Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Dnia 29 marca 2017 r.

Sąd Okręgowy w Szczecinie VIII Wydział Gospodarczy

w składzie następującym:

Przewodniczący: SSO Natalia Pawłowska-Grzelczak

Sędziowie: SO Patrycja Baranowska

SR del. Anna Górnik (spr.)

po rozpoznaniu w dniu 29 marca 2017 r. w Szczecinie,

na posiedzeniu niejawnym

sprawy z powództwa B. D.

przeciwko (...) spółce z ograniczoną odpowiedzialnością w W.

o zapłatę

na skutek zażalenia powódki na postanowienie Sądu Rejonowego Szczecin - Centrum w Szczecinie z dnia 24 listopada 2016 r., sygn. akt X GC 1250/16

postanawia:

oddalić zażalenie.

SSO P. Baranowska SSO N. Pawłowska-Grzelczak SSR del. Anna Górnik

UZASADNIENIE

Zaskarżonym postanowieniem Sąd Rejonowy Szczecin-Centrum w Szczecinie stwierdził swą niewłaściwość i przekazał sprawę - na podstawie art. 200 § 1 k.p.c. - do rozpoznania Sądowi Rejonowemu dla m.st. Warszawy w Warszawie XV Wydziałowi Gospodarczemu.

Uznając za uzasadniony zarzut pozwanej co do niewłaściwości miejscowej Sąd wskazał, że w pozwie nie przywołano żadnych okoliczności, które uzasadniałyby właściwość przemienną lub wyłączną Sądu Rejonowego Szczecin-Centrum w Szczecinie. Dalej Sąd podkreślił, że podstawą takiej właściwości nie może być przepis art. 34 k.p.c., który – jak wyjaśniono w doktrynie (tak E.Stefańska [w:] Komentarz do art. 34 kodeksu postepowania cywilnego, Lex Omega) - nie ma zastosowania do spraw o ustalenie nieistnienia umowy. Wobec zgłoszonego zarzutu sprawę należało zatem przekazać sądowi właściwości ogólnej. Przywołując art. 30 k.p.c. Sąd zaznaczył, że z akt sprawy wynika, iż pozwana ma siedzibę w W. przy al. (...), a zatem na obszarze właściwości Sądu Rejonowego dla m.st. Warszawy w Warszawie.

Powódka wniosła zażalenie na powyższe postanowienie domagając się jego uchylenia i przekazania sprawy do dalszego rozpoznania Sądowi Rejonowemu Szczecin-Centrum w Szczecinie. Zaskarżonemu postanowieniu zarzuciła naruszenie art. 30 k.p.c. poprzez jego zastosowanie w sytuacji, w której powódka prawidłowo skierowała sprawę do sądu właściwego według przepisów o właściwości przemiennej, art. 34 k.p.c. poprzez błędne uznanie, że w/w przepis nie ma zastosowania do spraw o ustalenie nieistnienia umowy i niezastosowanie go w niniejszej sprawie oraz art. 200 § 1 k.p.c. poprzez jego zastosowanie i błędne uznanie, że Sąd Rejonowy Szczecin-Centrum w Szczecinie jest niewłaściwy do rozpoznania niniejszej sprawy. W uzasadnienie skarżąca podniosła, że przyjęte przez Sąd Rejonowy twierdzenia co do braku podstaw do zastosowania art. 34 k.p.c. zostało oparte na odosobnionym stanowisku, zgodnie bowiem z przywołanymi w zażaleniu poglądami doktryny powództwo o istnienie umowy zmierza do ustalenia istnienia bądź nieistnienia stosunku prawnego powstałego w wyniku zawartej umowy. W związku z tym powołany przepis ma zastosowanie zarówno do powództwa o ustalenie istnienia, jak nieistnienia umowy. Zadaniem pozwanej w niniejszej sprawie zasadne jest więc zastosowanie art. 34 k.p.c. i na jego podstawie wytoczenie powództwa przed sąd miejsca wykonania umowy, tj. przed Sąd Rejonowy Szczecin- Centrum w Szczecinie.

W odpowiedzi na zażalenie pozwany wniósł o jego oddalenie i zasądzenie kosztów postępowania odwoławczego.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Zażalenie powódki nie może odnieść zamierzonego skutku, niezależnie od trafności poglądu w zakresie podziału powództw o ustalenie ze względu na charakter na powództwa o ustalenia pozytywne (istnienie umowy), jak i negatywne (nieistnienie umowy).

Zgodnie z ogólną regułą dotyczącą właściwości miejscowej powództwo wytacza się przed sąd pierwszej instancji, w którego okręgu pozwany ma miejsce zamieszkania (art. 27 § 1 k.p.c.). Od tak ustalonej właściwości ogólnej istnieje szereg wyjątków, w tym przypadki właściwości przemiennej i wyłącznej. Stosownie do art. 34 k.p.c. w zw. z art. 31 k.p.c. powództwo o zawarcie umowy, ustalenie jej treści, o zmianę umowy oraz o ustalenie istnienia umowy, o jej wykonanie, rozwiązanie lub unieważnienie, a także o odszkodowanie z powodu niewykonania lub nienależytego wykonania umowy można wytoczyć przed sąd miejsca jej wykonania. W razie wątpliwości miejsce wykonania umowy powinno być stwierdzone dokumentem. W myśl zaś art. 454 § 1 i 2 k.p.c. jeżeli miejsce spełnienia świadczenia nie jest oznaczone ani nie wynika z właściwości zobowiązania, świadczenie powinno być spełnione w miejscu, gdzie w chwili powstania zobowiązania dłużnik miał zamieszkanie lub siedzibę, świadczenie pieniężne powinno być jednak spełnione w miejscu zamieszkania lub w siedzibie wierzyciela w chwili spełnienia świadczenia; jeżeli wierzyciel zmienił miejsce zamieszkania lub siedzibę po powstaniu zobowiązania, ponosi spowodowaną przez tę zmianę nadwyżkę kosztów przesłania, a jeżeli zobowiązanie ma związek z przedsiębiorstwem dłużnika lub wierzyciela, o miejscu spełnienia świadczenia rozstrzyga siedziba przedsiębiorstwa.

Właściwość przemienna sądu, do którego pozew został wniesiony, powinna wynikać z okoliczności wskazanych w pozwie. Okoliczności uzasadniające właściwość miejscową Sądu nie wymagają przytoczenia ich w odrębnej jednostce redakcyjnej w sytuacji, gdy wynikają już z samej treści żądania lub przytoczonych w pozwie okoliczności faktycznych (uchwała Sądu Najwyższego z dnia 9 czerwca 2005 r. sygn. akt III CZP 28/05). Podkreślenia przy tym wymaga, że przepis art. 187 § 1 pkt 2 k.p.c. nie wymaga przytoczenia w pozwie podstawy prawnej uzasadniającej właściwość sądu, a jedynie okoliczności faktycznych.

Powódka skierowała przeciwko pozwanej pozew o stwierdzenie nieistnienia stosunku zobowiązaniowego (ustalenie negatywne), przy czym z okoliczności faktycznych przedstawionych w pozwie wynika, że stosunek ten wynikał z umowy w ramach, której powódka w zamian za świadczenia pozwanej związane z „wykonywaniem usług rejestracji i przekierowywana domen” zobowiązana była do zapłaty. Co do zasady powódka zobowiązana była więc do świadczenia pieniężnego. Jak zaznaczono powyżej zgodnie z art. 454 § 1 i 2 k.p.c. świadczenie pieniężne powinno być spełnione w miejscu zamieszkania lub siedzibie wierzyciela w chwili spełnienia świadczenia lub jeżeli zobowiązanie ma związek z przedsiębiorstwem w miejscu jego siedziby. Skoro zaś siedziba pozwanej - wierzyciela znajduje się w W., to powyższe okoliczności stanowiły dostateczną podstawę do przyjęcia właściwości miejscowej Sądu Rejonowego dla m.st. Warszawy w Warszawie. Na inne miejsce spełnienie świadczenia nie wskazują ani okoliczności sprawy, ani twierdzenia powódki, która domagając się ustalenia właściwości Sądu Rejonowego Szczecin-Centrum w Szczecinie wskazała jedynie na konieczność zastosowania art. 34 k.p.c. i możliwość wytoczenia na jego postawie powództwa przed sąd miejsca wykonania umowy.

Nadto jak słusznie podkreślił pozwany w odpowiedzi na zażalenie o ile zachodzą wątpliwości co do miejsca wykonania umowy (nie zostało ono oznaczone w umowie i nie wynika z właściwości zobowiązania) miejsce to winno być stosownie do art. 34 k.p.c. wykazane dokumentem, powódka zaś żadnego takiego dokumentu nie złożyła.

W tym stanie rzeczy na podstawie art. 397 § 2 k.p.c. w zw. z art. 385 k.p.c. zażalenie jako bezzasadne podlegało oddaleniu.

SSO P. Baranowska SSO N. Pawłowska-Grzelczak SSR del. Anna Górnik

Sygn. akt VIII Gz 57/17

ZARZĄDZENIE

1.  (...)

2.  (...)

3.  (...)