Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 30 marca 2017 r.

Sąd Apelacyjny w Szczecinie, II Wydział Karny w składzie:

przy udziale Prokuratora Prokuratury Okręgowej Janiny Rzepińskiej

po rozpoznaniu w dniu 30 marca 2017 r. sprawy

D. G.

na skutek apelacji wniesionej przez obrońcę skazanego

od wyroku łącznego Sądu Okręgowego w Szczecinie

z dnia 21 grudnia 2016 r., sygn. akt III K 218/16

I.  zaskarżony wyrok utrzymuje w mocy,

II.  zasądza od Skarbu Państwa na rzecz adw. J. C. kwotę 147,60
(stu czterdziestu siedmiu i 60/100) złotych z VAT, tytułem nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej skazanemu z urzędu w postępowaniu odwoławczym,

III.  zwalnia skazanego od ponoszenia wydatków za postępowanie odwoławcze.

Janusz Jaromin Andrzej Mania Bogumiła Metecka-Draus

Sygn. akt: II AKa 23/17

UZASADNIENIE

D. G. skazany został prawomocnymi wyrokami:

1. Sądu Rejonowego w Gryfinie z dnia 21 lutego 2013 r., sygn. akt II K 683/12, za czyn z art. 263 § 2 k.k., popełniony w dniu 20 kwietnia 2012 r. na karę 6 miesięcy pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania na okres 3 lat próby, której wykonanie zarządzono postanowieniem z dnia 10 maja 2016 r.;

2. Sądu Rejonowego w Gryfinie z dnia 25 maja 2015 r., sygn. akt II K 52/15, za czyny:

- z art. 62 ust. 2 ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii popełniony w dniu 2 sierpnia 2014 r. na karę 1 roku i 8 miesięcy pozbawienia wolności;

- z art. 63 ust. 1 ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii popełniony w okresie od czerwca 2014 r. do lipca 2014 r. na karę 6 miesięcy pozbawienia wolności;

- z art. 59 ust. 1 ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii popełniony w okresie od stycznia 2014 r. do lipca 2014 r. na karę 1 roku i 2 miesięcy pobawienia wolności;

- z art. 54 ust. 1 ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii popełniony w dniu 3 sierpnia 2014 r. na karę 3 miesięcy pozbawienia wolności

oraz karę łączną 2 lat pozbawienia wolności;

3. Sądu Okręgowego w Szczecinie z dnia 27 maja 2015 r., sygn. akt III K 46/15, zmienionego wyrokiem Sądu Apelacyjnego w Szczecinie z dnia 22 października 2015 r., sygn. akt II AKa 161/15 za czyn z art. 280 § 2 k.k. popełniony w dniu 1 grudnia 2014 r. na karę 4 lat i 4 miesięcy pozbawienia wolności;

Po rozpoznaniu sprawy Sąd Okręgowy w Szczecinie wyrokiem z dnia 21 grudnia 2016 r., sygn. III K 218/16:

I. na podstawie art. 85 § 1 i 2 kk i art. 86 § 1 kk połączył kary pozbawienia wolności orzeczone wyrokami opisanymi w punktach 1, 2 i 3 części wstępnej wyroku i wymierzył D. G. karę łączną 5 lat i 6 miesięcy pozbawienia wolności;

II. na podstawie 577 k.p.k. na poczet orzeczonej kary łącznej zaliczył okresy pozbawienia wolności skazanego: od 2 grudnia 2014 r. do 27 maja 2015 roku, od 2 sierpnia 2014 r. do 3 sierpnia 2014 r.;

III. na podstawie art. 624 § 1 k.p.k. zwolnił skazanego od zapłaty na rzecz Skarbu Państwa kosztów sądowych;

IV. na podstawie art. 29 ust. 1 ustawy z dnia 26 maja 1982 r. Prawo o adwokaturze zasądził od Skarbu Państwa na rzecz adw. J. C. 147,60 (sto czterdzieści siedem 60/100) złotych, w tym podatek VAT tytułem kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej skazanemu z urzędu.

Apelację od powyższego wyroku wywiódł obrońca skazanego. Zarzucił: rażącą niewspółmierność kary polegającą na wymierzeniu oskarżonemu kary łącznej 5 lat i 6 miesięcy pozbawienia wolności przy niedostatecznym uwzględnieniu ustalonych w sprawie okoliczności łagodzących takich jak: młody wiek skarżącego i w tym wiek w momencie popełniania czynów objętych wyrokiem łącznym, zachowanie skazanego w trakcie odbywania kary pozbawienia wolności, fakt wyróżniania skazanego nagrodami regulaminowymi w zakładzie karnym, podejmowanie przez skazanego pracy w zakładzie karnym, uczestniczenie w szkoleniach zwiększających jego kwalifikacje zawodowe oraz przypisaniu zbyt dużej wagi okolicznościom działającym na niekorzyść skazanego, co w konsekwencji spowodowało wymierzenie kary rażąco niewspółmiernej do wagi czynów.

Podnosząc powyższe, skarżący wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez wymierzenie skazanemu kary łącznej pozbawienia wolności w wymiarze 4 lat i 4 miesięcy pozbawienia wolności.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Apelacja obrońcy skazanego jest oczywiście bezzasadna i jako taka na uwzględnienie nie zasługuje. Podzielając prawidłowość dokonanych w sprawie ustaleń faktycznych w kontekście zgromadzonego i ujawnionego w toku rozprawy głównej materiału dowodowego, zaaprobować należy bowiem stanowisko sądu I instancji, iż do skazanego mają zastosowanie przepisy o karze łącznej w brzmieniu obowiązującym po 1 lipca 2015 r., tj. obowiązujące w dacie orzekania. Ustawa obowiązująca przed 1.07.2015 r., jak słusznie konstatuje sąd I instancji na stronie 4 uzasadnienia wyroku, „nie byłaby dla skazanego bardziej korzystna”. Kwestia ta nie jest zresztą kwestionowana apelacją. Ustosunkowując się zaś merytorycznie do zarzutu apelacji Sąd Apelacyjny zauważa, że rażąca surowość kary ma miejsce jedynie wówczas, gdy na podstawie ujawnionych okoliczności, które powinny mieć zasadniczy wpływ na wymiar kary łącznej można przyjąć, iż zachodzi wyraźna różnica (dysproporcja) pomiędzy sumą kar zasadniczych i środków karnych, wymierzonych przez sąd I instancji, a dolegliwością jaką należałoby skazanemu wymierzyć w następstwie prawidłowego zastosowania sądowych reguł kształtowania kary łącznej zdefiniowanych w art. 85a k.k., który nakazuje przy orzekaniu kary łącznej, brać pod uwagę przede wszystkim cele zapobiegawcze i wychowawcze, które kara ma osiągnąć w stosunku do skazanego, a także potrzeby w zakresie kształtowania świadomości prawnej społeczeństwa (tzw. dyrektywy prewencyjne). Dyrektywa prewencji indywidualnej ukierunkowana jest przy tym z jednej strony na czynienie zadość sprawiedliwości, z drugiej na zapobieżenie powrotowi skazanego do przestępstwa. Natomiast potrzeby w zakresie kształtowania świadomości prawnej społeczeństwa, czy inaczej społeczne oddziaływania kary, jako jeden z celów kary są podyktowane potrzebą przekonania społeczeństwa o nieuchronności kary za naruszenie dóbr chronionych prawem i nieopłacalności zamachów na te dobra, wzmożenia poczucia odpowiedzialności, ugruntowania poszanowania prawa i wyrobienia właściwego poczucia sprawiedliwości oraz poczucia bezpieczeństwa. Nie są oczywiście równoznaczne z wymaganiem wymierzania wyłącznie surowych kar, acz jej oczywiście nie wykluczają. Oznaczają przede wszystkim potrzebę wymierzenia takich kar, które odpowiadają społecznemu poczuciu sprawiedliwości, dają gwarancję skutecznego zwalczania przestępczości oraz tworzą atmosferę zaufania do obowiązującego systemu prawnego. Orzeczona kara winna mieć zatem wpływ na każdego, kto w jakikolwiek sposób dowiedział się o przestępstwie i zapadłym orzeczeniu. Chodzi przy tym, aby ugruntować świadomość, że kto w przestępny sposób narusza dobra będące pod ochroną, zostanie sprawiedliwie ukarany, a kara zostanie wykonana. Kara jest tu również jednym z ważnych środków zwalczania przestępczości, tak w sensie jej funkcji odstraszającej, jak i w zakresie kształtowania społecznie pożądanych postaw. Chodzi zaś tu o to, aby nawet osoby skazane wdrażać do poszanowania zasad współżycia społecznego oraz do przestrzegania porządku prawnego i tym samym przeciwdziałać powrotowi do przestępstwa.

Zarzut rażącej niewspółmierności kary łącznej przynależy przy tym do zarzutów z kategorii ocen i może być skutecznie podniesiony jedynie wówczas, gdy kara jakkolwiek mieści się w granicach zakreślonych art. 86 § 1 k.k., to jednak nie uwzględnia w sposób właściwy wszystkich tych przytoczonych wyżej okoliczności. Tego zaś w przypadku kary łącznej wymierzonej D. G. przyjąć nie sposób. Sąd I instancji przywołane wyżej przesłanki i okoliczności należycie rozważył i nadał właściwe znaczenie. W konsekwencji – jak dowodzą tego pisemne motywy wyartykułowane na stronie 6 uzasadnienia – uwzględnił z jednej strony związek czasowy pomiędzy popełnionymi przez skazanego przestępstwami (6), z drugiej zaś ich różnorodność rodzajową (art. 263 § 2 k.k., art. 54 ust. 1, art. 59 ust. 1, art. 62 ust. 1 i art. 63 ust. 1 ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii, art. 280 § 2 k.k.), z trzeciej zaś opinię skazanego za okres odbywania kary, a z której wynika, że skazany w izolacji zachowuje się zmiennie, w dacie wyrokowania w I instancji, był 2 razy nagradzany i 2 razy karany dyscyplinarnie, na temat popełnionych przestępstw wypowiada się bezkrytycznie. Kształtując do skazanego karę łączną pozbawienia wolności w wymiarze 5 lat i 6 miesięcy, przy dolnej jej granicy na poziomie 4 lat i 4 miesięcy i kumulacji kar jednostkowych na poziomie 6 lat i 10 miesięcy, Sąd Okręgowy w Szczecinie w pełni zatem uwzględnił dyrektywy wymiaru kary łącznej. Brak jest zaś rzeczowych powodów do jej złagodzenia, w tym zastosowania do skazanego zasady absorpcji, jak tego domaga się jego obrońca. Byłoby to bowiem nieuprawnione premiowanie skazanego D. G., tylko dlatego że popełnił szereg przestępstw o znacznym niewątpliwie ciężarze gatunkowym, przeciwko różnym dobrom chronionym prawem, do tego mimo swoich 25 lat życia jawi się już, jako osobnik w znacznym stopniu zdemoralizowany. Orzeczoną karę łączną pozbawienia wolności należało zatem zaaprobować. Skarżący zresztą w apelacji nie przytacza żadnych argumentów, poza tymi, które uwzględnił sąd I instancji i którym nadal właściwe znaczenie, a w czym utwierdza niewątpliwie druga opinia o skazanym z dnia 9.02.2017 r. (k. 66), a z której wynika, że już po wydaniu pierwszej opinii (k. 15) skazany został ukarany dyscyplinarnie za pobicie w celi współosadzonego (trzeci raz). Na temat zaś popełnionych przestępstw nadal wypowiada się bezkrytycznie. Nie bez znaczenia dla aprobaty orzeczonej wobec D. G. kary łącznej pozbawienia wolności pozostaje też fakt, iż jawi się ona jako kara wyważona i tym samym sprawiedliwa, czyniąca zadość społecznemu poczuciu sprawiedliwości, a także spełniająca w sposób właściwy oczekiwania w zakresie kształtowania prawidłowej świadomości prawnej społeczeństwa oraz cele wychowawcze i zapobiegawcze, które kara łączna winna osiągnąć w stosunku do skazanego. Czyni to w konsekwencji wywiedzioną apelację oczywiście bezzasadną.

W tym stanie rzeczy, podzielając zasadność wyroku Sądu Okręgowego w Szczecinie z dnia 21 grudnia 2016 r., sygn. III K 218/16 i nie znajdując żadnych podstaw do uwzględnienia wywiedzionej apelacji, Sąd Apelacyjny, działając na podstawie art. 437 § 1 k.p.k., zaskarżony wyrok utrzymał w mocy.

O zwolnieniu D. G. od ponoszenia wydatków za postępowanie odwoławcze orzeczono na podstawie art. 634 k.p.k. w zw. z art. 624 § 1 k.p.k., natomiast o kosztach nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej skazanemu z urzędu w postępowaniu odwoławczym na podstawie art. 29 ust. 2 ustawy z 26 maja 1982 r. Prawo o adwokaturze oraz § 4 ust. 1 i 3 w zw. z § 17 ust. 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 3 października 2016 r. w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata z urzędu (Dz.U.2016.1714).

Janusz Jaromin Andrzej Mania Bogumiła Metecka-Draus