Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 21 maja 2013 r.

Sąd Apelacyjny w Szczecinie - Wydział III Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 21 maja 2013 r. w Szczecinie

sprawy A. Ś.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w G.

o przyznanie renty

na skutek apelacji organu rentowego

od wyroku Sądu Okręgowego w Gorzowie Wlkp. VI Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

z dnia 7 listopada 2012 r. sygn. akt VI U 1605/10

uchyla zaskarżony wyrok w punkcie I i przekazuje sprawę w tym zakresie do ponownego rozpoznania Sądowi Okręgowemu w Gorzowie Wlkp. VI Wydziałowi Pracy i Ubezpieczeń Społecznych.

SSO del. Beata Górska SSA Urszula Iwanowska SSA Zofia Rybicka – Szkibiel

Sygn. akt III AUa 23/13

UZASADNIENIE

Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w G. (organ rentowy) decyzją z dnia 17.11.2010 roku odmówił A. Ś. przyznania prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy, powołując się na orzeczenie lekarza orzecznika ZUS z dnia 21.10.2010r. stwierdzające brak niezdolności do pracy. Organ rentowy wskazał również,
że ubezpieczona na udowodnione 12 lat, 4 miesiące i 6 dni stażu ubezpieczeniowego,
z tym, że okresie ostatniego dziesięciolecia przed datą zgłoszenia wniosku rentowego, przesuniętym o okres pobierania renty w czasie od 1.04.2000r. do 31.10.2005r. , a zatem
od 01.09.1994r. do 01.04.2010r. ubezpieczona udowodniła rok i dzień okresów składkowych i nieskładkowych.

Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w G. decyzją z dnia 28.03.2011 roku odmówił ubezpieczonej przyznania prawa do renty z tytułu niezdolności
do pracy, wskazując, że orzeczeniem komisji lekarskiej ZUS stwierdzono u ubezpieczonej brak niezdolności do pracy. Organ rentowy wskazał, że ubezpieczona udowodniła łącznie 12 lat, 4 miesiące i 6 dni okresów składkowych i nieskładkowych, w tym w dziesięcioleciu liczonym od zgłoszenia wniosku rentowego z 1.04.2010r., przesuniętym o czas pobierania renty od 06.05.1994r. do 31.10.2005r. i od 06.10.1988r. do 01.04.2010r., udowodniła łącznie 6 lat 7 miesięcy i 2 dni stażu ubezpieczeniowego.

W odwołaniach od powyższych decyzji ubezpieczona zakwestionowała ocenę stanu zdrowia i wniosła o przyznanie jej prawa do stałej renty z tytułu niezdolności do pracy. Podniosła, że do 31.10.2005r. przebywała na rencie i nadal cierpi na przewlekły zespół bólowy kręgosłupa, od ok. 10 lat na astmę powodującą duszności, a od ok. 7 lat choruje
na chorobę Sudeka, której następstwa czynią ją niezdolną do wykonywania pracy zarobkowej. Ponadto, w lipcu 2010r. ujawniła się u niej epilepsja z napadami wtórnie uogólnionymi.

W odpowiedzi na odwołania Zakład Ubezpieczeń Społecznych wniósł o ich oddalenie
i podtrzymał swoje dotychczasowe stanowisko w sprawie.

Sąd Okręgowy w Gorzowie Wielkopolskim VI Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych połączył obie sprawy do wspólnego rozpoznania i wyrokowania.

Sąd Okręgowy w Gorzowie Wielkopolskim VI Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych wyrokiem z dnia 7.11.2012 roku zmienił zaskarżone decyzje z dnia 17.11.2010r. i 28.03.2011r. w ten sposób, że przyznał ubezpieczonej A. Ś. prawo do renty
z tytułu częściowej niezdolności do pracy od dnia 1.04.2010 roku do 30.06.2013 roku
(pkt I orzeczenia) i w pozostałym zakresie oddalił odwołanie (pkt II wyroku).

Z dokonanych przez Sąd ustaleń w tej sprawie wynika, że A. Ś., urodzona w dniu (...) posiadająca wykształcenie podstawowe, złożyła wniosek o rentę w dniu 1.04.2010 roku. Ostatni okres ubezpieczenia zakończył się 10.03.2007 roku i pozwany uznał okres ubezpieczenia 5 lat w ostatnim 10 - leciu przed dniem złożenia wniosku o świadczenie rentowe.

Ubezpieczona choruje na padaczkę o umiarkowanej częstotliwości, zaburzenia krążenia mózgowego zmiany zwyrodnieniowo – dyskopatyczne kręgosłupa z istotną dysfunkcją ruchową, zmiany zwyrodnieniowe stawów kolanowych (szczególnie lewego z zespołem bólowym i istotną dysfunkcją ruchową), pourazowe bóle biodra lewego (po stłuczeniu uda lewego), bolesność barku z dysfunkcją ruchową, stan po wycięciu pęcherzyka żółciowego, przepuklinę pępkową, małe żylaki kończyn dolnych bez zmian troficznych, zaburzenia rzekomo nerwicowe u osoby z pierwotnie niską sprawnością umysłową, astmę oskrzelową przewlekłą dobrze kontrolowaną (wydolna oddechowo), atopie, nawracające zakażenia dróg moczowych (w wywiadzie), nadciśnienie tętnicze, dławicę piersiową. Ponadto, A. Ś. ma utykający chód, porusza się o kuli.

Sąd Okręgowy ustalił również „u ubezpieczonej w płaszczyźnie czołowej linia wyrostków kolczystych kręgosłupa prosta, w płaszczyźnie strzałkowej krzywizny fizjologiczne kręgosłupa z wygładzoną lordozą lędźwiową”. Przy ucisku bolesne są wyrostki kolczystych kręgosłupa. U ubezpieczonej napięcie mięśni przykręgosłupowych jest wzmożone, wstępuje objaw Otta - gibkość odcinka piersiowego kręgosłupa ograniczona,
a także objaw Schobera - istotne ograniczenie gibkości odcinka lędźwiowego kręgosłupa, zaś w odcinku szyjnym ograniczenie zakresu czynnej rotacji o ponad 1/3, a w odcinku lędźwiowym ograniczenia zakresu czynnego pochylania tułowia do boków w stopniu istotnym (czynne zginanie tułowia do 40 cm). Ponadto w zakresie kończyn górnych i dolnych występuje bolesność prawego barku z ograniczeniem zakresu ruchów do poziomu.
W zakresie kończyny dolnej lewej występuje bolesność okolicy krętarza większego i bocznej powierzchni uda, pogrubiałe zachyłki kolana, bólowe ograniczenie zginania biodra, „zakres mchów kolana 0-90st.”. Ubezpieczona jest częściowo niezdolna do pracy do czerwca 2013 roku i niezdolność powstała przed 10.09.2008 roku.

W oparciu o tak poczynione ustalenia faktyczne Sąd Okręgowy, kierując się treścią
art. 57 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jednolity opubl. w Dz. U. z 2009 roku, Nr 153, poz. 1227,
ze zmianami) - zwaną dalej ustawą emerytalną – stwierdził, że odwołanie było zasadne. Ustalenia w przedmiocie stanu zdrowia ubezpieczonego i jego zdolności do pracy Sąd pierwszej instancji poczynił w oparciu o analizę dokumentacji lekarskiej oraz – przede wszystkim – dowodu z opinii 2 zespołów biegłych sądowych lekarzy specjalistów, w których zgodnie oceniono, że stan zdrowia ubezpieczonej powoduje częściową niezdolność do pracy, powstała przed dniem 10.08.2008 roku ( czyli z przed datą upływu 18 miesięcy od ustania ubezpieczenia społecznego). Biegli sądowi w łącznej opinii z dnia 26.05.2011 roku oraz jej uzupełnieniach: pulmonolog, neurolog, ortopeda, psychiatra, kardiolog, chirurg , nefrolog
i internista uznali, że ubezpieczona jest niezdolna do pracy z uwagi na schorzenie narządu ruchu. Biegli podkreślili, że z dokumentacji medycznej wynika wielokrotna konieczność leczenia z powodu narządu ruchu oraz układu nerwowego. Analiza dokumentacji prowadzi do wniosku o istotnym upośledzeniu sprawności organizmu ubezpieczonej przed 10.09.2008 roku. Ubezpieczona ma wieloletnie zmiany zarówno strukturalne jak i funkcjonalne narządu ruchu. Te zmiany znacznie ograniczają możliwość wykonywania pracy.

Opinia biegłych została potwierdzona przez kolejny zespół w skład, którego wchodził ortopeda i neurolog. Biegli wskazali, że rozpoznania zespołów bólowych kręgosłupa
z ograniczeniem funkcji są potwierdzone w dokumentacji radiologicznej i radioobrazowej.

Do opinii biegłych pozwany składał zastrzeżenia, ale nie zmieniły one wniosków końcowych opinii. Co do powoływanej przez pozwanego opinii biegłych ze sprawy VI U 852/08 i odmiennej oceny lekarzy orzeczników ZUS, Sąd Okręgowy podniósł, że opinia komisji lekarskiej ZUS jest tylko stanowiskiem strony w sprawie, a nie opinią biegłych sądowych, nadto w ocenie tej zabrakło szczegółowego odniesienia się do dokumentacji medycznej, co utrudniało ustosunkowanie się do niej, a poza tym pozwany nie powoływał się na dokumenty medyczne, tylko negował ustalenia biegłych sądowych.

Biegli sądowi wskazali, że ubezpieczona wymagała leczenia również szpitalnego i podali jakie dokumenty medyczne podlegały ich analizie. Dokumentacja ubezpieczonej była zresztą obszerna.

Biegli oceniali stan zdrowia ubezpieczonej na dzień wydania zaskarżonej w tej sprawie decyzji, tj. 25.02.2008 roku i w opinii uzupełniającej z dnia 12.01.2009 roku biegli ortopeda
i neurolog wskazali, że dokumentacja medyczna, którą wówczas biegli dysponowali potwierdza istnienie schorzeń, ale nie udowadnia istnienia niezdolności do pracy przed 31.10.2005 roku i tym samym opinie oceniające stan zdrowia na 2005 roku nie mają
w sprawie znaczenia. Z tego powodu sąd meriti oddalił wniosek dowodowy pozwanego
o uzupełnienie opinii.

Zdaniem Sądu pierwszej instancji, ubezpieczona ma kwalifikacje jedynie do pracy fizycznej, a takiej pracy w obecnym stanie jej zdrowia nie może świadczyć. Stan narządu ruchu z istotnemu ograniczeniami strukturalnymi oraz funkcjonalnymi uniemożliwia wykonywanie pracy zarobkowej nie daje takiej możliwości. Sąd meriti uznał, za biegłymi,
iż częściowa niezdolność do pracy jest okresowa do czerwca 2013 roku.

Z tych przyczyn, Sąd Okręgowy, na podstawie art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c. zmienił zaskarżone decyzje w ten sposób, że przyznał ubezpieczonej prawo do renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy, okresowo, i na podstawie a rt. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c. oddalił odwołanie
w pozostałym zakresie, tj. co do żądanie stałej renty z tytułu niezdolności do pracy. Opinie biegłych potwierdziły istnienie okresowej niezdolności do pracy i po trzyletniej niezdolności do pracy może on ulec zmianie.

Rozstrzygnięcie Sądu pierwszej instancji zaskarżył w części pozwany wnosząc o jego
o jego uchylenie w zakresie punktu I i przekazanie sprawy sądowi pierwszej instancji
do ponownego rozpoznania, ewentualnie o jego zmianę co do punktu I poprzez oddalenie odwołania. Wyrokowi Sądu Okręgowego apelujący zarzucił błąd w ustaleniach faktycznych przez przyjęcie, że ubez­pieczona jest częściowo niezdolna do pracy od dnia 1 kwietnia 2010r. do 30 czerw­ca 2013r.

Apelujący podniósł, że wnosił zastrzeżenia do opinii biegłych, ale nie zostały one uwzględnio­ne przez Sąd I instancji, w szczególności oceny zespołu biegłych dokonanej
w wyniku badania przedmiotowe­go do sprawy VI U 852/08, tj. z dnia 11.07.2008r. , gdzie stwierdzono, brak istnienia niezdol­ności do pracy przed 10.08.2008r. Obecny zaś zespół biegłych sądowych nie badał ubezpieczo­nej w tym okresie i powinien był oprzeć się na dostępnej dokumentacji medycznej. Wprawdzie w uzasadnieniu Sąd I instancji ocenia,
że opinie oceniające stan zdrowia na 2005r. nie mają w sprawie znaczenia, lecz zda­niem skarżącego w sensie medycznym. To zaś oznacza, że sprawę potraktowano wybiórczo i nie jest ona wyjaśniona w całości. Sąd orzekający nie uwzględniając wniosku do­wodowego apelującego o przeprowadzenie dowodu z opinii uzu­pełniającej biegłych sądowych, a w konsekwencji nie wyjaśnił wszystkich istotnych okoliczności w sprawie dotyczą­cych stanu zdrowia ubezpieczonej, co w sposób istotny wpłynęło na wynik sprawy.

Ubezpieczona na rozprawie apelacyjnej wniosła o oddalenie apelacji.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje.

Apelacja organu rentowego okazała się we wszech miar uzasadniona.

W pierwszej kolejności należy podnieść, iż zaskarżony wyrok rozstrzygnął w dwóch samodzielnych sprawach, zainicjowanych odwołaniami ubezpieczonej od decyzji z dnia 28.03.2011r. oraz z dnia 17.11.2010r., choć też obie te sprawy zostały połączone na etapie sądowym. Z sentencji wyroku powinny zatem wynikać jednoznaczne dwa rozstrzygnięcia,
a tym tymczasem, brakuje stwierdzenia w jakim konkretnie zakresie oddalono nim jedno
z bliżej też nieokreślonych odwołań ubezpieczonej.

Po wtóre, Sąd pierwszej instancji nie dostrzegł różnicy w stanie faktycznym, jaki był podstawą wydanych obu decyzji organu rentowego, a przecież był on odmienny, gdyż zostały wydane różne oceny lekarza orzecznika ZUS co do niezdolności ubezpieczonej
do pracy. Z orzeczenia lekarza orzecznika ZUS z dnia 21.10.2010r. wynika, że ubezpieczona jest niezdolna do pracy (k.32 a.r., tom I), a odmowa przyznania prawa do renty wynika
z braku wymaganego stażu ubezpieczeniowego, choć w drugiej badanej decyzji przyjęty został już inny okres ubezpieczeniowy, przy ustaleniu, że ubezpieczona nie jest niezdolna do pracy.

Wadliwości postępowania ujawniły się zresztą już na etapie rozpoznania sprawy przez pozwany organ rentowy, gdyż z treści decyzji z dnia 19.07.2010 r. i decyzji z dnia 17.11.2010r. wynika, że orzeczeniem lekarza orzecznika ZUS z dnia 06.05.2010 r. (k. 13) i z dnia 21.10.2010r. ubezpieczona nie została uznana za osobę niezdolną do pracy, podczas, gdy faktycznie z orzeczenia tego ostatniego wynika ustalenie przeciwne: „niezdolna do pracy” (k.33 a.r., t. I), a nadto że ubezpieczona nie spełniła warunku posiadania co najmniej 5 lat stażu ubezpieczeniowego w okresie 10 lat w myśl art. art. 58 ustawy emerytalnej, choć z raportu ustalenia uprawnień z k. 37 a.r., t. I wynika, że spełniła ona wymóg, konkretnie w wymiarze 5 lat i 7 miesięcy. Z treści tzw. części historycznej uzasadnienia wyroku, ani ustaleń sądu, nie wynika, aby okoliczności te zostały dostrzeżone i właściwie ocenione.

Ponadto, tylko w jednej z tych spraw wystąpiła nowa okoliczność w postaci rozpoznanej epilepsji co w konsekwencji powinno też prowadzić do wydania dwóch osobnych rozstrzygnięć wyroku. Połączenie spraw do wspólnego rozpoznania i wyrokowania nie oznacza możliwości orzekania o prawie do renty w jednym punkcie wyroku – nadal bowiem są to dwie samodzielne sprawy.

Po trzecie, błędnie została sformułowana jedna z tez dowodowych, gdyż wadliwie
w niej wskazano hipotetyczny okres stanu zdrowia ubezpieczonej w płaszczyźnie rentowej do dnia 10.09.2008r. , choć czas do dnia 7.05.2009r. jest objęty powagą rzeczy osądzonej
w sprawie, gdzie nie wystąpiła jeszcze okoliczność w postaci epilepsji. Sąd Okręgowy nie mógł pominąć skutków powagi rzeczy osądzonej z art. 366 k.p.c. w związku z poprzednio prawomocnie zakończoną sprawą (wyrok Sądu Okręgowego w Gorzowie Wlkp. z dnia 16.01.2009r., sygn. VI U 852/08, oraz wyrok Sądu Apelacyjnego w Szczecinie z dnia 7.05.2009r., sygn. III AUa 155/09). Tymczasem, sąd pierwszej instancji w ogóle nie odniósł się do tej materii. Skoro są to dwie osobne sprawy, to powinny być prawidłowo sporządzone 2 postanowienia dowodowe z różnymi tezami dla biegłych sądowych.

Po czwarte, choć zespół 8 biegłych sądowych wskazując na wstępie swojej opinii
z dnia 26.05.2011r., iż jest ona zakreślona treścią tezy dowodowej postanowienia z dnia 12.05.2011r. (k.13 akt o sygn. VI U 573/11), to jednak dokonał analizy sprawy w pryzmacie zupełnie innej tezy dowodowej, tj. z dnia 29.03.2011r. (VI U 1605/10), która zawierała
błędny ze względu na res iudicata okres ewentualnego powstania niezdolności do pracy
po 25.02.2008r. a przed 10.09.2008r. , w zakresie niezmienionego rozpoznania. I choć bowiem niezdolność do pracy może powstać przed datą złożenia wniosku rentowego
z dnia 01.04.2010r., to jednak ocena stanu zdrowia i zdolności do pracy zgodnie
z kwalifikacjami została przesądzona w wyroku sądu odwoławczego z dnia 7.05.2009r.
w sprawie o sygn. II AUa 155/09, co do dotychczas zgłaszanych, niezmienionych, rozpoznań. Prawomocne orzeczenie w sprawie o rentę z tytułu niezdolności do pracy wiąże co do braku niezdolności do pracy za czas do wydania wyroku, gdy sąd dokonał takiej oceny (art. 366 k.p.c. w związku z art. 365 § 1 k.p.c. i art. 57 ust. 1 pkt 1 ustawy emerytalnej). Inaczej to ujmując, nie może być dwóch spraw sądowych dotyczących tego samego przedmiotu rozstrzygania, czyli prawa do renty za ten sam okres. W przypadku negatywnego rozstrzygnięcia o prawie do świadczenia na mocy prawomocnego wyroku sądu (a nie decyzji organu rentowego) nie można ponownie ustalić prawa do emerytury lub renty. Wzruszenie prawomocnego wyroku mogłoby nastąpić tylko w drodze skargi o wznowienie postępowania, jeżeli występują ustawowe podstawy wznowienia (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 6.01.2009r., sygn. I UK 209/08, opubl. w OSNP 2010/13-14/173, LEX nr 584980).

Po piąte, należy prawidłowo ustalić staż ubezpieczeniowy. A. Ś. pobierała zasiłek dla bezrobotnych do 10.03.2007r. i pozwany doliczył jej ten okres do stażu ubezpieczeniowego. Ewentualne inne okresy w związku z zarejestrowaniem w urzędzie pracy i posiadaniem statusu osoby bezrobotnej, lecz bez prawa do zasiłku dla bezrobotnych, zgodnie z art. 57 ust. 1 pkt 3 w zw. z art. 7 pkt 12 ustawy emerytalnej, nie mogły być zaliczone do stażu ubezpieczeniowego (okresu nieskładkowego). Staż ubezpieczeniowy skończył się zatem jeszcze przed złożeniem wniosku o prawo do renty z dnia 01.04.2010r., czyli jeszcze wcześniej niż po upływie 18 miesięcy od ustania okresów z art. 57 ust. 1 pkt 3 ustawy emerytalnej. Należy prawidłowo obliczyć staż ubezpieczeniowy, zwłaszcza, że organ rentowy przyjmował różne 10 letnie okresy i uzyskiwał za każdym razem odmienne okresy składkowe i nieskładkowe. Zgodnie zaś z art. 57 ust. 1 ustawy emerytalnej rentę z tytułu niezdolności do pracy przysługuje ubezpieczonemu, który spełnia łącznie następujące warunki, w tym aby niezdolność do pracy powstała w okresie m.in. ubezpieczenia i innych albo nie później niż w ciągu 18 miesięcy od ustania tego okresu.

Po szóste, należy podkreślić, że ubezpieczona powinna spełnić wszystkie ustawowe warunki najpóźniej na dzień wydania zaskarżonych decyzji. Zgodnie bowiem z art. 57 ust. 1 ustawy emerytalnej rentę z tytułu niezdolności do pracy przysługuje ubezpieczonemu, który spełnia łącznie następujące warunki:

1.  jest niezdolny do pracy,

2.  ma wymagany okres składkowy i nieskładkowy,

3.  niezdolność do pracy powstała w okresie m.in. ubezpieczenia i innych albo nie później niż w ciągu 18 miesięcy od ustania tego okresu.

Na podstawie art. 58 ust. 1 cyt. ustawy warunek posiadania wymaganego okresu składkowego i nieskładkowego, uważa się za spełniony, gdy ubezpieczony w myśl art. 57 ust. 1 pkt 2 ppkt 5 tej ustawy osiągnął okres składkowy i nieskładkowy wynoszący łącznie co najmniej 5 lat - jeżeli niezdolność do pracy powstała w wieku powyżej 30 lat.

Zgodnie zaś z art. 58 ust. 2 cyt. ustawy okres, o którym mowa w ust. 1 pkt 5, powinien przypadać w ciągu ostatniego dziesięciolecia

- przed zgłoszeniem wniosku o rentę lub

- przed dniem powstania niezdolności do pracy.

W myśl art. 58 ust. 2 zdanie 2 cyt. ustawy do dziesięcioletniego okresu nie wlicza się okresów pobierania renty z tytułu niezdolności do pracy, renty szkoleniowej lub renty rodzinnej.

Po siódme, do wyjaśnienia pozostało, czy powoływany przez ubezpieczoną w sprzeciwie od decyzji lekarza orzecznika ZUS, jak również w odwołaniach, schorzenia, w tym zespół Sudecka lewego kolana, rozpoznany w październiku 2007r., mógł spowodować w dacie badania i wydania decyzji ZUS stan niezdolności do pracy. W sprawie z zakresu ubezpieczeń społecznych dotyczącej prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy oceny wymaga stan zdrowia ubezpieczonego z daty wydania decyzji. Ponadto, niedopuszczalne jest wykazywanie, że wszystkie wymagane warunki były spełnione przed zamknięciem rozprawy w sprawie zakończonej prawomocnym wyrokiem, którym odmówiono przyznania prawa do tego świadczenia (zob. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 18 lutego 2003 r., sygn. akt II UK 139/02, opubl. w OSNP 2004/7/128, LEX nr 84414).

Wyżej wskazane uchybienia i braki nie mogą zostać konwalidowane przez Sąd Odwoławczy. Należy bowiem ponowić całe postępowanie dowodowe. Sąd pierwszej instancji przeprowadzi zatem postępowanie dowodowe poprzez uzyskanie łącznej opinii zespołu biegłych sądowych o specjalnościach adekwatnych do schorzeń zgłaszanych przez ubezpieczoną, udzielających odpowiedzi na prawidłowo sformułowane tezy dowodowe,
w tym co do okresu, celem odpowiedzi na pytanie, czy ubezpieczona stała się niezdolna
do pracy, w jakim stopniu i do kiedy dokładnie ewentualna niezdolność do pracy istnieje
lub istniała. Opinia biegłych sądowych mają poddawać się kontroli sądu. Brak natomiast powołania się przez pozwanego w zastrzeżeniach do opinii biegłych sądowych konkretnych dokumentów medycznych, z których wywodzi brak niezdolności ubezpieczonej do pracy fizycznej, nie zwalnia sądu orzekającego od samodzielnej oceny określonego dowodu,
w tym opinii biegłych, a w konsekwencji od poczynienia na jego podstawie samodzielnych ustaleń faktycznych. Przy braku możliwości powiązania przesłanek z jakich biegli doszli
do wniosku końcowego, sąd winien przeprowadzić postępowanie uzupełniające z opinii biegłych i w ten sposób wyjaśnić wszystkie nasuwające mu się wątpliwości. Niezdolność
do wykonywania pracy dotychczasowej jest warunkiem koniecznym ustalenia prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy, ale nie jest warunkiem wystarczającym, jeżeli wiek, poziom wykształcenia i predyspozycje psychofizyczne usprawiedliwiają rokowanie, że mimo upośledzenia organizmu możliwe jest podjęcie innej pracy w tym samym zawodzie albo po przekwalifikowaniu zawodowym - w tym zakresie biegli również winni wypowiedzieć się.

Mając na uwadze powyższe rozważania , Sąd Okręgowy ponownie badając legalność obu zaskarżonych decyzji, powinien prawidłowo sformułować dwie tezy dowodowe dla biegłych sądowych, w związku z różnymi stanami faktycznymi i z uwzględnieniem okoliczności powstałej po zakończeniu poprzedniego prawomocnie zakończonego postępowania, tj. epilepsji, zważając przy tym, iż muszą być spełnione wszystkie łącznie przesłanki ustawowe.

Reasumując, wobec konieczności przeprowadzenia całego postępowania dowodowego, Sąd Apelacyjny działając na podstawie art. 386 § 4 k.p.c. uchylił zaskarżony wyrok i sprawy z odwołań ubezpieczonej przekazał do ponownego rozpoznania Sądowi I Instancji. Dopiero bowiem staranne i wyczerpujące zgromadzenie materiału dowodowego, następnie poddanie go ocenie zgodnej z art. 233 § 1 k.p.c., umożliwi temu Sądowi wyjaśnienie czy odwołania ubezpieczonej są zasadne.

SSO del. Beata Górska SSA Urszula Iwanowska SSA Zofia Rybicka - Szkibiel