Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 2 marca 2017 roku

Sąd Okręgowy w Lublinie IX Wydział Gospodarczy

w składzie:

Przewodniczący: Sędzia Sądu Okręgowego Przemysław Grochowski (spr.)

Sędziowie : Sędzia Sądu Okręgowego Małgorzata Skoczyńska

Sędzia Sądu Okręgowego Agnieszka Jurkowska-Chocyk

Protokolant : Agnieszka Olszewska-Judin

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 16 lutego 2017 roku w L.

sprawy z powództwa (...) spółki akcyjnej w L.

przeciwko E. K.

o 41.561,50 złotych z ustawowymi odsetkami

na skutek apelacji pozwanej E. K. od wyroku z dnia 30 maja 2016 roku w sprawie V GC 144/15 Sądu Rejonowego w Zamościu

I. zmienia zaskarżony wyrok w ten sposób, że :

a/ oddala powództwo,

b/ zasądza od powódki (...) spółki akcyjnej w L. na rzecz pozwanej E. K. kwotę 2.400 (dwa tysiące czterysta złotych) tytułem kosztów procesu,

c/ nakazuje pobrać od powódki (...) spółki akcyjnej w L. na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Zamościu kwotę 117 (sto siedemnaście złotych) tytułem brakujących kosztów sądowych;

II. zasądza od powódki (...) spółki akcyjnej w L. na rzecz pozwanej E. K. kwotę 2.400 (dwa tysiące czterysta złotych) tytułem kosztów postępowania apelacyjnego.

SSO M. S. SSO P. G. SO A. C.

IX Ga 476/16

UZASADNIENIE

Powództwo dotyczyło zasądzenia kwoty 41.561,50 zł z odsetkami ustawowymi od wskazanych w pozwie kwot oraz kosztów procesu od pozwanej E. K. na rzecz powódki (...) Spółki Akcyjnej w L.. Uzasadniając swoje powództwo powódka wskazała, że w dniu 31 października 2012 roku zawarła z Ł. B. jako generalnym wykonawcą umowę nr (...), której przedmiotem było wykonanie, dostawa i montaż dźwigu osobowego w budynku (...) w S..

Wyrokiem z dnia 30 maja 2016 roku Sąd Rejonowy w Zamościu zasądził od pozwanej E. K. na rzecz powoda (...) S.A. w L. kwotę 41.561,50 zł wraz z odsetkami ustawowymi liczonymi w stosunku rocznym od 16 lipca 2013 roku do dnia zapłaty oraz kwotę 7.736,00 zł tytułem zwrotu kosztów procesu, w tym kwotę 4.800,00 zł tytułem kosztów zastępstwa procesowego a także nakazał ściągnąć od pozwanej E. K. na rzecz Skarbu Państwa kwotę 117,00 zł tytułem nieuiszczonych wydatków. Jako przesłanki tego rozstrzygnięcia wskazał, że E. K. jako inwestor 18 kwietnia 2011 roku zawarła z Ł. B. jako Generalnym Wykonawcą umowę nr (...), na mocy której Ł. B. wykonać miał budynek (...). Pozwana w zakresie realizacji inwestycji (...) związana była umową z (...) Agencją (...) w L.. W zakresie finansowania korzystała z kredytu udzielonego przez Bank (...) S.A. w W. Oddział w Z.. Pozwana całość wynagrodzenia za wykonanie przedmiotu umowy o roboty budowlane uzyskanych z umowy kredytu przekazała Ł. B. i P. B.. Powodowa spółka 31 października 2012 roku zawarła z Ł. B. jako Generalnym Wykonawcą umowę nr (...), której przedmiotem było wykonanie, dostawa i montaż dźwigu osobowego w budynku (...) w S.. Specyfikacja i parametry techniczne opisane zostały w załączniku nr 1 umowy. Strony ustaliły wartość wynagrodzenia za cały przedmiot umowy w wysokości 71.500 zł netto. Powódka częściowo wykonała prace objęte umową tj. sprzedała, dostarczyła i zamontowała dźwig w budynku stanowiącym własność pozwanej, co zostało potwierdzone w protokole odbioru końcowego. Strona powodowa wystawiła faktury VAT: (...) 26/13/ (...)/01 na kwotę 43.972,50 zł i (S)FS – 40/13/ (...)/03 na kwotę 17.589 zł.

Ł. B. nie dokonał zapłaty całości należności mimo upływu terminów zapłaty. Wykonawca potwierdził saldo wzajemnych rozliczeń. Powódka i wykonawca 20 maja 2013 roku zawarli porozumienie dotyczące spłaty zadłużenia. Mimo powyższego zapłata nie nastąpiła. Do zapłaty na rzecz powódki pozostała kwota 41.561,50 zł. W związku z tym, że Ł. B. jesienią 2012 roku zaprzestał wykonywania prac związanych w realizacją inwestycji, strony postanowiły, że wykonawcą robót budowlanych wyposażającym obiekt będzie P. B.. W dniu 16 października 2012 roku zawarto umowę cesji, mocą której z tym dniem pozwana zwolniła Ł. B. z obowiązków ciążących na nim na mocy umowy z 18 kwietnia 2011 roku a tenże za zgodą pozwanej przelał całość swych praw i obowiązków na P. B.. Umowa została dostarczona do Oddziału 1 w (...) Banku (...) S.A. 22 października 2012 roku. Ł. B. pomimo zawarcia umowy cesji praw i obowiązków wykonywał szereg czynności na budowie w zakresie prowadzenia prac budowlanych. I tak m.in. zorganizował prace dotyczące montażu dźwigu osobowego i towarowego we wznoszonym budynku oraz dokonał czynności odbioru dźwigu osobowego przez powodową spółkę. Pozwana ustanowiła inspektora nadzoru w osobie J. Ś. (1) oraz pełnomocnika w osobie S. K.. W toku realizacji inwestycji doszło do zmiany koncepcji w zakresie komunikacji pomiędzy kondygnacjami: pomosty dla niepełnosprawnych zostały zastąpione windą osobową. Pozwana jako inwestor zaakceptowała tę zmianę. W ocenie Sądu Rejonowego pozwana wiedziała, że dostawcą windy osobowej będzie powodowa spółka i akceptowała to. Po zamontowaniu i odebraniu windy osobowej przekazała Ł. B. wynagrodzenie za tę część robót. Ł. B. nie zapłacił powodowej spółce całości wynagrodzenia za wykonanie i montaż dźwigu osobowego. Wiosną 2013 roku, przed ukończeniem inwestycji, doszło do spotkania pozwanej, S. K., Ł. B. oraz przedstawiciela powodowej spółki w sprawie uregulowania należności za dostarczenie i montaż windy osobowej. W ocenie Sądu Rejonowego pozwana wiedziała również, iż w tym zakresie powodowa spółka występowała w charakterze podwykonawcy. Sąd Rejonowy Lublin – Wschód w Lublinie z siedzibą w Świdniku powództwa spółki (...) wydał nakaz zapłaty przeciwko Ł. B. dotyczący należności za dźwig osobowy. Spółka zależna powódki na zlecenie Ł. B. dostarczyła i zamontowała w budynku stanowiącym własność pozwanej platformę dla osób niepełnosprawnych i również nie uzyskała należnego wynagrodzenia. Postępowania egzekucyjne przeciwko Ł. B. obejmujące należności powodowej spółki dochodzone pozwem jaki i należności spółki zależnej powódki zostały umorzone z uwagi na bezskuteczność. Powódka wielokrotnie zwracała się do pozwanej jako inwestora o zapłatę należności. Mimo kolejnych wezwań należność nie została uregulowana.

Powyższy stan faktyczny Sąd Rejonowy ustalił w oparciu o wskazane w treści uzasadnienia dokumenty, których wiarygodność nie budziła jego wątpliwości. Strona powodowa kwestionowała ważność umowy cesji zawartej przy udziale pozwanej oraz Ł. B. i P. B.. Sąd Rejonowy nie podzielił tych zastrzeżeń. Umowa została przekazana do banku kredytującego i do (...) Agencji (...). Brak jest podstaw do ustalenia, iż umowa została zawarta na pozór.

Sąd I instancji obdarzył zasadniczo wiarą zeznania świadków oraz pozwanej, jako logiczne, spójne i zgodne z pozostałym zgromadzonym w sprawie materiałem dowodowym. Zeznania korespondowały ze sobą. Wyjątkiem były w ocenie Sądu Rejonowego zeznania pozwanej i świadka S. K. w części gdzie zaprzeczają, iż pozwana wiedziała o udziale strony powodowej jako podwykonawcy w realizacji inwestycji. W ocenie Sądu Rejonowego nie można było logiczne rozumując przyjąć, iż pozwana i umocowane przez nią osoby nie wiedziały, że podwykonawcą w zakresie wykonania windy osobowej będzie powodowa spółka. Zeznania wskazanych osób w tej części zostały uznane za niewiarygodne, a Sąd Rejonowy nie dał im wiary, gdyż stoją w sprzeczności z pozostałym zgromadzonym w sprawie materiałem dowodowym. W tak ustalonym stanie faktycznym Sąd Rejonowy uwzględnił powództwo, jako podstawę materialno-prawną roszczenia powodowej spółki wskazując art. 647 ¹ k.c. oraz przepisy umowy z 31 października 2012 roku. Sąd Rejonowy dokonał oceny czy umowa łącząca stronę powodową i Ł. B. umowa, była umową o roboty budowlane, do której zastosowanie znajduje regulacja zawarta w art. 647 k.c. i nast. W tym zakresie Sąd I instancji w pełni podzielił pogląd strony powodowej. Zakres prac określony w wyżej przytoczonej umowie w pełni odpowiada definicji robót budowlanych prowadzących do powstania obiektu jako rezultatu prac, który w dokumentacji projektowej stanowi wyodrębnioną pod względem technologicznym lub technicznym całość. Przedmiot umowy rozumiany jako obowiązek powodowej strony w postaci wykonania i dostawy dźwigu oraz jego zamontowania we wznoszonym budynku, stanowił zdaniem Sądu Rejonowego element robót budowlanych służący do zapewnienia pełnej funkcjonalności inwestycji. Umówiony zakres prac – wycinek robót budowlanych, musiał być wykonany przez wyspecjalizowanego podwykonawcę. Główny wykonawca jako podwykonawcę w tym zakresie prac wybrał powodową spółkę. Zdaniem Sądu, pozwana wiedziała o tym i zaakceptowała to, co stanowi spełnienie przesłanek z przepisu § 2 art. 647 ¹ k.c. Pozwana bowiem wyraziła zgodę na zamontowanie windy osobowej i wiedziała, iż winda taka została zamontowana w budynku należącym do niej oraz zapłaciła głównemu wykonawcy – Ł. B. za prace z tym związane. Sąd Rejonowy stwierdził, że z chwilą przekazania do (...) faktur strony powodowej, faktury Ł. B. oraz dokumentów dotyczących odbioru urządzenia, pozwana zaakceptowała rolę spółki (...) w procesie inwestycyjnym jako podwykonawcy. Pozwana nie zgłosiła sprzeciwu lub zastrzeżeń do umowy zawartej przez wykonawcę – Ł. B. z powodową spółką jako podwykonawcą. Pozwana wiedziała o udziale i roli powoda w procesie. wobec powyższego Sąd Rejonowy uznał roszczenie o zapłatę kwoty 41.561,50 zł jako pozostałej części wynagrodzenia za prace wykonane przez powoda na rzecz pozwanej, za zasadne. W ocenie Sądu zrealizowane zostały bowiem wszystkie przesłanki przewidziane w przepisie art. 647 ¹ k.c. pozwalające na stwierdzenia, iż pozwana jako inwestor odpowiada wraz z Ł. B. jako głównym wykonawcą za zapłatę wynagrodzenia za roboty wykonane przez powoda jako podwykonawcę. Na odpowiedzialność pozwanej w tym reżimie nie ma wpływu okoliczność zawarcia 16 października 2012 roku umowy cesji praw i obowiązków głównego wykonawcy. Ł. B. wciąż wykonywał czynności przy realizacji inwestycji co pozwana akceptowała. To Ł. B. zorganizował dostawę i montaż dźwigu osobowego i towarowego do budynku. P. B. robót tych nie wykonywał. Z tego względu należność za te prace otrzymał Ł. B.. To on, pomimo zawarcia wyżej opisanej umowy cesji praw i obowiązków, wykonał prace dotyczące organizacji montażu dźwigów i pozwana jemu za te prace pozwana zapłaciła, co jest pomiędzy stronami okolicznością bezsporną. Tym samym, w świetle art. 647 ¹ k.c., to pozwana jako inwestor i Ł. B. jako główny wykonawca, pozostają solidarnie odpowiedzialni za zapłatę przedmiotowego wynagrodzenia powodowej spółki wykonującej prace przy inwestycji jako podwykonawca. Brak możliwości uzyskania zapłaty od Ł. B. na drodze egzekucji, umożliwia zaspokojenie należności powódki przez pozwaną. Uzasadnione było , w ocenie Sądu Rejonowego, także żądanie odsetek od kwot dochodzonych pozwem od daty obliczonej przy przyjęciu terminu wskazanego w doręczonemu pozwanej wezwania do zapłaty – 16 lipca 2014 roku. Jako niezasadny Sąd Rejonowy ocenił zarzut przedawnienia roszczenia. Dla jego oceny Sąd zastosował przepis art. 118 k.c. i wskazany tam termin 3 letni. Mając na względzie datę czynności zawarcia umowy (październik 2012 roku) i wykonania umowy oraz odbioru przedmiotu umowy przez Ł. B. (27 marca 2013 roku) stwierdzić należy, iż roszczenie w chwili wytoczenia powództwa (13 marca 2015 roku) nie było przedawnione. Rozstrzygnięcie o kosztach procesu zawarte w wyroku wyprowadził Sąd Rejonowy z przepisu art. 98§ 1 i § 3 k.p.c., przy tym zasądził opłatę za czynności pełnomocnika w wysokości dwukrotności stawki minimalnej z uwagi znaczny nakład pracy pełnomocnika oraz relatywnie skomplikowany charakter sprawy. Jako, że pozwana przegrała sprawę Sąd na podstawie (...) § 2 k.p.c. w zw. z art. 113 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 2005 roku o kosztach sądowych w sprawach cywilnych, nakazał ściągnąć od pozwanej kwotę 117 zł tytułem nieuiszczonych wydatków.

W apelacji od tego wyroku pozwana wniosła o jego zmianę i oddalenie powództwa w całości a także o zasądzenia kosztów procesu za obie instancje od powódki, lub, z ostrożności procesowej wniosła o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania, zarzucając :

I. naruszenie przepisów postępowania, tj. art. 233 k.p.c., które miało wpływ na wynik sprawy poprzez przekroczenie zasady swobodnej oceny dowodów i dokonanie jej wbrew zasadom logicznego rozumowania i doświadczenia życiowego, w sprzeczności ze zgromadzonym materiałem dowodowym, wyrażające się:

a) błędną oceną dowodu z dokumentu - umowy cesji prawa i obowiązków z dnia
16 października 2012 roku zawartej pomiędzy pozwaną E. K., dotychczasowym generalnym wykonawcą Ł. B. i nowym generalnym wykonawcą P. B. - jako w ocenie Sądu nie mającej wpływu na odpowiedzialność pozwanej na gruncie art.647 ¹ § 5 k.c.

- podczas gdy Ł. B. w dniu 31 października 2012 roku zawierając umowę nr (...) r. z powódką (...) S.A. z siedzibą w L. działał wyłącznie w swoim imieniu i na swoją rzecz, nie będąc już od przeszło dwóch tygodni generalnym wykonawcą dla inwestycji pozwanej, a w konsekwencji nie mam mowy o tym ażeby powódka miała tak status podwykonawcy jak i roszczenie w stosunku do pozwanej w świetle art. 647 ¹ § 2 i 5 k.c.;

b) błędną oceną dowodu z dokumentu - umowy nr (...) r. zawartej w dniu 31 października 2012 roku pomiędzy powódką a Ł. B. oraz rzekomych prac wykonywanych w realizacji tejże przez pracowników powódki na inwestycji pozwanej i zakwalifikowanie ich jako roboty budowlane w ramach pod wykonawstwa w rozumieniu art.647 i n. k.c.

- podczas gdy mogły stanowić co najwyżej dzieło o którym mowa w art. 627 i n. k.c., co bezsprzecznie wynika z postanowień ww. umowy wedle których obejmowała ona jedynie wykonanie, dostawę i montaż dźwigu a jednocześnie wyłączała z obowiązków powódki roboty budowlane, które wykonać miał Ł. B. (§1 pkt l lit. a oraz §3 lit. A pkt 3 umowy);

c) pominięciem dowodu z dokumentu - protokołu odbioru częściowego robót z dnia 29 października 2012 roku na inwestycji których dokonywał P. B. jako generalny wykonawca zgodnie z ww. umową cesji, przy czym umowa nr (...) r. została zawarta przez Ł. B. z powódką (...) S.A. z siedzibą w L. w dniu 31 października 2012 roku;

d) błędną oceną zeznań świadków i obdarzenie ich wiarą w zakresie w jakim po dniu 16 października 2012 roku Ł. B. miał nadal wykonywać czynności na inwestycji jako generalny wykonawca w procesie inwestycyjnym a to w szczególności wbrew umowie cesji praw i obowiązków z dnia 16 października 2012 roku zawartej pomiędzy pozwaną E. K., Ł. B. i P. B. i w sytuacji uznania tejże umowy przez Sąd Rejonowy za ważną i wiarygodną (str.7-8 uzasadnienia) a ponadto w sprzeczności z dokumentacją finansową składaną do (...) oraz protokołem odbioru częściowego robót z dnia 29 października 2012 roku na inwestycji których dokonywał P. B. jako generalny wykonawca zgodnie z ww. umową cesji;

e) błędną oceną dowodu z dokumentu - wniosków o płatność wraz załącznikami w postaci m.in. faktur, protokołów odbioru, potwierdzeniami wykonania przelewów, zestawieniami operacji na rachunkach bankowych (k.100-702 akt sprawy), a w szczególności faktury VAT nr (...) z dnia 27 października 2011 roku, noty korygującej do tejże nr 1/11/2011 z dnia 14 listopada 2011 roku, potwierdzenia wykonania przelewu z dnia 3 listopada 2011 roku (na kwotę 115.600 zł) oraz dwóch potwierdzeń przelewów z dnia 31 października 2011 roku (na kwotę 20.400 zł i 31.280 zł) a przy tym pominięcie faktury VAT nr (...) z dnia 27 lutego 2013 roku i dwóch potwierdzeń przelewów z dnia 28 lutego 2013 roku (na kwotę 7.468,70 zł i 1.717,80 zł) oraz zestawienia operacji na dwóch rachunkach pozwanej prowadzonych w (...) za okresy: 01.01.2012-31.12.2012 (nr rachunku: (...)) oraz 05.09.2012-14.02.2013 (nr rachunku: (...)) i uznanie że pozwana przekazała wynagrodzenie Ł. B. po zamontowaniu i odebraniu windy osobowej (s.6 uzasadnienia wyroku)

- podczas gdy jak wynika z ww. dokumentów pozwana pierwsze wpłaty na łączną kwotę 167.280 zł uiściła Ł. B. zaliczkowo na zakup urządzeń - dźwig towarowy oraz osobowy - na przełomie października i listopada 2011 roku gdy ten był jeszcze generalnym wykonawcą a przed podpisaniem umowy przez tegoż z powódką na dostawę tych urządzeń w październiku 2012 roku, zaś różnicę pomiędzy ostateczną kwotą a wpłaconą zaliczką uiściła pozwana w lutym 2013 roku na rzecz nowego wykonawcy P. B., jak i wszelkie inne płatności związane z inwestycją po dniu 16 października 2012 roku (zawarcia umowy cesji);

f) błędną oceną dowodu z dokumentu - nakazu zapłaty w postępowaniu nakazowym z dnia 16 lipca 2013 roku Sądu Rejonowego Lublin-Wschód w Lublinie z/s w Ś. (sygn. akt: VIII GNc 2906/13) jako udowadniającego wysokość roszczenia dochodzonego pozwem

- podczas gdy tak na gruncie art.647 ¹ k.c. jak i przepisów o bezpodstawnym wzbogaceniu ww. nakaz zapłaty dowodzić tej okoliczności nie może, w szczególności w sytuacji gdy pozwana kwestionowała roszczenie co do zasady jak i co do wysokości (s.5 odpowiedzi na pozew); choć powyższe wymagało wiadomości specjalnych to powód nie wnosił o przeprowadzenie dowodu z opinii właściwego biegłego sądowego, a samo postępowanie zakończone wydaniem niezaskarżonego nakazu zapłaty nie może stanowić o wyczerpującym rozpoznaniu sprawy przez Sąd Rejonowy Lublin-Wschód w Lublinie z siedzibą w Świdniku;

h) błędną oceną okoliczności przekazania przez pozwaną do (...) faktur strony powodowej, faktury Ł. B. oraz dokumentów dotyczących odbioru dźwigu osobowego jakoby w ten sposób powódka zaakceptowała rolę pozwanej w procesie inwestycyjnym jako podwykonawcy

- podczas gdy wszystkie ww. czynności miały miejsce już po protokolarnym odbiorze części prac powódki w zakresie dostawy i montażu dźwigu osobowego w dniu 27 marca 2013 roku wyłącznie przez Ł. B., który od 16 października 2012 roku nie był już generalnym wykonawcą inwestycji, zaś dla odpowiedzialności pozwanej na gruncie art. 647 ¹ §5 k.c. konieczne było aby zgodę na udział podwykonawcy w procesie inwestycyjnym mogła wyrazić najpóźniej przed ukończeniem przez tegoż prac przy czym nigdy takowej zgody nie udzieliła;

2. naruszenie przepisów postępowania, tj. art. 328 § 2 k.p.c., które miało wpływ na wynik
sprawy poprzez brak należytego i wyczerpującego wyjaśnienia:

a) na podstawie jakich konkretnie dowodów Sąd doszedł do przekonania, że pozwana rzekomo wiedziała o wyborze powódki na podwykonawcę przez głównego wykonawcę Ł. B. i zaakceptowała to, w czym to się przejawiało (dowody zostały powołane zbiorczo- s. 6-7 uzasadnienia) co uniemożliwia także Sądowi odwoławczemu kontrole prawidłowości orzeczenia Sądu I. instancji;

b) przyczyn, dla których Sąd podzielił stanowisko powoda co do kwalifikacji prawnej określonych zdarzeń faktycznych -jakie konkretnie ustalenia faktów przemawiają za jej zastosowaniem w tej konkretnej sprawie;

3. naruszenie przepisów prawa materialnego, tj. art. 647 ¹ § 5 w zw. § 4 i 5 k.c. poprzez jego niewłaściwe zastosowanie - podczas gdy powódka nie miała nigdy tak statusu podwykonawcy jak i roszczenia wobec pozwanej w niniejszej sprawie:

a) na mocy umowy cesji praw i obowiązków z dnia 16 października 2012 roku zawartej pomiędzy pozwaną E. K., Ł. B. i P. B., ostatni z nich w ww. dacie stał się generalnym wykonawcą na inwestycji prowadzonej przez pozwaną w ramach projektu współfinansowanego ze środków unijnych pn. (...) jako centrum utrwalania tradycji i kultury regionu, zastępując Ł. B. w realizacji zawartej przezeń z pozwaną umowy nr (...) z dnia 18 kwietnia 2011 roku na wykonanie robót budowlanych i wyposażenie obiektu Budowa budynku usługowo – hotelowego (...) wraz z wyposażeniem zgodnie z projektem budowlanym i kosztorysem ofertowym);

b) Ł. B. zawarł umowę nr (...) r. z powódką (...) S.A. z siedzibą w L. w dniu 31 października 2012 roku nie będąc już od przeszło dwóch tygodni generalnym wykonawcą dla inwestycji pozwanej, przez co działał wyłącznie w swoim imieniu i na swoją rzecz;

c) umowa nr (...) r. zawarta w dniu 31 października 2012 roku pomiędzy powódką a Ł. B. oraz rzekome prace wykonywane w realizacji tejże przez pracowników powódki na inwestycji pozwanej nie były robotami budowlanymi w rozumieniu art. 647 i n. k.c. a stanowiły co najwyżej dzieło, o którym mowa w art.627 i n. k.c.;

d) powód nie udowodnił dochodzonego pozwem roszczenia tak co do zasady jak i co do jego wysokości przy czym nakaz zapłaty w postępowaniu nakazowym z dnia 16 lipca 2013 roku Sądu Rejonowego Lublin-Wschód w Lublinie z/s w Ś. (sygn. akt: VIII GNc 2906/13) dowodzić tej okoliczności nie może, w szczególności w sytuacji gdy pozwana kwestionowała powyższe roszczenie w pełnym zakresie (s.5 odpowiedzi na pozew);

e) podczas gdy zgromadzone w sprawie dowody (umowa na wykonanie robót budowlanych i wyposażenie obiektu, dokumenty finansowe, zeznania świadków) wykazują, że pozwana ani w sposób dorozumiany ani czynny nie wyraziła i nie wyrażała zgody na zawarcie takiej umowy, nie znała jej postanowień, w tym dotyczących ceny, wynagrodzenia oraz innych istotnych warunków, w tym przez swojego pełnomocnika w osobie S. K., nie wiedziała o rzekomym udziale i roli powoda w procesie inwestycyjnym; przekazanie dokumentów do (...) w tym faktur powódki miało miejsce już po rzekomo wykonanych pracach przy czym jedynym kontrahentem pozwanej był najpierw Ł. B. a następnie P. B. i tylko z nimi dokonywała wszelkich ustaleń i rozliczeń związanych z inwestycją.

W odpowiedzi na apelację powódka wniosła o oddalenie apelacji pozwanej jako oczywiście bezzasadnej i utrzymanie zaskarżonego wyroku w mocy a także o zasądzenie od pozwanej na rzecz powódki kosztów postępowania w tym kosztów zastępstwa prawnego na II instancję według norm prawem przepisanych. Podnosiła w stosunku do naruszenia art. 328 § 2 k.p.c., że zbiorcze powołanie dowodów nie jest i nie może stanowić naruszenia treść powyższego przepisu prawnego, pozwala bowiem na kontrolę instancyjną treści uzasadnienia. Wskazała że zbiorcze potraktowanie tych dowodów nie osłabia prawidłowej ich oceny, gdyż Sąd Rejonowy wskazał karty, przez co Sąd II instancji z łatwością może przeprowadzić kontrolę ich treści. W odniesieniu do zarzutów naruszenia przepisów prawa materialnego, w ocenie powódki jej wierzytelności z tytułu realizacji robót obejmujących swym zakresem dostawę i montaż urządzenia dźwigowego podlegają reżimowi określonemu przepisami art. 647 k.c. i 647 ¹ § 2 i § 5 k.c. W jej ocenie na gruncie niniejszej sprawy nie sposób przyjąć, iż pozwana nie posiadała wiedzy co do osoby podwykonawcy oraz essentialia negotti zawieranej przez jej Generalnego Wykonawcę umowy o dostawę i montaż dźwigu. Wskazała, że wartość urządzeń odpowiadała kwotom ustalanym przez pozwaną z Ł. B. już na samym początku umowy. To pozwana podjęła decyzję o zmianie dostarczanych urządzeń z platformy dla osób niepełnosprawnych na dźwigi wyprodukowane przez powódkę (k. 312). Zdaniem powódki to pozwana osobiście podejmowała wszelkie działania w celu uzyskania zgody (...) a tym samym w celu uzyskania finasowania (k. 445 – 472). Ponadto w ocenie powódki zeznania pozwanej oraz np. świadka S. K. - pozwana nie była biernym i „niemym" uczestnikiem procesu budowlanego, bezwolnie poddającym się woli i decyzjom swego Wykonawcy - tego typu twierdzenia są kontr a faktyczne, sprzeczne z zasadami logicznego rozumowania i doświadczenia życiowego. W ocenie powodowej spółki inwestor zawsze pozostaje „gospodarzem inwestycji" i do niego zawsze należy ostatnie słowo w zakresie istotnych decyzji dotyczących realizowanej Inwestycji. Racjonalny Inwestor na bieżąco i stale nadzoruje postęp realizowanych przez Wykonawcę robót, dokonując regularnych odbiorów robót w miarę ich postępu.

Sąd Okręgowy zważył co następuje :

Apelacja, w świetle podniesionych w niej zarzutów okazała się skuteczna co w konsekwencji doprowadziło do zmiany zaskarżonego wyroku i oddalenia powództwa.

Dokonując ponownej analizy zgromadzonych w aktach sprawy dowodów w ocenie Sądu Okręgowego, Sąd Rejonowy dopuścił się naruszenia art. 233 k.p.c. dokonując błędnej oceny materiału dowodowego w niniejszej sprawie. W szczególności dotyczyło to oceny kluczowych dla rozstrzygnięcia sprawy dowodów w postaci umowy cesji praw i obowiązków z dnia 16 października 2012 roku zawartej pomiędzy pozwaną E. K.-inwestorem oraz dotychczasowym generalnym wykonawca Ł. B. i nowym generalnym wykonawcą P. B., umowy nr (...) 2012 r. z dnia 31 października 2012 roku zawartej pomiędzy powódką a Ł. B. oraz błędną oceną zeznań świadków w kontekście dalszego wykonywania czynności przez Ł. B. jako generalnego wykonawcy oraz wiedzy pozwanej na temat roli Ł. B. po zawarciu cesji na tle całości materiału dowodowego. Ponadto zasadnym okazał się zarzut naruszenia art. 328 § 2 k.p.c. z uwagi na niewskazanie dowodów na jakich oparł się Sąd Rejonowy uznając sporne okoliczności za udowodnione, co uniemożliwiło weryfikację toku rozumowania Sądu. Trafny również okazał się zarzut naruszenia przepisów prawa materialnego tj. art. 647 k.c. oraz art. 647 ¹ § 2 § 4 i § 5 k.c. Sąd Rejonowy błędne uznał umowę nr (...) 2012 r. zawartą między powódką a Ł. B. jako umowę o podwykonawstwo W konsekwencji błędnie Sąd Rejonowy przyjął, że E. K. jako inwestor razem z Ł. B. jako wykonawcą ponosi solidarną odpowiedzialność za wykonanie zobowiązania z względem (...) S.A.

W odniesieniu do art. 233 k.p.c. orzecznictwo a także doktryna, stoją na stanowisku, iż o naruszeniu tego przepisu można zasadnie mówić tylko wtedy, gdy ustalony stan faktyczny nie jest możliwy do wywiedzenia w oparciu o przedstawione przez sąd dowody, a także wówczas, gdy sąd bezzasadnie pomija pewne dowody, opierając się przy dokonywaniu ustaleń faktycznych jedynie na części zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego. Błąd w ustaleniach faktycznych następuje, gdy zachodzi dysharmonia pomiędzy materiałem zgromadzonym w sprawie a konkluzją, do której dochodzi sąd na skutek przeinaczenia dowodu oraz wszelkich wypadków wadliwości wynikających z naruszenia przepisu art. 233 § 1 k.p.c. (wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 3 grudnia 2014 roku, sygn. akt I ACa 704/14, L.).

Istota sporu dotyczyła oceny zasadności roszczenia o zapłatę na rzecz powódki (...) Spółki Akcyjnej w L. występującej jako podwykonawca, kwoty 41.561,50 zł od pozwanej E. K. będącej inwestorem, za wykonanie, dostawę i montaż dźwigu osobowego w budynku (...) w S.. Sąd Rejonowy uznał za bezsporne i udowodnione, iż umowa z dnia 31 października 2012 roku nr 235/DM 2012 r. zawarta przez powódkę z Ł. B. odnosi skutek prawny względem pozwanej. Pozwana stanęła natomiast na stanowisku, że wobec zawarcia umowy cesji w dniu 16 października 2012 roku w miejsce Ł. B. jako generalny wykonawca wstąpił P. B..

Zasadność swojego powództwa powódka oparła na dowodach w postaci umowy z załącznikiem zawartej z Ł. B. w dniu 31 października 2012 roku nr 235/DM 2012 r. (k. 8-10), faktur VAT wystawionych Ł. B. (k. 12, 13), protokołu odbioru końcowego robót (k. 14) oraz zeznań świadków. Pozwana z kolei odmówiła swojej odpowiedzialności z uwagi na zmianę generalnego wykonawcy z osoby Ł. B. na osobę P. B. na mocy umowy cesji zawartej w dniu 16 października 2016 roku (k. 55 i v.) oraz na zeznaniach świadków.

W pierwszej kolejności wskazać należy na niezasadność twierdzeń powódki, iż umowa cesji zawarta w dniu 16 października 2012 roku była nieważna i została zawarta dla pozoru. Sąd Rejonowy uznając twierdzenie to za bezzasadne stwierdził, że umowa cesji pozostawała bez wpływu na odpowiedzialność pozwanej. Zgodnie z jej treścią P. B. wstąpił w miejsce Ł. B. i od tej pory to on stał się generalnym wykonawcą. Po dokonaniu cesji Ł. B. zawarł z powodową spółką w dniu 31 października 2012 roku umowę nr (...) r. dotyczącą wykonania, dostawy i montażu windy osobowej. Jak wynika z powyższego umowa z Lift (...) została zawarta 2 tygodnie po umowie cesji, zatem zawierając umowę z powódką, Ł. B. nie działał w imieniu i na rzecz pozwanej. Dokonał jej wyłącznie we własnym imieniu, gdyż nie był on już generalnym wykonawcą. Nie sposób również stwierdzić, ze po zawarciu tej umowy pozwana wiedziała o działaniu Ł. B..

Z treści umów wynikają jedynie okoliczności w nich wskazane. Tak więc z umowy cesji wynika, iż od 16 października 2012 roku generalnym wykonawca został P. B., zaś z umowy nr (...) r. z dnia 31 października 2012 roku. Sąd pierwszej instancji wskazał, iż pozwana wiedziała o wskazanej umowie oraz o tym, że to powódka będzie dostawcą windy i to zaakceptowała. Analiza treści przedmiotowych umów nie daje możliwości wyprowadzenia twierdzeń zgodnych z żądaniem pozwu. Brak jest bowiem innych dowodów, które potwierdzałyby wiedzę pozwanej na temat zawarcia umowy przez Ł. B. z powódką. Ponadto brak jest dowodów przekonujących oraz potwierdzających, że pozwana zapłaciła Ł. B. za realizację umowy z 31 października 2012 roku. (...) S.A. Wskazać należy, iż brak jest w treści uzasadnienia wyroku wskazania na podstawie jakich dowodów uznał tę okoliczność za udowodnioną. Trudno na podstawie uzasadnienia wyroku zweryfikować na jakiej podstawie Sąd I instancji uznał, iż pozwana wiedziała, że dostawca przedmiotowej windy miała być powodowa spółka. Wbrew ustaleniom Sądu Rejonowego, materiał dowodowy nie pozwala na uznanie, że pozwana wiedziała o zawarciu przez Ł. B. umowy z (...). Brak jest również dowodów uprawniających Ł. B. do występowania w imieniu i na rzecz pozwanej E. K..

Wbrew twierdzeniom powódki podnoszonym w odpowiedzi na apelację ze wskazanych dokumentów tj. protokołu odbioru częściowego robót z dnia 27 października 2011 roku (k. 312) oraz faktury VAT nr (...) z dnia 27 października 2011 roku (k. 308) również nie wynika, że pozwana rzeczywiście miała wiedzę na temat podmiotu zajmującego się windą po zawarciu cesji. Wprawdzie z dokumentów tych wynika, że jako wykonawcą był wskazany był Ł. B., lecz dokumenty te dotyczyły rozliczeń wynikających z zapłaty dokonanej na samym początku budowy, dotyczących działań Ł. B. w czasie gdy pełnił jeszcze funkcję generalnego wykonawcy. Ponadto w protokole zawarta była informacja iż dostawcą windy miał być inny podmiot tj. Monitor Polska Spółka Akcyjna w L.. Z powyższego nie wynika więc by pozwana wiedziała o zawarciu przez Ł. B. umowy z Lift (...). Ponadto zapisy z dziennika budowy również nie potwierdzają okoliczności, o którym mówi powódka (k. 225-230, 438-441, 687-697). Kolejne protokoły z częściowego oddawania robót datowane na 29 października 2012 roku, 12 marca 2013 roku oraz 25 marca 2013 roku wskazują że wykonawcą generalnym był P. B. (k. 628, 674, 686). Również z protokołu całkowitego zakończenia robót nie wynika by Ł. B. pełnił jakąkolwiek funkcję na budowie po dniu 16 października 2012 roku (k. 698). Prawda jest, że pozwana podjęła decyzję o zmianie platformy dla niepełnosprawnych na windę informując o tym (...) (k. 445 – 472) jak twierdzi powódka, lecz miało to miejsce na długo przed zawarciem umowy nr (...) 2012 r. oraz cesji. Powyższe dowody zatem nie potwierdzają tez powódki, iż wiedziała o udziale pozwanej w przedmiotowym przedsięwzięciu.

Z analizy wyciągów konta bankowego pozwanej wynika, iż wszystkie przelewy jakich dokonywała pozwana na rzecz Ł. B. miały miejsce przez cesją, natomiast wszelkie zapłaty od dnia 19 października 2012 roku do dnia 29 marca 2013 roku były dokonane na rzecz P. B. (k. 183, 184, 188-193, 581-608). Działania te wskazują, iż pozwana działała w przekonaniu, że po dokonaniu cesji wszelkie działania i czynności były wykonywane przez nowego wykonawcę. Brak jest wiec potwierdzenia tez pozwanej na temat jakichkolwiek zapłat pozwanej Ł. B. w związku z umową z dnia 31 października 2012 roku.

Stąd też okoliczności podnoszone przez powódkę tj., że wartość urządzeń odpowiadała kwotom ustalonym przez E. K. z Ł. B. na samym początku budowy nie znaczy automatycznie, że pozwana uprawniła go do działania w swoim imieniu po cesji. Wskazać tu należy, że wpłacone przez pozwaną kwoty, były zaliczkami na poczet przyszłego zakupu urządzeń tj. dźwig towarowy i osobowy w dniu 27 października 2011 roku, gdy ten był jeszcze generalnym wykonawcą a przed podpisaniem umowy przez Ł. B. z powódką na dostawę tych urządzeń 31 października 2012 roku. Z kolei różnicę pomiędzy ostateczną kwotą a wpłaconą zaliczką pozwana uiściła w lutym 2013 roku na rzecz nowego wykonawcy P. B. na poczet wszelkich płatności związanych z inwestycją po zawarciu cesji w dniu 16 października 2012 roku. Końcowo wskazać należy, iż na mocy umowy cesji z dnia 16 października 2012 roku Ł. B. zobligował się do przelania całości praw i obowiązków na rzecz P. B. co wskazuje na to, że celem działań pozwanej było dokończenie budowy obiektu przez nowego generalnego wykonawcę.

Ponadto Sąd Rejonowy dokonał błędnej oceny zeznań przesłuchiwanych w niniejszej sprawie świadków i nie przeanalizował ich w kontekście wskazanych dowodów z dokumentów. Z treści uzasadnienia wynika, iż Sąd I instancji dokonał ich zbiorczej oceny wskazując, że jedyne wnioski z nich płynące dotyczą faktu spotkania pozwanej, S. K., Ł. B. i przedstawiciela powodowej spółki w sprawie uregulowania należności za wykonanie, dostarczenie i montaż windy wiosną 2013 roku przed ukończeniem inwestycji.

Sąd Okręgowy dokonując ponownej oceny zeznań świadków, w kontekście wskazanych wyżej umów, uznał ocenę Sądu Rejonowego za niepełną i błędną, przekraczającą granice swobodnej oceny dowodów. Z treści zeznań nie sposób wyprowadzić wniosku, że powódka wiedziała o zawarcia umowy przez Ł. B. z powodową spółką. W szczególności dotyczy to zeznań świadków J. Ś. (1) (k. 712-713), A. Ł. (1) (k. 779-781), R. M. (1) (k. 781-782), S. W. (1) (k. 782-783), P. S. (1) (k. 783), M. S. (2) (k. 826, 876), D. W. (1) (k. 826-827), P. G. (2) k. 827-828), A. L. (k.828-830). Z kolei zeznania świadka J. B. (k. 713-716) ocenić należy jako nieprzydatne dla przedmiotowego rozstrzygnięcia. Świadek przesłuchiwany na okoliczności związane z dochodzonym roszczeniem zeznał, że nie pamięta większości wydarzeń istotnych z punktu rozstrzygnięcia sporu. Natomiast część świadków jak m. in. J. Ś., A. Ł., R. M., S. W. nie miała wiedzy na temat zmian po stronie generalnego wykonawcy lub też dowiedziała się o tym dopiero jakiś czas po cesji. Jednocześnie nie mieli też wiedzy na temat zgody pozwanej na zawarcie przez Ł. B. umowy z powódka na wykonanie i montaż windy przez Lift (...). Zeznania te ocenić należało jako prawdziwe, jednakże w ocenie Sądu Okręgowego nie były one niewystarczające do potwierdzenia twierdzeń powodowej spółki. Z kolei treść zeznań świadków P. S., M. S., D. W., P. G., A (...) i M. F. potwierdza tezy pozwanej na temat cesji. Wiedzieli oni, iż P. B. wstąpił na miejsce Ł. B. jako generalny wykonawca. Wiedzieli, że pozwana dokonała tego na skutek opóźnień. Świadkowie D. W. oraz P. G. wprost stwierdzili, iż pod koniec 2012 roku kierownikiem budowy był Ł. B. a następnie jego funkcję przejął P. B.. Wskazali też, że początkowo byli zatrudnieni przez Ł. B. a od momentu cesji przez P. B.. Trudno na podstawie powyższego uznać twierdzenia powódki za uzasadnione. Sąd Rejonowy wyraźnie pominął powyższe okoliczności, gdyż zeznania świadków nie potwierdzają wersji prezentowanej w stanowisku powódki, są natomiast bliższe wersji pozwanej. Nie sposób wywnioskować z nich, że E. K. uprawniała Ł. B. do zawierania umów czy jakichkolwiek działań w jej imieniu po zawarciu umowy cesji. W tym kontekście uznanie przez Sąd Rejonowy za niewiarygodne zeznania S. K. oraz pozwanej E. K. w zakresie w którym zaprzeczają o wiedzy pozwanej o udziale strony powodowej jako podwykonawcy w realizacji inwestycji, również jawi się jako błędne. Powyższe zeznania analizowane w kontekście dowodów : umowy cesji z dnia 16 października 2012 roku, umowy z dnia 31 października 2012 roku oraz zeznań pozostałych świadków, prowadzą do wniosku o braku umocowania do działania w imieniu i na rzecz pozwanej. Co prawda jak twierdzi powódka inwestor jest gospodarzem na swojej inwestycji, jednak całokształt ustaleń prowadzi do wniosku, iż rzeczywiście pozwana jak i jej pełnomocnik- S. K. nie mieli wiedzy na temat umowy i wykonania windy przez powodową spółkę. Tym bardziej na tle całokształtu okoliczności mogli oni przypuszczać, iż podwykonawcą miała być Monitor Polska S.A.

Zgodnie z zasadami doświadczenia życiowego i logicznego rozumowania całokształt materiału dowodowego w niniejszej sprawie nie dawał podstaw do uznania zasadności dochodzonego powództwa. Nie sposób wyprowadzić na podstawie powyższych dowodów uznać zasadności twierdzeń wywodzonych przez powódkę. Stąd też na podstawie powyższego wskazać należy, iż zarzut naruszenia art. 233 k.p.c. okazał się trafny. Ustalenia Sądu Rejonowego co do wskazanych okoliczności uznać należało za błędne i niepełne, co doprowadziło do naruszenia zasady swobodnej oceny dowodów. Co prawda w polskim systemie prawnym brak jest legalnej teorii dowodowej nakazującej Sądowi rozstrzygającemu ocenę dowodów według ustalonego przez prawo kryterium, jednakże nie legitymuje to Sądu orzekającego do ich dowodnej oceny. W niniejszej sprawie natomiast, Sąd Rejonowy mimo braku dowodów potwierdzających jednoznacznie wiedzę pozwanej o zawarciu przez Ł. B. umowy z Lift (...) uznał tę okoliczność za udowodnioną nie wskazując na podstawie jakich dowodów zostały dokonane te ustalenia.

Trafnym okazał się również drugi z zarzutów natury formalnej. Naruszenie zasady swobodnej oceny dowodów doprowadziło w konsekwencji do naruszenia dyspozycji art. 328 § 2 k.p.c. który stanowi, że uzasadnienie wyroku powinno zawierać wskazanie podstawy faktycznej rozstrzygnięcia, a mianowicie: ustalenie faktów, które sąd uznał za udowodnione, dowodów, na których się oparł, i przyczyn, dla których innym dowodom odmówił wiarygodności i mocy dowodowej, oraz wyjaśnienie podstawy prawnej wyroku z przytoczeniem przepisów prawa. W orzecznictwie wskazuje się, iż zarzut naruszenia przepisu art. 328 § 2 k.p.c. powinien być uznany za uzasadniony jedynie w przypadkach wyjątkowych, kiedy treść uzasadnienia całkowicie uniemożliwia sądowi drugiej instancji dokonanie oceny toku wywodu, który doprowadził do wydania orzeczenia (wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 28 września 2016 roku, sygn. akt V ACa 39/16, Legalis 1522815, por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 14 lipca 2015 roku, sygn. akt VI ACa 1112/14, Legalis 1327204).

W niniejszej sprawie pozwana trafnie wskazała na dokonanie powyższego naruszenia przez Sąd pierwszej instancji. Wbrew stanowisku powódki zawartym w odpowiedzi na apelację, zarzut ten okazał się skuteczny uwagi na brak wskazania przez Sąd Rejonowy na podstawie jakich dowodów doszedł do przekonania o zasadności kluczowych twierdzeń powódki tj. o wiedzy pozwanej o zawarciu umowy przez Ł. B. z pozwaną. Ponadto brak jest w uzasadnieniu wskazania przez Sąd Rejonowy dowodów potwierdzających, iż E. K. zaakceptowała działalnie byłego już wykonawcy. Kolejny brak dotyczył niewskazania dowodów uzasadniających okoliczność, że po zamontowaniu i odbiorze windy pozwana dokonała zapłaty Ł. B. za wykonanie tej części robót. W dalszej części rozważań nie zostało również wskazane z jakimi dowodami są sprzeczne zeznania świadka S. K. i pozwanej E. K. w zakresie w którym zaprzeczają wiedzy pozwanej o zawarciu umowy przez Ł. B. z powódką. Wskazane fragmenty uzasadnienia zawierają jedynie wskazanie faktów, jednak nie sposób ocenić na podstawie jakiego materiału Sąd uznał je za udowodnione. Uzasadnienie w zakresie o którym mowa powyżej jest trudne do zweryfikowania, zważywszy że kwestie te miały kluczowe znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy. Wydaje się, że Sąd Rejonowy dokonał zbyt pobieżnie oceny materiału dowodowego co spowodowało wadliwość treści uzasadnienia. Tak sformułowane uzasadnienie nie zawiera wszystkich wymaganych przez ustawodawcę elementów. W treści art. 328 § 2 k.p.c. zawarty jest wymóg zgodnie z którym uzasadnienie powinno zawierać m.in. ustalenie faktów uznanych za udowodnione oraz dowodów na których się oparł. Wskazanie samych faktów nie może być uznane na wystarczające do weryfikacji procesu myślowego dokonanego przez Sąd. Wobec powyższego trafnie skarżąca wskazała, że uzasadnienie zaskarżonego rozstrzygnięcia nie spełnia wymogów regulowanych dyspozycją art. 328 § 2 k.p.c.

W ocenie Sądu Okręgowego za zasadny uznać również należało zarzut naruszenia przepisów prawa materialnego poprzez błędne zastosowanie dyspozycji art. 647 k.c. oraz art. 647 ¹ § 2 § 4 i § 5 k.c. W ocenie skarżącej Sąd Rejonowy błędnie zastosował w niniejszej sprawie przepisy dotyczące umowy o roboty budowlane uznając, iż umowa zawarta pomiędzy powódką a Ł. B. spełnia wszystkie przesłanki umowy o podwykonawstwo. Dyspozycja art. 647 k.c. reguluje umowę o roboty budowlane jako strony wskazując inwestora i wykonawcę. Z kolei art. 647 ¹ k.c. reguluje umowę o podwykonawstwo, zawieraną przez generalnego wykonawcę z podwykonawca za zgodą inwestora o czym mowa w § 2. Treść § 1 powyższego przepisu wskazuje, iż inwestor i generalny wykonawca w umowie o roboty budowlane ustalają między sobą w jakim zakresie generalny wykonawca wykonuje samodzielnie a w jakim przez podwykonawców. Natomiast § 4 i 5 regulują formę pisemną umowy o podwykonawstwo a także solidarną odpowiedzialność inwestora i wykonawcy za zapłatę wynagrodzenia za roboty budowlane wykonane przez podwykonawcę. W orzecznictwie wskazuje się, że bierność inwestora nie może być interpretowana jako wyrażenie zgody, w rozumieniu przepisu art. 647 ¹ § 2 k.c., na zawarcie przez wykonawcę umowy o roboty budowlane z podwykonawcą. Skuteczność wyrażonej w sposób dorozumiany zgody inwestora na zawarcie przez wykonawcę umowy o roboty budowlane z podwykonawcą jest uzależniona od zapewnienia mu możliwości zapoznania się z postanowieniami tej umowy, które wyznaczają zakres jego odpowiedzialności przewidzianej w przepisie art. 647 ¹ § 5 k.c. (tak też uchwała Sądu Najwyższego z dnia 17 lutego 2016 roku, sygn. akt IIICZP 108/15, OSN 2/2017 poz. 14, Wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 10 października 2016 roku sygn. akt V ACa 473/14, Legalis nr 1522817).

Mając na względzie powyższe wskazać należy, iż Sąd Rejonowy błędnie zastosował powyższe przepisy. Biorąc pod uwagę przytoczone stanowisko judykatury, brak było w niniejszej sprawie elementu zgody inwestora na zawarcie umowy o podwykonawstwo. Przede wszystkim po zawarciu umowy cesji w dniu 16 października 2012 roku nie sposób mówić o istnieniu węzła obligacyjnego między pozwaną a Ł. B., gdyż na podstawie wskazanej umowy cesji P. B. wstąpił w miejsce generalnego wykonawcy. Materiał dowodowy nie wskazywał by pozwana w jakikolwiek sposób, nawet dorozumiany wyraziła zgodę na zawarcie umowy nr (...) r. Ł. B. z powodową spółką. Brak był też danych by pozwana czy też jej pełnomocnik w jakikolwiek sposób zapoznali się z treścią umowy z dnia 31 października 2012 roku lub też zostali w jakikolwiek sposób poinformowani o jej treści i ją zaakceptowali. Faktem jest, że powódka dostarczyła i zamontowała windę zgodnie na podstawie umowy zawartej z Ł. B.. Nie oznacza to jednak automatycznie, że po pierwsze inwestor wiedział o zawarciu tejże umowy, po drugie, że wyraził zgodę na wykonywanie powyższych prac przez powodową spółkę, a po trzecie, że znał przynajmniej podstawowe warunki umowy łączącej powódkę z Ł. B.. Nie można też przyjąć, iż E. K. po zawarciu umowy cesji czy też później w jakikolwiek nawet dorozumiany sposób, udzieliła Ł. B. zgody na zawarcie umowy o podwykonawstwo, skoro jego funkcje przejął P. B.. Ponadto nie sposób wyprowadzić z powyższego wniosku, że pozwana lub też jej pełnomocnik w jakikolwiek sposób po 31 października 2012 roku zapoznali się z treścią umowy nr (...) r., nawet w chwili ukończenia montażu windy. Zatem umowa z dnia 31 października 2012 roku, nie może być oceniona pomiędzy jako umowa o podwykonawstwo zgodnie z treścią art. 647 ¹ § 1 i 2 k.c. W praktyce powodowa spółka opierała się na twierdzeniu istnienia domniemanej zgody wyrażonej przez pozwaną Ł. B. do zawarcia umowy z powódką, do czego błędnie przychylił się Sąd I instancji. Dla odpowiedzialności pozwanej na gruncie art. 647 ¹ § 5 k.c. konieczne było by pozwana wyraziła zgodę na udział podwykonawcy w procesie inwestycyjnym. Mogła tę zgodę wyrazić najpóźniej przed ukończeniem przez powódkę prac polegających montażu windy osobowej, czego jednak jak wynika z analizy dowodów nie uczyniła. Zatem wbrew twierdzeniom Sądu Rejonowego, umowę nr (...) r. z dnia 31 października 2012 roku nie można było zakwalifikować jako umowy o podwykonawstwo w ramach umowy o roboty budowlane w rozumieniu art. 647 i art. art. 647 ¹ k.c. Stąd też zasadnym był zarzut naruszenia przepisów prawa materialnego poprzez błędne zastosowanie przez Sąd Rejonowy art. 647 k.c. w zw. z art. 647 ¹ § 4 i 5 k.c., i uznanie umowy nr (...) r. z dnia 31 października 2012 roku jako umowy o podwykonawstwo. Wobec powyższego nie sposób uznać by E. K. na podstawie art. 647 ¹ § 4 i 5 k.c. ponosiła solidarną odpowiedzialność z Ł. B. wobec (...) S.A. w L.

Przy tym wskazać jednak należy, iż wbrew twierdzeniom pozwanej nie można przyjąć, że umowa nr (...) r. nie spełnia wymogów przewidzianych dla umowy o roboty budowlane i należy ją uznać za umowę o dzieło w rozumieniu art. 627 i n. k.c. Wbrew twierdzeniom pozwanej montaż dźwigu osobowego stanowił element robót budowlanych w budynku (...). Jak wynika z treści umowy o roboty budowlane nr 1/04/2011 wraz z harmonogramem prac, wiążącej pierwotnie Ł. B. z pozwaną, montaż dźwigu towarowego oraz osobowego–w pierwotnej wersji platforma dla niepełnosprawnych– była przewidziana w harmonogramie prac, a więc dostarczenie i montaż dźwigu osobowego wchodził w zakres prac budowlanych. Jednakże mimo niezasadności tego zarzutu apelacji, pozostaje on bez wpływu na rozstrzygnięcie z uwagi na inne naruszenia przepisów które doprowadziły do zmiany przedmiotowego rozstrzygnięcia.

Powyższe zarzuty doprowadziły w konsekwencji do zmiany zaskarżonego wyroku i oddalenia powództwa. Sąd Rejonowy dokonał zbyt pobieżnej oceny dowodów uznając przytoczone w pozwie tezy za zasadne. W istocie wydaje się, że Sąd Rejonowy nie dokonał głębszej analizy okoliczności w zaistniałym sporze, gdyż po ponownej analizie materiału dowodowego oraz weryfikacji uzasadnienia nie sposób znaleźć uzasadnienia dla ustaleń poczynionych przez Sąd Rejonowy w Zamościu.

Pozostałe zarzuty apelacji nie oddziaływały na ocenę prawidłowości zaskarżonego wyroku. Były one konsekwencją zarzutów naruszenie prawa procesowego w omawianym zakresie oraz naruszenia przepisów prawa materialnego które należałoby wziąć pod uwagę w sytuacji udowodnienia przez powoda spornej okoliczności.

W związku z wygraniem procesu, pozwanej należały się koszty na podstawie art. 98 § 1 i 3 k.p.c., obejmujące wynagrodzenie adwokata (§ 6 pkt 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 roku w sprawie opłat adwokackich…).

Z uwagi na powyższe, na podstawie art. 386 § 1 k.p.c., Sad Okręgowy orzekł jak w sentencji. O kosztach postępowania apelacyjnego orzekł, zważywszy na jego wynik, w oparciu o art. 98 § 1 i § 3 k.p.c., w zw. z §2 pkt 5 w zw. z § 10 ust 1 pkt 1 z rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności adwokackie.

SSO A. C. SSO P. G. SSO M. S.