Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 29 marca 2017 r.

Sąd Rejonowy w Toruniu I Wydział Cywilny w składzie następującym:

po rozpoznaniu w dniu 15 marca 2017 r. w Toruniu

sprawy z powództwa M. K. (1)

przeciwko R. M. (1)

o zapłatę

I. zasądza od pozwanego R. M. (1) na rzecz powoda M. K. (1) kwotę 50 000,00 zł (pięćdziesiąt tysięcy złotych) z ustawowymi odsetkami za opóźnienia od kwot:

⚫

95.300 zł (dziewięćdziesiąt pięć tysięcy trzysta złotych) od dnia 16 czerwca 2015 r. do dnia 21 lipca 2015 r. ;

⚫

50.000 zł (pięćdziesiąt tysięcy złotych) od dnia 1 października 2015 r. do dnia zapłaty;

II. zasądza od pozwanego na rzecz powoda kwotę 7.317,00 zł (siedem tysięcy trzysta siedemnaście złotych) tytułem zwrotu kosztów procesu.

Sygn. akt I C 1037/16

UZASADNIENIE

M. K. (1) zażądał zasądzenia od R. M. (1) kwoty 50.000 zł tytułem zwrotu pożyczki wraz z odsetkami od kwoty 95.300 zł od dnia 16.06.2015 r. do 21.07.2015 r. oraz od kwoty 50.000 zł od 1.10.12015 r. do dnia zapłaty i zasądzenia kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego.

Podał, iż w dniu 9.03.2015 r. zawarł z pozwanym umowę pożyczki kwoty 95.300 zł, która została przekazana w gotówce. Pozwany zobowiązany był do jej zwrotu do dnia 15.06.2015 r. Powód wskazał, iż z pozwanym łączyła go również współpraca gospodarcza. Przy zawarciu pożyczki działał jednak jako osoba fizyczna. Wskazał iż w dniu 21.07.2015 r. pozwany wpłacił części kwoty tj. 45.300 i zobowiązał się do zapłaty pozostałej części tj. 50.000 zł do dnia 30.09.2015 r. Pomimo upływu terminu pozwany nie spłacił zadłużenia. Powód wzywał pozwanego do zapłaty zarówno drogą telefoniczną jak i pisemną. Pismem z dnia 10 maja 2016 r. pozwany potwierdził istnienie należności i wskazał, iż została ona spłacona przelewem z dnia 11.08.2015. Powód zaznaczył, iż przedmiotowy przelew nie dotyczył jednak umowy pożyczki a rozliczeń stron w ramach prowadzonych przez nich działalności gospodarczych.

Nakazem zapłaty w postępowaniu upominawczym z dnia w czerwca 2016 r. Sąd Rejonowy w Toruniu orzekł zgodnie z żądaniem pozwu.

W ustawowym terminie sprzeciw złożył pozwany R. M. (1), który wniósł o oddalenie powództwa w całości oraz zasądzenie od powoda kosztów procesu.

W uzasadnieniu pozwany zaprzeczył, aby przed zawarciem umowy sprzedaży linii do produkt peletu znał powoda. Zaznaczył, iż łączyły ich jedynie relacje związane z prowadzoną działalnością gospodarczą. Zaprzeczył, aby zawarł z powodem umowę pożyczki. Podkreślił, iż zakupił od spółki powoda linie produkcyjną do produkcji peletu. Część kosztów uregulował z pożyczki otrzymanej od (...) Sp. z o.o. W ramach rozliczenia sprzedał maszynę - brykieciarkę. Uzyskane z tego tytułu pieniądze przekazał firmie powoda. Podał, iż należność za zakupioną linię do produkcji peletu została w całości uregulowana. Podkreślił, iż kwestionuje również wpłatę na rzecz powoda kwoty 43.500 zł . Wskazał, iż dokumenty z dnia 9.03.2015 r. i 2.07.2015 r. zostały sporządzone przez powoda i podsunięte pozwanemu do podpisania. W odniesieniu do otrzymanych wezwań do zapłaty wyjaśnił, iż sądził, że dotyczą one uiszczenia części ceny sprzedaży linii do produkcji peletu i jego odpowiedź nie stanowi uznania powództwa. Dodał, iż przyczyną wystąpienia przez powoda z niniejszym powództwem był narastający pomiędzy stronami konflikt na tle wad sprzedanego przez powoda urządzenia. Zaznaczył, iż pozwany zdawał sobie sprawę czego dotyczą wezwania do zapłaty, gdyż w wiadomości mailowej wskazany był tytuł, tj. umowa pożyczki.

Sąd Rejonowy ustalił co następuje:

M. K. (2) prowadził działalność gospodarczą pod nazwą (...) Sp. z o.o. W ramach prowadzonej działalności zamierzał sprzedać linię produkcyjną do peletu. Urządzenie zostało wystawione do sprzedaży już w 2011 r. Od 2014 r M. K. (1) prowadził rozmowy dotyczące sprzedaży urządzenia z R. M. (1) właścicielem firmy PPHU (...) w S.

Dowód: zeznania świadka A. M. z 15.03.2017 r. 00:01:58-00:15:01 k. 148-149;

zeznania powoda M. K. (1) z 15.03.2017 r. 00:15:01-00:30:41 k. 149-149v;

zeznania R. M. (1) z 15.03.2017 r. 00:30:41-01:09:00 k. 149v-150v

Pomiędzy podmiotami gospodarczymi doszło do zawarcia umowy sprzedaży linii produkcyjnej do peletu. R. M. (1) sfinansował zakup urządzenia w kwocie netto z pożyczki otrzymanej z firmy (...) Sp. z o.o.. Do spłaty pozostała mu kwota VAT w wysokości 175.000 zł. Część tej kwoty sfinansował poprzez sprzedaż brykieciarki na rzecz firmy (...). Urządzenie to następnie zostało sprzedane przez S. (...) do Impuls (...) w ramach tzw. leasingu zwrotnego.

Dowód: kontrakt k. 13-15;

umowa leasingu k. 141-143;

faktura k. 146;

faktura korygująca k. 147;

zeznania świadka A. M. z 15.03.2017 r. 00:01:58-00:15:01 k. 148-149;

zeznania powoda M. K. (1) z 15.03.2017 r. 00:15:01-00:30:41 k. 149-149v;

zeznania R. M. (1) z 15.03.2017 r. 00:30:41-01:09:00 k. 149v-150v

W dniu 9 marca 2015 r. M. K. (1) udzielił R. M. (1) pożyczki w kwocie 95.300 zł ze zobowiązaniem zwrotu do dnia 15 czerwca 2015 r. Pieniądze zostały przekazane w gotówce.

Dowód: pokwitowanie k. 92;

zeznania świadka K. Ż. z 7.11.2016 r. 00:03:54-00:14:39 k. 110-110v;

zeznania świadka L. K. z 7.11.2016 r. 00:14:39-00:24:04 k. 111-111v;

zeznania świadka A. M. z 15.03.2017 r. 00:01:58-00:15:01 k. 148-149;

zeznania powoda M. K. (1) z 15.03.2017 r. 00:15:01-00:30:41 k. 149-149v;

zeznania R. M. (1) z 15.03.2017 r. 00:30:41-01:09:00 k. 149v-150v

W wyznaczonym terminie R. M. (1) nie zwrócił udzielonej mu pożyczki. M. K. (1) wzywał pożyczkobiorcę telefonicznie do zwrotu.

Dowód: zeznania świadka K. Ż. z 7.11.2016 r. 00:03:54-00:14:39 k. 110-110v;

zeznania powoda M. K. (1) z 15.03.2017 r. 00:15:01-00:30:41 k. 149-149v

W dniu 21 lipca 2015 r. R. M. (2) zwrócił kwotę 45.300 zł, a pomiędzy stronami doszło do podpisania porozumienia, w którym R. M. (1) zobowiązał się zapłacić na rzecz M. K. (1) kwotę 50.000 zł w terminie do dnia 30 września 2015 r., zaś w przypadku braku zapłaty poddał się dobrowolnej egzekucji.

Dowód: porozumienie k. 91;

zeznania świadka K. Ż. z 7.11.2016 r. 00:03:54-00:14:39 k. 110-110v;

zeznania świadka L. K. z 7.11.2016 r. 00:14:39-00:24:04 k. 111-111v;

zeznania świadka A. M. z 15.03.2017 r. 00:01:58-00:15:01 k. 148-149;

zeznania powoda M. K. (1) z 15.03.2017 r. 00:15:01-00:30:41 k. 149-149v;

zeznania R. M. (1) z 15.03.2017 r. 00:30:41-01:09:00 k. 149v-150v

R. M. (2) nie zwrócił pozostałej części pożyczki. M. K. (1) monitował telefonicznie i mailowo o zwrot należności.

Dowód: wiadomości mailowe k. 19,20

zeznania świadka K. Ż. z 7.11.2016 r. 00:03:54-00:14:39 k. 110-110v;

zeznania świadka L. K. z 7.11.2016 r. 00:14:39-00:24:04 k. 111-111v;

zeznania powoda M. K. (1) z 15.03.2017 r. 00:15:01-00:30:41 k. 149-149v;

M. K. (1) skierował do R. M. (1) pisemne wezwania do zapłaty w dniach 2 marca 2016 r. i 13 marca 2016 r.

Dowód: wezwanie do zapłaty z potwierdzeniem nadania k. 21-22, 23-25

Pismem z dnia 10 maja 2016 r. R. M. (1) wskazał, iż żądana należność została w całości zaspokojona. Jednocześnie przedłożył potwierdzenie przelewu 50.000 zł na rzecz (...) Sp. z o.o. przez PPHU (...).

Dowód: pismo z załącznikiem k. 26-28

Sąd Rejonowy zważył, do następuje:

Przedstawiony stan faktyczny ustalono na podstawie okoliczności bezspornych, dokumentów prywatnych przedłożonych przez strony, a także zeznań świadków i przesłuchania stron.

Autentyczność i prawdziwość zgromadzonych w sprawie dokumentów nie budzi wątpliwości. Co więcej, ich wiarygodności nie zakwestionowała skutecznie żadna ze stron procesu.

Sąd dał wiarę zeznaniom świadków K. Ż. i L. K. w całości, ponieważ były one logiczne, spójne oraz zgodne z pozostałym materiałem dowodowym. Przy ocenie ich wiarygodności Sąd miał na uwadze, że świadkowie pozostają w stosunkach zawodowych oraz rodzinnych z powodem. Jednakże w ocenie Sądu nie przesądzało to, że ich zeznania mijają się z prawdą.

Co do zeznań świadka A. M., żony pozwanego Sąd za wiarygodne uznał jej twierdzenia dotyczące zakupu linii do produkcji peletu, sprzedaży powodowi brykieciarki oraz przyjęcia od powoda kwoty 95.300 zł. W tym zakresie jej zeznania są zgodne z ustalonym przez Sąd stanem faktycznym. Sąd za mijające się z prawdą uznał zaś jej oświadczenia dotyczące braku pożyczki prywatnej od powoda, gdyż nie znajdują one odzwierciedlenia w zebranym materiale dowodowym.

Za wiarygodne Sąd uznał twierdzenia przedstawione przez M. K. (1) odnoście kontaktu z pozwanym oraz współpracy pomiędzy stronami, sprzedaży linii do produkcji peletu, zakupy brykieciarki i sprzedaży jej w ramach leasingu zwrotnego. Sąd wobec przedłożonych dokumentów nie miał również wątpliwości co do udzielonej pozwanemu pożyczki i jej częściowej spłaty.

Za wiarygodne jedynie w części Sąd uznał twierdzenia R. M. (1), które nie kolidowały z pozostałym – uznanym za wiarygodny – materiałem dowodowym bądź dotyczyły okoliczności, które były bezsporne, nie przyznając waloru zgodności z rzeczywistym stanem rzeczy tym twierdzeniom, które do tego materiału pozostawały w opozycji. Sąd nie odmówił wiarygodności zeznaniom pozwanego dotyczącym współpracy z powodem, zakupu od niego urządzeń, sprzedaży brykieciarki, braku funduszy na opłacenie podatku VAT. Natomiast dalsze twierdzenia odnoszące się do otrzymania kwoty 95.000 zł jako część należności za brykieciarkę i braku zawarcia umowy pożyczki z powodem Sąd uznał za mijające się z prawdą. Nie znalazły one żadnego potwierdzenia w zgromadzonym w sprawie materiale dowodowym i w tym stanie rzeczy nie mogły się ostać jako prawdziwe.

W tym miejscu podkreślenia wymaga, że w myśl ogólnej zasady wyrażonej w art. 6 k.c. ciężar udowodnienia faktu spoczywa na osobie, która z faktu tego wywodzi skutki prawne. Zgodnie z procedurą cywilną nie do Sądu należy zarządzanie dochodzeń w celu uzupełnienia lub wyjaśnienia twierdzeń stron i wykrycia środków dowodowych pozwalających na ich udowodnienie. Sąd nie jest zobowiązany do przeprowadzenia z urzędu dowodów zmierzających do wyjaśnienia okoliczności spornych dla rozstrzygnięcia sprawy (art. 232 k.p.c.) Obowiązek przedstawiania dowodów spoczywa na stronach (art. 3 k.p.c.) a ciężar udowodnienia faktów mających znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy spoczywa na tej stronie, która z faktów tych wywodzi skutki prawne.

Ogólnie rzecz ujmując, artykuł 232 k.p.c. nakłada na strony obowiązek wskazania dowodów dla stwierdzenia faktów, z których wywodzą skutki prawne. Jeżeli zaś strona nie przedstawia dowodów, to uznać należy, iż dany fakt nie został udowodniony (wyrok S.N. z 11.07.2001r., V CKN 406/00, Prok.i Pr.20002/4/45). Wprawdzie przepis ten zawiera też postanowienie, iż Sąd może dopuścić dowód nie wskazany przez stronę, jednakże jest to tylko możliwość, a nie obowiązek Sądu. Nadto to uprawnienie Sądu może być wykorzystywane tylko w szczególnie wyjątkowych sytuacjach, nie może zaś prowadzić do zastępowania stron w spełnieniu ich obowiązków. Działanie Sądu z urzędu może prowadzić do naruszenia prawa do bezstronnego Sądu i odpowiadającego mu obowiązku przestrzegania równego traktowania stron ( art. 32 ust. 1 i art. 45 ust. 1 konstytucji RP) wyrok S.A. z 12.12.2000 r. V CKN 175/00, OSP 2001/7-8/116). Dopuszczenie dowodu z urzędu co do zasady nie powinno w ogóle wchodzić w grę, gdy strony są reprezentowane przez fachowych pełnomocników, wtedy bowiem kontradyktoryjność najlepiej może służyć poznaniu prawdy materialnej (A. Jakubecki „Kontradyktoryjność a poznanie prawdy w procesie cywilnym w świetle zmian kodeksu postępowania cywilnego„ Przegląd Sądowy 1998/10/63).

Spostrzeżenie powyższe ma w niniejszej sprawie takie znacznie, że w związku z tym, iż pozwany kwestionował zawarcie z powodem umowy pożyczki na powodzie spoczywał obowiązek wykazania, że doszło do jej zawarcia. Z kolei rzeczą pozwanego było przedstawienie dowodów tamujących roszczenie.

Powód wykazał, iż jako osoba fizyczna udzielił pozwanemu pożyczki. Przedstawił pisemne poświadczenie z dnia 9 marca 2015 r. przekazania pozwanemu kwoty 95.300 zł wraz ze zobowiązaniem zwrotu do 16.06.2015 r. Nadto przedłożył porozumienie zawarte w pozwanym w dniu 21.07.2015 r. dotyczące zwrotu kwoty 50.000 zł do dnia 30.09.2015 r. W tym miejscu wskazać należy, iż zarówno poświadczenie odbioru gotówki jak i porozumienie jednoznacznie nie wskazują na czyją rzecz oraz z jakiego tytułu kwota 95.300 zł została przekazana pozwanemu. Brak jest również potwierdzenia wpłaty kwoty 45.300 w dniu 21.07.2015 r. Sąd ustalając stan faktyczny niniejszej sprawy doszedł jednak do przekonania, iż okoliczności uzasadniają twierdzenia powoda, iż pozwany był zobowiązany do zwrotu kwoty 95.300 zł tytułem udzielonej mu pożyczki, zaś dokument z dnia 9.03.2015 r. stanowi zasadniczo umowę pożyczki zawartą pomiędzy stronami. Pozwany nie kwestionował, iż w/w kwota została mu przekazana. Pozwany podpisał pokwitowanie odbioru pieniędzy wraz ze zobowiązanym się do ich zwrotu w określonym terminie. Z pewnością również pozwany zwrócił część kwoty skoro w porozumieniu z 21.07.2015 r. zobowiązał się do spłaty jedynie 50.000 zł a nie całości tj. 95.300 zł.

W oparciu o zgromadzone dowody Sąd uznał, iż udzielona pozwanemu pożyczka nie była związana z kontaktami biznesowymi pomiędzy stronami. Powód ze względu na współpracę z pozwanym i przekonanie, iż po otrzymaniu przez niego dotacji, kwota zostanie mu zwrócona, zdecydował się na udzielenie mu pożyczki. Z punktu widzenia powoda był to zabieg biznesowy, a udzielona pomoc w przyszłości miała procentować również korzyściami finansowymi wynikającymi z ich współpracy. Racjonalnym w ocenie Sądu jest twierdzenie powoda, iż pieniądze na pożyczkę pochodziły z jego prywatnych oszczędności a nie konta firmowego. Powód wskazał, iż pieniądze w firmie niezbędne są na jej bieżąca działalność. Nadto wypłacenie z konta firmowego tak znacznej kwoty łączy się z podjęciem czynności formalnych. W przypadku gdyby rzeczywiście pieniądze te pochodziły z firmy powoda, w interesie firmy byłoby odpowiednie zabezpieczenie ich zwrotu a nie tylko podpisanie pokwitowania odbioru gotówki. Fakt ten znalazłby swój ślad w dokumentacji księgowej firmy.

Sąd nie podzielił stanowiska pozwanego, iż dokumenty z dnia 9.03.2015 r. i 21.07.2015 r. zostały mu podsunięte przez powoda do podpisania. Rzeczywiście dokumenty te zostały w całości sporządzone przez stroną powodową. Fakt ten jednak nie dyskredytuje ich ważności, nie podważa również tego, iż do pożyczki czy też zawarcia porozumienia pomiędzy stronami w rzeczywistości doszło. Za nieprawdziwe i pozbawione podstawy należało uznać twierdzenia pozwanego dotyczące podsunięcia mu dokumentów do podpisu. Pozwany próbował wykazać, iż zarówno w dniu 9 marca 2013 r jak i 21 lipca 2015 r. podpisywał wiele dokumentów, wśród których było również pokwitowanie odbioru gotówki i porozumienie. Podkreślić należy, że pozwany poza swoimi twierdzeniami nie wykazał żadnym dowodem, iż umowa, którą podpisał miała mu zostać podłożona przez powoda. Tłumaczenie, iż w tych dniach podpisywał wiele dokumentów, nie może zasługiwać na uwzględnienie. Pozwany jako doświadczony przedsiębiorca realizujący różne przedsięwzięcia biznesowe z pewnością analizuje przedstawione mu do podpisu dokumenty, a przynajmniej powinien je analizować. W ocenie Sądu już sam charakterystyczny układ umowy zwróciłby uwagę pozwanego na treść podpisywanego dokumentu, a więc zupełnie niewiarygodne są twierdzenia, że oba dokumenty zostały pozwanemu podsunięte do podpisu z innymi dokumentami i nie był świadomy tego co podpisuje.

Sąd nie zgodził się również z twierdzeniami strony pozwanej, iż wezwany do zapłaty należności przez powoda był przekonany, iż chodzi o zapłatę należności w ramach łączących ich stosunków gospodarczych. Powód monitował bowiem telefonicznie pozwanego o zwrot pożyczonej kwoty. Wobec braku zapłaty wystosował do niego wezwanie za pośrednictwem wiadomości email (k. 19,20), w których jasno wskazywał umówiony termin zwrotu pożyczki. W pisemnych wezwaniach do zapłaty powód powoływał się pożyczkę z dnia 9.03.2015 r. oraz porozumienie z dnia 21.07.2015 r. Odpowiadając na wezwanie powoda pozwany zasadniczo przyznał iż był zobowiązany do uiszczenia na rzecz powoda kwoty 50.000 zł.(k. 26).

Mając na uwadze powyższe rozważania Sąd na podstawie art. 720§1 k.c. orzekł jak w pkt I sentencji wyroku.

O odsetkach orzeczono na mocy art. 481§1 i §2 k.c.

O kosztach procesu poniesionych przez strony Sąd orzekł w oparciu o art. 98 kpc oraz na podstawie § 2 ust. 6 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz. U. z 2015 r., poz. 1804). W konsekwencji Sąd zasądził na rzecz powoda do pozwanego kwotę 7.317 zł.