Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 25 października 2016 r.

Sąd Rejonowy w Toruniu III Wydział Rodzinny i Nieletnich w składzie:

Przewodniczący SSR Piotr Kawecki

Protokolant st. sekr. sądowy Dorota Outtaleb

po rozpoznaniu w dniu 17 października 2016 r. w. T.

sprawy z powództwa E. P.

przeciwko W. R.

o podwyższenie alimentów

i z powództwa wzajemnego W. R.

przeciwko E. P.

o obniżenie alimentów

I.  zasądza od pozwanej W. R. alimenty na rzecz E. P. w miejsce ustalonych w kwocie 300 (trzysta) złotych miesięcznie na mocy wyroku z dnia 29 czerwca 2011r. w sprawie (...) Sądu Okręgowego (...), w kwocie obecnie po 550 (pięćset pięćdziesiąt) złotych, poczynając od dnia 19 marca 2015r., płatne z góry do dnia 10-tego każdego miesiąca, z ustawowymi odsetkami w razie zwłoki w płatności którejkolwiek z rat,

II.  oddala powództwo E. P. w pozostałej części,

III.  oddala powództwo wzajemne W. R.,

IV.  znosi wzajemnie koszty procesu pomiędzy stronami,

V.  zasądza od Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w. T.na rzecz adwokat E. W. kwotę 90 (dziewięćdziesiąt) złotych wraz z należną stawką podatku VAT tytułem zwrotu kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej W. R. z urzędu,

VI.  kosztami sądowymi obciąża Skarb Państwa – Sąd Rejonowy w. T.

VII.  wyrokowi w pkt I nadaje rygor natychmiastowej wykonalności.

Sygn. akt III RC 312/15

UZASADNIENIE

E. P. w dniu 19 marca 2015 r. wniosła pozew przeciwko W. R. domagając się podwyższenia alimentów z kwoty po 300 zł miesięcznie do wysokości po 900 zł miesięcznie poczynając od dnia wniesienia powództwa oraz o zasądzenie od pozwanej kosztów procesu według norm przepisanych.

W uzasadnieniu podała m.in., że od ostatniego ustalenia obowiązku alimentacyjnego minęły 4 lata i w okresie zmieniła się sytuacja powódki. Alimenty w obecnej wysokości są niewystarczające dla zaspokojenia jej usprawiedliwionych potrzeb. Powódka obecnie jest uczennicą III klasy liceum ogólnokształcącego. W związku z pobieraniem nauki co miesiąc ponosi koszty związane z dojazdem do szkoły w wysokości 127 zł miesięcznie (bilet miesięczny (...) i (...)).

Ponosi ona również koszty wyjazdów wakacyjnych, wizyt lekarskich, rachunków telefonicznych oraz koszty codziennego utrzymania jak żywność czy ubrania. Jej łączny miesięczny koszt utrzymania wynosi ok. 1600 zł.

Powódka wskazała, że pozwana nie uczestniczy w żaden sposób w jej życiu i nie stara się realizować roli matki. W. R. ugodą zawartą przed Sądem Rejonowym w. T. w sprawie (...) o podział majątku wspólnego dostała od J. P. kwotę (...)

Pozwana W. R. w odpowiedzi na pozew z dnia 4 maja 2015 r. wniosła o oddalenie powództwa oraz wniosła powództwo wzajemne domagając się obniżenia alimentów należnych od niej na rzecz powódki do kwoty po 200 zł miesięcznie.

W uzasadnieniu pozwana wskazała m.in., że nie dysponuje kwotą (...) zł, ponieważ zgodnie z ugodą w sprawie o podział majątku jej były mąż ma na to czas do dnia 22 stycznia 2016 r. i do chwili obecnej tego nie uczynił. W. R. podała, że za pieniądze jakie uzyska z podziału majątku zamierza kupić mieszkanie, ponieważ od 4 lat kątem zamieszkuje u swoich rodziców w K., 40 km od miejsca pracy.

Pozwana podniosła, że powódka z uwagi na ukończenie szkoły średniej może podjąć zatrudnienie w czasie ferii i wakacji aby zapracować na swoje przyjemności.

Powódka i pozwana wzajemna w toku postępowania podtrzymała powództwo i wnosiła o oddalenie powództwa wzajemnego.

Pozwana i powódka wzajemna w toku postępowania wnosiła o oddalenie powództwa i podtrzymała powództwo wzajemne.

Sąd ustalił , c o następuje

E. P., ur. (...) w T., jest dzieckiem pochodzącym ze związku małżeńskiego J. P. i W. P. (obecnie R.)

/okoliczność bezsporna a ponadto dowód:

odpis zupełny aktu urodzenia – k. 9 akt (...) SO w T.

Wyrokiem Sądu Okręgowego w. T.z dnia 29 czerwca 2011 r. wydanym w sprawie (...) rozwiązano małżeństwo J. P. i W. P. (obecnie R.) przez rozwód, bez orzekania o winie. W punkcie 6 wyroku zobowiązano W. P. (obecnie R.) do płacenia alimentów na rzecz małoletnich córek A. i E. sióstr P. w kwocie po 300 zł na każdą z nich, tj. w łącznej kwocie po 600 zł miesięcznie.

/okoliczność bezsporna a ponadto dowód:

wyrok Sądu Okręgowego w. T. z dnia 29 czerwca 2011 r. – k. 149-150 akt (...) SO w T.

E. P. miała wówczas (...) lat. Uczyła się w gimnazjum, uzyskała promocję do klasy III. Mieszkała wraz z ojcem i siostrą w wynajmowanym mieszkaniu przy ul. (...). Opłata za wynajem wynosiła 405 zł i odstępne 500 zł.

J. P., ojciec A. P., pracował wówczas w firmie (...) i zarabiał ok (...)zł netto miesięcznie.

W. P. (obecnie R.) zamieszkiwała wówczas u swoich rodziców w miejscowości K.. Pracowała w P. i zarabiała (...)zł netto miesięcznie. Na dojazdy do pracy wydawała średnio ok. 300-400 zł miesięcznie. Na życie i utrzymanie domu przekazywała rodzicom 500 zł miesięcznie, 120 zł wydawała na telefony, 50 zł na zakup środków czystości. Dodatkowo opłacała ubezpieczenie samochodu i jego ewentualne naprawy. Na utrzymanie córek przekazywała ojcu dzieci kwotę 400 zł miesięcznie.

/dowód:

akta sprawy (...) Sądu Okręgowego w. T.

Obecnie E. P. ma (...) lat. Jest studentką I roku (...) M. K. w T. na studiach dziennych na kierunku administracja. Powtarza I rok, ponieważ nie zdała egzaminów z dwóch przedmiotów. Było to spowodowane problemami osobistymi, m.in. śmiercią babci, którą opiekowała się w weekendy. Zajęcia odbywają się od poniedziałku do piątku zazwyczaj od godzin porannych do godziny 15.00-16.00, a dwa dni w tygodniu do 19.00-20.30. Nie otrzymuje żadnych stypendiów.

Książki na studiach są drogie. Stara się kupować używane od innych studentów aby płacić mniej. Kupiła już 2 książki po 70 zł, na resztę - podobnie jak i na laptopa, który byłby jej bardzo pomocny - na razie nie ma pieniędzy.

E. P. choruje na atopowe zapalenie skóry co powoduje, że musi kupować leki – maści, żele. Wykupuje też lekarstwa na trądzik. Koszt zakupu leków to 80-100 zł co 2-3 miesiące. Ma też problemy z kręgosłupem. Powinna chodzić na basen lub jeździć konno, taka jazda to koszt 40 zł. Nie chodzi jednak ani na basen ani na zajęcia jazdy konnej bo jej na to nie stać. Ma złą wydolność płuc. Leczy się w ramach NFZ.

Od dzieciństwa ma wadę zgryzu. Chodzi na wizyty do ortodonty. Potrzebuje aparatu ortodontycznego ale jej na niego nie stać. Koszt samego aparatu na górną i dolną szczękę to 3200 zł. Powódka powinna mieć usuniętego włókniaka z jamy ustnej, koszt tego zabiegu to 300 zł.

Ma wadę wzroku. Do okulisty chodzi raz w roku. Koszt szkieł i oprawek to ok. 250 zł. Okulary musi wymieniać co 2 lata. Chciałaby nosić soczewki ale ich koszt to 60-100 zł miesięcznie i nie stać jej na nie.

Mieszka razem z ojcem w mieszkaniu przy ul. (...). Czynsz za mieszkanie wynosi ok. 430 zł miesięcznie, internet 60 zł miesięcznie, dochodzą rachunki za prąd i wodę. Na zajęcia dojeżdża. Koszt biletu miesięcznego to 44,60 zł. Dodatkowo opłaca swój telefon za 30 zł miesięcznie.

Nie kupuje często ubrań, bo jej nie stać. Często dostaje ubrania do kuzynki lub siostry. Chciałaby pójść – tak jak niegdyś - z koleżankami do teatru, kina czy na pizze. Nie było jej stać żeby zaprosić na urodziny koleżanki.

W wakacje była na jeden dzień nad morzem i na jeden dzień w górach oraz na wyjeździe 5-6 dniowym. Za wyjazdy płacił w całości jej chłopak. To były jej pierwsze wakacje od 5 lat. Wcześniej nie wyjeżdżała, bo nie miała pieniędzy.

Matka regularnie płaci na jej rzecz zasądzone alimenty w kwocie 300 zł miesięcznie. Nie utrzymuje z nią kontaktu.

Z uwagi na liczbę zajęć oraz dużą ilość nauki nie jest w stanie podjąć pracy dorywczej.

E. P. jest współwłaścicielką o udziale wynoszącym ½ działki nr (...), tj. gruntów ornych położonych w miejscowości K. w gminie Ł.. Działka jest niezabudowana, nieuzbrojona, ma dostęp do drogi publicznej i leży w terenie dla którego nie ma obowiązującego planu zagospodarowania przestrzennego. Powódka wraz z siostrą próbowały sprzedać tę działkę, niestety pomimo niskiej ceny nie było na nią chętnych.

Ojciec powódki obecnie pracuje dorywczo jako kucharz w (...) Pielgrzyma i zarabia ok.(...) zł netto miesięcznie. Za pieniądze z podziału majątku kupił mieszkanie w T.. Koszt remontu wyniósł 10000 zł.

E. P. pozostaje na utrzymaniu ojca. To on kupuje jej jedzenie, środki higieniczne, kupuje książki na studia, wykupuje ubezpieczenie, kupuje leki, płaci za dentystę i ortodontę, czasem daje jej też pieniądze na ubrania.

Raz na cztery miesiące chodzi do fryzjera, koszt to 40-60 zł. Na 18-te urodziny otrzymała od cioci 500 zł za które wykupiła kurs i kilka godzin jazdy. Obecnie nie stać jej na dokończenie kursu na prawo jazdy.

/dowód:

- zaświadczenie z liceum – k. 8

- zestawienie kosztów utrzymania – k. 9-19, 175

- kosztorys leczenia ortodontycznego – k. 116

- zaświadczenie z Urzędu Skarbowego – k. 81

- opłaty ponoszone przez J. P. – k. 83-92, 96-105, 111-113, 170-173

- opłaty związane ze studiami – k. 114

- faktura za laptopa – k. 93

- umowa o świadczenie usług telekomunikacyjnych – k.108-110

- rachunki za leki – k. 106

- faktura za telefon – k. 107

- zaświadczenie (...) 115, 157

- PIT J. P. za 2014 rok – k. 126-130

- zaświadczenie z PUP – k. 80, 82

- dokumentacja medyczna – k. 188-193

- koszty utrzymania A. P. – k. 143-154, 156, 158-165, 194-196

- akt notarialny – k. 166-169

- zeznania świadka E. G. – k. 184-184v.

- zeznania świadka E. P. – k. 183v.-184,

- przesłuchanie E. P. – k. 221v.-223v..

- wypis z księgi wieczystej – k. 197-201/

W. R. ma obecnie(...) lata. Jest zatrudniona w P.. Wcześniej pracowała jako (...) i zarabiała ok. (...) zł netto miesięcznie, jednak po ukończeniu kursu od 1 października 2016 r. jest zatrudniona na stanowisku (...) (...) z wynagrodzeniem ok. (...) zł netto miesięcznie. Za pełnioną funkcję dostaje dodatek stażowy 200 zł brutto. Jej pensja jest pomniejszana o kwotę niedoboru inwentaryzacyjnego, w 2015r. była to łączna kwota 250 zł.

Do kwietnia 2016 r. mieszkała u rodziców w miejscowości K.. W kwietniu 2016 r. kupiła mieszkanie położone w T. o powierzchni 50 m ^{( 2)} za kwotę (...) zł. (...)zł pochodziło z podziału majątku wspólnego, brakująca kwota pochodziła z kredytu hipotecznego zaciągniętego przez W. R. w kwocie (...) zł. Mieszkanie było w stanie deweloperskim. Konieczne było wykończenie go i wyposażenie na co została przeznaczona pozostała część środków pochodzących z kredytu.

Wykończenie mieszkania kosztowało (...) zł. Koszt zakupu pralki, lodówki, kuchenki i okapu wyniósł (...) zł.

Czynsz za mieszkanie wynosi 311 zł miesięcznie, prąd 100 zł miesięcznie, (...) i internet 90 zł miesięcznie, telefon 50 zł miesięcznie. Dodatkowo W. R. spłaca kredyt hipoteczny, którego rata wynosi 500 zł miesięcznie i płaci alimenty na rzecz córek w kwocie 600 zł miesięcznie, 50 zł miesięcznie wydaje na lekarstwa

We wrześniu 2016 r. W. R. sprzedała posiadany samochód za 900 zł i obecnie do pracy dojeżdża rowerem. Pieniądze ze sprzedaży samochodu przeznaczyła na zakup mebli kuchennych.

W. R. we wrześniu 2014 r. zaciągnęła w pracy pożyczkę na kwotę 4000 zł, którą spłacała w 10 ratach po 400 zł miesięcznie.

Płaci regularnie alimenty na rzecz E. P.. Nie przekazuje jej innych pieniędzy, nie wspiera, nie kontaktuje się z nią.

Obecnie rodzina nie pomaga jej finansowo.

W. R. ma problemy z kręgosłupem z odcinkiem lędźwiowym i szyjnym. Ma też problemy z tarczycą i ciśnieniem. Leczy się na depresję. Na leki wydaje ok. 50 zł miesięcznie, do lekarzy chodzi w ramach NFZ.

/dowód:

- protokół ze sprawy (...)– k.20-23

- zaświadczenie lekarskie – k. 51

- potwierdzenia przelewów – k. 52-53

- PIT za 2015 rok – k. 177-180

- zaświadczenie dot. pożyczki – k. 181

- zaświadczenie dot. niedoboru inwentaryzacyjnego – k. 182

- zeznania świadka B. B. – k. 183-183v., k. 209v-210 akt (...)

- zeznania świadka M. S. – k. 135-135v., 157-158 akt (...)

- zeznania świadka M. W. – 136-137 , k. 158-159 akt (...)

- umowa kredytu hipotecznego – k. 204-209

- umowa sprzedaży samochodu – k. 213

- umowa o pracę – k. 214

- opłaty mieszkaniowe – k. 210, 212

- koszty wyposażenia mieszkania – k. 211

- przesłuchanie W. R. – k. 223v.-224, 235v-236v akt (...) /

Sąd zważył co następuje

Powyższy stan faktyczny ustalono na podstawie zeznań stron procesu, a także zeznań świadków M. S., M. W., E. G., E. P. i B. B. które uznano za wiarygodne, gdyż były spójne, logiczne i znalazły potwierdzenie w stosownych dokumentach zebranych w sprawie. Ustalenia poczyniono również na podstawie dokumentów urzędowych i prywatnych, których domniemanie autentyczności wynikające z art. 245 kodeksu postępowania cywilnego – a w odniesieniu do dokumentów urzędowych również zgodności z prawdą tego co zostało w nich zaświadczone, wynikające z art. 244 kpc – nie zostały podważone.

Zgodnie z art. 230 kpc uznano za bezsporne okoliczności faktyczne zawarte pozwie, pismach procesowych złożonych w sprawie oraz przytoczone w ramach informacyjnego wysłuchania stron, którym strona przeciwna nie zaprzeczyła, gdyż nie budziły wątpliwości co do zgodności z prawdziwym stanem rzeczy i znalazły, w odpowiednim zakresie, potwierdzenie w pozostałym materiale procesowym.

W myśl art. 138 kodeksu rodzinnego i opiekuńczego w razie zmiany stosunków można żądać zmiany orzeczenia lub umowy dotyczącej obowiązku alimentacyjnego.

W przypadku powództwa o podwyższenie alimentów przez „zmianę stosunków” rozumieć należy zmianę przesłanek wymienionych w art. 133 § 1 i art. 135 kro określających wysokość alimentów, tj. istotne zwiększenie się usprawiedliwionych potrzeb osoby uprawnionej do alimentów lub istotne zwiększenie się możliwości zarobkowych i majątkowych zobowiązanego do alimentacji.

Zgodnie z powołanymi przepisami art. 133 § 1 i art. 135 kro kwota alimentów należnych dziecku, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie a nie posiada majątku przynoszącego dochód, zależy od usprawiedliwionych potrzeb dziecka oraz od zarobkowych i majątkowych możliwości każdego z ich rodziców, albowiem obowiązek alimentacyjny spoczywa w odpowiednich częściach na obojgu rodzicach, stosownie do ich aktualnych możliwości finansowych.

Oznacza to, że również pozwana powinna ponosić odpowiednią część wszystkich wydatków związanych z utrzymaniem jej córki w postaci: zakupu wyżywienia, ubioru, leków oraz innych wydatków niezbędnych do jej prawidłowego rozwoju i wychowania.

Stosownie do stanowiska Sądu Najwyższego wyrażonego w uchwale z dnia 9 listopada 1994r., sygn. akt III CZP 138/94, podstawą obliczenia wysokości alimentów jest dochód netto (a nie brutto) zobowiązanego (OSNC Nr 3/1995, poz.43, glosy aprobujące Tadeusz Smyczyński OSP Nr 9/1995, poz.194, oraz Zdzisław Krzemiński „Monitor Prawniczy” Nr 4/1995, str.113).

W ocenie Sądu Rejonowego od chwili orzekania w przedmiocie alimentów doszło do istotnej zmiany stosunków, o której mowa w art. 138 kodeksu rodzinnego i opiekuńczego.

Szczególnym przykładem zmiany stosunków w rozumieniu wskazanego przepisu jest upływ czasu, na którą to okoliczność powołuje się powódka A. P.. Bezspornym faktem jest, iż od ostatnio zasądzonych alimentów przez Sąd Okręgowy (...) upłynęło ponad 5 lat. Oczywiście sam upływ czasu nie może być podstawą zmiany wysokości obowiązku alimentacyjnego. Niemniej jednak jeżeli w tym okresie nastąpił spadek siły nabywczej pieniądza, to okoliczność ta nie może pozostawać bez wpływu na zakres obowiązku alimentacyjnego.

Nie ma najmniejszych wątpliwości, że wartość kwoty 300 zł w dacie ustalania poprzednich alimentów była wyższa niż siła nabywcza tejże kwoty obecnie. Już choćby z tego powodu, zasadnie można wskazywać na istotną zmianę stosunków, uzasadniającą wzrost potrzeb powódki. Ponadto pojawiły się nowe potrzeby i zdecydowanie wyższe wydatki związane przede wszystkim z edukacją i podjęciem nauki na studiach (...). Dodatkowo z uwagi na fakt, że podjęte studia są studiami dziennymi, nie ma ona możliwości podjęcia pracy dodatkowej aby uzyskać środki na swoje utrzymanie. Wzrosły uzasadnione potrzeby E. P. związane z wyżywieniem, ubiorem, leczeniem – choćby jedynie okulistycznym dentystycznym, dermatologicznym; wzrosły koszty utrzymania mieszkania w porównaniu z zamieszkiwaniem w domu w K..

Kolejnym faktem, który powoduje zmianę stosunków w rozumieniu art. 138 kro jest fakt zwiększonego wynagrodzenia, uzyskiwanego przez W. R.. W czasie rozprawy rozwodowej pozwana otrzymywała wynagrodzenie w granicach (...) zł miesięcznie, obecnie jest to ok. (...)zł netto miesięcznie, do tego dodatkowo dodatek stażowy 200 zł brutto miesięcznie. Jest to wzrost o ok. 700 zł miesięcznie. Dodatkowo przeprowadziła się ona do T. i sprzedała posiadany przez siebie samochód, do pracy dojeżdża rowerem. Wobec tego nie ponosi ona już kosztów dojazdu do pracy w kwocie ok. 300 zł miesięcznie jak to miało miejsce podczas rozprawy rozwodowej, nie ponosi kosztów związanych z remontami i ubezpieczeniem auta.

Należy również zauważyć, że W. R. za pieniądze uzyskane z podziału majątku wspólnego kupiła mieszkanie w T.. Oczywistym jest, że kupno mieszkania po rozwodzie należało do jej usprawiedliwionych potrzeb i kwoty (...) zł uzyskanej z podziału majątku nie można postrzegać w kategorii wzbogacenia się, jednak sporą część zaciągniętej pożyczki przeznaczyła ona na remont i wyposażenie mieszkania. W ocenie Sądu środki, które jej wtedy pozostały powinna była w pierwszej kolejności przeznaczyć na swoje córki i zaspokojenie ich usprawiedliwionych potrzeb a dopiero pozostałą kwotę wydatkować na remont i zakup nowego sprzętu AGD do mieszkania.

Analiza materiału procesowego zgromadzonego w niniejszej sprawie prowadzi do wniosku, że obecnie w zakresie możliwości zarobkowych W. R. znajduje się płacenie alimentów dla córki E. w kwocie po 550 zł miesięcznie.

Określając wysokość alimentów dla powódki E. P., Sąd odniósł się przede wszystkim do możliwości zarobkowych pozwanej W. R., które w chwili obecnej są wyższe niż dochody otrzymywane w momencie wydawania wyroku w sprawie rozwodowej i wynoszą ok. (...)zł netto miesięcznie. W ocenie Sądu jest to jednak kwota, która pozwala pozwanej W. R. na płacenie ww. alimentów na rzecz córki E. P..

W ocenie Sądu, w możliwościach zarobkowych i majątkowych nie mieściła się jednak kwota z tytułu alimentów powyżej 550 zł miesięcznie. Sąd miał tu na względzie fakt, że i W. R. nie jest w stanie zaspokoić części swoich potrzeb – związanych choćby z leczeniem, wypoczynkiem, wyposażeniem mieszkania.

Mając powyższe na uwadze na podstawie art. 138 kro orzeczono jak w punkcie I sentencji, oddalając w pozostałym zakresie powództwo jako niezasadne oraz oddalając - z powodów wyżej już opisanych - powództwo wzajemne o obniżenie alimentów.

Na podstawie art. 100 k.p.c. Sąd zniósł wzajemnie między stronami koszty procesu.

W punkcie V sentencji na podstawie § 19, § 20, § 14 ust. 2 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22.09.2002r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (jt. z Dz.U. z 2013r., poz. 461 ze zm.) Sąd zasądził na rzecz kancelarii adwokackiej adw. E. W. kwotę 90 zł plus VAT tytułem zwrotu kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej pozwanej i powódce wzajemnej W. R. z urzędu.

O kosztach sądowych rozstrzygnięto na mocy art. 113 ust. 4 ustawy z dnia 28 lipca 2005r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (j.t. Dz.U. z 2014r., poz. 1025 ze zm.).

Rygor natychmiastowej wykonalności nadano wyrokowi z urzędu w trybie art. 333 § 1 pkt 1 kpc.