Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 24 marca 2015 r. P. D. (1) wniósł o zasądzenie na jego rzecz od Skarbu Państwa - Prezesa Sądu Rejonowego dla (...)w W. kwoty 464,36 zł oraz miesięcznie kwoty 302 zł wraz z ustawowymi odsetkami (co do kwoty 464,36 zł) od dnia 25 marca 2015 r. do dnia zapłaty.

Jako podstawę swojego roszczenia powód wskazał poniesioną przezeń szkodę na skutek prowadzonej przeciwko niemu egzekucji, wynikającej z nadania w dniu 13 marca 2015 r. klauzuli wykonalności postanowieniu Sądu Rejonowego dla (...)w W. z dnia 17 lutego 2015 r. (sygn. akt V RC 74/15), tj. przed doręczeniem mu ww. postanowienia. Powód wskazał, że na skutek niedoręczenia ww. postanowienia, nie spełnił zobowiązania alimentacyjnego nałożonego na niego postanowieniem Sądu, co spowodowało wszczęcie egzekucji komorniczej i obciążenie go kosztami postępowania egzekucyjnego i odsetkami za opóźnienie w spełnieniu świadczenia. ( pozew k. 1-2).

Pozwany wniósł o oddalenie powództwa i zasądzenie na jego rzecz od powoda kosztów procesu według norm przepisanych. Wskazał, że sąd nadający orzeczeniu klauzulę wykonalności nie doręcza odrębnego postanowienia o jej nadaniu dłużnikowi, który dowiaduje się o wszczęciu egzekucji dopiero z chwilą zawiadomienia go o jej wszczęciu przez Komornika. Pozwany podniósł, że powód wiedział o ciążącym na nim obowiązku alimentacyjnym, a po otrzymaniu zawiadomienia o wszczęciu egzekucji nie skorzystał z możliwości wniesienia zażalenia na ww. postanowienie. Zdaniem pozwanego, powód nie udowodnił zaistnienia przesłanek odpowiedzialności odszkodowawczej z art. 417 k.c. ( odpowiedź na pozew k. 22-26).

W piśmie z dnia 27 października 2015 r. powód oświadczył, że ogranicza żądanie pozwu do kwoty 1.960,12 zł. Na rozprawie w dniu 13 listopada 2015 r. powód cofnął powództwo ze zrzeczeniem się roszczenia ponad kwotę 1.960,20 zł. ( pismo powoda k. 34, protokół rozprawy k. 46).

Sąd Rejonowy ustalił następujący stan faktyczny:

Przed Sądem Rejonowym dla (...)w W., V Wydział Rodzinny i Nieletnich toczyła się sprawa o sygnaturze V RC 74/15 z powództwa I. D. przeciwko P. D. (1) o alimenty. Postanowieniem z dnia 17 lutego 2015 r. Sąd zabezpieczył ww. powództwo. ( bezsporne).

W dniu 24 lutego 2015 r. Sąd nadał odpis ww. postanowienia przesyłką poleconą do P. D. (1) wraz z pouczeniem o zażaleniu na jego aktualny adres zamieszkania, tj. ul. (...), (...)-(...) O.. Powód zamieszkiwał wówczas sam pod powyższym adresem. ( zpo k. 42-42v, zeznania powoda k. 46 i transkrypcja k. 52-53).

W dniu 28 lutego 2015 r. powyższa przesyłka została doręczona P. D. (1). ( kserokopia zpo z akt sprawy V RC 74/15 k. 42-42v).

Postanowieniem z dnia 13 marca 2015 r. Sąd nadał klauzulę wykonalności ww. postanowieniu o zabezpieczeniu ( bezsporne).

W dniu 24 marca 2015 r. P. D. (1) otrzymał zawiadomienie o wszczęciu postępowania egzekucyjnego przeciwko niemu przez Komornika Sądowego M. K. pod sygn. akt Kmp 6/15, na podstawie tytułu wykonawczego w postaci zaopatrzonego w klauzulę wykonalności ww. postanowienia Sądu z dnia 17 lutego 2015 r. Z treści zawiadomienia wynikało, że P. D. (1) pozostaje w zaległości z zapłatą alimentów na rzecz wierzyciela i w związku z ich nieuregulowaniem wszczęto egzekucję ( zawiadomienie k. 4).

Postanowieniem Komornika Sądowego M. K. z dnia 4 września 2015 r. postępowanie egzekucyjne wszczęte przeciwko P. D. (2) zostało umorzone, na wniosek wierzyciela ( postanowienie k. 35).

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie powołanych wyżej dokumentów, uznając je za zgodne z rzeczywistym stanem rzeczy, gdyż ich prawdziwość nie budziła wątpliwości i nie została skutecznie zakwestionowana przez żadną ze stron.

Przesłuchanie powoda w charakterze strony stanowiło podstawę poczynionych przez Sąd ustaleń faktycznych jedynie co do jego miejsca zamieszkiwania w lutym 2015 r. i faktu, że mieszkał wówczas samotnie. Sąd uznał natomiast za niewiarygodne, jako sprzeczne z pozostałym zgromadzonym w sprawie materiałem dowodowym, zanegowanie przez powoda faktu doręczenia mu w dniu 28 lutego 2015 r. przesyłki zawierającej odpis postanowienia Sądu z dnia 17 lutego 2015 r. wydanego w sprawie o sygn. akt V RC 74/15.

W ocenie Sądu, powód nie udowodnił bowiem, mimo spoczywającego na nim ciężaru dowodu w tym zakresie, prawdziwości jego twierdzenia, że to nie on podpisał się na zwrotnym potwierdzeniu odbioru ww. przesyłki. Powód, jako osoba działająca bez profesjonalnego pełnomocnika, został w toku rozprawy pouczony przez Sąd o zasadach rozkładu ciężaru dowodu w postępowaniu cywilnym oraz o skutkach zaniechania stosownej inicjatywy dowodowej. Mimo to, powód nie zgłosił wniosku o dopuszczenie dowodu z zeznań doręczyciela, który potwierdził na rewersie zwrotki ( k. 42), że ww. przesyłkę odebrał P. D. (1) ani też o dopuszczenie dowodu z opinii biegłego z zakresu pisma ręcznego na okoliczność, że przedmiotowy podpis na ww. zwrotce nie został nakreślony przez powoda. Należy zaakcentować, że dokonanie obiektywnej weryfikacji powyższej okoliczności wymaga posiadania wiadomości specjalnych, którymi dysponują biegli odpowiedniej specjalności (art. 278 k.p.c.). Skoro zatem powód nie zgłosił wniosku o dopuszczenie dowodu z opinii biegłego na powyższą okoliczność, Sąd przy rozstrzyganiu niniejszej sprawy oparł się na wynikach przeprowadzonego postępowania dowodowego, które - stosownie do zakresu inicjatywy dowodowej stron - ograniczyło się do przeprowadzenia dowodów z dokumentów oraz przesłuchania powoda. Dowody te w ocenie Sądu nie dały wystarczających podstaw do uznania, że podpis odbiorcy przesyłki ( k. 42v) zawierającej odpis postanowienia Sądu z dnia 17 lutego 2015 r. wydanego w sprawie o sygn. akt V RC 74/15 nie został złożony przez powoda.

Należy przy tym podkreślić, że powód przyznał, że ww. postanowienie zostało do niego wysłane na prawidłowy adres, pod którym wówczas stale przebywał. Wskazał również, że pod ww. adresem zamieszkiwał sam, przez co wykluczone jest, aby przedmiotową przesyłkę odebrała za niego inna osoba. Nadto wypada zauważyć, że już z akt niniejszego postępowania wynika, że powód podpisuje się w różny sposób ( vide: podpis powoda pod pozwem k. 2, podpisy powoda na zpo k. 9v, 11v, 21v, 32v, podpis pod wnioskiem k. 33, podpis pod pismem procesowym k. 34), nie posługując się każdorazowo identycznym podpisem, który mógłby być uznany za charakterystyczny i wyróżniający.

Sąd Rejonowy zważył, co następuje:

Powództwo nie zasługuje na uwzględnienie.

Spór między stronami zogniskował się wokół kwestii prawidłowości doręczenia powodowi odpisu postanowienia Sądu z dnia 17 lutego 2015 r. wydanego w sprawie o sygn. akt V RC 74/15. Powód wywodził bowiem swoje roszczenie z faktu niedopełnienia przez Sąd ww. obowiązku, co skutkowało obciążeniem powoda kosztami postępowania egzekucyjnego prowadzonego w oparciu o powyższy tytuł wykonawczy.

Zgodnie z przepisem art. 417 § 1 k.c., za szkodę wyrządzoną przez niezgodne z prawem działanie lub zaniechanie przy wykonywaniu władzy publicznej ponosi odpowiedzialność Skarb Państwa lub jednostka samorządu terytorialnego lub inna osoba prawna wykonująca tę władzę z mocy prawa. Do przyjęcia tejże odpowiedzialności konieczne jest zaś wykazanie istnienia, iż działanie lub zaniechanie określonej jednostki było bezprawne, a także ustalenie pozostałych przesłanek odpowiedzialności deliktowej, a więc szkody i związku przyczynowego. Przepis art. 417 k.c. nie zawiera w tej kwestii żadnej regulacji, a tym samym znajdują zastosowanie ogólne reguły dotyczące kompensaty szkody majątkowej i niemajątkowej oraz koncepcji związku przyczynowego - w szczególności ujęte w przepisach art. 361, 444–448 k.c.

Zgodnie z ugruntowanym w orzecznictwie poglądem, który podziela także Sąd w składzie rozpoznającym niniejszą sprawę, pocztowy dowód doręczenia przesyłki stanowi dowód tego, co zostało w nim urzędowo stwierdzone. ( vide: uzasadnienia: postanowienia NSA z 31.03.2010 r. sygn. akt I FSK 1929/09 i powołane tam orzecznictwo Sądu Najwyższego, m.in. post. SN z 30.04.1998 r. sygn. III CZ 51/98, opubl. OSNC 1998 r., wyrok NSA z 12.12.2008 r. sygn. akt II GSK 555/08, wyrok WSA w Warszawie z 22.05.2007 r. sygn. III SA/WA 4015/06). Taki charakter zwrotnego potwierdzenia odbioru przesyłki uzasadnia przyjęcie, że dokument ten korzysta z domniemania prawdziwości. Domniemanie to może zostać obalone przeciwdowodem. Nie można jednak przyjąć, by do obalenia tego domniemania wystarczyło twierdzenie strony, że doręczenie przesyłki było nieskuteczne. Ciężar obalenia domniemania prawdziwości pocztowego dowodu doręczenia pisma spoczywa na zainteresowanym (zgodnie z ogólna regułą przewidzianą w art. 6 k.c.).

Mając zatem na względzie, że powód - jak zostało wyłuszczone we wcześniejszej części niniejszego uzasadnienia - nie wykazał, że to nie on złożył podpis na zwrotnym potwierdzeniu odbioru przesyłki zawierającej odpis ww. orzeczenia, Sąd uznał, że przedmiotowe postanowienie zostało doręczone P. D. (1) w dniu 28 lutego 2015 r.

Zdaniem Sądu, odmiennego stanowiska nie uzasadnia w szczególności powołana przez powoda okoliczność, że podpis odbiorcy przesyłki na ww. zwrotce był nieczytelny. Stosownie do treści art. 142 § 1 k.p.c., odbierający pismo potwierdza odbiór i jego datę własnoręcznym podpisem. Jeżeli tego nie może lub nie chce uczynić, doręczający sam oznacza datę doręczenia oraz przyczyny braku podpisu. W myśl art. 142 § 2 k.p.c., doręczający stwierdza na potwierdzeniu odbioru sposób doręczenia, a na doręczonym piśmie zaznacza dzień doręczenia i opatruje to stwierdzenie swoim podpisem. Powyższe przepisy nie wymagają zatem dla skuteczności doręczenia przesyłki złożenia przez jej odbiorcę czytelnego podpisu.

W ocenie Sądu, przepis § 4 ust. 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 12 października 2010 r. w sprawie szczegółowego trybu i sposobu doręczania pism sądowych w postępowaniu cywilnym (przewidujący umieszczenie przez odbiorcę czytelnego podpisu na potwierdzeniu odbioru), nie stanowi bowiem wobec przepisów kodeksu postępowania cywilnego przepisu szczególnego, rozszerzającego wymagania, jakie stawia się zwrotnemu potwierdzeniu odbioru przesyłki przez adresata dla przyjęcia skuteczności jej doręczenia. Powyższy przepis rozporządzenia ustanawia bowiem tylko zasadę, do której stosowania zobligowana jest osoba dokonująca doręczenia i której zastosowania może wymagać od odbiorcy przesyłki. Innymi słowy, doręczyciel wydając przesyłkę powinien zadbać o to, by została ona w sposób prawidłowy podpisana. Powyższe nie oznacza jednak wprowadzenia pozakodeksowej regulacji normatywnej, zgodnie z którą brak czytelnego podpisu odbiorcy oznaczałby bezskuteczność doręczenia. Należy bowiem podkreślić, że przepis art. 142 § 1 k.p.c. wymaga li tylko, by odbierający pismo potwierdził jego odbiór swoim własnoręcznym podpisem i datą. Powyższy pogląd znajduje także odzwierciedlenie w orzecznictwie Naczelnego Sądu Administracyjnego, w szczególności w uzasadnieniu wyroku tego Sądu z dnia 6 października 2010 r. wydanego w sprawie o sygn. akt I OSK 1493/10.

Reasumując powyższe rozważania należy zatem stwierdzić, że wobec braku bezprawnego działania lub zaniechania pozwanego, nie ponosi on odpowiedzialności odszkodowawczej za poniesione przez powoda koszty postępowania egzekucyjnego w sprawie o sygn. akt Kmp 6/15 oraz za naliczone od niego odsetki za opóźnienie w spełnieniu zobowiązania alimentacyjnego. W tym stanie rzeczy Sąd oddalił powództwo (pkt 1. wyroku).

Nadto Sąd na podstawie art. 203 k.p.c. i art. 355 § 1 k.p.c. umorzył postępowanie w pozostałej części, tj. ponad kwotę 1.960,20 zł, wobec cofnięcia powództwa w tym zakresie ze zrzeczeniem się roszczenia (pkt 2. wyroku).

Sąd postanowił nie obciążać powoda obowiązkiem zwrotu na rzecz pozwanego kosztów zastępstwa procesowego (pkt 3. wyroku). Powyższe rozstrzygnięcie znajduje oparcie w dyspozycji przepisu art. 102 k.p.c. Powód był bowiem silnie subiektywnie przekonany o zasadności swojego roszczenia, co zgodnie z wyrażonym w orzecznictwie Sądu Najwyższego poglądem, który Sąd Rejonowy podziela, może stanowił przesłankę odstąpienia od obciążania strony kosztami na podstawie ww. przepisu ( vide: uzasadnienie postanowienia Sądu Najwyższego z dnia 26 września 2012 r. II CZ 95/12 Lex nr 1232771; uzasadnienie wyroku Sądu Najwyższego z dnia 20 grudnia 1979 r., III PR 78/79, OSPiKA z 1989 r., Z. 11, poz. 196).

Zarządzenie: Odpis wyroku z uzasadnieniem proszę doręczyć powodowi.

Dnia 11 grudnia 2015 roku.