Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 12 kwietnia 2017 roku

Sąd Rejonowy Szczecin-Prawobrzeże i Zachód w Szczecinie III Wydział Cywilny

w składzie następującym:

Przewodniczący:	SSR Irma Lorenc
Protokolant:	aplikant aplikacji sędziowskiej Przemysław Kowalski

po rozpoznaniu w dniu 12 kwietnia 2017 roku w Szczecinie

na rozprawie

sprawy z powództwa A. S.

przeciwko (...) Spółce Akcyjnej V. (...) z siedzibą w W.

o zapłatę

I.  oddala powództwo;

II.  nie obciąża powódki kosztami postępowania należnymi stronie pozwanej.

Sygn. akt III C 554/16

UZASADNIENIE

w postępowaniu zwykłym

W dniu 12 października 2015 r. powódka A. S. wniosła o zasądzenie od pozwanego (...) Spółki Akcyjnej V. (...) w W. kwoty 2.800 zł z odsetkami ustawowymi od dnia 2 marca 2015 r. oraz kosztami postępowania. W uzasadnieniu pozwu wskazano, że w dniu 30 stycznia 2015 r. na skrzyżowaniu ul. (...) z ul. (...) w Dobrej na wysokości posesji nr (...) przy ul. (...) wjechała swym samochodem marki V. (...) nr rej. (...) w kałużę, która przesłaniała wyrwę w jezdni, co spowodowało uszkodzenie pojazdu. Na dochodzoną pozwem kwotę złożył się określony w wycenie sporządzonej przez warsztat samochodowy koszt naprawy tego pojazdu. Pozwany, który związany jest z Gminą D. umową ubezpieczenia OC odmówił powódce wypłaty odszkodowania kwestionując odpowiedzialność Gminy jako zarządcy drogi za zaistniałe zdarzenie co do zasady.

W sprzeciwie od wydanego w tej sprawie nakazu zapłaty w postępowaniu upominawczym pozwany wniósł o oddalenie powództwa i zasądzenie na swą rzecz od powódki kosztów postępowania. Pozwany zakwestionował roszczenie powódki co do zasady i wysokości, wskazując na brak legitymacji procesowej biernej z uwagi na brak takowej legitymacji po stronie ubezpieczonej Gminy D.. Pozwany wywodził, że zdarzenie z dnia 30 stycznia 2015 r. nie było konsekwencją zaniedbania lub nienależytego wykonania obowiązków nałożonych na Gminę ustawą o drogach publicznych. Pozwany zarzucił, że powódka nie przedstawiła dowodów na nienależyty stan nawierzchni, ani dowodów na okoliczność uszkodzeń pojazdu i kwot poniesionych na jego naprawę, podnosząc, że wysokość szkody określono w sposób dowolny.

W toku postępowania strony podtrzymywały swe stanowiska procesowe.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 30 stycznia 2015 r. powódka A. S. na skrzyżowaniu ul. (...) z ul. (...) w Dobrej, stanowiących drogi gminne, na wysokości posesji nr (...) przy ul. (...) wjechała swym samochodem marki V. (...) nr rej. (...) w kałużę, która przesłaniała wyrwę w jezdni. W wyniku najechania na wyrwę pojazd powódki uległ uszkodzeniu. O zdarzeniu powódka powiadomiła Policję, której funkcjonariusze sporządzili notatkę na okoliczność dokonanego przez nią zgłoszenia.

Pojazd powódki został odholowany do warsztatu (...) przy ul. (...) w S., prowadzonego przez A. A. i T. N.. W warsztacie tym sporządzono wycenę kosztów naprawy pojazdu opiewającą na kwotę 2.850,97 zł.

dowody:

- notatka z dnia 30.01.2015 r. k. 10-11

- notatka z dnia 5.02.2015 r. k. 18

- wycena k. 23

- zeznania świadka M. S. k. 131

- zeznania powódki k. 139-141

O zaistniałym zdarzeniu powódka powiadomiła Gminę D., a następnie – w dniu 3 lutego 2015 r. - pozwanego (...) Spółkę Akcyjną V. (...) w W., związanego z Gminą umową ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej w związku z prowadzoną działalnością i posiadanym mieniem.

Pozwany w wyniku oględzin pojazdu stwierdził, że pojeździe uległy uszkodzeniu nadkola wewnętrzne, miska olejowa, osłona silnika i osłony silnika boczne oraz opona. Koszt naprawy tych uszkodzeń wycenił na 702,75 zł brutto.

Pismem z dnia 17 lutego 2015 r. pozwany powiadomił powódkę o zamknięciu postępowania likwidacyjnego bez wypłaty odszkodowania, wywodząc, że nierówności, które pojawiły się na drodze wynikały z gruntowego charakteru nawierzchni, której stan uległ pogorszeniu na skutek warunków atmosferycznych, zaś w okresie panowania niekorzystnych warunków atmosferycznych nie ma możliwości prowadzenia prac związanych z wyrównaniem nawierzchni, jak również zapobiegania powstawania nierówności i kolein.

Powódka złożyła odwołanie od decyzji pozwanego. Odwołanie nie zostało uwzględnione.

Kolejne pismo powódki, jak i działającej w jej imieniu Federacji (...) w W., skierowane do pozwanego, nie doprowadziły do zmiany jego stanowiska.

dowody:

- zawiadomienie o szkodzie k. 12-15

- pismo pozwanego k. 16

- pismo Gminy D. z dnia 5.02.2015 r. k. 17

- decyzja pozwanego z dnia 17.02.2015 r. k. 19-20

- odwołanie k. 21-22

- pismo pozwanego z dnia 19.03.2015 r. k. 24-25

- pismo powódki z dnia 8.04.2015 r. k. 26-28

- pismo pozwanego z dnia 31.05.2015 r. k. 29-30

- wniosek powódki k. 31

- pismo Federacji (...) k. 32-35

- pismo pozwanego z dnia 12.08.2015 r. k. 36- 37

- ocena techniczna k. 101

- kosztorysy k. 102, 104

- protokół szkody k. 103

- oświadczenie C. J. k. 105

- zeznania powódki k. 139-141

Droga, na której doszło do zdarzenia z dnia 30 stycznia 2015 r. posiada nawierzchnię gruntową, brak jest na niej oświetlenia ulicznego. W dniu 27 marca 2014 r. przedstawiciele Gminy D. dokonali objazdu dróg gminnych, m.in. ul. (...), wskazując, że na przepuście drogowym powstały wyrwy, które należy uzupełnić masą asfaltową. W dniu 17 listopada 2014 r. miał miejsce objazd ul. (...) i dróg dochodzących do niej, podczas którego stwierdzono, że jej nawierzchnia jest nierówna, co jest wynikiem przejazdu głównie samochodów ciężarowych, lecz brak jest widocznych większych uszkodzeń, a na drogach bocznych, tj. ul. (...) widoczne są ślady powstałe w wyniku obywającego się na nich ruchu.

Mieszkańcy domów położonych przy ul. (...) z własnych środków pokrywali koszty nawiezienia na tą drogę gruzu w celu jej utwardzenia. Dopiero w lipcu 2016 r. Gmina D. podjęła działania w celu poprawienia stanu tej drogi poprzez nawiezienie na jej część sfrezowanego asfaltu.

dowody

- pismo Gminy D. z dnia 5.02.2015 r. k. 17

- zdjęcia k. 94-100

-protokół z dnia 27.03.2014 r. k. 109-110

-protokół z dnia 17.11.2014 r. k. 111

- pismo z dnia 30.04.2015 r. k. 112a

- zeznania świadka I. K. k. 130

- zeznania świadka M. S. k. 131

- zeznania świadka W. W. k. 132

- zeznania powódki k. 139-141

Powódka dokonała częściowej naprawy pojazdu po zdarzeniu z dnia 30 stycznia 2015 r., a następnie w dniu 24 września 2015 r. pojazd sprzedała K. W. za 9.500 zł. Przedmiotowy samochód został poddany demontażowi i w związku z tym wyrejestrowany decyzją z dnia 5 października 2016 r.

dowody:

- umowa sprzedaży k. 38

- decyzja z dnia 5.10.2016 r. k. 145

- zeznania powódki k. 139-141

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo nie mogło zostać uwzględnione.

Wskazać należy, iż zgodnie z art. 822 § 1 k.c., w wyniku zawarcia umowy ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej, zakład ubezpieczeń zobowiązuje się do zapłacenia określonego w umowie odszkodowania za szkody wyrządzone osobom trzecim, wobec których odpowiedzialność za szkodę ponosi ubezpieczający albo osoba, na rzecz której została zawarta umowa ubezpieczenia. Uprawniony do odszkodowania w związku ze zdarzeniem objętym umową ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej może dochodzić roszczenia bezpośrednio od ubezpieczyciela (art. 822 § 4 k.c.). Świadczenie ubezpieczyciela obejmuje zapłatę sumy pieniężnej odpowiadającej wysokości poniesionej przez poszkodowanego szkody (art. 805 § 1 k.c.).

Powódka domagała się od pozwanego zapłaty odszkodowania za szkodę wyrządzoną w jej majątku w wyniku zdarzenia z dnia 30 stycznia 2015 r., za które jej zdaniem odpowiedzialność ponosiła Gmina D. bezspornie związana z pozwanym Towarzystwem umową ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej w związku z prowadzoną przez Gminę działalnością i posiadanym mieniem.

Podstawę odpowiedzialności Gminy D. należało wiązać z przepisem art. 415 k.c., zgodnie z którym kto z winy swej wyrządził drugiemu szkodę, obowiązany jest do jej naprawienia. Powódka domagała się bowiem zasądzenia od pozwanego odszkodowania za szkodę wyrządzoną w pojeździe marki V. (...) w wyniku najechania na wyrwę w ul. (...) w Dobrej. Bezsporne w sprawie było, że droga, na której doszło do zdarzenia posiada status drogi gminnej i znajdują się na terenie Gminy D., a zatem stosownie do art. 2a ust. 2 ustawy z 21 marca 1985 r. o drogach publicznych (t.j. Dz. U. z 2007 r., Nr 19, poz. 115) stanowią własność właściwego samorządu gminy, tj. w tym przypadku Gminy D..

Zgodnie z art. 19 ust. 1 ustawy z dnia 21 marca 1985 r. o drogach publicznych (Dz. U. Nr 14, poz. 60 ze zm.) organ administracji rządowej lub jednostki samorządu terytorialnego, do którego właściwości należą sprawy z zakresu planowania, budowy, przebudowy, remontu, utrzymania i ochrony dróg, jest zarządcą drogi, przy czym stosownie do ust. 1 pkt 4 tego artykułu, zarządcą dróg gminnych pozostaje wójt (burmistrz, prezydent miasta). Do obowiązków zarządcy drogi należy, zgodnie z art. 20 tej ustawy, do zarządcy drogi należy m.in. utrzymanie nawierzchni drogi, chodników, drogowych obiektów inżynierskich, urządzeń zabezpieczających ruch i innych urządzeń związanych z drogą, z wyjątkiem części pasa drogowego, o których mowa w art. 20f pkt 2 (pkt 4 ), przeprowadzanie okresowych kontroli stanu dróg i drogowych obiektów inżynierskich oraz przepraw promowych, ze szczególnym uwzględnieniem ich wpływu na stan bezpieczeństwa ruchu drogowego, w tym weryfikację cech i wskazanie usterek, które wymagają prac konserwacyjnych lub naprawczych ze względu na bezpieczeństwo ruchu drogowego (pkt 10), wykonywanie robót interwencyjnych, robót utrzymaniowych i zabezpieczających (pkt 11), przeciwdziałanie niszczeniu dróg przez ich użytkowników (pkt 12), wprowadzanie ograniczeń lub zamykanie dróg i drogowych obiektów inżynierskich dla ruchu oraz wyznaczanie objazdów drogami różnej kategorii, gdy występuje bezpośrednie zagrożenie bezpieczeństwa osób lub mienia (pkt 14).

Jeżeli w wyniku zawinionego zaniechania wykonania tych czynności powstanie szkoda w majątku osoby trzeciej, to zarządca drogi co do zasady ponosi za nią odpowiedzialność z art. 415 k.c.

Obowiązkiem powódki w niniejszym procesie było, zgodnie z art. 6 k.c., wykazanie zaistnienia przesłanek określonych w art. 415 k.c., a zatem : powstania szkody, zdarzenia wywołującego szkodę, a także związku przyczynowego między owym zdarzeniem a szkodą, jak również – udowodnienie wysokości tejże szkody.

W toku niniejszego procesu przedstawiono dowody w postaci zdjęć miejsca zdarzenia, notatek funkcjonariuszy Policji, pracowników Urzędu Gminy D., protokołów objazdu dróg gminnych oraz zeznań świadków i powódki, w świetle których przyjąć należało, że Gmina D. nie dopełniła obowiązków zarządcy drogi, opisanych wyżej, w szczególności nie wykonywała czynności, o których mowa w art. 20 pkt 11, 12, 14 ustawy o drogach publicznych, mimo że stan ul. (...) w Dobrej był jej znany, o czym świadczy protokół objazdu z dnia 17 listopada 2014 r. , z którego wprost wynika, że nawierzchnia jest nierówna, co jest efektem przejazdu przez tą drogę samochodów ciężarowych. Oczywiste jest, że w czasie zimy stan nawierzchni na skutek działania czynników atmosferycznych mógł ulec jedynie pogorszeniu, a nie poprawie. Gmina D. jednak nie podjęła żadnych działań w celu ograniczenia ruchu tego rodzaju pojazdów, czy konserwacji drogi, które mogłyby zapobiec jej dalszej degradacji. Jedyna aktywność Gminy ograniczyła się do dokonywania przeglądu stanów dróg, które – o czym świadczy zdarzenie z udziałem powódki – nie gwarantowało bezpieczeństwa ruchu drogowego. Gdyby Gmina D. w sposób należyty wywiązała się z obowiązków nałożonych cytowaną ustawą, nie doszłoby w dniu 30 stycznia 2015 r. do szkody w pojeździe powódki, przy czym wskazać należy, iż zakres uszkodzeń jej pojazdu wynikał z protokołów oględzin sporządzonych na zlecenie pozwanego. Jednocześnie brak było dowodów na to, by powódka w jakimkolwiek stopniu przyczyniła się do powstania szkody, choćby poprzez poruszanie się po drodze z nadmierną prędkością.

W świetle powyższego przyjąć należało, iż pomiędzy zaniechaniem Gminy D. a szkodą istniał normalny związek przyczynowy, a co za tym idzie zaszła podstawa jej odpowiedzialności opisana w art. 415 k.c. W konsekwencji Sąd uznał, iż co do zasady pozwany ponosi odpowiedzialność za szkodę z dnia 30 stycznia 2015 r., jednakże nie było to wystarczające do uwzględnienia powództwa.

Wskazać w tym miejscu należy, iż szkodą jest uszczerbek w prawnie chronionych dobrach poszkodowanego, przy czym wielkość tego uszczerbku wyznacza różnica między rzeczywistym stanem dóbr poszkodowanego a stanem hipotetycznym, który istniałby gdyby do danego zdarzenia nie doszło.

Skoro powódka, jak wynikało z jej zeznań, częściowo naprawiła pojazd po szkodzie, co wiązało się z poniesieniem w związku z tym konkretnych wydatków, a następnie samochód sprzedała jedynie prowizorycznie naprawionym, to szkodę powódki stanowiły koszty poniesione na naprawę pojazdu oraz kwota, o którą – z uwagi na pozostałe uszkodzenia pojazdu – cena pojazdu została obniżona. Szkoda powódki nie mogła być ustalona wyłącznie w oparciu o wycenę kosztów naprawy sporządzoną w warsztacie, w którym poddano pojazd usprawnieniom, albowiem wycena ta stanowiła jedynie dowód na to, że podmiot, który ją sporządził był skłonny samochód naprawić za określoną w nim kwotę, przy czym wycena ta odbiegała od kosztorysów sporządzonych przez pozwanego. Ponadto wycena ta obejmowała nie tylko te elementy, które naprawiono, ale i te, które nie zostały poddane naprawie i których powódka już nie naprawi w przyszłości, a co za tym idzie – nie poniesie w tym zakresie wydatków. Powódka nie przedstawiła przy tym żadnych dowodów pozwalających na jednoznaczne ustalenie jakie konkretnie czynności naprawcze, a także - z użyciem jakich części zamiennych, w pojeździe wykonano, w szczególności nie udokumentowała stanu pojazdu po naprawie pozwalającego na zweryfikowanie wiarygodności jej zeznań co do tego, że do naprawy wykorzystano tzw. zamienniki. Sama powódka w swych zeznaniach nie była również w stanie precyzyjnie wskazać jaki był zakres tej naprawy, podała jedynie, że w samochodzie wymieniono miskę olejową i olej, a także uszkodzoną oponę. Jakiego zaś typu była to opona, ile i jakiego rodzaju olej zastosowano, tego stwierdzić nie sposób. Powódka nie dysponowała także żadnymi rachunkami za naprawę obrazującymi jej zakres i koszt. Ustalenie natomiast zakresu i kosztów wykonanej w pojeździe naprawy w drodze opinii biegłego okazało się niemożliwe z uwagi na to, iż przedmiotowy samochód obecnie nie istnieje – w 2016 r. został poddany demontażowi przez nowego właściciela. Brak konkretnych danych o stanie pojazdu po naprawie, a także - jakości wykonanej naprawy uniemożliwił również ocenę jaki ubytek wartości handlowej pojazdu związany był z przedmiotową szkodą, a tym samym stwierdzenie, czy, a jeżeli tak to w jakiej wysokości i w tym zakresie powódka doznała szkody. Wobec braku możliwości dokonania oględzin pojazdu przez biegłego, a tym samym ustalenia ww. okoliczności, Sąd dowód z opinii biegłego sądowego pominął.

Z uwagi na to, iż powódka nie przedstawiła dowodów pozwalających na ustalenie wysokości szkody jakiej doznała w związku ze zdarzeniem z dnia 30 stycznia 2015 r. jej roszczenie, mimo że co do zasady słuszne, nie mogło zostać uwzględnione. Z tych przyczyn orzeczono jak w punkcie I wyroku.

Rozstrzygnięcie co do kosztów postępowania zawarte w punkcie II wyroku oparto o przepis art. 102 k.p.c., zgodnie z którym w wypadkach szczególnie uzasadnionych sąd może zasądzić od strony przegrywającej tylko część kosztów albo nie obciążać jej w ogóle kosztami. Sąd uznał, że obciążenie powódki kosztami postępowania, biorąc pod uwagę to, iż w istocie doznała ona szkody i jej roszczenie istniało, choć nie zostało wykazane, co związane było z brakiem doświadczenia powódki w tego rodzaju sprawach, sprzeciwiałoby się zasadom słuszności.