Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 13 września 2013 r.

Sąd Okręgowy w Białymstoku II Wydział Cywilny Odwoławczy

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 13 września 2013 r. w Białymstoku

na posiedzeniu niejawnym

sprawy z powództwa (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W.

przeciwko R. S.

o zapłatę

na skutek apelacji powódki

od wyroku Sądu Rejonowego w Białymstoku

z dnia 5 marca 2013 r. sygn. akt XI C 2482/12

oddala apelację.

UZASADNIENIE

Wyrokiem z dnia 5 marca 2013 roku Sąd Rejonowy w Białymstoku oddalił powództwo (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W. przeciwko R. S. o zapłatę kwoty 990,59 złotych wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 19 lipca 2012 roku do dnia zapłaty . Sąd Rejonowy ustalił , iż w dniu 28 lipca 2010 roku pomiędzy stronami została zawarta na okres 24 miesięcy umowa o świadczenie usług telekomunikacyjnych, na podstawie której powód zobowiązany był do należytego świadczenia usług telekomunikacyjnych , a pozwany do terminowego uiszczania opłat za świadczone usługi . Z uwagi na zaległości pozwanego w uiszczaniu opłat , powód wezwał go do zapłaty zaległości , a następnie wobec nieopłacenia zaległości we wskazanym terminie poinformował pozwanego o rozwiązaniu umowy świadczenia usług telekomunikacyjnych ze skutkiem na dzień 31 grudnia 2010 r. i o naliczeniu kary umownej z tytułu rozwiązania umowy przed upływem okresu zastrzeżonego w umowie . Z dalszych ustaleń Sądu Rejonowego wynikało ,że kara umowna został naliczona na podstawie §16 ust. 13 Regulaminu świadczenia usług (...) przez (...) Sp. z o.o. dla Abonentów . Zgodnie z tym przepisem w przypadku umowy zawartej na czas określony , której zawarcie wiązało się z przyznaniem Abonentowi przez Operatora ulgi , Operator jest uprawniony żądać kary umownej z tytułu rozwiązania umowy przez Abonenta lub przez Operatora z przyczyn leżących po stronie Abonenta przed upływem okresu , na który umowa została zawarta w wysokości wynikającej z warunków (...) lub zgodnie z cennikiem .

Sąd I instancji ustalił , iż przedterminowe rozwiązanie umowy nastąpiło w związku z nieopłaceniem przez pozwanego zaległej faktury , czyli wiązało się z niewykonaniem świadczenia pieniężnego .Sąd Rejonowy wskazał , iż kara umowna może być zastrzeżona jedynie na wypadek niewykonania lub nienależytego wykonania świadczenia niepieniężnego , co wynika z treści art. 483§1 kc i uznał , iż ocena skuteczności zastrzeżenia kary umownej na wypadek odstąpienia od umowy nie może być oderwana od oceny , na czym polegało niewykonanie lub nienależyte wykonania zobowiązania. Jeżeli niewykonanie zobowiązania dotyczy zobowiązania o charakterze pieniężnym / tak jak w niniejszym przypadku / , to należy uznać , iż zastrzeżenie kary umownej na wypadek odstąpienia od umowy z tej przyczyny , w istocie stanowi sankcję za niewykonanie lub nienależyte wykonanie świadczenia pieniężnego . W takiej sytuacji żądanie zapłaty kary umownej nie jest uzasadnione , a samo postanowienie przewidujące takie uprawnienie jest sprzeczne z dyspozycją bezwzględnie obowiązującego art. 483§1 kc i nieważne /art. 58§1 kc/. Dodatkowo Sąd Rejonowy przyjął , iż zawarte w §16 ust. 13 Regulaminu świadczenia usług (...) przez (...) Sp. z o.o. dla Abonentów postanowienie stanowi niedozwoloną klauzulę umowną , gdyż przewiduje zapłatę rażąco wygórowanej kary umownej przez konsumenta , co rażąco narusza jego prawa.

Apelację od powyższego wyroku złożył powód zaskarżając je w całości.

Zaskarżonemu orzeczeniu zarzucił :

1.  naruszenie prawa materialnego , a to art. 385 ¹ oraz 483 kc polegające na wadliwym jego zastosowaniu , a mianowicie przyjęcie ,że powód rażąco naruszył interes pozwanego poprzez zastrzeżenia kary umownej w razie niewywiązania się z warunków umowy przez jedną ze stron,

2.  niezastosowanie przepisu art. 57 ust. 6 u.p.t. , zgodnie z którym powód miał prawo żądać kary umownej w wysokości przyznanej wysokości ulgi,

3.  naruszenie prawa materialnego , a to art. 58 kc poprzez błędną subsumcję stanu faktycznego pod zakres zastosowania przepisu,

4.  naruszenie art. 230 kpc poprzez brak jego zastosowania przez sąd , a mianowicie nie uznanie twierdzeń powoda za przyznane , mimo iż pozwany nie kwestionował wysokości dochodzonego roszczenia , a tym samym przyznania ulgi promocyjnej .

Wskazując na powyższe powód wniósł o:

1.  zmianę zaskarżonego wyroku poprzez zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda kwoty 990,59 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 19 lipca 2012 roku do dnia zapłaty wraz z kosztami postępowania za I instancję , w tym kosztami zastępstwa prawnego wg norm przepisanych wraz z kwotą 17 zł tytułem uiszczonej opłaty skarbowej od pełnomocnictwa;

2.  zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda kosztów postępowania odwoławczego , w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych;

Dodatkowo powód wniósł o dopuszczenie dowodów wskazanych w treści uzasadnienia tj. cennika oferty L. i oferty promocyjnej (...)

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja nie jest zasadna i podlega oddaleniu.

Sąd Rejonowy nie naruszył wskazywanych w apelacji przepisów prawa materialnego i procesowego. W okolicznościach przedmiotowej sprawy należało uznać , iż zastrzeżenie kary umownej z uwagi na przedterminowe rozwiązanie umowy nastąpiło w związku z nieopłaceniem przez pozwanego zaległej faktury , czyli wiązało się z niewykonaniem świadczenia pieniężnego .W takiej sytuacji istotnie postanowienie umowne dotyczące zastrzeżenia kary umownej naruszało art. 483 § 1 kc , bowiem przepis ten w zakresie zastrzeżenia kary umownej wyłącznie w odniesieniu do niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania niepieniężnego ma charakter iuris cogentis . Chociaż formalnie postanowienie umowne zawarte w §16 ust. 13 Regulaminu świadczenia usług (...) przez (...) Sp. z o.o. dla Abonentów przewiduje karę umowną za rozwiązanie umowy przez abonenta lub przez operatora z przyczyn leżących po stronie abonenta , to w istocie nie można abstrahować od przyczyny rozwiązania umowy , jaką niewątpliwie było niewywiązanie się przez pozwanego w terminie z obowiązku uiszczania opłat . W takiej sytuacji w/w postanowienie umowne jako sprzeczne z przepisem ustawy bezwzględnie obowiązującym należało uznać za nieważne – art. 58§1 kc.

Istotnie w sposób zbyt uproszczony Sąd Rejonowy podszedł do kwestii klauzuli abuzywnej / art. 385 ¹kc /, i w oparciu o niezbyt głęboką analizę umowy uznał ,że doszło do rażącego naruszenia interesów pozwanego jako konsumenta poprzez zobowiązanie do zapłaty rażąco wygórowanej kary umownej . W sytuacji przyjęcia , iż zastrzeżenie kary umownej dotyczyło wypadku niewykonania zobowiązania pieniężnego przez co było nieważne , rozważanie abuzywności klauzuli umownej z uwagi na rażące wygórowanie kary umownej było zbędne , tym bardziej , iż dostarczone przez powoda dowody nie pozwalały na ustalenie , w jaki sposób wysokość kary umownej została obliczona .

Sąd I instancji nie naruszył art. 57 ust. 6 ustawy prawo telekomunikacyjne poprzez jego niezastosowanie . Zgodnie z tym przepisem , w przypadku zawarcia umowy o świadczenie usług telekomunikacyjnych , związanej z ulgą przyznaną abonentowi , wysokość roszczenia z tytułu jednostronnego rozwiązania umowy przez abonenta lub przez dostawcę usług z winy abonenta przed upływem terminu , na jaki umowa została zawarta , nie może przekroczyć wartości ulgi przyznanej abonentowi . Przepis ten oznacza , że postanowienia umowy mogą przewidywać , że w przypadku przedterminowego wypowiedzenia umowy użytkownik zobowiązany będzie do zwrotu ulgi obliczonej zgodnie z art. 57 ust. 6 , pomniejszonej o proporcjonalną jej wartość za okres od dnia zawarcia umowy do dnia jej rozwiązania , jednak w wysokości nie wyższej niż ustalona z góry kwota . Z cytowanego przepisu wynika bowiem możliwość dochodzenia roszczeń przez operatora , w przypadkach w nich przewidzianych , przy czym roszczenie nie może być utożsamiane z dochodzeniem w każdym przypadku kary umownej . Ten uproszczony sposób dochodzenia odszkodowania przewidziany jest bowiem jedynie w przypadku nienależytego wykonania lub niewykonania zobowiązań niepieniężnych . Operator na podstawie w/w przepisu może natomiast dochodzić kary umownej jedynie wtedy , gdy przewidziana jest ona przy rozwiązaniu umowy z innych przyczyn niż niepłacenie w terminie opłat . W przypadku takim jak w niniejszej sprawie operator dochodzić może odszkodowania na zasadach ogólnych , przy czym w przeciwieństwie do roszczenia z tytułu kary umownej winien wykazać wysokość szkody.

Próba wykazania sposobu obliczenia kary umownej w postępowaniu apelacyjnym jest i spóźniona i przede wszystkim nie może odnieść skutku , skoro zastrzeżenie kary umownej w przedmiotowej sprawie było dotknięte nieważnością.

Na marginesie jedynie wskazać należy , że z żadnego dokumentu złożonego przez powoda /a jedynie z jego zawartych dopiero w apelacji , a więc spóźnionych twierdzeń / nie wynika , iż w ramach promocji pozwany otrzymał w cenie 1 zł telefon marki S. (...), który bez promocji kosztował 869,00 zł .

Sąd I instancji nie naruszył też art. 230 kpc , bowiem wbrew twierdzeniom apelującego , pozwany wnosił o oddalenie powództwa i podnosił ,iż nie ma wobec operatora żadnych zadłużeń .

Mając powyższe na uwadze Sąd Okręgowy orzekł na podstawie art. 385 kpc w zw. z art. 505/12/ § 3 kpc jak w sentencji