Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 5 kwietnia 2017 roku

Sąd Okręgowy w Lublinie VIII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie: Przewodnicząca – Sędzia S.O. Danuta Dadej-Więsyk

Protokolant – st. sekr. sąd. Katarzyna Tokarska-Józwik

po rozpoznaniu w dniu 5 kwietnia 2017 roku w Lublinie

sprawy J. K.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w L.

o wysokość emerytury

na skutek odwołania J. K.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w L.

z dnia 17 marca 2016 roku znak (...)

zmienia zaskarżoną decyzję w ten sposób, że do ustalenia podstawy wymiaru emerytury J. K. przyjmuje podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne z lat 1974 do 1991, 1996, 1997 i wskaźnik wysokości podstawy wymiaru 158,84% uwzględniając wynagrodzenie z tytułu zatrudnienia w Miejskim Przedsiębiorstwie (...) w L. za rok 1974 w kwocie 76500 zł (siedemdziesiąt sześć tysięcy pięćset złotych), za rok 1975 w kwocie 85000 zł (osiemdziesiąt pięć tysięcy złotych), za rok 1976 w kwocie 90000 zł (dziewięćdziesiąt tysięcy złotych).

Sygn. akt VIII U 2656/16

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 17 marca 2016 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w L. przeliczył od dnia 1 lutego 2016 roku emeryturę dla J. K.. Wskaźnik wysokości podstawy wymiaru wyniósł 139,20 %, podstawa wymiaru 2.867,41 złotych, natomiast wysokość świadczenia do wypłaty od dnia 1 kwietnia 2016 roku wynosi 1.896,69 złotych (decyzja – k. 92-93 a.e.).

J. K. wniósł odwołanie od powyższej decyzji, domagając się jej zmiany. Wskazał, że nie jest w stanie uzyskać dokumentów poświadczających otrzymane wynagrodzenie z okresu zatrudnienia w (...) L. za lata 1974-1979. W tej sytuacji wniósł o ustalenie średnich zarobków wraz z premią i wypłatą 13 pensji na podobnych stanowiskach w tym okresie i uwzględnienie ich przy ustalaniu wysokości świadczenia (odwołanie – k. 2 a.s.).

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie. W uzasadnieniu wyjaśnił, że z uwagi na brak dokumentacji płacowej za okres od dnia 7 czerwca 1966 roku do dnia 31 grudnia 1976 roku przy przeliczaniu emerytury do podstawy wymiaru przyjęto wynagrodzenie minimalne. Brak jest natomiast podstaw prawnych do uwzględnienia wynagrodzenia średniego (odpowiedź na odwołanie – k. 3-4 a.s.).

Sąd Okręgowy w Lublinie ustalił, co następuje:

J. K. urodził się w dniu (...). W dniu 1 września 2007 roku złożył wiosek o emeryturę (wniosek – k. 1-5 a.e.).

Biorąc pod uwagę posiadaną dokumentację organ rentowy decyzją z dnia 22 października 2007 roku przyznał wnioskodawcy emeryturę od dnia 1 września 2007 roku (decyzja – k. 41 a.e.).

W dniu 29 lutego 2016 roku J. K. złożył wniosek o przeliczenie wysokości świadczenia z uwzględnieniem średniego wynagrodzenia na stanowisku zastępcy (...) w Miejskim Przedsiębiorstwie (...) w L. za lata 1974-1979. Wnioskodawca wskazał, że nie jest w stanie uzyskać dokumentów płacowych, gdyż te uległy zniszczeniu, bądź zagubieniu (wniosek – k. 89 a.e.).

Zaskarżoną decyzją organ rentowy dokonał przeliczenia wysokości emerytury od dnia 1 lutego 2016 roku, przyjmując za wskazane przez wnioskodawcę lata wynagrodzenie minimalne (decyzja wraz z załącznikami – k. 91-93 a.e.).

Od dnia 1 lutego 1974 do dnia 10 lutego 1979 roku J. K. był zatrudniony na stanowisku zastępcy(...) do spraw technicznych w Miejskim Przedsiębiorstwie (...) w L. (angaże w a.o. – k. 16 a.s.).

Podczas zatrudnienia na powyższym stanowisku, wraz z uwzględnieniem dodatku funkcyjnego oraz premii, wnioskodawca otrzymał łączne wynagrodzenie w następujących wysokościach:

- w 1974 roku w kwocie 76.500,00 złotych,

- w 1975 w kwocie 85.000,00 złotych,

- w 1976 roku w kwocie 90.000,00 złotych,

- w 1977 roku w kwocie 110.499,00 złotych,

- w 1978 roku w kwocie 116.115,00 złotych,

- w 1979 roku w kwocie 24.956,00 złotych (angaże, pisma pracodawcy w a.o. – k. 16 a.s., zaświadczenie RP-7 – k. 11 i 13 a.s., pismo procesowe – k. 31-32 a.s.).

Na powyższe wysokości wynagrodzeń za lata 1974-1976 składało się wynagrodzenie zasadnicze, premie i dodatek funkcyjny w wysokościach za poszczególne okresy wynikające z akt osobowych (zarządzenie – k. 18, 27 a.s., pismo organu rentowego – k. 31-32 a.s.).

Przy uwzględnieniu powyższych zarobków najkorzystniejszy wskaźnik podstawy wymiaru emerytury wynosi 158,84 % (pismo procesowe – k. 31-32 a.s.).

Powyższy stan faktyczny został ustalony w oparciu o wskazane wyżej dowody z dokumentów w postaci akt ubezpieczeniowych wnioskodawcy oraz akt osobowych z okresu zatrudnienia w Miejskim Przedsiębiorstwie (...) w L..

Dowody z powołanych dokumentów zostały w całości uznane za wiarygodne. Kwestią sporną w niniejszej sprawie była wysokość wynagrodzenia wnioskodawcy osiągana w latach 1974-1979, z uwagi na brak dokumentacji płacowej z tego okresu. Ustalając stan faktyczny Sąd oparł się na dowodach z akt osobowych, które zawierają angaże wraz ze wskazaniem wysokości wynagrodzenia przyznanego wnioskodawcy. W ocenie Sądu takie dowody mogą być podstawą przedmiotowych ustaleń tym bardziej, że zarówno ich forma, jak i treść nie budziły wątpliwości, a ponadto nie były kwestionowane przez organ rentowy.

Odnośnie ostatecznej wysokości osiąganego przez wnioskodawcę wynagrodzenia Sąd oparł się także na piśmie procesowym organu rentowego, zawierającego stanowisko komórki merytorycznej. Organ rentowy na podstawie akt osobowych obliczył łączną wysokość zarobków, ustalając również najkorzystniejszy wskaźnik podstawy wymiaru. W tym celu oparł się dodatkowo na zaświadczeniu Rp-7 za lata 1977-1979 wystawionym przez (...) L., które znajduje się w aktach sprawy.

Sąd Okręgowy w Lublinie zważył, co następuje:

Odwołanie jest zasadne i zasługuje na uwzględnienie.

Zgodnie z art. 109 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2016 r., poz. 887, tekst jedn. ze zm.) na wniosek emeryta lub rencisty wysokość emerytury określonej w art. 53 oraz renty ulega ponownemu ustaleniu na zasadach określonych w art. 110-113.

W świetle art. 111 ust. 1 wysokość emerytury lub renty oblicza się ponownie, z zastrzeżeniem ust. 2 i 3, od podstawy wymiaru ustalonej w myśl art. 15, jeżeli do jej obliczenia wskazano podstawę wymiaru składki na ubezpieczenie społeczne lub ubezpieczenia emerytalne i rentowe na podstawie przepisów prawa polskiego:

1)  z liczby kolejnych lat kalendarzowych i w okresie wskazanym do ustalenia poprzedniej podstawy wymiaru świadczenia,

2)  z kolejnych 10 lat kalendarzowych wybranych z 20 lat kalendarzowych, poprzedzających bezpośrednio rok kalendarzowy, w którym zgłoszono wniosek o przyznanie emerytury lub renty albo o ponowne ustalenie emerytury lub renty, z uwzględnieniem art. 176,

3)  z 20 lat kalendarzowych wybranych z całego okresu podlegania ubezpieczeniu, przypadających przed rokiem zgłoszenia wniosku o ponowne ustalenie emerytury lub renty

- a wskaźnik wysokości podstawy wymiaru jest wyższy od poprzednio obliczonego.

Wskazany art. 15 ustawy emerytalnej w ust. 2a stanowi, że jeżeli nie można ustalić podstawy wymiaru składek w okresie pozostawania w stosunku pracy wskazanym do ustalenia podstawy wymiaru emerytury i renty, za podstawę wymiaru składek przyjmuje się kwotę obowiązującego w tym okresie minimalnego wynagrodzenia pracowników, proporcjonalnie do okresu podlegania ubezpieczeniu i wymiaru czasu pracy.

Ponadto zgodnie z art. 114 ust. 1 cytowanej ustawy prawo do świadczeń lub ich wysokość ulega ponownemu ustaleniu na wniosek osoby zainteresowanej lub z urzędu, jeżeli po uprawomocnieniu się decyzji w sprawie świadczeń zostaną przedłożone nowe dowody lub ujawniono okoliczności istniejące przed wydaniem tej decyzji, które mają wpływ na prawo do świadczeń lub na ich wysokość.

Sąd Okręgowy wskazuje ponadto, że szczegółowe zasady postępowania o świadczenia emerytalno-rentowe określają przepisy rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z 11 października 2011 roku w sprawie postępowania o świadczenia emerytalno-rentowe (Dz. U. z 2011 r., nr 237, poz. 1412). Stosownie do § 21 ust. 1 rozporządzenia, środkiem dowodowym stwierdzającym wysokość wynagrodzenia, dochodu, przychodu oraz uposażenia przyjmowanego do ustalenia podstawy wymiaru emerytury lub renty są zaświadczenia pracodawcy lub innego płatnika składek, legitymacja ubezpieczeniowa lub inny dokument, na podstawie którego można ustalić wysokość wynagrodzenia, dochodu, przychodu lub uposażenia.

Należy mieć jednak na uwadze ugruntowane w orzecznictwie sądowym stanowisko, że w postępowaniu przed sądami pracy i ubezpieczeń społecznych okoliczności mające wpływ na prawo do świadczeń lub ich wysokości mogą być dowodzone wszelkimi środkami dowodowymi, przewidzianymi w kodeksie postępowania cywilnego. Ograniczenia dowodowe zawarte w rozporządzeniu w sprawie postępowania o świadczenia emerytalno-rentowe dotyczą wyłącznie postępowania przed tymi organami. Nie mają więc zastosowania w postępowaniu sądowym, opartym na zasadzie swobodnej oceny dowodów (wyrok SN z 7 dnia grudnia 2006 roku, I UK 179/2006, LEX nr 342283).

W toku niniejszego postępowania organ rentowy stał na stanowisku, iż za sporne lata 1974-1979 należało przyjąć wynagrodzenie minimalne z uwagi na brak dokumentów płacowych. Inną wysokość zarobków pozwoliły jednak ustalić zgromadzone w toku postępowania akta osobowe wnioskodawcy z okresu pełnienia funkcji zastępcy dyrektora do spraw technicznych w Miejskim Przedsiębiorstwie (...) w L.. Zawarte w nich angaże w jednoznaczny sposób stwierdzały wysokość przyznanego wynagrodzenia. Nie było zatem powodów, aby przy obliczaniu wysokości świadczenia za okres sporny przyjmować wynagrodzenie minimalne. W tej sytuacji Sąd zwrócił się do organu rentowego o hipotetyczne wyliczenie wysokości emerytury z uwzględnieniem zarobków obliczonych na podstawie akt osobowych oraz zaświadczenia Rp-7. Zakład w piśmie procesowym wskazał, że J. K. w roku 1974 otrzymał wynagrodzenie w łącznej kwocie 76.500,00 złotych, w roku 1975 w łącznej kwocie 85.000,00 złotych, a w roku 1976 w łącznej kwocie 90.000,00 złotych. Biorąc to pod uwagę najwyższe wynagrodzenie w 20 latach kalendarzowych wybranych z całego okresu podlegania ubezpieczeniu wnioskodawca osiągnął w okresie od 1974 roku do 1991, w roku 1996 oraz 1997. Wskaźników wysokości podstawy wymiaru ukształtował się na poziomie 158.84 %. Ubezpieczony nie kwestionował takiego wyliczenia.

Wnioskodawca nie przedstawił dokumentów stwierdzających uzyskanie innych składników wynagrodzenia w okresie spornym, które uzasadniałyby przyjęcie wyższych zarobków w okresie spornym. Z tego względu ustalenia w tym zakresie zostały oparte jedynie na znajdujących się w aktach sprawy angażach z akt osobowych, które – zgodnie z poleceniem Sądu – stały się również podstawą do obliczeń dla organu rentowego.

Kierując się tymi ustaleniami Sąd Okręgowy zmienił zaskarżoną decyzję w ten sposób, że do ustalenia podstawy wymiaru emerytury J. K. przyjmuje podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne z lat 1974 do 1991, 1996, 1997 i wskaźników wysokości podstawy wymiaru 158,84 % uwzględniając wynagrodzenie z tytułu zatrudnienia w Miejskim Przedsiębiorstwie (...) w L. za rok 1974 w kwocie 76.500,00 złotych, za rok 1975 w kwocie 85.000,00 złotych oraz za rok 1976 w kwocie 90.000,00 złotych.

Mając powyższe na uwadze Sąd Okręgowy w Lublinie, na podstawie powołanych przepisów oraz art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c., orzekł jak w sentencji wyroku.