Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 13 listopada 2012 r.

Sąd Apelacyjny w Szczecinie - Wydział III Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 13 listopada 2012 r. w Szczecinie

sprawy K. W.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w G. W..

o przyznanie emerytury

na skutek apelacji ubezpieczonej

od wyroku Sądu Okręgowego w Gorzowie Wlkp. VI Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

z dnia 17 kwietnia 2012 r. sygn. akt VI U 279/12

oddala apelację.

Sygn. akt III AUa 491/12

UZASADNIENIE

Ubezpieczona K. W. wniosła odwołanie od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w G. W.. z dnia 28 lutego 2012 r. o odmowie prawa do emerytury.

Organ rentowy w odpowiedzi na odwołanie wniósł o jego oddalenie. W uzasadnieniu wskazał, że ubezpieczona nie udokumentowała na dzień 01.01.1999r. 15 lat pracy w warunkach szczególnych oraz rozwiązania stosunku pracy a także nie ukończyła 55 lat życia na dzień złożenia wniosku.

Wyrokiem z dnia 17 kwietnia 2012r. Sąd Okręgowy w Gorzowie Wielkopolski oddalił odwołanie K. W., ustalając, że ubezpieczona urodziła się dnia(...)Od dnia 12.02.2010r. ubezpieczona była zatrudniona na podstawie umowy o pracę w Spółce cywilnej (...)- W. i A. B. w S.. W dniu 10.02.2012 r. K. W. złożyła wniosek o emeryturę. Na dzień 01.01.1999r organ rentowy uznał za udowodnione 23 lata, 2 miesiące i 17 dni okresów składkowych oraz 14 lat, 5 miesięcy i 29 dni okresów pracy w warunkach szczególnych. Organ rentowy nie uznał okresu pracy od 29.11.1976r. do 29.11.1979r. jako pracy w warunkach szczególnych w Zakładach (...) w G. albowiem wystawione ubezpieczonej zaświadczenie potwierdzało zatrudnienie na stanowisku prządki nie wymienionym w stosownych przepisach resortowych, a nadto nie wskazywało czy zatrudnienie to wykonywane było stale i w pełnym wymiarze czasu pracy. Ubezpieczona nie przystąpiła do OFE. Decyzją z dnia 28.02.2012 r. organ rentowy odmówił ubezpieczonej prawa do emerytury.

Na podstawie tak ustalonego stanu faktycznego sprawy, przywołując treść art. 184, art. 32 ustawy z dnia 17.12.1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz.U. z 2004 nr 39 poz. 353ze zm.) oraz §2 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7.02.1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz.U. nr 8 poz.43 ze zm.). Sąd Okręgowy doszedł do przekonania, że odwołanie jest nieuzasadnione. Analizując zebrany w sprawie materiał dowodowy Sąd Okręgowy uznał, że ubezpieczona nie wykazała przed Sądem, iż spełnia warunki nabycia prawa do emerytury. Ubezpieczona urodziła się dnia 03.03.1957 r., zatem znajduje do niej zastosowanie wskazany wyżej przepis art. 184 ustawy FUS, wedle treści którego warunkiem nabycia uprawnień emerytalnych jest spełnienie wyłącznie przesłanki stażu przed dniem 1 stycznia 1999 r. Brak w treści art. 184 przesłanki końcowej daty spełnienia pozostałych warunków nabycia uprawnień emerytalnych (tj. dożycia wieku emerytalnego na dzień 31 grudnia 2007 r.) powoduje, że ubezpieczeni, którzy w chwili wejścia w życie ustawy o emeryturach i rentach z FUS posiadali wymagany okres ubezpieczenia (szczególny i zwykły), mogą realizować prawo do emerytury na starych zasadach po osiągnięciu wieku emerytalnego określonego w art. 32, 33, 39 i 40 również po dniu 31 grudnia 2007 r. oraz nieprzystąpieniu do OFE i rozwiązaniu stosunku pracy

W rozpatrywanej sprawie ubezpieczona wykazywała, że pracowała stale, w pełnym wymiarze czasu pracy także w okresie kwestionowanym przez pozwanego tj. od 29.11.1976r. do 29.11.1979r. w Zakładach (...) w G. na stanowisku prządki, odbieraczki przędzy, która to nazwa odpowiadała stanowisku aparatowego formowania włókien, wymienionym w przepisach rozporządzenia jako stanowisko, na którym praca wykonywana była w warunkach szczególnych. Sąd zaniechał postępowania dowodowego w celu ustalenia, czy wskazywany przez ubezpieczoną okres pracy w latach 1976-1979 jest okresem pracy w warunkach szczególnych z uwagi na nie ukończenie przez ubezpieczoną wymaganego ustawą wieku 55 lat życia. Wiek ten ubezpieczona ukończyła dopiero dnia 3 marca 2012 r. a zarówno wniosek, jak i decyzja pozwanego noszą daty wcześniejsze; odpowiednio 10.02.2012 r. i 28.02.2012 r. Ubezpieczeni, którzy w chwili wejścia w życie ustawy o emeryturach i rentach z FUS posiadali wymagany okres ubezpieczenia (szczególny i zwykły), mogą realizować prawo do emerytury na starych zasadach po osiągnięciu wieku emerytalnego określonego w art. 32 również po dniu 31 grudnia 2007 r. oraz nieprzystąpieniu do OFE i rozwiązaniu stosunku pracy . Ubezpieczona, jak wynika z wniosku o emeryturę, nie przystąpiła do OFE. Nie spełnia jednak także przesłanki rozwiązania stosunku pracy. Jak wynika z akt pozwanego oraz oświadczenia ubezpieczonej złożonego na rozprawie w dniu 17 kwietnia 2012 r. pozostaje ona w zatrudnieniu. Skoro ubezpieczona pozostaje w zatrudnieniu, to też nie spełnia przesłanki z art. 184 ust. 2 w/w ustawy rozwiązania stosunku pracy - w przypadku ubezpieczonego będącego pracownikiem na dzień złożenia wniosku o przyznanie emerytury. Z uwagi na fakt, iż tylko łączne spełnienie wszystkich przesłanek zakreślonych przepisem art. 184 warunkuje prawo do emerytury Sąd Okręgowy na podstawie art.477 ¹⁴ § 1 k.p.c. oddalił odwołanie .

Apelację od powyższego rozstrzygnięcia wniosła K. W.. Ubezpieczona nie zgadzając się z wyrokiem Sądu Okręgowego w całości zakwestionowała nie uznanie jej pracy w szczególnych warunkach w okresie od 29 listopada 1976r. do 29 listopada 1979r. w Zakładach (...) w G.. Ubezpieczona zaznaczyła, że w dokumentacji złożonej w ZUS znajdują się zeznania świadka C. K. – koordynatora zatrudnionych polskich pracowników - w postaci aktu notarialnego. Ubezpieczona podniosła, że Sąd Okręgowy zaniechał zbadania tego dowodu, a miał on decydujące znaczenie w ustaleniu czy wykazany okres pracy jest okresem pracy w warunkach szczególnych. Ubezpieczona nadmieniła, że była zatrudniona w pełnym wymiarze czasu pracy w ruchu ciągłym to jest systemie czterobrygadowym.

Tak argumentując ubezpieczona wniosła o zmianę zaskarżonej decyzji i przyznanie emerytury. Dodatkowo skarżąca wniosła o dopuszczenie dowodu w postaci dokumentów i zeznań świadka.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Apelacja ubezpieczonej okazała się bezzasadna.

Ponowna analiza zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego, a także zarzutów podniesionych w apelacji prowadzi, zdaniem Sądu Apelacyjnego, do wniosku, że zaskarżony wyrok Sądu Okręgowego jest prawidłowy. Wyjaśniono jednoznacznie istotne dla sprawy okoliczności. Sąd Apelacyjny podziela więc i przyjmuje za własne ustalenia Sądu pierwszej instancji co do opisanego przezeń stanu faktycznego, jak również podziela ocenę zebranego w sprawie materiału dowodowego. Sąd ten dokonał również trafnej interpretacji przepisów mających zastosowanie w niniejszej sprawie. Powyższe czyni zbytecznym ponowne przytaczanie ustaleń oraz szczegółowych rozważań zawartych w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku (tak też Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 5 listopada 1998 r., sygn. I PKN 339/98).

K. W. urodzona (...), prawo do wcześniejszej emerytury wywodziła z przepisu art. 32 w zw. z art. 184 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2009 r. Nr 153, poz. 1227 jednolity tekst). Przepis art. 184 ww. ustawy pozwala kobietom urodzonym po dniu 31 grudnia 1948 r. nabyć, po osiągnięciu wieku przewidzianego, m.in. w art. 32, prawo do emerytury, jeżeli w dniu wejścia w życie ustawy (1 stycznia 1999 r.) osiągnęli:

1) okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymaganym w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż 60 lat oraz

2) okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w art. 27, tj. 20 lat.

Emerytura przysługuje pod warunkiem nieprzystąpienia do otwartego funduszu emerytalnego albo złożenia wniosku o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu, na dochody budżetu państwa oraz rozwiązania stosunku pracy - w przypadku ubezpieczonego będącego pracownikiem (ust. 2 omawianego art. 184 ustawy).

Z wyżej przedstawionej regulacji prawnej wynika, że warunkiem nabycia prawa do emerytury według art. 184 jest spełnienie przesłanki stażu ubezpieczeniowego przed dniem 1 stycznia 1999 r., tj. dniem wejścia w życie ustawy o emeryturach i rentach z FUS. Ubezpieczeni, którzy w chwili wejścia w życie ustawy emerytalno-rentowej posiadali wymagany okres ubezpieczenia (także w warunkach szczególnych), mogą nabyć prawo do emerytury po osiągnięciu wieku emerytalnego wynoszącego dla kobiet 55 lat (art. 32 ustawy). Wiek emerytalny mogą jednak osiągnąć po 1 stycznia 1999 r. Dodać także należy, że przedmiotem niniejszego postępowania było przyznanie wcześniejszej emerytury, a nie ustalenie prawa do spornego świadczenia w przyszłości.

Zgodnie z art. 100 ust. 1 ustawy emerytalno-rentowej prawo do świadczeń określonych w tej ustawie powstaje z dniem spełnienia wszystkich warunków wymaganych do jego nabycia. Wówczas też, na wniosek osoby uprawnionej, organ rentowy wydaje decyzję o przyznaniu prawa. Niespełnienie przez ubezpieczoną ustawowych warunków koniecznych do przyznania świadczenia powoduje wydanie decyzji odmownej.

Przechodząc na grunt rozpoznawanej sprawy wskazać należy, że ubezpieczona nie spełniła wymogu ukończenia 55 lat nie tylko w dniu wniesienia wniosku (10 lutego 2012r.), ale także w dniu wydania kwestionowanej decyzji organu rentowego (28 lutego 2012r). Obecnie spełniła przesłankę wieku, a mianowicie na dzień wyrokowania przez Sąd Okręgowy i Sąd Odwoławczy ukończyła 55 lat. W dalszym ciągu nie wykazano jednak, iż nie pozostaje w zatrudnieniu. W apelacji co prawda podniesiono, iż stosunek pracy został rozwiązany, jednak na tę okoliczność ubezpieczona nie naprowadziła żadnego dowodu, poprzestając jedynie na złożeniu w tej kwestii oświadczenia. Zdaniem Sądu Odwoławczego brak w sprawie przekonywujących dowodów z dokumentu, które pozwoliłyby poczynić ustalenia i rozstrzygnąć zgodnie z wolą K. W..

W konsekwencji nie wykazanie rozwiązania stosunku pracy przez ubezpieczoną, powoduje niemożność nabycia uprawnień emerytalnych.

Już z wyżej wskazanych powodów odmowna decyzja organu rentowego była zatem prawidłowa. Sąd pierwszej instancji, po ustaleniu, że ubezpieczona nie rozwiązała stosunku pracy nie miał obowiązku prowadzenia postępowania celem ustalenia spełnienia pozostałych przesłanek przyznania świadczenia (por. m.in. wyrok Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu z dnia 9 grudnia 2012r., sygn. akt III AUa 1698/11, LEX nr 1120472, wyrok Sądu Apelacyjnego w Szczecinie z dnia 11 marca 2010r., sygn. akt III AUa 19/10, OSA 2011/7/99/99-106).

W związku z powyższym, w sytuacji gdy ubezpieczona nie spełnia jednej z trzech łącznych przesłanek do nabycia wcześniejszej emerytury, prowadzenie postępowania dowodowego w celu zaliczenia okresu pracy od dnia 29 listopada 1976 r. do 29 listopada 1979r., w szczególności zaś przesłuchiwanie świadków, prowadziłoby do nieuzasadnionego przedłużenia postępowania, które i tak nie mogłoby spowodować wydania orzeczenia o innej treści, niż to, które zapadło w dniu 17 kwietnia 2012 r.

W tym stanie rzeczy, Sąd Apelacyjny uznał zarzuty K. W. za niezasadne, a ponieważ brak jest też innych podstaw do wzruszenia rozstrzygnięcia sądu I instancji, które sąd odwoławczy bierze pod uwagę z urzędu - apelację - jako nieuzasadnioną, w oparciu o normę z przepisu art. 385 k.p.c., należało oddalić.

SSA Barbara Białecka SSA Anna Polak SSO del. Andrzej Stasiuk