Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 27 marca 2017r.

Sąd Okręgowy w Siedlcach IV Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 27 marca 2017 r. w Siedlcach na rozprawie

odwołania K. R.

od decyzji Prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego

z dnia 5 października 2016 r. Nr (...)

w sprawie K. R.

przeciwko Prezesowi Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego

o wysokość renty rolniczej

zmienia zaskarżoną decyzję w ten sposób, że ustala, iż ubezpieczonemu K. R. przysługuje prawo do wypłaty części uzupełniającej renty rolniczej z tytułu niezdolności do pracy w gospodarstwie rolnym za okres od dnia 1 października 2016 r. do dnia 30 września 2018 r.

Sygn. akt IV U 941/16

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 5 października 2016 r. Nr (...)Prezes Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego, działając na podstawie art. 28 ust. 6 pkt 2 ustawy z dnia 20 grudnia 1990r. o ubezpieczeniu społecznym rolników, przyznał K. R. prawo do renty rolniczej z tytułu niezdolności do pracy na okres od 1 października 2016 r. do 30 września 2018 r. Jednocześnie, organ rentowy zawiesił w 50 % część uzupełniającą tej renty wskazując, iż ubezpieczony prowadzi działalność rolniczą.

Odwołanie od w/w decyzji złożył ubezpieczony K. R. wnosząc o jej zmianę i ustalenie, że ubezpieczonemu przysługuje prawo do wypłaty części uzupełniającej renty rolniczej. K. R. zarzucił błąd w ustaleniach faktycznych i bezzasadne przyjęcie, że prowadzi on działalność rolniczą. Ubezpieczony podał, iż, co prawda, jest on współwłaścicielem nieruchomości rolnych o pow. 1,61 ha, jednakże ze względu na stan zdrowia, tj. schorzenia kręgosłupa, nie jest w stanie prowadzić działalności rolniczej (odwołanie, k. 1-4 akt sprawy).

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie, przywołując argumentację zawartą w zaskarżonej decyzji. Prezes KRUS wyjaśnił, iż skoro ubezpieczony jest właścicielem gospodarstwa rolnego, to nie zaprzestał prowadzenia działalności rolniczej (odpowiedź organu rentowego na odwołanie, k. 7 akt sprawy).

Sąd ustalił, co następuje:

Ubezpieczony K. R. jest wraz z żoną M. R. właścicielem gospodarstwa rolnego o powierzchni około 1,5 ha położonego w miejscowości K. G. gmina D. (akty notarialne nabycia nieruchomości rolnych w drodze umowy darowizny i umowy sprzedaży oraz zaświadczenie Urzędu Gminy D. z 1 lipca 2014 r. k. 11-16 akt rentowych).

Na podstawie decyzji z 19 listopada 2014 r. organ rentowy przyznał ubezpieczonemu prawo do renty rolniczej z tytułu niezdolności do pracy w gospodarstwie rolnym od 23 września 2014 r. do 30 września 2016 r. i jednocześnie zawiesił w 50% wypłatę części uzupełniającej renty wskazując na prowadzenie przez ubezpieczonego działalności rolniczej (decyzja z 19 listopada 2014 r. k. 38 akt rentowych). Od decyzji tej K. R. złożył odwołanie, w skutek czego sprawę rozstrzygał Sąd Okręgowy w Siedlcach (sygn. akt IV U 65/15). W międzyczasie, w dniu 29 grudnia 2014 r. wpłynął do organu rentowego wniosek ubezpieczonego o podjęcie wypłaty części uzupełniającej renty. Do wniosku K. R. załączył umowę dzierżawy nieruchomości rolnych z 29 grudnia 2014 r., na mocy której wydzierżawił posiadane nieruchomości rolne na okres 10 lat (wniosek o podjęcie wypłaty części uzupełniającej renty oraz umowa dzierżawy nieruchomości z 29 grudnia 2014 r. k. 40-42 akt rentowych). W rozpoznaniu niniejszego wniosku decyzją z 13 stycznia 2015 r. organ rentowy przyznał ubezpieczonemu prawo do wypłaty części uzupełniającej renty od 1 grudnia 2014r. do 30 września 2016 r. (decyzja z 13 stycznia 2015 r. k. 46 akt rentowych). Z kolei Sąd Okręgowy w Siedlcach w wyroku z dnia 16 października 2015 r. zmienił decyzję z 19 listopada 2014 r. w ten sposób, że ustalił K. R. prawo do wypłaty części uzupełniającej renty rolniczej za okres od 23 września 2014 r. do 30 listopada 2014 r. (bezsporne, odpis wyroku k. 58 akt rentowych).

W dniu 18 sierpnia 2016 r. K. R. wniósł o przyznanie mu prawa do renty rolniczej z tytułu niezdolności do pracy (k. 74 akt rentowych). Lekarz Rzeczoznawca KRUS w orzeczeniu z dnia 29 września 2016 r. ustalił, iż ubezpieczony z powodu schorzeń kręgosłupa jest całkowicie niezdolny do pracy w gospodarstwie rolnym w okresie od 1 października 2016 r. do 30 września 2018 r. (orzeczenie Lekarza Rzeczoznawcy KRUS z 29 września 2016 r. k. 84-88v akt rentowych). Decyzją z dnia 5 października 2016 r. organ rentowy przyznał ubezpieczonemu prawo do renty rolniczej z tytułu niezdolności do pracy na okres od 1 października 2016 r. do 30 września 2018 r. i jednocześnie zawiesił w 50 % część uzupełniającą tej renty (decyzja z 5 października 2016 r. k. 103 akt rentowych).

K. R. od co najmniej 2014 r. zaprzestał prowadzenia działalności rolniczej. Przyczyną powyższego stanowiło schorzenie kręgosłupa, m. in. zespół wąskiego kanału kręgowego na poziomie L4-L5, L5-S1 w przebiegu dyskopatii i zmian zwyrodnieniowych. W związku z chorobą, w dniu 20 sierpnia 2014r. ubezpieczony przeszedł operację polegającą na odbarczeniu kanału kręgowego (karta informacyjna z leczenia szpitalnego k. 28-29 akt rentowych).

W dniu 23 maja 2016 r. umowa dzierżawy nieruchomości rolnej z dnia 29 grudnia 2014 r. łącząca małżonków R. z J. K. została rozwiązana. Grunty należące do małżonków R. aktualnie nie są obsiewane i rośnie na nich trawa samosiejka, która od 2016 r. nie jest przez nikogo koszona. Żona ubezpieczonego, M. R., pozostająca we wspólnym gospodarstwie domowym z ubezpieczonym, jest rencistką i podobnie jak ubezpieczony nie prowadziła na posiadanych gruntach działalności rolniczej. Małżonkowie R. poza kilkoma kurami hodowanymi na własne potrzeby, nie posiadają inwentarza. Nie mają również, poza sprężynówką konną, sprzętu rolniczego. Ubezpieczony uiszcza podatek rolny od należącego do niego i jego małżonki gospodarstwa rolnego (zeznania świadków J. K., B. P., M. R. k. 16v-17v akt sprawy, zeznania ubezpieczonego k. 17v-18 akt sprawy, oświadczenie rozwiązujące umowę dzierżawy z dnia 23 maja 2016 r. k. 77 akt rentowych, decyzja ustalająca zobowiązanie podatkowe oraz dowód uiszczenia podatków od nieruchomości oraz podatku rolnego k. 76 akt rentowych).

Powyższy stan faktyczny został ustalony na podstawie całokształtu materiału dowodowego zgromadzonego w sprawie obdarzonego przez Sąd wiarygodnością.

Sąd zważył, co następuje:

Odwołanie K. R. okazało się uzasadnione.

Zgodnie z art. 28 ust. 1 i 4 ustawy z 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników (Dz.U. z 2016r., poz. 277), wypłata emerytury lub renty rolniczej z ubezpieczenia ulega częściowemu zawieszeniu na zasadach określonych w ust. 2-8, jeżeli emeryt lub rencista prowadzi działalność rolniczą. Uznaje się, że emeryt lub rencista zaprzestał prowadzenia działalności rolniczej, jeżeli ani on, ani jego małżonek nie jest właścicielem (współwłaścicielem) lub posiadaczem gospodarstwa rolnego w rozumieniu przepisów o podatku rolnym i nie prowadzi działu specjalnego. Stosownie do ust. 6 pkt 2 tego artykułu, wypłata ulega zawieszeniu w połowie, jeżeli rencista pobiera okresową rentę rolniczą z tytułu niezdolności do pracy, nie dłużej jednak niż przez dwa lata.

W myśl art. 2 ust. 1 w zw. z art. 1 ustawy z dnia 15 listopada 1984 r. o podatku rolnym (Dz. U. z 2016r., poz. 617 j.t.) za gospodarstwo rolne uważa się obszar gruntów, sklasyfikowanych w ewidencji gruntów i budynków jako użytki rolne (z wyjątkiem gruntów zajętych na prowadzenie działalności gospodarczej innej niż działalność rolnicza), o łącznej powierzchni przekraczającej 1 ha lub 1 ha przeliczeniowy, stanowiących własność lub znajdujących się w posiadaniu osoby fizycznej, osoby prawnej albo jednostki organizacyjnej, w tym spółki, nieposiadającej osobowości prawnej.

Należy wskazać, że o tym, czy rencista zaprzestał prowadzenia działalności rolniczej decyduje każdorazowo stan faktyczny, a zatem fakt, czy dana osoba rzeczywiście prowadzi działalność rolniczą i pracuje w gospodarstwie rolnym. Taki pogląd zaprezentował również Sąd Najwyższy (uchwała SN z 6 maja 2004r., II UZP 5/06, OSNP 2004/22/389), a także Sąd Apelacyjny w Lublinie, który w wyroku z 1 sierpnia 2012r. w sprawie III AUa 615/12 (LEX nr 1216343) wskazał, że wypłata części uzupełniającej świadczenia rolnika, który będąc właścicielem gospodarstwa rolnego faktycznie nie prowadzi w nim działalności rolniczej w rozumieniu art.6 pkt 3 ustawy z 1990r. o ubezpieczeniu społecznym rolników, nie ulega zawieszeniu na podstawie art. 28 ust. 1 i 3 w związku z ust. 4.

Zgodnie z ustaleniami Sądu, opartymi na znajdujących się w aktach rentowych dokumentach oraz zasługujących na wiarę, logicznych i korespondujących ze sobą, a w konsekwencji przekonujących zeznaniach świadków J. K., B. P., M. R. oraz ubezpieczonego, K. R. od co najmniej 2014 r. zaprzestał prowadzenia działalności rolniczej. Nie pozwala mu na to stan zdrowia, tj. schorzenia narządu ruchu. Również małżonka ubezpieczonego, M. R. z uwagi na stan zdrowia nie prowadzi działalności rolniczej. Małżonkowie R., poza kilkoma kurami, nie posiadają inwentarza oraz, nie licząc sprężynówki konnej, nie mają sprzętu rolniczego. Przywołani świadkowie jednoznacznie podali, iż grunty należące do ubezpieczonego oraz jego żony nie są uprawiane przez ubezpieczonego, a są ugorowane.

W tej sytuacji przyjąć należy, iż ubezpieczony nie prowadzi działalności rolniczej i oceny tej nie zmienia fakt, że nadal pozostaje on współwłaścicielem gospodarstwa i uiszcza należny podatek rolny. Jak już zaś zostało wskazane, okoliczność prowadzenia działalności rolniczej czy też zaprzestania jej prowadzenia należy każdorazowo odnosić do konkretnej sytuacji, a decydujące znaczenie ma faktyczne nieprowadzenie działalności rolniczej, pomimo że dana osoba formalnie jest właścicielem (współwłaścicielem) gospodarstwa rolnego.

Mając na uwadze powyższe należało stwierdzić, że organ rentowy niezasadnie odmówił ubezpieczonemu prawa do wypłaty części uzupełniającej renty rolniczej od dnia 1 października 2016 r. do 30 września 2018 r. i dlatego, na podstawie art. 477 ¹⁴ § 2 kpc, Sąd zmienił zaskarżoną decyzję i orzekł jak w sentencji wyroku.