązek alimentacyjny na rzecz małoletniego powoda.