Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Sąd Okręgowy Warszawa-Praga w Warszawie VI Wydział Karny Odwoławczy w składzie :

Przewodniczący: SSO Anna Zawadka (spr.)

Sędziowie: SO Beata Tymoszów

SO Jacek Matusik

protokolant: p.o. protokolanta sądowego Renata Szczegot

przy udziale prokuratora Wojciecha Groszyka

po rozpoznaniu dnia 29 marca 2017 r. w Warszawie

sprawy P. J. syna B. i E., ur. (...) w W.

oskarżonego o czyny z art. 291 § 1 kk, art. 270 § 1 kk, art. 272 kk

na skutek apelacji wniesionej przez obrońcę oskarżonego

od wyroku Sądu Rejonowego w Nowym Dworze Mazowieckim

z dnia 22 sierpnia 2016 r. sygn. akt II K 402/14

I. wyrok w zaskarżonej części zmienia w ten sposób, że rozwiązuje karę łączną pozbawienia wolności, orzeczoną w punkcie IV i uniewinnia P. J. od popełnienia czynu przypisanego mu w pkt III wyroku, kwalifikowanego z art. 272 k.k. w zw. z art. 4 § 1 k.k., a kosztami sądowymi w tej części obciąża Skarb Państwa;

II. uchyla rozstrzygnięcia z pkt V i IX wyroku;

III. stosując przepisy Kodeksu karnego w brzmieniu obowiązującym przed dniem 1 lipca 2015 roku:

- w pozostałej zaskarżonej części wyrok utrzymuje w mocy;

- na podstawie art. 85 k.k. i art. 86 § 1 k.k. w zw. z art. 4 § 1 k.k. jednostkowe kary pozbawienia wolności łączy i wymierza oskarżonemu karę łączną 10 (dziesięciu) miesięcy pozbawienia wolności;

- na podstawie art. 69 § 1 i 2 k.k., art. 70 § 1 pkt 1 k.k. w zw. z art. 4 § 1 k.k. wykonanie orzeczonej kary pozbawienia wolności warunkowo zawiesza na okres 3 (trzech) lat próby;

IV. zasądza od oskarżonego na rzecz Skarbu Państwa kwotę 480 złotych tytułem opłaty za obie instancje oraz obciąża go pozostałymi wydatkami postępowania w sprawie.

SSO Jacek Matusik SSO Anna Zawadka SSO Beata Tymoszów

Sygn. akt VI Ka 1456/16

UZASADNIENIE

P. J. został oskarżony o to, że:

1.  w bliżej nieustalonym dniu w okresie nie wcześniej niż 16 marca 2012 r. i nie później niż 11 stycznia 2013 r. w m. S., gm. Ł. nabył agregat prądotwórczy firmy (...) wartości 45000 zł pochodzący z kradzieży na szkodę firmy (...) pomimo, że na podstawie towarzyszących okoliczności powinien
i mógł przypuszczać, że został uzyskany za pomocą czynu zabronionego,
tj., o czyn z art. 292 § 1 kk;

2.  w dniu 11 stycznia 2013 r. w m. S., gm. P. użył jako autentycznego podrobionego w celu użycia za autentyczny dokumentu w postaci umowy kupna sprzedaży agregatu prądotwórczego marki A. (...) zawartej
w języku angielskim,

tj., o czyn z art. 270 § 1 kk;

3.  w okresie od 17 sierpnia 2012 r. do dnia 24 września 2012 r. w m. Ł.,
w Starostwie Powiatu (...) w O. w Filii Wydziału Komunikacji i Transportu w Ł. wyłudził poświadczenie nieprawdy w postaci dowodu rejestracyjnego na agregat prądotwórczy firmy (...) nr rej. (...) poprzez podstępne wprowadzenie w błąd funkcjonariusza publicznego w osobie pracownika Starostwa (...) w ten sposób, że w dniu 17 sierpnia 2012 r. będąc uprzedzony o odpowiedzialności karnej
z art. 233 kk złożył fałszywe oświadczenie co do okoliczności wejścia w posiadanie agregatu prądotwórczego firmy (...), które to oświadczenie służyło za dowód w postępowaniu prowadzonym na podstawie ustawy w przedmiocie zarejestrowania pojazdu, a następnie ten dokument uzyskał,

tj., o czyn z art. 272 kk w zb. z art. 233 § 6 kk w zw. z § 1 kk w zw. z art. 11 § 2 kk.

Wyrokiem Sądu Rejonowego w Nowym Dworze Mazowieckim z dnia 22 sierpnia 2016 roku w sprawie o sygn. akt II K 402/14 P. J.

1.  w ramach czynu zarzuconego w pkt 1 został uznany za winnego tego, że w bliżej nieustalonym dniu, jednak nie wcześniej niż w dniu 16 marca 2012 r. i nie później niż w dniu 11 stycznia 2013 r., w nieustalonym miejscu nabył od nieustalonej osoby przyczepę - agregat prądotwórczy marki A. (...) o wartości 45.000 złotych, wiedząc że została uzyskana za pomocą czynu zabronionego, to jest kradzieży dokonanej przez nieustalonego sprawcę w nocy 16/17 marca 2012 r. w D. na szkodę (...) sp. z o.o., za co na podstawie art. 291 § 1 kk w zw. z art. 4 § 1 kk skazał go i wymierzył mu karę 8 (ośmiu) miesięcy pozbawienia wolności.

2.  w ramach czynu zarzucanego oskarżonemu w punkcie 2 został uznany za winnego tego, że w dniu 11 stycznia 2013 r. w S., w komisie (...) Firma Handlowo - Usługowa (...), posłużył się jako autentycznym uprzednio podrobionym przez Ł. C. dokumentem w postaci umowy sprzedaży eksportowej przyczepy - agregatu prądotwórczego marki A. (...) zawartej w języku angielskim i na podstawie art. 270 § 1 kk w zw. z art. 4 § 1 kk został skazany i wymierzono mu karę 4 (czterech) miesięcy pozbawienia wolności.

3.  w ramach czynu zarzucanego w punkcie 3 został uznany za winnego tego, że w okresie od dnia 17 sierpnia 2012 r. do dnia 24 września 2012 r. w Ł., w Starostwie Powiatu (...) w O. Filii Wydziału Komunikacji i Transportu w Ł., wyłudził poświadczenie nieprawdy co do okoliczności mających znaczenie prawne, to jest stwierdzenia właściciela pojazdu i przyznania uprawnienia do poruszania się pojazdem, w uzyskanym wskutek złożonego przez siebie wniosku dowodzie rejestracyjnym przyczepy - agregatu prądotwórczego marki A. (...), której nadano nr rej. (...) poprzez podstępne wprowadzenie w błąd funkcjonariusza publicznego w osobie pracownika Starostwa Powiatu (...) Filii Wydziału Komunikacji i Transportu w miejscowości Ł. podczas postępowania związanego z zarejestrowaniem przyczepy - agregatu prądotwórczego marki A. (...) w ten sposób, że w dniu 17 sierpnia 2012 r. do wniosku o rejestrację dołączył fałszywe oświadczenie dotyczące okoliczności wejścia w jej posiadanie, a tym samym przysługującego mu prawa własności, wskazując że zbudował ją w 2012 r., na podstawie art. 272 kk w zw. z art. 4 § 1 kk skazał go i wymierzył mu karę 8 (ośmiu) miesięcy pozbawienia wolności.

4.  na podstawie art. 85 kk, art. 86 § 1 kk w zw. z art. 4 § 1 kk orzeczone wobec oskarżonego kary pozbawienia wolności Sąd Rejonowy połączył i wymierzył oskarżonemu karę łączną 1 (jednego) roku i 6 (sześciu) miesięcy pozbawienia wolności. Na podstawie art. 69 § 1 i 2 kk, art. 70 § 1 pkt 1 kk w zw. z art. 4 § 1 kk wykonanie orzeczonej wobec oskarżonego kary łącznej pozbawienia wolności warunkowo zawiesił na okres 5 (pięciu) lat próby.

5.  na podstawie art. 71 § 1 kk w zw. z art. 4 § 1 kk wymierzył oskarżonemu karę grzywny w wysokości 100 (stu) stawek dziennych po 30 (trzydzieści) złotych każda stawka.

6.  na podstawie art. 44 § 1 kk w zw. z art. 4 § 1 kk orzekł przepadek dowodu rzeczowego w postaci dowodu rejestracyjnego, opisanego w wykazie dowodów rzeczowych pod poz. 1 (k.197a), poprzez pozostawienie go w aktach sprawy. Natomiast dowód rzeczowy w postaci przyczepy - agregatu prądotwórczego marki A. (...), opisanego w wykazie dowodów rzeczowych pod poz. 1 (k.76), Sąd na podstawie art. 230 § 2 kpk nakazał go zwrócić (...) sp. z o.o.

7.  na podstawie art. 627 kpk zasądził od oskarżonego na rzecz Skarbu Państwa kwotę 3.539,62 (trzy tysiące pięćset trzydzieści dziewięć 62/100) złotych tytułem kosztów sądowych, w tym kwotę 600 (sześćset) złotych tytułem opłaty.

Od powyższego wyroku apelację wniósł obrońca oskarżonego zaskarżając na korzyść wyżej wymieniony wyrok w zakresie:

1.  czynu opisanego w pkt. I wyroku – w całości;

2.  czynu opisanego w pkt. III wyroku – w całości;

3.  w części dotyczącej orzeczenia o karze łącznej i warunkowego zawieszenia wykonania tej kary – pkt IV i V wyroku;

4.  w części dotyczącej kary grzywny – pkt VI wyroku;

5.  w części dotyczącej kosztów sądowych – pkt IX wyroku

Powyższemu wyrokowi obrońca P. J. zarzucił:

1.  odnośnie do czynu opisanego w pkt. I wyroku – dokonanie dowolnej a nie swobodnej oceny dowodów, poprzez niedanie wiary wskazanym wyjaśnieniom oskarżonego oraz zdaniem obrońcy – błędnym przyjęciu umyślności paserstwa, w sytuacji gdy oskarżony nie wiedział o pochodzeniu przedmiotowej przyczepy z przestępstwa,
w związku z czym Sąd winien przyjąć na rzecz kwalifikacji czynu nieumyślność;

2.  odnośnie do czynu opisanego w pkt. III zaskarżonego orzeczenia – dokonanie dowolnej a nie swobodnej oceny dowodów podczas konfrontowania zeznań świadka P. W. i wyjaśnień oskarżonego co do procesu rejestracji wskazanej przyczepy, co w efekcie poprzez - zdaniem skarżącego - błędne ustalenie iż oskarżony świadomie i podstępnie wprowadził w błąd pracownika wydziału komunikacji, doprowadziło do niesłusznego skazania P. J. w zakresie tego czynu;

3.  niewspółmierną wysokość kary odnośnie do części dotyczącej kary łącznej
i warunkowego zawieszenia wykonania tej kary, tj. pkt IV i V zaskarżonego wyroku;

4.  niewspółmierną wysokość kary odnośnie do części dotyczącej orzeczenia o karze grzywny, tj. pkt VI zaskarżonego wyroku;

5.  niewspółmierną wysokość nałożonych kosztów sądowych odnośnie do ich orzeczenia w pkt IX zaskarżonego wyroku.

Mając na uwadze powyższe, obrońca oskarżonego P. J. wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku w zakresie:

1.  czynu opisanego w pkt. I wyroku poprzez zmianę kwalifikacji prawnej czynu, przyjmując nieumyślne paserstwo, tj. art. 292 § 1 kk oraz orzeczenie najniższej kary przewidzianej za to przestępstwo;

2.  czynu opisanego w pkt. III wyroku poprzez uniewinnienie oskarżonego od jego popełnienia;

3.  w części dotyczącej kary łącznej i warunkowego zawieszenia wykonania tej kary, tj. pkt IV i V wyroku - poprzez obniżenie wymiaru kary a także „obniżenie wysokości warunkowego zawieszenia wykonania orzeczonej kary”;

4.  w części dotyczącej kary grzywny, tj. pkt. VI wyroku poprzez obniżenie wysokości tej kary do 10 stawek dziennych;

5.  w części dotyczącej kosztów sądowych, tj. pkt. IX zaskarżonego wyroku, poprzez zwolnienie oskarżonego od obowiązku ich uiszczenia.

Obrońca P. J. wniósł ewentualnie o uchylenie wyroku Sądu
I instancji i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje.

Wniesiona apelacja okazała się zasadna w takim zakresie w jakim doprowadziła do zmiany zaskarżonego wyroku i uniewinnienia oskarżo-nego P. J. od popełnienia przypisanego mu przestępstwa z art. 272 kk. W pozostałej części apelacja obrońcy nie była ona zasadna.

Zasadne okazały się zarzuty apelacji, dotyczące obrazy prawa procesowego, które doprowadziły Sąd Rejonowy do błędnych ustaleń faktycznych, polegających na stwierdzeniu zaistnienia podstępnego wprowadzenia w błąd pracownika wydziału komunikacji przez oskarżonego (czyn z pkt III).

Sąd Okręgowy nie podzielił dokonanej przez Sąd Rejonowy oceny zeznań świadków P. W. i A. W. oraz wyjaśnień oskarżonego – w kwestii czynu z art. 272 k.k. W ocenie Sądu Okręgowego całokształt treści zeznań świadków P. W. i A. W. – oceniony z punktu widzenia art. 7 kpk – nie daje pewności, że P. J. wyłudził poświadczenie nieprawdy w uzyskanym dowodzie rejestracyjnym przyczepy-agregatu prądotwórczego poprzez podstępne wprowadzenie w błąd pracownika Starostwa Powiatu (...) Filii Wydziału Komunikacji i Transportu w miejscowości Ł. w ten sposób, że do wniosku o rejestrację dołączył fałszywe oświadczenie dotyczące okoliczności wejścia w posiadanie przyczepy- agregatu prądotwórczego marki A. (...). W ocenie Sądu Okręgowego istnieją co do tego niedające się usunąć wątpliwości. Zwrócić należy uwagę – co wyeksponował obrońca oskarżonego – że świadek P. W., który także rejestrował przyczepkę w tym samym Wydziale Komunikacji i Transportu, zeznał, że przy rejestracji pokazywał fakturę zakupu przyczepki jednoosiowej i łódki, które zakupił bez numeru VIN i sprowadził z Ameryki. W tym właśnie Wydziale Komunikacji i Transportu dowiedział się, że może zarejestrować tę przyczepkę jako samoróbkę, bo takie było wtedy prawo. Zeznania świadka potwierdzają więc wersję oskarżonego, że takie informacje-porady były udzielane przez pracowników zaledwie 3 miesiące wcześniej przed złożeniem przedmiotowego oświadczenia przez oskarżonego. Natomiast zeznania świadka A. W., która jako urzędnik tego wydziału dokonywała czynności z oskarżonym i odbierała od niego oświadczenie, w którym stwierdził, że zbudował przyczepę lekką z elementów zakupionych w placówkach handlu uspołecznionego/ na wolnym rynku, nie podważają w tym zakresie twierdzeń oskarżonego. Świadek zeznała, że urzędnicy nie badali stanu faktycznego i rejestrowali na podstawie dokumentów, wówczas także nie weryfikowali w bazach danych takiego pojazdu. Po okazaniu oświadczenia stwierdziła, że dokumentacja nie wzbudziła jej podejrzeń. Świadek w swoich zeznaniach nie potwierdziła ani nie zaprzeczyła aby udzielała oskarżonemu takiej rady co do zarejestrowania przyczepki jako samodzielnie zbudowanej z elementów zakupionych. Nie pamiętała tych czynności z udziałem oskarżonego, a zatem nie wskazała na żadne podstępne zabiegi jakie miał podejmować wobec niej oskarżony. Natomiast świadek E. B., która dokonała stałej rejestracji przyczepy potwierdziła, że opierano się tylko na treści oświadczenia wnioskodawcy, że zbudował pojazd typu SAM i weryfikowano tylko dokumenty. W tamtym okresie sporo było takich rejestracji i dużo osób korzystało z tego sposobu. Rację ma więc skarżący podnosząc, iż treść zeznań tych świadków nie pozwoliła dokonać ustaleń w zakresie winy P. J., co do faktu popełnienia przestępstwa z art. 272 k.k. Należy podkreślić, iż oskarżony nie podjął żadnych innych działań poza złożeniem oświadczenia (k.150) zawierającego stwierdzenie niezgodne z rzeczywistością odnośnie zbudowania przyczepy lekkiej z elementów zakupionych, podczas gdy w rzeczywistości przedmiotową przyczepę-agregat prądotwórczy nabył od nieustalonej osoby. Zważyć jednak należy, że do ustawowych znamion przestępstwa z art. 272 k.k. należy podstępne wprowadzenie w błąd funkcjonariusza publicznego.

Zgodnie z utrwalonym orzecznictwem przez „podstępne wprowadzenie w błąd” w rozumieniu tego przepisu należy rozumieć szczególną formę „wprowadzenia w błąd”. Dla wypełnienia znamion tego przestępstwa nie wystarcza samo złożenie nieprawdziwego oświadczenia, ale konieczne jest podjęcie jeszcze pewnych działań np. przebiegłych, pozorujących jego zgodność z rzeczywistością i utrudniających wykrycie nieprawdy. Natomiast samo fałszywe informowanie nie jest jeszcze podstępem (por. wyrok SN z 04-06-2003r. WA 26/03, wyrok SA w Krakowie z 08-03-2001r. II AKa 33/01). Uwzględniając powyższe rozważania dotyczące znamienia strony przedmiotowej czynu z art. 272 k.k. Sąd Odwoławczy stwierdził, że w postępowaniu oskarżonego brak było przebiegłych i skrytych zabiegów, utrudniających urzędnikowi Wydziału Komunikacji i Transportu dotarcie do prawdy. Należy stwierdzić, że fakt złożenia oświadczenia do urzędu nie mógł być uznany za przebiegły zabieg „upozorowania” nieprawdziwego twierdzenia co do zbudowania przyczepy z zakupionych elementów. Tym bardziej, że urzędnik nie weryfikował w żaden sposób rzetelności złożonego oświadczenia i nie oglądał przedmiotowej przyczepy opierając się wyłączenie na treści złożonego oświadczenia.

Brak jest podstaw aby uznać takie działanie oskarżonego za przebiegłe i podstępne zabiegi wprowadzenia pracownika Wydziału Komunikacji i Transportu w błąd. W świetle takiego materiału dowodowego nie można przyjąć, iż zachowanie oskarżonego wypełniło znamiona „podstępnego wprowadzenia w błąd” funkcjonariusza publicznego. Wskazać należy, iż sąd meriti w pisemnych motywach wyroku – mimo że wspominał o powyższym – to w przekonujący sposób nie uzasadnił na podstawie jakich dowodów ustalił, iż zabiegi oskarżonego cechowało podstępne wprowadzenie w błąd urzędnika. Można odnieść wrażenie, iż podstęp oskarżonego sprowadzał się jedynie do złożenia nieprawdziwego w swojej treści oświadczenia, że zbudował przyczepkę z zakupionych elementów.

Wobec powyższych argumentów Sąd Okręgowy zobligowany był do wydania wyroku reformatoryjnego poprzez uniewinnienie oskarżonego P. J. od popełnienia przypisanego mu w pkt III czynu kwalifikowanego z art. 272 k.k.

Apelacja obrońcy oskarżonego w zakresie czynu przypisanego w pkt I nie zasługiwała na uwzględnienie i okazała się bezzasadna. Sąd Okręgowy nie podzielił zarzutu w zakresie błędu w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę tego rozstrzygnięcia ani zarzutu dokonania dowolnej, a nie swobodnej oceny dowodów.

Rozpoznając w tym zakresie środek zaskarżenia wniesiony przez obrońcę Sąd Okręgowy zbadał prawidłowość ustaleń Sądu Rejonowego co do stanu faktycznego oraz winy oskarżonego odnośnie czynu kwalifikowanego z art. 291 § 1 k.k. i w tym zakresie nie dopatrzył się jakichkolwiek uchybień. Poczynione przez Sąd pierwszej instancji w oparciu o właściwie zebrany i oceniony materiał dowodowy ustalenia faktyczne uznać należy za trafne, zgodne ze zgromadzonymi i ujawnionymi w toku rozprawy dowodami, które tenże sąd ocenił w sposób pozostający pod ochroną art. 4 k.p.k., 5 § 2 k.p.k. oraz art. 7 k.p.k.. Stanowisko swoje Sąd ten należycie uzasadnił czyniąc to w sposób zgodny z art. 424 k.p.k.. Sąd pierwszej instancji nie dopuścił się błędu w ustaleniach faktycznych. Ustalenia faktyczne Sądu w zupełności znajdują potwierdzenie w zgromadzonych dowodach, w postaci: protokołu oględzin przyczepy (k.8-9), materiale poglądowym (k.62), zeznań świadków R. S., K. C., P. C. oraz dokumentach : umowy sprzedaży eksportowej sporządzonej w języku angielskim (k.43,540) i faktury vat nr (...), a także opinii biegłego z zakresu badań mechanoskopijnych (k.118-120). Sąd Rejonowy rozpoznający sprawę nie przekroczył także granic swobodnej oceny dowodów.

Sąd Okręgowy uznał za trafne ustalenia Sądu Rejonowego w zakresie winy oskarżonego, która w okolicznościach niniejszej sprawy nie może budzić wątpliwości. Oskarżony nabył od nieustalonej osoby przyczepę- agregat prądotwórczy marki A. (...) o wartości 45 000 zł za kwotę bardzo niską – 25 000 zł. Poza nieadekwatną do wartości tego przedmiotu ceną, w przyczepie był usunięty numeru VIN na ramie przyczepy, widoczny brak tabliczki znamionowej oraz tablicy rejestracyjnej. Po obu tablicach pozostały jedynie nity. Sprzedający nie przekazał oskarżonemu dowodu rejestracyjnego ani nie sporządził umowy kupna-sprzedaży, a przekazał jedynie dokument w języku angielskim – umowę sprzedaży eksportowej (k.43 i 540) w którym oskarżony figurował jako nabywca oraz fakturę VAT (k.75) w której oskarżony również figurował jako nabywca tego samego agregatu, przy czym na obu dokumentach widniał inny podmiot sprzedający. Znamienne jest to, iż cena nabycia widniejąca na fakturze VAT była znacznie wyższa (36 777 zł) od kwoty za którą faktycznie oskarżony nabył przedmiotowy agregat (25 000 zł).

Analiza obu dokumentów potwierdza, że na umowie sprzedaży eksportowej nie wskazano w ogóle ceny nabycia. Ekspertyza z zakresu pisma ręcznego wykazała, że dokument umowy sprzedaży eksportowej został podrobiony przez kolegę oskarżonego Ł. C. (k.606), który podpisał się nazwiskiem „A.B.” w miejscu sprzedającego (ekspertyza kryminalistyczna k.351-357). Natomiast podpis nabywcy tj. P. J. nie został nakreślony przez oskarżonego (opinia z zakresu badań identyfikacyjnych podpisu-k.127-132). Oskarżony P. J. dysponował więc dwoma sprzecznymi ze sobą dokumentami, których porównanie nie pozostawiało wątpliwości odnośnie nielegalnego pochodzenia nabytej przyczepy- agregatu. Oskarżony miał więc pełną świadomość, że przyczepa-agregat pochodzi z przestępstwa, skoro od nieznanego mężczyzny otrzymał dwa sprzeczne ze sobą dokumenty potwierdzające sprzedaż na jego rzecz tego samego przedmiotu przez dwa różne podmioty tj. sprzedaż eksportową dokonaną przez (...) na terenie Anglii w dniu 10 lipca 2012r. oraz sprzedaż w dniu 29.06.2012r. (czyli 12 dni wcześniej) przez firmę (...), której siedziba znajduje się na terenie Polski tj. K. ul. (...). Suma tych wszystkich okoliczności pozwala w pełni na ustalenie, iż oskarżony nabywając ten pojazd wiedział, że został on uzyskany za pomocą przestępstwa.

Obrońca oskarżonego starał się wykazać, iż oskarżony nie wiedział i nie mógł wiedzieć, że przedmiotowa przyczepa pochodzi z kradzieży, bowiem żadne okoliczności na to nie wskazują. Przy czym koronnym argumentem miały być ślady po naklejkach i zeznania świadka R. S., który podał, iż zmienione numery i miejsca naklejek mogły być zauważalne przez osobę, która ma rozeznanie w branży. Zmiana numerów dokonana była starannie i oskarżony nie mógł tej zmiany zauważyć. Ta argumentacja okazała się nieprzekonująca, należy bowiem zwrócić uwagę na to, że numery VIN zostały nabite dopiero przez uprawnionego diagnostę na skutek starań oskarżonego, który uzyskał decyzję nr (...), na mocy której Starosta (...)nadał dla pojazdu przyczepa marki SAM numer rejestracyjny oraz cechę identyfikacyjną numer VIN (...) (k.152). Skoro oskarżony nie usuwał numeru VIN z przyczepy- wyjaśnił przecież, że numerów seryjnych na agregacie nie było (k.180)- a jednocześnie wskazywał na to, że urządzenie nosiło ślady użytkowania, to suma tych okoliczności jednoznacznie świadczy o pochodzeniu przyczepy z przestępstwa. Otrzymanie przez oskarżonego dwóch sprzecznych ze sobą dokumentów sprzedaży nie zmienia w żaden sposób tej oceny, a wręcz potwierdza nielegalne źródło pochodzenia tego agregatu. Tym bardziej, iż jeden z tych dokumentów został podrobiony przez kolegę oskarżonego, który pomagał mu także przetransportować przyczepę-agregat do komisu, w którym oskarżony zamierzał ją sprzedać.

Odnośnie obejmowania przez oskarżonego zamiarem bezpośrednim lub ewentualnym faktu, iż nabywa rzecz uzyskaną za pomocą czynu zabronionego wskazać należy, że o zamiarze bezpośrednim sprawcy świadczą w sposób wystarczający następujące okoliczności : widoczne ślady użytkowania przyczepy- agregat oraz brak numerów identyfikacyjnych VIN i tabliczki znamionowej, a zatem ślady świadczące o usunięciu numerów pozwalających na identyfikację przyczepy. Przede wszystkim jednak cena za jaką oskarżony zakupił tę przyczepę (25 000 zł) znacznie odbiegała od realnej jej wartości (45 000 zł). Wszystkie te okoliczności pozwalają na ustalenie strony podmiotowej przestępstwa paserstwa umyślnego. O zamiarze sprawcy przesądza bowiem całokształt wyżej wskazanych okoliczności podmiotowych i przedmiotowych. Oskarżony widząc ślady świadczące o wcześniejszym użytkowaniu przyczepy, przy braku numerów rejestracyjnych oraz identyfikacyjnych, a także akceptując cenę stanowiącą ułamek niemal 1/2 rzeczywistej wartości agregatu, musiał wiedzieć, że nabywa od nieznanego mężczyzny przedmiot pochodzący z przestępstwa.

W świetle wskazanych wyżej dowodów Sąd słusznie ustalił zatem, że oskarżony dopuścił się popełnienia czynu z art. 291 § 1 k.k. przypisanego w pkt I wyroku.

Sąd Okręgowy nie dopatrzył się także podstaw do dokonania zmiany zaskarżonego wyroku Sądu Rejonowego w zakresie wymiaru orzeczonej oskarżonemu kary. Wymierzona P. J. za ten czyn z pkt I kara 8 miesięcy pozbawienia wolności jest karą adekwatną do stopnia winy oskarżonego, jak też stopnia społecznej szkodliwości zarzucanego mu czynu, przez co realizuje należycie cele wychowawcze i zapobiegawcze.

Z pola widzenia Sądu Rejonowego, nie umknął fakt, że oskarżony dopuścił się przestępstwa godzącego w prawo własności i bezpieczeństwo obrotu prawnego. Obrót rzeczą skradzioną utrudnia w sposób istotny jej odzyskanie przez właściciela. Sąd Rejonowy przy wymiarze kary prawidłowo uwzględnił okoliczności istotne dla jej wymiaru, stosownie do dyrektyw określonych w art. 53 § 1 i 2 k.k., a jeśli się uwzględni istniejącą w tej sprawie okoliczność łagodzącą (niekaralność oskarżonego), to nie można w żadnym razie uznać za rażąco niewspółmierną (surową) w rozumieniu art. 438 pkt 4 k.p.k. kary wymierzonej bliżej dolnych granic zagrożenia.

Częściowa zmiana wyroku powodowała konieczność ponownego rozstrzygnięcia o karze łącznej, której wymiar Sąd ustalił na 10 miesięcy pozbawienia wolności, przy zastosowaniu zasady asperacji kar i zachowaniu proporcji, uwzględnionych w zaskarżonym wyroku.

W ocenie Sądu Okręgowego warunkowe zawieszenie wykonania kary łącznej pozbawienia wolności będzie wystarczające dla osiągnięcia celów kary wobec P. J., w szczególności zapobieżenia powrotowi do przestępstwa. Jednocześnie – mając na uwadze uprzednią niekaralność – Sąd doszedł do wniosku, że wystarczające będzie poddanie go okresowi próby wynoszącemu 3 lata, który pozwoli zweryfikować trafność postawionej pozytywnej prognozy.

Jeśli zaś idzie o zarzut rażącej niewspółmierności kary grzywny wymierzonej w pkt VI wyroku, to podkreślenia wymaga, że zgodnie z dyspozycją art. 438 pkt 4 kpk sąd odwoławczy jedynie wówczas ma podstawy do ingerowania w wymiar kary orzeczonej przez sąd I instancji, kiedy uzna, że orzeczona kara w sposób rażący odbiega od kary, którą sprawca powinien ponieść. Rażąca niewspółmierność kary, o której mowa w art. 438 pkt 4 kpk zachodzi wtedy, gdy na podstawie ujawnionych okoliczności, które powinny mieć zasadniczy wpływ na wymiar kary można było przyjąć, że zachodziłaby wyraźna różnica pomiędzy karą jaką należałoby wymierzyć w instancji odwoławczej w następstwie prawidłowego zastosowania dyrektyw wymiaru kary oraz zasad ukształtowanych przez orzecznictwo Sądu Najwyższego, a więc nie chodzi o ewentualną różnicę w ocenach wymiaru kary, ale różnicę ocen tak zasadniczej natury, że karę dotychczas wymierzoną można byłoby, również w potocznym słowa znaczeniu uznać za rażąco niewspółmierną w stopniu nie dającym się zaakceptować. Rażąca niewspółmierność kary zachodzi wreszcie wtedy, gdy suma stosowanych kar i środków karnych za przypisane przestępstwo nie uwzględniałaby należycie stopnia społecznej szkodliwości czynu oraz nie realizowałaby w wystarczającej mierze celu kary w zakresie kształtowania świadomości prawnej społeczeństwa, z jednoczesnym uwzględnieniem celów zapobiegawczych i wychowawczych, jakie kara ma osiągnąć w stosunku do skazanego. W świetle powyższych zasad nie można wymierzyć kary ponad winę sprawcy, chociażby przemawiały za tym potrzeby prewencji indywidualnej i ogólnej. Kolejna z dyrektyw to współmierność kary do stopnia szkodliwości społecznej czynu. Zgodnie z regulacją ustawową uwzględnia się tutaj przedmiotowe i podmiotowe przesłanki określające ten stopień – wyraźnie wskazane w art. 115 § 2 kk.

Reasumując stwierdzić należy, że zarzut rażącej niewspółmierności kary grzywny nie jest zasadny. W apelacji nie wskazano jakoby stopień społecznej szkodliwości przypisanych oskarżonemu czynów z art. 291 § 1 k.k. i art. 270 § 1 k.k. przemawiał za wymierzeniem mu kary grzywny znacznie łagodniejszej. Należy zaś wskazać w tej mierze, iż trudno za nieznaczny uznać stopień społecznej szkodliwości przestępstwa paserstwa umyślnego przyczepy-agregatu o wartości 45 000 złotych oraz posłużenia się jako autentycznym uprzednio podrobionym przez Ł. C. dokumentem w postaci umowy sprzedaży eksportowej przyczepy –agregatu prądotwórczego. Nie sposób uznać także, że trudna sytuacja majątkowa oskarżonego ma przemawiać za orzeczeniem łagodniejszej kary grzywny czy także zwolnieniem oskarżonego od kosztów sądowych w tej sprawie. Wprawdzie - co akcentuje obrońca - oskarżony uzyskuje miesięcznie dochód w wysokości 2000-3000 zł, co zostało potwierdzone także informacją o dochodach oskarżonego (k.709). Trudno jednak uznać, że sytuacja majątkowa oskarżonego nie pozwala mu na uiszczenie kary grzywny i kosztów sądowych chociaż w ratach. Z wywiadu środowiskowego (k.571-572) wynika, że oskarżony zamieszkuje wspólnie z konkubiną i 12- letnim synem w domu jednorodzinnym położonym na posesji o pow. 2000 m ² stanowiącej współwłasność oskarżonego i jego brata. Oskarżony prowadzi działalność gospodarczą- firmę transportową od 1999r., w której zatrudnia 5 pracowników. Swoją sytuację finansową w rozmowie z kuratorem oskarżony określił jako stabilną. Nie sposób zatem uznać, iż wymierzona oskarżonemu kara grzywny jest zbyt surowa, albowiem uwzględnia dochody sprawcy, jego warunki osobiste, rodzinne, majątkowe i możliwości zarobkowe. W tych okolicznościach Sąd Okręgowy nie znalazł także podstaw do zwolnienia oskarżonego od kosztów sądowych w części skazującej. Brak bowiem podstaw do uznania, że uiszczenie kosztów sądowych w tym opłaty byłoby dla oskarżonego zbyt uciążliwe. Nie przemawiają również za tym względy słuszności.

O kosztach sądowych w części uniewinniającej Sąd Okręgowy orzekł na podstawie art. 632 pkt 2 k.p.k.

SSO Beata Tymoszów SSO Anna Zawadka SSO Jacek Matusik