Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 21 kwietnia 2017 r.

Sąd Okręgowy w Warszawie IV Wydział Cywilny w składzie:

Przewodniczący:SSR (del.) Robert Masznicz

Protokolant: sekretarz sądowy Kamila Osica

po rozpoznaniu w dniu 21 kwietnia 2017 r. w Warszawie

na rozprawie

sprawy z powództwa osoby o imionach i nazwisku

H. M.

przeciwko pozwanej spółdzielni pod nazwą

Spółdzielnia Mieszkaniowa (...) z siedzibą w W.

o uchylenie uchwały nr 72/2015 Rady Nadzorczej pozwanej spółdzielni w sprawie wykreślenia z rejestru członków pozwanej spółdzielni oraz o uchylenie uchwały nr 4/2016 z dnia 22 czerwca 2016 r. Walnego Zgromadzenia Członków pozwanej spółdzielni w sprawie odwołania od uchwały Rady Nadzorczej o wykreśleniu z pozwanej spółdzielni

1)  oddala powództwo w całości;

2)  zasądza od powódki na rzecz pozwanej spółdzielni zwrot kosztów procesu w sumie 377,00 zł (trzysta siedemdziesiąt siedem złotych 00/100), stanowiących koszty zastępstwa procesowego oraz koszty opłaty skarbowej od złożonego pełnomocnictwa procesowego.

SSR (del.) Robert Masznicz

Sygn. akt IV C 1014/16

UZASADNIENIE WYROKU

Pozwem z dnia 31 sierpnia 2016 r. (data złożenia w biurze podawczym Sądu Okręgowego w Warszawie) H. M. (powódka) wniosła o:

1)  uchylenie następujących uchwał:

a)  nr (...) z dnia 7 grudnia 2015 r. rady nadzorczej Spółdzielni Mieszkaniowej (...) z siedzibą w W. (pozwana spółdzielnia) w sprawie wykreślenie z rejestru członków pozwanej spółdzielni;

b)  nr (...) z dnia 22 czerwca 2016 r. walnego zgromadzenia pozwanej spółdzielni w sprawie odwołania od uchwały rady nadzorczej o wykreśleniu z pozwanej spółdzielni;

2)  zasądzenie od pozwanej spółdzielni na swoją rzecz zwrotu kosztów procesu, według norm przepisanych.

(pozew – k. 4 i n.)

W odpowiedzi na pozew wniesionej dnia 15 listopada 2016 r. (data nadania w urzędzie pocztowym) pozwana wniosła o oddalenie powództwa oraz o zasądzenie od powódki na swoją rzecz zwrotu kosztów postępowania.

(odpowiedź na pozew – k. 54 i n.)

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny.

Zgodnie z § 3 statutu pozwanej spółdzielni (statut), celem pozwanej spółdzielni jest zaspokajanie potrzeb mieszkaniowych członków oraz ich rodzin, jak również innych potrzeb, przez dostarczenie samodzielnych lokali mieszkalnych, a także lokali o innym przeznaczeniu.

Zgodnie z § 8 ust. 3 statutu, członkowi spółdzielni może przysługiwać:

a)  spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu mieszkalnego;

b)  spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego;

c)  spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu o innym przeznaczeniu, w tym do garażu;

d)  prawo odrębnej własności lokalu mieszkalnego lub lokalu o innym przeznaczeniu;

e)  najem lokalu mieszkalnego luk lokalu o innym przeznaczeniu

Zgodnie z § 8 ust. 4 statutu, członkiem pozwanej może być także osoba, która na podstawie zawartej ze spółdzielnią umowy:

a)  oczekuje na ustanowienie prawa odrębnej własności do lokalu mieszkalnego

b)  oczekuje na ustanowienie prawa odrębnej własności do lokalu o innym przeznaczeniu, w tym do garażu.

Zgodnie z § 12 ust. 1 statutu, członek spółdzielni, nie wykonujący obowiązków statutowych z przyczyn przez niego nie zawinionych, może być pozbawiony członkostwa przez wykreślenie z rejestru członków spółdzielni.

Zgodnie z § 12 ust 2 lit. b statutu, wykreślenie może nastąpić w szczególności, gdy członek zbył własnościowe prawo do lokalu lub prawo odrębnej własności lokalu, a nie wystąpił ze spółdzielni za wypowiedzeniem, jeżeli jego członkostwo w spółdzielni związane jest wyłącznie ze zbytym prawem.

Zgodnie z § 13 ust. 1 statutu, uchwałę o wykluczeniu członka lub wykreśleniu go z rejestru członków podejmuje rada nadzorcza na wniosek zarządu.

Zgodnie z § 14 ust. 1 statutu, członek wykluczony ze spółdzielni lub wykreślony z rejestru jej członków ma prawo odwołać się od uchwały o wykluczeniu albo wykreśleniu do walnego zgromadzenia w terminie 30 dni od daty otrzymania zawiadomienia o wykluczeniu lub wykreśleniu.

(tekst jednolity statutu pozwanej – k. 9 i n.)

Powódce nie przysługuje w stosunku do pozwanej spółdzielni żadne z praw poniższych:

a)  spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu mieszkalnego;

b)  spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego;

c)  spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu o innym przeznaczeniu, w tym do garażu;

d)  prawo odrębnej własności lokalu mieszkalnego lub lokalu o innym przeznaczeniu;

e)  najem lokalu mieszkalnego lub lokalu o innym przeznaczeniu.

Powódka nie oczekuje także w stosunku do pozwanej na żadne z praw poniższych:

a)  na ustanowienie prawa odrębnej własności do lokalu mieszkalnego;

b)  na ustanowienie prawa odrębnej własności do lokalu o innym przeznaczeniu, w tym do garażu.

(bezsporne)

Dnia 7 grudnia 2015 r. rada nadzorcza pozwanej spółdzielni podjęła uchwałę nr 72/2015.

Zgodnie z § 1 uchwały, wykreślono powódkę z rejestru członków pozwanej spółdzielni.

W uzasadnieniu uchwały wskazano, że powódka nie posiada spółdzielczego prawa do lokalu mieszkalnego lub lokalu o innym przeznaczeniu, w tym garażu, prawa odrębnej własności lokalu mieszkalnego lub lokalu o innym przeznaczeniu czy też najmu lokalu w zasobach mieszkaniowych pozwanej, gdyż pismem z dnia 3 listopada 1995 r. powódka przekazała przysługujący jej w ½ części wkład mieszkaniowy związany ze spółdzielczym, lokatorskim prawem do tego lokalu na rzecz córki.

(uchwała nr 72/2015 – k. 24, protokół nr 26/2015 z posiedzenia rady nadzorczej z dnia 23 listopada 2015 r. i dnia 7 grudnia 2015 r. – k. 67 i n.)

Dnia 26 stycznia 2016 r. powódka złożyła odwołanie od uchwały rady nadzorczej, wnosząc o jej uchylenie przez walne zgromadzenie.

Dnia 22 czerwca 2016 r. walne zgromadzenie podjęło uchwałę nr 4/2016 w sprawie odwołania od uchwały rady nadzorczej o wykreśleniu powódki ze spółdzielni powódki. Rozpoznając odwołanie walne zgromadzenie utrzymało w mocy zaskarżoną uchwałę.

(odwołanie – k. 28 i n., uchwała nr 4/2016 – k. 26, protokół walnego zgromadzenia z dnia 22 czerwca 2016 r. – k. 75 i n.)

Stan faktyczny nie był przedmiotem sporu między stronami. Został potwierdzony odpisami i kopiami dokumentów załączonych do pozwu oraz odpowiedzi na pozew. W oparciu o te dowody Sąd Okręgowy poczynił odpowiednie ustalenia zgodnie z art. 245 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. – Kodeks postępowania cywilnego (k.p.c.), z uwzględnieniem faktów przyznanych i bezspornych zgodnie z art. 229 i 230 k.p.c.

Zgodnie z art. 6 w zw. z art. 156 k.p.c., Sąd Okręgowy oddalił wniosek pozwanej o odroczenie rozprawy (k. 109), gdyż wszelkie istotne okoliczności mające znaczenie dla rozstrzygnięcia niniejszej sprawy zostały wyczerpująco wyjaśnione i nie były przedmiotem sporu, a nie zachodziły żadne z ustawowych przesłanek odroczenia rozprawy, przewidzianych w art. 214 k.p.c. W takim stanie, odroczenie rozprawy prowadziłoby do oczywistego przewlekania postępowania w rozumieniu art. 6 § 1 k.p.c.

Po poczynieniu ustaleń faktycznych, Sąd Okręgowy zważył, co następuje.

Powództwo podlegało oddaleniu jako bezzasadne.

Podstawę rozstrzygnięcia stanowiły przepisy przytoczone i objaśnione niżej.

Zgodnie z art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. o spółdzielniach mieszkaniowych, członkiem spółdzielni może być osoba fizyczna, choćby nie miała zdolności do czynności prawnych lub miała ograniczoną zdolność do czynności prawnych.

Zgodnie z art. 24 § 1 ustawy z dnia 16 września 1982 r. – Prawo spółdzielcze, spółdzielnia może rozwiązać stosunek członkostwa tylko przez wykluczenie albo wykreślenie członka.

Zgodnie z art. 24 § 3 Prawa spółdzielczego, członek niewykonujący obowiązków statutowych z przyczyn przez niego niezawinionych może być wykreślony z rejestru członków spółdzielni. Statut określa przyczyny wykreślenia.

Zgodnie z art. 24 § 4 Prawa spółdzielczego, wykreślenia może dokonać, stosownie do postanowień statutu, rada nadzorcza albo walne zgromadzenie spółdzielni.

Zgodnie z art. 24 § 6 pkt 1 Prawa spółdzielczego, jeżeli organem właściwym w sprawie wykluczenia albo wykreślenia członka ze spółdzielni jest, zgodnie z postanowieniami statutu, rada nadzorcza, członek spółdzielni ma prawo odwołać się od uchwały o wykreśleniu do walnego zgromadzenia, w terminie określonym w statucie.

Zgodnie z art. 24 § 8 Prawa spółdzielczego, w wypadku wniesienia do walnego zgromadzenia odwołania od uchwały rady nadzorczej w sprawie wykreślenia członek spółdzielni ma prawo być obecny przy rozpatrywaniu odwołania i popierać je. Do wniesienia odwołania i jego rozpatrzenia stosuje się postanowienia statutu o postępowaniu wewnątrzspółdzielczym.

Zgodnie z art. 42 § 4 Prawa spółdzielczego, każdy członek spółdzielni lub zarząd może wytoczyć powództwo o uchylenie uchwały. Jednakże prawo zaskarżenia uchwały w sprawie wykreślenia członka przysługuje wyłącznie członkowi wykreślonemu.

Zgodnie z art. 8 ust. 2 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r., przepisy Konstytucji stosuje się bezpośrednio, chyba że Konstytucja stanowi inaczej.

Zgodnie z art. 188 pkt 1 Konstytucji, Trybunał Konstytucyjny orzeka w sprawach zgodności ustaw z Konstytucją.

Zgodnie z art. 190 pkt 1 Konstytucji, orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego mają moc powszechnie obowiązującą i są ostateczne.

Zgodnie z art. 190 pkt 3 Konstytucji, orzeczenie Trybunału Konstytucyjnego wchodzi w życie z dniem ogłoszenia, jednak Trybunał Konstytucyjny może określić inny termin utraty mocy obowiązującej aktu normatywnego.

Z ustaleń faktycznych wynika, że od dnia 3 listopada 1995 r. powódce nie przysługuje żadne prawo, jak również ekspektatywa żądnego prawa, które stanowiłoby lub umożliwiałoby jej ubieganie się o przyjęcie do pozwanej spółdzielni w charakterze członka spółdzielni.

Takie ustalenie ma zasadnicze znaczenie w sprawie, gdyż zgodnie z wykładnią przepisów Prawa spółdzielczego oraz ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych wynika, że nie może być członkiem spółdzielni mieszkaniowej osoba, której nie przysługuje żadne z odpowiednich praw lub ekspektatywa takich praw. Niezgodne z Konstytucją były przepisy, które wcześniej dopuszczały członkostwo w spółdzielni pomimo braku takich praw lub ich ekspektatywy. O niezgodności odpowiednich przepisów z Konstytucją rozstrzygnął Trybunał Konstytucyjny wyrokiem z dnia 5 lutego 2015 r. (sygn.. akt K 60/13). Trybunał Konstytucyjny orzekł, że art. 3 ust. 1 i 3 ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. o spółdzielniach mieszkaniowych (Dz.U. z 2013 r. poz. 1222) w zakresie, w jakim dopuszcza członkostwo w spółdzielni mieszkaniowej podmiotów, którym nie przysługuje spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu, spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, prawo odrębnej własności lokalu lub ekspektatywa odrębnej własności lokalu, jest niezgodny z art. 64 ust. 1 Konstytucji. Utrata mocy tych przepisów w zakresie, w jakim nie były zgodne z Konstytucją, nastąpiła z dniem 10 lutego 2015 r.

W takim stanie rzeczy, zarówno podjęta przez radę nadzorczą uchwała o wykreśleniu powódki z członkostwa pozwanej, jak też uchwała podjęta przez walne zgromadzenie na skutek odwołania powódki, były zgodne obowiązującym stanem prawnym.

Z tej przyczyny, powództwo podlegało oddaleniu.

Na podstawie art. 108 § 1 zdanie pierwsze k.p.c., Sąd Okręgowy rozstrzygnął o kosztach postępowania, zasądzając je w całości od przegranej powódki na rzecz wygranej pozwanej spółdzielni, zgodnie z art. 98 § 1 i 3 w zw. z art. 99 k.p.c.

Na zasądzoną z tego tytułu sumę 377 zł złożyły się kwoty następujące:

a)  kwota 360 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego,

b)  17 zł tytułem zwrotu kosztów opłaty skarbowej od złożonego pełnomocnictwa procesowego (k. 60).

Wysokość kosztów zastępstwa procesowego świadczonego na rzecz pozwanej spółdzielni przez radcę prawnego została określona w stawce minimalnej na podstawie właściwego rozporządzenia wykonawczego do ustawy o radcach prawnych. Określenie podstawy zasądzenia zwrotu kosztów zastępstwa procesowego strony reprezentowanej przez radcę prawnego w sprawach, w których pozew obejmował wiele uchwał spółdzielni, było przedmiotem rozważań Sądu Najwyższego, który wskazał, że w takim przypadku podstawę wysokości zasądzonych kosztów zastępstwa procesowego stanowi tylko jedna stawka minimalna (uchwała Sądu Najwyższego z dnia 25 czerwca 2009 r., sygn. akt III CZP 40/09).

Z tych przyczyn i na podstawie przywołanych przepisów prawa, Sąd Okręgowy orzekł, jak w sentencji.

ZARZĄDZENIE

(...)

SSR (del.) Robert Masznicz