Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 9 lutego 2017 r.

Sąd Okręgowy w Rzeszowie VI Wydział Gospodarczy

w składzie następującym:

Przewodniczący: SSO Beata Hass-Kloc (spraw.)

Sędziowie: SO Andrzej Borucki

SO Marta Zalewska

Protokolant: st. sekr. sądowy Małgorzata Zawiło

po rozpoznaniu w dniu 9 lutego 2017 r. w Rzeszowie

na rozprawie

sprawy z powództwa: (...) Sp. z o.o. w K.

przeciwko: Towarzystwu (...) S.A. w W.

o zapłatę

na skutek apelacji powoda od wyroku Sądu Rejonowego w P. V Wydziału Gospodarczego z dnia 27 lipca 2016 r., sygn. akt V GC 465/15

I.  oddala apelację,

II.  zasądza od powoda (...) Sp. z o.o. w K. na rzecz pozwanego Towarzystwa (...) S.A. w W. kwotę 600 zł (sześćset złotych) tytułem kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu apelacyjnym.

SSO Andrzej Borucki SSO Beata Hass – Kloc SSO Marta Zalewska

Sygn. akt VI Ga 335/16

UZASADNIENIE
wyroku z dnia 9 lutego 2017 roku

Pozwem wniesionym do Sądu Rejonowego w P. powód (...) Sp. z o.o. w M. domagał się od pozwanego Towarzystwa (...) S.A. w W. zapłaty kwoty 5.200 zł. Wraz odsetkami ustawowymi od dnia 19.12.2014 r. do dnia zapłaty oraz kosztami postępowania , w tym kosztami zastępstwa adwokackiego w wysokości 1 200 zł. Na uzasadnienie roszczenia powód stwierdził, iż zawarł z pozwanym umowę w zakresie ubezpieczenia AC samochodu marki P. (...) o nr rej. (...) na okres od 31.08.2013 r. do 30.08.2014 r, z sumą ubezpieczenia na kwotę 11.900 zł. Przedmiotowe auto uległo zniszczeniu w uniku kolizji drogowej, którego sprawca był ubezpieczony w (...) S.A. w W.. Powód podał, że w ramach odpowiedzialności OC za sprawcę (...) dokonało likwidacji szkody całkowitej i wypłaciło kwotę 4.200 zł, zaś pojazd został sprzedany za kwotę 2.500 zł. Powód wystąpił do pozwanego o wypłacę kwoty 5.200 zł odpowiadającej wartości przyjętej w polisie oraz kolejnym wniosku ubezpieczeniowym zaproponowanym powodowi na następny rok ubezpieczenia. Pozwany odmówił wypłaty odszkodowania.

W dniu 29.10.2015 r. Sąd Rejonowy w P. wydał nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym uwzględniając żądanie pozwu w całości (sygn. akt V GNc 725/15 ).

Od powyższego nakazu zapłaty pozwany wniósł sprzeciw zaskarżając go w całości oraz domagając się oddalenia powództwa w całości. Pozwany nie kwestionował faktu zawarcia umowy z powodem, wskazał przy tym, że wartość odszkodowania w oparciu o§ 14 ust. 4 OWU ustala się jako kwotę stanowiącą różnicę pomiędzy wartością rynkową pojazdu bezpośrednio przed zaistnieniem szkody (nie większą niż suma ubezpieczenia z dnia zawarcia umowy) a wartością pojazdu w stanie uszkodzonym). Zdaniem pozwanego wartość pojazdu ustalona na kwotę 11.900 aktualna była na dzień zawarcia umowy ubezpieczenia tj. na dzień 28.08.2013 r. W ocenie pozwanego kwota ujęta w kolejnym wniosku nie może być uznana jako wiążąca, skoro odnosiła się wstępnego projektu umowy sporządzonego bez oględzin pojazdu.

Interwenient uboczny po stronie pozwanej wniósł o oddalenie powództwa w całości i zasądzenie kosztów procesu od strony powodowej podając, iż w toku postępowania likwidacyjnego przez niego prowadzonego w ramach odpowiedzialności OC sprawcy zdarzenia doszło do ustalenia rzeczywistej wartości szkody całkowitej na rzecz powoda, podkreślając, iż inna jest podstawa odpowiedzialności pozwanego i interwenienta ubocznego.

Wyrokiem z dnia 27 lipca 2016 roku Sąd Rejonowy w P. zasądził od pozwanego Towarzystwa (...) S.A. w W. na rzecz powoda (...) Sp. z o.o. w K. kwotę 1.400,00 zł z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 19.12.2014 r. do dnia zapłaty (pktI); w pozostałym zakresie oddalił powództwo (pkt II); koszty procesu między stronami wzajemnie zniósł (pkt III).

Sąd Rejonowy wskazał, iż okolicznością bezsporną pomiędzy stronami było zawarcie umowy ubezpieczenia AC samochodu marki P. (...) o nr rej. (...), na okres od dnia 31.08.2013 r. do dnia 30.08.2014 r., przewidującą wartość samochodu na kwotę 11.900 zł. Przedmiotowe auto uczestniczyło w kolizji drogowej, której sprawca był ubezpieczony w (...) S.A. w W.. W ramach odpowiedzialności OC za sprawcę (...) dokonało likwidacji szkody całkowitej i wypłaciło powodowi kwotę 4.200 zł przy przyjęciu wartości rynkowej pojazdu przed szkodą na kwotę 7.800,00 zł oraz wartości pozostałości na kwotę 3.600 zł, a także zwróciło uszkodzony pojazd powodowi, który został sprzedany za kwotę 2.500 zł. Kolejno Sąd Rejonowy ustalił, że powód wystąpił do pozwanego o wypłatę kwoty 5.200 zł odpowiadającej wartości pojazdu w wysokości 11.900,00 zł przyjętej w polisie AC oraz kolejnym wniosku polisie zaproponowanym powodowi na kolejny rok ubezpieczenia. Pozwany odmówił wypłaty odszkodowania uznając, iż kwota szkody ustalona i wypłacona przez (...) stanowi pełne naprawienie szkody.

W toku postępowania Sąd pierwszej instancji przeprowadził dowód z opinii biegłego J. G. ustalając wartość pojazdu w stanie nieuszkodzonym na dzień 14.08.2014 r. na kwotę 8.300 zł, zaś w stanie uszkodzonym na kwotę 2.800 zł. Z uwagi na zasadne zarzuty pozwanego co do daty pierwszej rejestracji pojazdu powoda, biegły potwierdził, iż prawidłowo oszacowana wartość pojazdu powinna wynosić w dacie zdarzenie 8.100 zł, zaś wartość uszkodzonego pojazdu 2.600 zł.

Stan faktyczny Sąd Rejonowy ustalił w oparciu o dowody z dokumentów, które nie były kwestionowane oraz z opinii biegłego, którą Sąd uznał w całości za wiarygodną.

W tak ustalonym stanie faktycznym Sąd Rejonowy uwzględnił powództwo w części. Sąd Wskazał na regulację § 14 ust. 4 OWU, stanowiących część umowy, że wartość odszkodowania ustala się jako kwotę stanowiącą różnicę pomiędzy wartością rynkową pojazdu bezpośrednio przed zaistnieniem szkody (nie większą niż suma ubezpieczenia z dnia zawarcia umowy), a wartością pojazdu w stanie uszkodzonym. Sąd podzielił stanowisko pozwanego, iż na gruncie art. 6 k.c. jako nieudowodnione należało uznać ustalenie wartości pojazdu powoda przed szkodą na kwotę 11.900 zł. Taka wartość niewątpliwie była aktualna na dzień 28.08.2013 r. , tj. na dzień zawarcia między stronami umowy ubezpieczenia AC. Kwota ujęta w kolejnym wniosku ubezpieczeniowym nie mogła być w ocenie Sądu uznana za wiążącą między stronami, albowiem odnosiła się wstępnego projektu umowy sporządzonego bez oględzin pojazdu, a przede wszystkim z uwagi na to, iż nie doszło do zawarcia umowy ubezpieczenia AC między stronami w tym zakresie. W konsekwencji przyjmując ustaloną w toku postępowania sądowego wartość pojazdu powoda przed szkodą na kwotę 8.100 zł przy odjęciu kwoty wypłaconej przez (...) w toku postępowania likwidacyjnego w wysokości 4.200 zł oraz kwoty 2.500 zł za jaką powód sprzedał wartość pozostałości, Sąd przyjął, iż do wypłaty na rzecz powoda z tytułu naprawienia szkody pozostała kwota 1.400 zł. O kosztach procesu Sąd orzekł zgodnie z art. 100 k.p.c. dokonując ich wzajemnego zniesienia albowiem żądania strony powodowej zostały częściowo uwzględnione.

Od orzeczenia Sądu Rejonowego w P. apelację wniósł powód (k. 230) zaskarżając:

- pkt II wz. z pkt I co do oddalenia powództwa ponad kwotę 1 400 zł do kwoty 5 200 zł, a tym samym nie zasądzenia kwoty 3 800 zł;

- pkt II co do wzajemnego zniesienia pomiędzy stronami kosztów procesu i nie zasądzenia od pozwanego na rzecz powoda całości kosztów procesu w tym kosztów zastępstwa adwokackiego.

Powód zarzucił:

1.  Rażące naruszenie prawa materialnego a w szczególności:

- art. 6 k.c. poprzez uznanie, że ustalenie wartości pojazdu powoda przed szkodą na kwotę 11.900,00 zł było nieudowodnione w myśl tego przepisu, podczas gdy zgromadzony w sprawie materiał dowodowy prawidłowo uzasadniał stanowisko strony powodowej w tym zakresie;

- art. 824§2 k.c. poprzez uznanie, że wartość ubezpieczonego mienia podlegała pomniejszeniu, pomimo nieżądania ani niedokonania przez ubezpieczającego odpowiedniego zmniejszenia sumy ubezpieczenia.

2.  Naruszenie przepisów postępowania, mającymi wpływ na wynik sprawy, a to :

- art. 233§1 k.p.c. wobec dokonania oceny zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego w sposób dowolny, z naruszeniem zasad doświadczenia życiowego poprzez uznanie, że zasądzona przez Sąd kwota wraz z uzyskanymi wcześniej środkami odszkodowania i sprzedaży z pozostały części pojazdu jest adekwatna do wartości pojazdu, stanowiącej podstawę ubezpieczenia na dzień zdarzenia drogowego z dnia 14 sierpnia 2014 roku;

- art. 100 k.p.c. poprzez stosunkowe rozdzielenie kosztów mając na uwadze wynik procesu, podczas gdy okoliczności sprawy uzasadniają zasądzenie roszczenia głównego dochodzonego przez powoda w całości, a tym samym całości kosztów procesu na jego rzecz.

W oparciu o tak skonstruowane zarzuty powód wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku:

- w pkt I poprzez zasądzenie od pozwanego Towarzystwa (...) S.A. na rzecz powoda w miejsce zasądzonej kwoty 1 400 zł kwoty 5 200 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 19 grudnia 2014 roku do dnia zapłaty

- w pkt III poprzez zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda kosztów procesu za postępowanie pierwszo instancyjne, w tym kosztów zastępstwa adwokackiego wedle norm przepisanych.

Ponadto powód wniósł o zasądzenie od pozwanego na swoją rzecz kosztów postępowania odwoławczego w tym kosztów zastępstwa adwokackiego.

Zdaniem powoda Sąd błędnie ocenił wartość rynkową ubezpieczonego pojazdu bezpośrednio przed zaistnieniem szkody. Wskazywał, iż w umowie wartość tę określono na kwotę 11 900 zł, umowa ta zaś obowiązywała w dacie zdarzenia drogowego. Dalej powód wskazał, ze taka sama wartość została ustalona przez pozwanego w zaproponowanym wniosku – polisie przedstawiającym propozycję warunków ubezpieczenia na kolejny rok . Wniosek datowany był na 6 sierpnia 2014 roku a więc 8 dni przed wspomnianym zdarzeniem drogowym. Apelujący zarzucił, że Sąd I instancji posłużył się przy ustalaniu wartości pojazdu przed szkodą opinią biegłego, która była lakoniczna i niepełna. Zdaniem powoda opinia nie była rzetelna dla merytorycznego rozstrzygnięcia sprawy.

W odpowiedzi na apelację (k. 244) pozwany wniósł o oddalenie apelacji w całości oraz o zasądzenie od powoda na swoją rzecz kosztów postępowania apelacyjnego ,w tym kosztów zastępstwa procesowego wedle norm przepisanych. Pozwany uznawał prawidłowość ustaleń poczynionych przez Sąd Rejonowy oraz wysokość zasądzonego roszczenia.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja powoda okazała się być nieuzasadniona.

Ustalenia faktyczne Sądu Rejonowego są prawidłowe, znajdują potwierdzenie w przeprowadzonych dowodach, ocenionych bez naruszania zasad swobody sędziowskiej, wobec czego Sąd Okręgowy przyjmuje je za własne i czyni podstawą niniejszego orzeczenia. Zastrzeżeń nie budzi też prawidłowość subsumpcji dokonanej przez Sąd I instancji i trafność zastosowania przepisów prawa materialnego.

Wbrew stanowisku apelującego Sąd I instancji nie dopuścił się żadnych uchybień, które musiałyby skutkować koniecznością zmiany, bądź uchylenia zaskarżonego orzeczenia.

Jako nieuzasadnione ocenić zatem należy wszelkie wyeksponowane w petitum apelacji zarzuty, które sprowadzają się w istocie do negacji ustaleń Sądu Rejonowego w przedmiocie rozmiarów szkody poniesionej przez powoda (jej wysokości) w tym ustalenia wartości uszkodzonego samochodu powoda przed szkodą w oparciu o opinię biegłego sądowego. W przedmiotowej sprawie nie doszło do naruszenia normy art. 233 § 1 k.p.c. Sąd ocenił wartość rynkową ubezpieczonego pojazdu bezpośrednio przed zaistnieniem szkody w oparciu o opinię biegłego sądowego J. G. przy uwzględnieniu §14 ust 4 OWU stanowiących integralną część umowy ubezpieczenia. Wykładnia tego postanowienia umownego nie budzi żadnych wątpliwości, wskazuje, iż wysokość odszkodowania z tytułu szkody całkowitej ustala się jako kwotę stanowiącą różnicę pomiędzy wartością pojazdu bezpośrednio przed zaistnieniem szkody, nie większą jednak niż suma ubezpieczenia z dnia zawarcia umowy, a wartością pojazdu w stanie uszkodzonym. W konsekwencji tego podstawę ustaleń w tym zakresie stanowiła opinia biegłego sądowego, który wyliczył wartość samochodu na dzień 14.08. 2014 r. na kwotę 8 100,00 zł. Wobec tak jednoznacznie brzmiących postanowień OWU prawidłowym było stanowisko Sądu Rejonowego, który nie uwzględnił żądania powoda co do ustalenia takiej wartości na dzień zawarcia umowy ubezpieczenia tj. na dzień 28. 082013 roku. Wartość ta zasadnie została poddana weryfikacji.

Sąd Rejonowy nie dopuścił się także naruszenia przepisu art. 6 k.c. słusznie wskazując, że powód nie zgadzając się z wartością pojazdu ustaloną przez biegłego, nie wykazał by przyjąć należało inną wartość niż 8 100,00 zł, tym samym nie podołał ciężarowi dowodowemu wynikającemu z ww. regulacji. Powód poza zgłoszeniem zarzutów do opinii biegłego nie wnosił o przeprowadzenie innych dowodów na tę okoliczność (choćby z opinii innego biegłego). Po wyjaśnieniach ustnych biegłego złożonych na rozprawie w dniu 27 lipca 2016 roku będących jednocześnie odpowiedzią na zarzuty powoda co do treści opinii, powód nie kwestionował jej ostatecznych wniosków.

Nie można wreszcie zgodzić się z twierdzeniem apelacji co do naruszenia przepisu art. 824§2 k.c. poprzez uznanie, że wartość ubezpieczonego mienia uległa pomniejszeniu, pomimo niedokonania przez ubezpieczającego odpowiedniego zmniejszenia sumy ubezpieczenia.

Jak wskazano powyższej, z umowy ubezpieczenia łączącej strony nie wynika by strony przyjęły opcję stałej wartości pojazdu w całym okresie ubezpieczenia. Standardem jest zmienna suma ubezpieczenia, która oznacza, że w wypadku zaistnienia szkody przy ustalaniu wysokości odszkodowania brana jest pod uwagę wartość pojazdu z dnia, w którym nastąpiła szkoda. Natomiast w wypadku zawarcia umowy ubezpieczenia auto-casco ze stałą sumą ubezpieczenia, nazywaną także klauzulą niezmienności wartości pojazdu, podstawą wyliczenia odszkodowania będzie wartość pojazdu wskazana w polisie na dzień zawarcia umowy ubezpieczenia. Stąd w okolicznościach niniejszej Sąd Rejonowy prawidłowo wywiódł, że nie wartość pojazdu z dnia ubezpieczenia winna być brana pod uwagę przy ustalaniu wartości odszkodowania, lecz wartość ustalona w oparciu o opinię biegłego sądowego. Zawarcie umowy ubezpieczenia o treści jak w analizowanej sprawie oznacza, że ubezpieczony nie jest uprawniony do otrzymania odszkodowania według wartości pojazdu określonej w polisie (na dzień zawarcia umowy ubezpieczenia). W świetle powyższego bezprzedmiotowe były także twierdzenia powoda jakoby argumentem przemawiającym za ustaleniem wartości pojazdu była propozycja zawarcia umowy ubezpieczenia na kolejny rok, wskazującą dotychczasową wartość pojazdu tj. 11 900 zł, skoro do zawarcia takiej umowy rzeczywiście nie doszło.

W świetle powyższego niezasadne okazały się być zarzuty apelacji co do zastosowania art. 100 k.p.c., wobec częściowego uwzględnienia powództwa. Zasadę tę Sąd Rejonowy prawidłowo przyjął mając na uwadze ostateczny wynik postępowania. Oddalenie apelacji nie spowodowało żadnej zmiany co do obowiązku poniesienia kosztów postępowania przed Sądem pierwszej instancji.

Wobec powyższego apelację jako nieuzasadnioną oddalono po myśli art. 385 k.p.c., orzekając o kosztach na podstawie art. 98 k.p.c. w zw. z § 2 pkt.3 w zw. z § 10 ust. 1 pkt. 1 w zw. z § 21 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz.U. z 2015r. , poz. 1804 ).