Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Zaskarżonym wyrokiem z dnia 8 września 2016 r., w sprawie z powództwa A. W. przeciwko Towarzystwu (...) z siedzibą w W. o zapłatę, Sąd Rejonowy dla Łodzi – Widzewa w Łodzi:

1.  zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę 24.000,00 zł tytułem zadośćuczynienia, z ustawowymi odsetkami od dnia 24 września 2013 r. do dnia 31 grudnia 2015 r. oraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 1 stycznia 2016 r. do dnia zapłaty,

2.  zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę 4.845,00 zł tytułem skapitalizowanej renty na zwiększone potrzeby, z ustawowymi odsetkami od kwoty 3.619,50 zł od dnia 24 września 2013 r. do dnia 31 grudnia 2015 r. i z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 1 stycznia 2016 r. do dnia zapłaty oraz z ustawowymi odsetkami od kwoty 1.225,50 zł od dnia 16 grudnia 2014 r. do dnia 31 grudnia 2015 r. i z ustawowymi odsetkami za opóźnienie począwszy od dnia 1 stycznia 2016 r. do dnia zapłaty,

3.  oddalił powództwo w pozostałej części,

4.  zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę 2.434,00 zł tytułem zwrotu kosztów procesu,

5.  nakazał pobrać od pozwanego na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego dla Łodzi – Widzewa w Łodzi kwotę 5.261,74 zł tytułem zwrotu nieuiszczonych kosztów sądowych,

6.  nakazał zwrócić na rzecz pozwanego ze Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego dla Łodzi – Widzewa w Łodzi kwotę 500,00 zł tytułem niewykorzystanej zaliczki na poczet opinii instytutu, uiszczonej przelewem w dniu 10 lipca 2015 r. i zaksięgowanej pod pozycją 2411 150739.

Apelację od powyższego wyroku wniósł pozwany, zaskarżając go w części – w zakresie pkt 1 i 2 wyroku co do całości zasądzonych tam kwot – oraz w zakresie pkt 4 i 5 – w przedmiocie kosztów procesu – i zarzucając mu:

1.  błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę wyrokowania, polegający na wadliwym przyjęciu, że ul. (...) w J. jest drogą utwardzoną, a nie drogą gruntową, co ma znaczenie dla ustalenia standardu zimowego utrzymania drogi, jak również na błędnym przyjęciu, że zły stan ul. (...) (lód pod śniegiem, śliskość) nie był wynikiem nagłych, obfitych opadów śniegu, lecz zaniedbań co najmniej kilkudniowych;

2.  obrazę przepisów postępowania, tj. art. 233 § 1 k.p.c. poprzez błędną ocenę, że materiał dowodowy zgromadzony w sprawie, daje podstawę do ustalenia, że Gmina Z., do której należała nieruchomość, stanowiąca drogę wewnętrzną, w sposób nienależyty wykonała obowiązek usunięcia śliskości z nawierzchni drogi wewnętrznej, a w szczególności, że zły stan ulicy, na której doszło do zdarzenia skutkującego szkodą na osobie powoda, był wynikiem zaniedbań właściciela terenu, a nie skutkiem opadów śniegu, które wystąpiły w dniu zdarzenia;

3.  obrazę prawa materialnego:

a)  art. 6 k.c. poprzez bezzasadne uznanie, że powód nie musiał udowodnić, iż przewrócenie się przez niego na ulicy wynikało ze złego stanu ul. (...) (lód pod śniegiem, śliskość), będącego wynikiem zaniedbań co najmniej kilkudniowych, a nie nagłych, obfitych opadów śniegu w dniu zdarzenia,

b)  art. 415 k.c. poprzez bezzasadne uznanie, że pozwany nie utrzymywał drogi wewnętrznej w należytym stanie zimowego utrzymania, pomimo nie przedstawienia przez Sąd szczegółowego wywodu, dotyczącego właściwego – zdaniem Sądu – standardu zachowania zarządcy drogi wewnętrznej, do którego można by porównać zachowanie Gminy Z. jako podmiotu zarządzającego drogą wewnętrzną w marcu 2013 r., a w konsekwencji uznanie winy zarządcy terenu bez wykazania bezprawności jego zachowania, rozumianej jako odstępstwo od skonkretyzowanego standardu zachowania.

W konkluzji, apelujący domagał się zmiany wyroku i oddalenia powództwa w całości oraz zwrotu kosztów procesu, jak również zwrotu kosztów postępowania apelacyjnego.

Apelujący domagał się również – na zasadzie art. 368 § 1 pkt 4 k.p.c., art. 380 k.p.c. i art. 382 k.p.c. – dopuszczenia dowodu z opinii uzupełniającej instytutu (...) – Instytutu (...) w W. – dla ustalenia, jakiego rodzaju metody usuwania śliskości stosuje się na drogach gruntowych w warunkach padającego śniegu (czy usuwa się sam śnieg aż do czystego podłoża gruntowego) i jaka jest trwałość wykonania takich czynności (co jaki czas powinny być ponawiane).

W odpowiedzi na apelację powód domagał się jej oddalenia jako bezzasadnej, zasądzenia na swoją rzecz kosztów postępowania apelacyjnego, w tym kosztów zastępstwa procesowego, według norm przepisanych oraz oddalenia wniosku o dopuszczenie dowodu z opinii uzupełniającej Instytutu (...) w W. jako spóźnionego i bezzasadnego.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja jest bezzasadna i, jako taka, podlega oddaleniu.

Tytułem wstępu podnieść należy, że Sąd Okręgowy podziela i przyjmuje za własne ustalenia faktyczne poczynione przez Sąd Rejonowy, jak również wnioski, jakie Sąd I instancji wywiódł z prawidłowo ustalonego stanu faktycznego.

Przechodząc do rozpatrywania poszczególnych zarzutów, zawartych w apelacji, w pierwszej kolejności ustosunkować się trzeba do zarzutów naruszenia prawa procesowego, z tego bowiem względu, iż prawidłowo ustalony i oceniony stan faktyczny determinuje kierunek dalszych rozważań w aspekcie prawa materialnego.

Odnosząc się do zarzutu naruszenia przez Sąd Rejonowy przepisu art. 233 § 1 k.p.c., wskazać należy, że w myśl przywołanego przepisu, sąd ocenia wiarygodność i moc dowodów według własnego przekonania, na podstawie wszechstronnego rozważenia zebranego materiału. Ocena dowodów polega na ich zbadaniu i podjęciu decyzji, czy została wykazana prawdziwość faktów, z których strony wywodzą skutki prawne. Celem sądu jest tu dokonanie określonych ustaleń faktycznych – pozytywnych bądź negatywnych – i ostateczne ustalenie stanu faktycznego, stanowiącego podstawę rozstrzygnięcia. Ocena wiarygodności mocy dowodów, przeprowadzona w danej sprawie, wyraża istotę sądzenia w części, dotyczącej ustalenia faktów, albowiem obejmuje rozstrzygnięcie o przeciwnych twierdzeniach stron na podstawie własnego przekonania sędziego, powziętego w wyniku bezpośredniego zetknięcia ze świadkami, stronami, dokumentami i innymi środkami dowodowymi. Ocena ta powinna odpowiadać regułom logicznego rozumowania, wyrażającym formalne schematy powiązań między podstawami wnioskowania i wnioskami oraz uwzględniać zasady doświadczenia życiowego, wyznaczające granice dopuszczalnych wniosków i stopień prawdopodobieństwa ich występowania w danej sytuacji. Jeżeli z określonego materiału dowodowego sąd wyprowadza wnioski logicznie poprawne i zgodne z doświadczeniem życiowym, to ocena sądu nie narusza reguł swobodnej oceny dowodów i musi się ostać, choćby w równym stopniu, na podstawie tego samego materiału dowodowego, dawały się wysnuć wnioski odmienne. Przeprowadzona przez sąd ocena dowodów może zostać skutecznie podważona tylko w przypadku, gdy sąd wiąże wnioski z zebranymi dowodami w sposób sprzeczny z logiką lub gdy wnioskowanie sądu wykracza poza schematy logiki formalnej, albo gdy wbrew zasadom doświadczenia życiowego, sąd nie uwzględnia jednoznacznych praktycznych związków przyczynowo – skutkowych.

Podsumowując powyższe wywody stwierdzić należy, że Sąd I instancji dokonał prawidłowych ustaleń faktycznych w oparciu o cały zgromadzony materiał dowodowy i nie naruszył dyspozycji art. 233 § 1 k.p.c. Przeprowadzona przez tenże Sąd ocena materiału dowodowego jest logiczna i zgodna z zasadami doświadczenia życiowego, zaś podniesione w tym zakresie zarzuty stanowią w istocie niczym nieuzasadnioną polemikę z prawidłowymi i nieobarczonymi jakimkolwiek błędem ustaleniami Sądu Rejonowego. W szczególności Sąd I instancji w sposób prawidłowy ustalił, że ul. (...) w miejscowości J. jest drogą gruntową, która dopiero w 2014 r. została na kilku fragmentach utwardzona, jak również, że występowanie lodu na tej ulicy w dniu zdarzenia, tj. w dniu 8 marca 2013 r., musiało być wynikiem co najmniej kilkudniowych zaniedbań, nie zaś nagłych, obfitych opadów śniegu. Należy bowiem mieć na względzie, że z zeznań powoda nie wynika, by opady śniegu w dniu 8 marca 2013 r. były obfite, co więcej, zeznał on, że prószący śnieg przykrył lód, który się na tej drodze znajdował. Forsowana przez apelującego teza, jakoby ów lód nie pokrywał ul. (...) już od kilku dni, lecz był wynikiem nagłych i obfitych opadów śniegu, nie znajduje także potwierdzenia w świetle podstawowej wiedzy przyrodniczej. Wynika z niej bowiem, że aby śnieg zamienił się w lód, musiałoby najpierw dojść do wzrostu temperatury powietrza, skutkującej topnieniem śniegu, a następnie do jej spadku do poziomu, wynoszącego co najwyżej 0ºC. Biorąc zatem pod uwagę fakt, że powód zeznał, iż w dniu zdarzenia panował przymrozek, tok rozumowania Sądu I instancji był jak najbardziej prawidłowy.

Chybiony jest także zarzut apelującego, iż Sąd Rejonowy naruszył art. 6 k.c. bezzasadnie uznając, że powód nie musiał udowodnić, że przewrócił się wskutek złego stanu ul. (...), będącego wynikiem zaniedbań ze strony Gminy Z., a nie nagłych, obfitych opadów śniegu w dniu zdarzenia. W ocenie Sądu Okręgowego to nie powód winien tę okoliczność udowadniać, lecz pozwany. Powód bowiem wykazał, że dnia 8 marca 2013 r. poślizgnął się i przewrócił na ul. (...) w J., będącej drogą gruntową, pozostającą pod zarządem Gminy Z. i w wyniku tego zdarzenia doznał uszkodzenia ciała. Obowiązek wykazania, że ulica, na której doszło do zdarzenia, utrzymywana była przez gminę w należytym stanie, a jeżeli nie, to z jakiej przyczyny, spoczywał z kolei na pozwanym. N. przez pozwanego temu obowiązkowi nie może stanowić podstawy do przerzucenia ciężaru dowodu w tym zakresie na stronę powodową.

Nietrafny jest również zarzut naruszenia przez Sąd I instancji art. 415 k.c. poprzez bezzasadne uznanie, że pozwany nie utrzymywał drogi w należytym stanie. Wbrew przekonaniu apelującego, w świetle zgromadzonego materiału dowodowego taki wniosek jest jak najbardziej uprawniony. Analiza akt sprawy pozwala bowiem stwierdzić, że w dniu zdarzenia, tj. dnia 8 marca 2013 r., miejscowość J. objęta została pracami, mającymi na celu posypanie dróg mieszanką „uszorstniającą”, jednakże niemożliwym jest ustalenie nie tylko pory przeprowadzenia tych prac na ul. (...), ale nawet tego, czy w tym konkretnym dniu owe prace zostały w ogóle na niej przeprowadzone. Z zeznań T. G., będącego pracownikiem Gminnego Zakładu (...) wynika, że priorytetem dla jego pracodawcy było utrzymywanie w należytym stanie dróg asfaltowych; drogi gruntowe, do których zalicza się ul. (...), zabezpieczano przez skutkami zimy dopiero po otrzymaniu stosownego zgłoszenia. W tym miejscu podkreślić wypada, że pozwany nie przedstawił listy zgłoszeń, dotyczących ul. (...) i pochodzących z dnia zdarzenia. Wobec powyższego, rozumowanie Sądu I instancji i w tym zakresie było prawidłowe.

Ustosunkowując się z kolei do wniosku apelującego o dopuszczenie dowodu z opinii uzupełniającej instytutu (...) – Instytutu (...) w W. – dla ustalenia, jakiego rodzaju metody usuwania śliskości stosuje się na drogach gruntowych w warunkach padającego śniegu i jaka jest trwałość wykonania takich czynności, stwierdzić należy, że przeprowadzenie tego dowodu miałoby rację bytu jedynie w sytuacji, gdyby dało się w sposób bezsporny ustalić, że dnia 8 marca 2013 r. ul. (...) w miejscowości J. została posypana mieszanką „uszorstniającą”. Uzupełniająca opinia biegłych pozwoliłaby bowiem na stwierdzenie, czy zastosowano prawidłową w zaistniałych okolicznościach metodę odśnieżania i usuwania śliskości. Jednakże w sytuacji, gdy niemożliwym jest ustalenie, czy w ogóle jakąkolwiek metodę zastosowano, zasięganie uzupełniającej opinii biegłych, w ocenie Sądu Okręgowego, pozbawione jest podstaw.

Z powyższych przyczyn orzeczenie Sądu Rejonowego jest prawidłowe, a złożona apelacja, na podstawie art. 385 k.p.c., podlega oddaleniu jako niezasadna.

O kosztach postępowania apelacyjnego orzeczono na podstawie przepisu art. 98 § 1 i 3 k.p.c. w zw. z art. 391 § 1 k.p.c., zasądzając od pozwanego – jako strony przegrywającej – na rzecz powoda kwotę 2.400,00 złotych, na którą złożyło się wynagrodzenie profesjonalnego pełnomocnika powoda, ustalone na podstawie z § 2 pkt 5 w zw. z § 10 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności adwokackie (Dz. U. z 2015 r., poz. 1800).