Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 5 maja 2017 roku

Sąd Okręgowy w Lublinie VIII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący Sędzia SO Ewa Gulska

Protokolant starszy sekretarz sadowy Beata Pełczyńska

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 21 kwietnia 2017 roku w L.

sprawy D. B.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w L.

o wysokość emerytury

na skutek odwołania D. B.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w L.

z dnia 29 maja 2015 roku znak (...)

zmienia zaskarżoną decyzję i ustala D. B. wysokość emerytury z uwzględnieniem wynagrodzeń za rok 1993 i rok 1995 przy przyjęciu wskaźnika podstawy wymiaru kapitału początkowego 142,11 %.

Sygn. akt VIII U 1894/16

UZASADNIENIE

Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w L. decyzją z dnia 29 maja 2016 roku na podstawie przepisów ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. 2013, poz. 1440 ze zm.) ponownie ustalił wysokość i podjął wypłatę emerytury od dnia 1 kwietnia 2015 roku. Do obliczenia wysokości świadczenia przyjęto kwotę składek na ubezpieczenie emerytalne oraz kapitału początkowego z uwzględnieniem waloryzacji składek i kapitału początkowego zaewidencjonowanych na koncie do końca miesiąca poprzedzającego miesiąc, od którego przyznano emeryturę. Łącznie kwota emerytury z FUS oraz okresowe emerytury kapitałowej wyniosła 3 034,57 złotych (decyzja k. 29 a.e.).

W odwołaniu złożonym w dniu 2 lipca 2015 roku D. B. wniosła o jej zmianę i ponowne obliczenie wysokości emerytury za okres od 1 sierpnia 1993 do 31 grudnia 1993 roku oraz od 1 stycznia 1995 roku do 31 sierpnia 1995 roku poprzez przyjęcie faktycznie osiąganego wynagrodzenia w miejsce przyjętego przez organ rentowy wynagrodzenia minimalnego. Wskazała, że w spornym okresie firma (...) Sp. z o.o. zatrudniała maksimum 6 osób, w tym dwie w ramach ½ etatu (odwołanie k. 2, k. 9 a.s.).

Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w L. w odpowiedzi na odwołanie wniósł o jego oddalenie. W uzasadnieniu wywodził, że do ustalenia wysokości emerytury za okres wskazany w odwołaniu przyjął wynagrodzenie minimalne, gdyż zakład pracy rozliczał się w formie deklaracji bezimiennych, a w przedłożonym zaświadczeniu o zatrudnieniu i wynagrodzeniu podano wynagrodzenia za cały rok 1993 i 1995, za okres rozliczeń imiennych i bezimiennych. Podniósł, że za okres od 1 sierpnia 1993 roku do 31 grudnia 1993 roku oraz od 1 stycznia 1995 roku do 31 sierpnia 1995 roku wnioskodawczyni nie przedłożyła zaświadczenia Rp-7 ani żadnych dowodów, stanowiących podstawę do ponownego obliczenia wysokości emerytury (odpowiedź na odwołanie k. 3 a.s.)

W toku postępowania wnioskodawczyni popierała odwołanie (k. 16v a.s., k. 42v, k. 55v a.s.), pełnomocnik organ rentowego wnosił o jego oddalenie (k. 16v, k. 42v a.s.).

W ostatecznie sprecyzowanym stanowisku wnioskodawczyni, po zapoznaniu się z wyliczeniami organu rentowego wniosła o zmianę decyzji poprzez ustalenie wysokości emerytury z uwzględnieniem wynagrodzeń wykazanych w zaświadczeniu Rp-7 wystawionym przez pracodawcę. Nie kwestionowała wyliczeń przedstawionych przez organ rentowy dokonanych w oparciu o powyższe zaświadczenie (k. 55v a.s.)

Sąd Okręgowy w Lublinie ustalił następujący stan faktyczny:

D. B. urodziła się w dniu (...). W dniu 30 kwietnia 2015 roku złożyła wniosek o emeryturę.

Decyzją z dnia 8 maja 2015 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w L. przyznał wnioskodawczyni prawo do emerytury. Do obliczenia wysokości świadczenia przyjęto kwotę składek na ubezpieczenie emerytalne oraz kapitału początkowego z uwzględnieniem waloryzacji składek i kapitału początkowego zaewidencjonowanych na koncie do końca miesiąca poprzedzającego miesiąc, od którego przyznano emeryturę. Łącznie kwota emerytury z FUS oraz okresowej emerytury kapitałowej wyniosła 2876,91 złotych. Wypłata świadczenia podlegała zawieszeniu z uwagi na kontynuację zatrudnienia. Za okres od 1 sierpnia 1993 roku do 31 grudnia 1993 roku oraz od 1 stycznia 1995 roku do 31 sierpnia 1995 roku przyjęto wynagrodzenie minimalne (decyzja k. 16 a.e. ).

Po przedłożeniu w dniu 11 maja 2015 roku przez wnioskodawczynię dodatkowej dokumentacji (k. 24 a.e.), organ rentowy wydał w dniu 29 maja 2015 roku zaskarżoną w niniejszym postepowaniu decyzję, w które ponownie ustalił wnioskodawczyni wysokość emerytury i podjął wypłatę świadczenia od dnia 1 kwietnia 2015 roku. Łącznie kwota emerytury z FUS oraz okresowej emerytury kapitałowej wyniosła 3034,57 złotych. (decyzja k. 29 a.e.).

Nie jest kwestionowane w sprawie, że w okresie od 5 maja 1993 roku do 10 lipca 2001 roku wnioskodawczyni była zatrudniona w (...) sp. z o.o. w L. (świadectwo pracy k. 11 akt ZUS). W okresie od 1 sierpnia 1993 roku do 31 grudnia 1993 roku raz od 1 maja 1995 roku do 31 sierpnia 1995 roku zakład ten rozliczał się bezimiennie.

Wnioskodawczyni D. B. została zatrudniona w (...) spółce z o.o. w L. z dniem 5 maja 1993 roku na stanowisku specjalisty na podstawie umowy o pracę na czas określony 3 miesięcy za wynagrodzeniem 3 000 000,00 złotych. Dodatkowo wnioskodawczyni przyznano dodatek za staż pracy w E. w wysokości 1,5% płacy zasadniczej za każdy kolejny rok pracy. Z dniem 5 sierpnia 1993 roku wnioskodawczyni została zatrudniona na podstawie umowę o pracę na czas nieokreślony na stanowisku specjalisty do spraw handlu z wynagrodzeniem 3 000 000,00 złotych oraz premią regulaminową w wysokości 30% płacy zasadniczej oraz dodatkiem za staż pracy w E. w wysokości 1,5% płacy zasadniczej za każdy kolejny rok pracy. Na podstawie umowy o pracę z dnia 1 grudnia 1993 roku wnioskodawczyni została zatrudniona na stanowisku specjalisty do spraw handlu z wynagrodzeniem 3 500 000,00 złotych oraz premią regulaminową w wysokości 30% płacy zasadniczej oraz dodatkiem za staż pracy w E. w wysokości 1,5% płacy zasadniczej za każdy kolejny rok pracy. W oparciu o umowę o pracę zawartą w dniu 1 marca 1994 roku D. B. uzyskiwała wynagrodzenie w wysokości 5 000 000,00 złotych wraz z premią regulaminową w wysokości 30% płacy zasadniczej oraz dodatkiem za staż pracy zgodnie z zakładowym regulaminem wynagrodzeń jako starszy specjalista do spraw handlu. Na podstawie umowy o pracę z dnia 1 lutego 1995 roku wnioskodawczyni została zatrudniona na stanowisku starszego specjalisty do spraw handlu z wynagrodzeniem 700 złotych i premią regulaminową oraz dodatkiem za staż pracy w E. zgodnie z zakładowym regulaminem wynagrodzeń, od dnia 1 maja 1996 roku otrzymywała wynagrodzenie w kwocie 950 złotych i premię regulaminową wraz dodatkiem za staż pracy w E. zgodnie z zakładowym regulaminem wynagrodzeń. Na podstawie umowy o pracę z dnia 1 czerwca 9997 roku wnioskodawczyni otrzymywała wynagrodzenie w wysokości 1 500 złotych wraz z premią regulaminową i dodatkiem za staż pracy w E. zgodnie z zakładowym regulaminem wynagrodzeń, następnie od dnia 1 kwietnia 1998 roku kwotę 1950 złotych wraz z premią regulaminową i dodatkiem za staż pracy w E. zgodnie z zakładowym regulaminem wynagrodzeń, od dnia 1 stycznia 1991 roku kwotę 2 400 złotych wraz z premią regulaminową i dodatkiem za staż pracy w E. zgodnie z zakładowym regulaminem wynagrodzeń, zaś od dnia 1 sierpnia 2000 roku kwotę 2 600 złotych wraz z premią regulaminową i dodatkiem za staż pracy w E. zgodnie z zakładowym regulaminem wynagrodzeń (akta osobowe k. 48 a.s., w tym umowa o pracę z dnia 5 maja 1993 roku, z dnia 5 sierpnia 1993 roku, z dnia 1 grudnia 1993 roku, z dnia 1 marca 1994 roku, z dnia 1 lutego 1995 roku, z dnia 1 maja 1996 roku, z dnia 1 czerwca 1997 roku, z dnia 1 kwietnia 1998 roku, z dnia 1 stycznia 1999 roku, z dnia 1 sierpnia 2000 roku).

W 1993 roku wnioskodawczyni otrzymała łączną kwotę wynagrodzenia w wysokości 3 050 000 złotych zaś w 1995 roku 13 558,30 złotych (zaświadczenie o zatrudnieniu i wynagrodzeniu Rp 7 z dnia 11 lipca 2002 roku k. 10 akt (...), zeznania wnioskodawczyni k. 16v, k. 42, k. 55v a.s.).

Powyższy stan faktyczny Sąd Okręgowy ustalił w oparciu o dokumenty znajdujące się w aktach organu rentowego oraz w aktach osobowych wnioskodawczyni. Kwoty wynagrodzeń uzyskiwanych przez wnioskodawczynię w roku 1995 oraz 1995 zostały ustalone na podstawie treści umów o pracę oraz zaświadczenia o wysokości zatrudnienia i wynagrodzeniu Rp-7 z okresu jej zatrudnienia w (...) Sp. z o.o. w L. z dnia 11 lipca 2001 roku. Ich forma oraz treść nie wzbudziła wątpliwości co do ich autentyczności, wobec czego zostały one uznane za wiarygodne w całości i jako takie stanowiły pełnowartościowe źródło informacji o wysokości wynagrodzenia rzeczywiście uzyskiwanego przez wnioskodawczynię w spornym okresie. Korelowały one również z treścią zeznań wnioskodawczyni, które Sąd obdarzył wiarą. W ocenie Sądu, pomimo okoliczności, iż zakład rozliczał się w spornym okresie w formie deklaracji bezimiennych, wnioskodawczyni wykazała w sposób precyzyjny i pewny, wysokość wynagrodzenia otrzymywanego w roku 1993 i 1995.

Sąd Okręgowy w Lublinie zważył, co następuje:

Odwołanie D. B. jest zasadne i zasługuje na uwzględnienie.

Zgodnie z dyspozycją art. 114 ust. l ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t. j. 2016, poz. 887 ze zm.) prawo do świadczeń lub ich wysokość ulega ponownemu ustaleniu na wniosek osoby zainteresowanej lub z urzędu, jeżeli po uprawomocnieniu się decyzji w sprawie świadczeń zostaną przedłożone nowe dowody lub ujawnione okoliczności istniejące przed wydaniem tej decyzji, które mają wpływ na prawo do świadczeń lub na ich wysokość.

Zgodnie z treścią art. 15 ust. 2a ustawy, jeżeli nie można ustalić podstawy wymiaru składek w okresie pozostawania w stosunku pracy wskazanym do ustalenia podstawy wymiaru emerytury i renty, za podstawę wymiaru składek przyjmuje się kwotę obowiązującego w tym okresie minimalnego wynagrodzenia pracowników, proporcjonalnie do okresu podlegania ubezpieczeniu i wymiaru czasu pracy.

Zgodnie z § 21 ust. 1 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 11 października 2011 roku w sprawie postępowania o świadczenia emerytalno-rentowe (Dz. U. 2011, Nr 237, poz. 1412 ze zm.) środkiem dowodowym stwierdzającym wysokość wynagrodzenia, dochodu, przychodu oraz uposażenia przyjmowanego do ustalenia podstawy wymiaru emerytury lub renty są zaświadczenia pracodawcy lub innego płatnika składek, legitymacja ubezpieczeniowa lub inny dokument, na podstawie którego można ustalić wysokość wynagrodzenia, dochodu, przychodu lub uposażenia.

Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 11 października 2011 roku obowiązuje od 23 listopada 2011 roku i ma zastosowanie do wniosków w sprawach świadczeń złożonych od daty jego wejścia w życie. Zastąpiło ono rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie postępowania o świadczenia emerytalno-rentowe i zasad wypłaty tych świadczeń (Dz. U. 1983, Nr 10, poz. 49 ze zm.), które dowody uzasadniające prawo do świadczeń i ich wysokości określało w sposób podobny. I tak zgodnie z § 20 pkt. 1 rozporządzenia z dnia 7 lutego 1983 roku środkiem dowodowym stwierdzającym wysokość zarobku lub dochodu stanowiącego podstawę wymiaru emerytury lub renty dla pracowników były zaświadczenia zakładów pracy wystawione według wzoru ustalonego przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych albo legitymacja ubezpieczeniowa zawierająca wpisy dotyczące okresów zatrudnienia i wysokości osiąganych zarobków. Orzeczenia Sądu Najwyższego, jakie zapadły jeszcze na gruncie rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku są zgodne co do tego, że regulacja zawarta w § 20 rozporządzenia wyznacza jedynie kierunek postępowania dowodowego, natomiast nie oznacza, że wysokość uzyskiwanego uposażenia nie może być ustalona w inny sposób tak przy pomocy dostępnych pisemnych środków dowodowych, pochodzących od pracodawcy, a nawet dowodów pośrednich, nie wyłączając zeznań świadków - aczkolwiek wskazujących wprost na wysokość wynagrodzenia danego zainteresowanego (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 25 lipca 1997 roku, II UKN 186/97, opublikowane w: Orzecznictwo Sądu Najwyższego Izba Administracyjna, Pracy i Ubezpieczeń Społecznych rok 1998, Nr 11, poz. 342; Legalis numer 31424, wyrok Sądu Najwyższego z dnia 7 grudnia 2006 roku, I UK 179/06, niepublikowany).

W postępowaniu wszczętym odwołaniem od decyzji organu rentowego Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych kieruje się bowiem regułami dowodzenia określonymi w art. 227 i n. k.p.c. nie jest zaś związany ograniczeniami dowodowymi określonymi dla dowodzenia przed organami rentowymi, co wynika z treści art. 473 k.p.c. Sprawia to, że wysokość uzyskiwanych dochodów może być ustalana wszelkimi dostępnymi środkami dowodowymi, które Sąd uznał za celowe i pożądane.

Wskazać przy tym należy, iż wysokości wynagrodzenia lub danego składnika wynagrodzenia nie można ustalać w sposób przybliżony, ale pewny, na podstawie konkretnego dokumentu bądź jego kopii, który zachował się w dokumentacji osobowej ubezpieczonego. Chodzi tutaj o umowy pracę czy angaże, w których zawarte są dane dotyczące wynagrodzenia. W takim wypadku uwzględnić można składniki wynagrodzenia, które są pewne, wypłacane były w danym okresie, stałe i w określonej wysokości (por. wyrok Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu z dnia 18 stycznia 2012 roku, III AUa 1555/11, LEX nr 1113058).

Kwestią sporną w rozpoznawanej sprawie było nieuwzględnienie przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych, przy obliczaniu wysokości emerytury wnioskodawczyni, otrzymywanego przez D. B. wynagrodzenia w roku 1993 i 1995 z tytułu zatrudnienia w (...) Sp. z o.o. w L..

W ocenie Sądu Okręgowego, dokumenty zachowane w aktach osobowych odwołującej ze spornego okresu, w tym zwłaszcza umowy o pracę, dają podstawę do ustalenia rzeczywistej wysokości wynagrodzenia uzyskiwanego przez wnioskodawczynię w okresie, za który organ rentowy przyjął wynagrodzenie minimalne. Tym samym, za rok 1993 należało przyjąć wynagrodzenie wnioskodawczyni w wysokości 3 050 000,00 złotych, za 1995 rok- 13 558,30 złotych.

Organ rentowy, uwzględniając powyższe kwoty wynagrodzeń, dokonał hipotetycznego wyliczenia wysokości kapitału początkowego oraz wysokości emerytury. Ponownie wyliczony najkorzystniejszy wskaźnik wysokości podstawy wymiaru kapitału początkowego wyniósł 142,11%, wysokość kapitału początkowego na dzień 1 stycznia 1999 roku- 157897,41 złotych. Kwota ponownie wyliczonej od dnia 1 kwietnia 2015 roku emerytury wyniosła 2 725,71 złotych. Ustalona kwota składek zaewidencjonowanych na koncie z uwzględnieniem waloryzacji wyniosła 179700,56 złotych, kwota zwaloryzowanego kapitału początkowego 503089,28 złotych, średnie dalsze trwanie życia obowiązujące na dzień ukończenia powszechnego wieku emerytalnego- 250,50 złotych. Do emerytury z FUS przysługuje okresowa emerytury kapitałowa w kwocie 389,36 złotych. Łączna wysokość emerytury z FUS i okresowej emerytury kapitałowej wynosiła 3115,07 złotych (pismo k. 30 a.s.).

Z powyższych względów zaskarżona w niniejszym postępowaniu decyzja nie jest trafna i podlegała zmianie poprzez ustalenie wysokości emerytury D. B. z uwzględnieniem wynagrodzeń za rok 1993 i rok 1995 przy przyjęciu wskaźnika podstawy wymiaru kapitału początkowego 142,11 %.

Mając powyższe na uwadze, w oparciu o powołane wyżej przepisy oraz na mocy art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c. Sąd Okręgowy orzekł jak w sentencji wyroku.