Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 28 lutego 2017 roku

Sąd Okręgowy w Tarnowie IV Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: SSO Kazimierz Kostrzewa

Protokolant: protokolant sądowy Marta Bartusiak

po rozpoznaniu w dniu 28 lutego 2017 roku w Tarnowie na rozprawie

sprawy z odwołania M. G.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T.

z dnia 14 listopada 2016 roku nr (...)

w sprawie M. G.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T.

o prawo do emerytury

zmienia zaskarżoną decyzję w ten sposób, że przyznaje odwołującemu M. G. emeryturę od dnia (...) roku.

Sygn. akt IVU 1430/16

UZASADNIENIE

wyroku z dnia 28 lutego 2017 r.

Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T. decyzją z dnia 14.11.2016 r. odmówił M. G. przyznania emerytury na podstawie przepisów ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych ( Dz. U. Nr 162 poz 1118 z zm ), ponieważ nie spełnia warunków niezbędnych do ustalenia prawa do tego świadczenia, gdyż nie udowodnił 15 lat pracy w szczególnych warunkach, a tylko 12 lat, 3 miesiące i 26 dni. Organ rentowy nie uwzględnił okresu zatrudnienia od 01.06.1992 r. do 31.12.1998 r. w PPUH (...) Sp. z o.o. w T., gdyż świadectwo wykonywania pracy w warunkach szczególnych z dnia 02.02.2001 r. nie zawiera charakteru wykonywanej przez odwołującego pracy, a także zajmowane przez niego stanowisko jest niezgodne ze stanowiskiem zamieszczonym w zarządzeniu resortowym. Przedłożona dokumentacja archiwalna nie wyjaśnia powyższych rozbieżności.

M. G. w odwołaniu od decyzji domagał się jej zmiany i przyznania mu emerytury na podstawie ustawy o emeryturach i rentach z FUS, ponieważ w okresie od 01.06.1992 r. do 31.12.1998 r. w PPUH (...) Sp. z o.o. w T. pracował w warunkach szczególnych jako monter-spawacz. jego praca polegała na spawaniu gazowym i elektrycznym oraz montażu instalacji grzewczych i sanitarnych. Praca była wykonywana w budynkach i halach przemysłowych oraz w wykopach. Sporne okoliczności chce udowodnić za pomocą zeznań świadków. Po uwzględnieniu tego okresu legitymuje się ponad 15-letnim okresem pracy w szczególnych warunkach.

Organ rentowy w odpowiedzi na odwołania wniósł o ich oddalenie w związku z niespełnieniem przez odwołującego przesłanek z art. 184 i 32 ustawy o emeryturach i rentach z FUS z przyczyn podanych w uzasadnieniu.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

M. G. urodzony w dniu (...) ukończył 60 lat. Odwołujący legitymuje się wymaganym okresem składkowym, nieskładkowym i uzupełniającym w wymiarze 25 lat. Organ rentowy uznał odwołującemu okres pracy w szczególnych warunkach w wymiarze 12 lat, 3 miesiące i 26 dni tj. od 11.11.1977 r. do 14.05.1978 r., od 01.07.1980 r. do 14.12.1983 r. i od 18.01.1984 r. do 31.05.1992 r. W dniu 15.09.2016 r. odwołujący się wystąpił z wnioskiem o ustalenie prawa do emerytury. Nie jest członkiem otwartego funduszu emerytalnego.

/okoliczności bezsporne/

Odwołujący w okresie od 01.06.1992 r. do 31.12.1998 r. był zatrudniony w PPUH (...) Sp. z o.o. w T., na stanowisku monter-spawacz. Pracował jako monter spawacz tj. jako spawacz gazowy i elektryczny stale i w pełnym wymiarze czasu pracy spawał centralne ogrzewanie, kotłownie oraz rurociągi przemysłowe na rzecz różnych instytucji np. Szkoły Zawodowej w T., Ośrodka (...) w S., Oczyszczalni (...) na Zakładach (...) w T.. Jego praca na stanowisku monter spawacz polegała na spawaniu instalacji, w tym przyłączy do kotła. Wykonywał też prace w głębokich wykopach polegające na wykonywaniu instalacji kanalizacyjnych podziemnych. Prace monterskie odwołującego polegały na przygotowaniu elementów instalacji do spawania tj. musiał powyginać kolanka, dopasować rury aby móc je pospawać. Prace monterskie nie zajmowały odwołującemu dużo czasu, miały charakter przygotowawczy, dominowały prace spawalnicze.

/dowód: świadectwo pracy z dnia 31.08.2000 r. – ar czII,

świadectwo wykonywania pracy w szczeg. warunkach z 02.02.2001 r. –k. 14 ar czII,

dokumentacja pracownicza - ar czII,

zeznania świadka T. P. –k. 12-13 as,

zeznania świadka J. S. –k. 12 as,

zeznania odwołującego –k. 13 as/

Sąd w całości dał wiarę zeznaniom świadków T. P. i J. S., które w sposób spójny i konsekwentny wskazywały, iż w okresie zatrudnienia w PPUH (...) Sp. z o.o. w T. od 01.06.1992 r. do 31.12.1998 r. M. G. na stanowisku monter

spawacz i stale w pełnym wymiarze czasu pracy spawał gazowo i elektrycznie instalacje centralnego ogrzewania, kanalizacyjne i rurociągi przemysłowe. Świadkowie pracowali z odwołującym na przestrzeni spornego okresu i dzięki temu posiadali wiedzę na ten temat. Zeznania świadków korespondowały z zeznaniami odwołującego i pozwoliły w sposób wiarygodny ustalić rzeczywisty charakter pracy odwołującego we wskazanym okresie oraz fakt, że prace monterskie były pracami przygotowawczymi, które zajmowały znikomy wymiar czasu pracy.

Sąd w całości dał wiarę zeznaniom słuchanego w charakterze strony odwołującego. Jego zeznania w sposób spójny i konsekwentny wskazywały, iż w PPUH (...) Sp. z o.o. w T. pracował na stanowisku spawacza i tylko spawał instalacje, rurociągi przemysłowe, kanalizacje stale i w pełnym wymiarze czasu pracy, a prace monterskie wykonywał w ramach przygotowania do prac spawalniczych. Zeznania te korespondowały z dowodami z zeznań świadków i dokumentów zgromadzonymi w aktach rentowych, wzajemnie się uzupełniały i były w ocenie Sądu wiarygodne.

Sąd pozytywie ocenił dowody z dokumentów zalegających w aktach rentowych odwołującego oraz przedłożonych w toku postępowania, których autentyczność oraz wiarygodność, jak również poprawność materialna i formalna nie budziły wątpliwości Sądu, zarówno treść jak i forma dokumentów nie były kwestionowane prze strony postępowania. Brak było zatem jakichkolwiek podstaw, także takich jakie należałoby uwzględnić urzędu, aby dokumentom tym odmówić właściwego im znaczenia dowodowego w tym wynikającego z art. 244 i art.245 k.p.c.

Sąd rozważył, co następuje:

Przedmiotem postępowania było rozstrzygnięcie czy M. G. przysługuje prawo do emerytury w obniżonym wieku emerytalnym z tytułu wykonywania pracy w warunkach szczególnych.

Zgodnie z art. 184 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2004 r. Nr 39, poz. 353 z późn. zm.) ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948 r. przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku przewidzianego w art. 32, 33, 39 i 40, jeżeli w dniu wejścia w życie ustawy osiągnęli:

1)okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymaganym w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż 60 lat - dla kobiet i 65 lat - dla mężczyzn oraz

2)okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w art. 27.

Stosownie do treści art. 32 ust. 1 i 2 ustawy o emeryturach i rentach z FUS ubezpieczonym urodzonym przed dniem 1 stycznia 1949 r., będącym pracownikami, o których mowa w ust. 2-3, zatrudnionymi w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, przysługuje emerytura w wieku niższym niż określony w art. 27 pkt 1. Za pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach uważa się pracowników zatrudnionych przy pracach o znacznej szkodliwości dla zdrowia oraz o znacznym stopniu uciążliwości lub wymagających wysokiej sprawności psychofizycznej ze względu na bezpieczeństwo własne lub otoczenia w podmiotach, w których obowiązują wykazy stanowisk ustalone na podstawie przepisów dotychczasowych.

Z kolei art. 32 ust.4 stanowi, że wiek emerytalny, o którym mowa w ust. 1, rodzaje prac lub stanowisk oraz warunki, na podstawie których osobom wymienionym w ust. 2 i 3 przysługuje prawo do emerytury, ustala się na podstawie przepisów dotychczasowych, to jest na podstawie Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz.U. Nr 8, poz.43 z późn. zm.). Z §1 Rozporządzenia wynika, że jego treść stosuje się do pracowników wykonujących prace w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze , wymienione w §4-15 rozporządzenia oraz w wykazach stanowiących załącznik do rozporządzenia. § 2 ust.1 rozporządzenia ustala, ze za okresy uzasadniające nabycie prawa do świadczeń na zasadach określonych w rozporządzeniu uważa się okresy, w których praca w szczególnych warunkach jest wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy. §4 pracownik, który wykonywał prace w szczególnych warunkach wymienione w wykazie A, nabywa prawo do emerytury, jeżeli spełnia łącznie następujące warunki:

1)  osiągnął wiek emerytalny wynoszący 60 lat dla mężczyzn;

2)  ma wymagany okres zatrudnienia, w tym co najmniej 15 lat pracy w szczególnych warunkach.

Kwestią sporną pomiędzy stronami było ustalenie, czy M. G. był zatrudniony w warunkach szczególnych w okresie zatrudnienia w PPUH (...) Sp. z o.o. w T. jako spawacz elektryczny i gazowy od 01.06.1992 r. do 31.12.1998 r. skoro z przedłożonego świadectwa pracy oraz ze świadectwa wykonywania pracy w warunkach szczególnych - kwestionowanego przez organ rentowy - wynika, że jego stanowisko było określone jako monter-spawacz, w oparciu dowody z dokumentów, zeznania świadków i zeznania odwołującego słuchanego w charakterze strony.

Rozporządzenie Rady Ministrów z 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. Nr 8, poz. 43) w § 2 ust. 2 zobowiązuje zakłady pracy do stwierdzenia okresów zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wyłącznie na podstawie posiadanej dokumentacji. Natomiast w rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie postępowania o świadczenia emerytalno-rentowe i zasad wypłaty tych świadczeń (Dz. U. Nr 10, poz. 49) określone zostały środki dowodowe, które powinny być dołączone do wniosku, stwierdzające okoliczności uzasadniające przyznanie tego świadczenia (§ 4 ust. 3). W myśl § 21 ust. 1, 4 i 5 powołanego rozporządzenia środkiem dowodowym stwierdzającym okresy zatrudnienia są pisemne zaświadczenia zakładów pracy, wydane na podstawie posiadanych dokumentów, oraz legitymacje ubezpieczeniowe, a także inne dowody z przebiegu ubezpieczenia. W przypadku zaś ubiegania się pracownika o przyznanie emerytury lub renty z tytułu zatrudnienia w szczególnym charakterze, zaświadczenie zakładu pracy powinno stwierdzać charakter i stanowisko pracy w poszczególnych okresach oraz inne okoliczności, od których jest uzależnione przyznanie takiej emerytury lub renty. Wyjątek od zasady ustalonej w powołanym przepisie jest zawarty w § 22 wymienionego rozporządzenia, który przewiduje, że okresy zatrudnienia mogą być udowodnione zeznaniami świadków, gdy zainteresowany wykaże, że nie może przedstawić zaświadczenia zakładu pracy.

Sąd Najwyższy w uchwale z dnia 27 maja 1985 r., III UZP 5/85 wyjaśnił, że w postępowaniu o świadczenia emerytalno-rentowe dopuszczalne jest przeprowadzenie przed sądem pracy i ubezpieczeń społecznych dowodu z zeznań świadków na okoliczność zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, jeżeli zainteresowany wykaże, że nie może przedstawić zaświadczenia zakładu pracy.

Pogląd ten został rozwinięty w znowelizowanym art. 473 k.p.c., który stanowi, że w sprawach z zakresu prawa pracy i ubezpieczeń społecznych nie stosuje się przepisów ograniczających dopuszczalność dowodu ze świadków i z przesłuchania stron. W postępowaniu przed tymi sądami okoliczności mające wpływ na prawo do świadczeń mogą być udowadniane wszelkimi dostępnymi środkami dowodowymi (por. wyr. SN z dnia 02.02.1996 r. II URN 3/95 OSNP 1996/16/239). Skoro więc w niniejszej sprawie odwołujący nie dysponował świadectwem wykonywania pracy w szczególnych warunkach, zasadnym stało się ustalenie okoliczności w jakich odwołujący świadczył pracę na podstawie dokumentów, zeznań świadków oraz jego zeznania. W oparciu o nie Sąd ustalił, iż odwołujący był zatrudniony w warunkach szczególnych w okresie zatrudnienia w PPUH (...) Sp. z o.o. w T. od 01.06.1992 r. do 31.12.1998 r. stale i w pełnym wymiarze czasu pracy pracował jako spawacz elektryczny i gazowy. Pracował przy spawaniu

instalacji centralnego ogrzewania, kotłowni oraz rurociągów przemysłowych na rzecz różnych instytucji np. Szkoły Zawodowej w T., Ośrodka (...) w S., Oczyszczalni (...) na Zakładach (...) w T.. Jego praca na stanowisku monter spawacz polegała na spawaniu instalacji, w tym przyłączy do kotła. Wykonywał też prace w głębokich wykopach polegające na spawaniu instalacji kanalizacyjnych podziemnych. Prace monterskie odwołującego polegały na przygotowaniu elementów instalacji do spawania tj. musiał powyginać kolanka, dopasować rury aby móc je pospawać. Prace monterskie nie zajmowały odwołującemu dużo czasu, miały charakter przygotowawczy, dominowały prace spawalnicze.

W ocenie Sądu prace monterskie miały wymiar marginalny i stanowiły czynności przygotowawcze do wykonywania prac wymienionych w rozporządzeniu tj. spawania. Tym nie było przeszkód do ustalenia, że odwołujący stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał pracę w szczególnym charakterze w spornym okresie zatrudnienia. Sąd Apelacyjny w Krakowie w wyroku z dnia 26 listopada 2013 r. III AUa 1473/13 wyjaśnił, że nie jest dopuszczalne uwzględnianie do okresów pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wykonywanej stale i w pełnym wymiarze czasu pracy, wymaganych do nabycia prawa do emerytury w niższym wieku emerytalnym, innych równocześnie wykonywanych prac w ramach dobowej miary czasu pracy, które nie oddziaływały szkodliwie na organizm pracownika. Od tej reguły istnieją odstępstwa. Pierwsze z nich dotyczy sytuacji, kiedy inne równocześnie wykonywane prace stanowią integralną część (immanentną cechę) większej całości dającej się zakwalifikować pod określoną pozycję załącznika do rozporządzenia z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. Nr 8, poz. 43 ze zm.). Drugie odstępstwo dotyczy przypadków, kiedy czynności wykonywane w warunkach nienarażających na działanie czynników szkodliwych dla zdrowia mają charakter incydentalny, krótkotrwały, uboczny. (LEX nr 1415959). W ocenie Sądu można uznać, że wynikające z zakresu czynności odwołującego prace monterskie nie wymienione w powołanym rozporządzeniu - miały charakter incydentalny, krótkotrwały, uboczny, a odwołujący stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał prace spawalnicze. Prace przy spawaniu i wycinaniu elektrycznym, gazowym zgodnie z wykazem A dział XIV pkt. 12, będącym załącznikiem do rozporządzenia Rady Ministrów z 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, są zaliczone do prac w szczególnych warunkach, których wykonywanie uprawnia do niższego wieku emerytalnego. Po uwzględnieniu tych obu okresów zatrudnienia odwołujący legitymuje się wymaganym okresem pracy w warunkach szkodliwych określonych w wykazie A w wymiarze co najmniej 15 lat.

Biorąc powyższe ustalenia pod uwagę odwołujący spełnia przesłanki do przyznania tzw. wcześniejszej emerytury, wynikające z treści art. 32 w zw. z art. 184 ustawy o emeryturach i rentach z FUS, a w szczególności § 4 rozporządzenia Rady Ministrów z 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze ( Dz. U. 1983 r. nr 8, poz. 43 z póź. zm.). M. G. osiągnął bowiem wiek 60 lat (...)posiada wymagany okres zatrudnienia (25 letni okres składkowy, nieskładkowy i uzupełniający), a przede wszystkim spełnia kwestionowaną dotąd przez organ rentowy przesłankę w postaci co najmniej 15-letniego okresu pracy w szczególnych warunkach, ponieważ po uznaniu mu spornego okresu pracy w warunkach szczególnych tj. od 01.06.1992 r. do 31.12.1998 r. i doliczeniu go do już uznanego przez organ rentowy okresu pracy w warunkach szczególnych legitymuje się ponad 15-letnim okresem pracy w warunkach szczególnych.

Mając na względzie powyższe Sąd przyznał odwołującemu prawo do emerytury od dnia (...)tj. od osiągnięcia 60 roku życia na podstawie powołanych przepisów prawa materialnego i art.477 ¹⁴ §2 k.p.c.