Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

S., dnia 7 kwietnia 2017 r.

Sąd Rejonowy Szczecin-Centrum w Szczecinie VIII Wydział Rodzinny i Nieletnich      w następującym składzie:

Przewodniczący:SSR Dorota Pękała

Protokolant:sekretarz sądowy Ewelina Preś

po rozpoznaniu w dniu 24 marca 2017 r. w Szczecinie

na rozprawie sprawy

z powództwa A. Ś. (1) i małoletniej K. Ś.

przeciwko W. Ś.

o podwyższenie alimentów

1.  podwyższa renty alimentacyjne należne powodowi A. Ś. (1) i małoletniej K. Ś. od pozwanego W. Ś. z kwot po 300 zł miesięcznie zasądzonych wyrokiem Sądu Okręgowego w Szczecinie wydanym dnia 21 września 2015 r. w sprawie XRC 1148/11 do kwot po 500 (pięćset) złotych miesięcznie na rzecz każdego z nich, płatnych z góry do dnia 15 każdego miesiąca z ustawowymi odsetkami w razie opóźnienia w płatności którejkolwiek z rat, poczynając od dnia
1 grudnia 2016 r.;

2.  zasądza od pozwanego W. Ś. na rzecz Skarbu Państwa Sądu Rejonowego Szczecin – Centrum w Szczecinie kwotę 120 (sto dwadzieścia) złotych
z tytułu kosztów sądowych;

3.  wyrokowi w pkt I nadaje rygor natychmiastowej wykonalności.

Sygn. akt VIII RC 508/16

UZASADNIENIE

Małoletni powodowie A. i K. Ś., reprezentowani przez matkę, A. Ś. (2), pozwem złożonym w dniu 21 października 2016 r. wnieśli o podwyższenie zasadzonych na ich rzecz alimentów od ojca, W. Ś., z kwot po 300 zł miesięcznie do kwot po 500 zł miesięcznie na rzecz każdego z nich.

W toku niniejszego postępowania A. Ś. (1) w dniu 31 grudnia 2016 r. uzyskał pełnoletność i podtrzymał powództwo.

Pozwany W. Ś. wniósł o oddalenie powództwa w całości

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Powódka K. Ś. i powód A. Ś. (1) pochodzą ze związku małżeńskiego A. Ś. (2) i pozwanego W. Ś.. Wyrokiem częściowym z dnia 8 lipca 2011 r. Sąd Rejonowy Szczecin – Centrum w Szczecinie w sprawie o sygn. akt VIII RC 252/11 zasądził od pozwanego W. Ś. na rzecz małoletnich A. Ś. (1) i K. Ś. kwoty po 300 zł tytułem alimentów za okres od dnia 23 marca 2011 r. do dnia 24 kwietnia 2011 r. wraz z odsetkami ustawowymi liczonymi od dnia 8 maja 2011 r.

W dniu 26 kwietnia 2011 r. W. Ś. złożył pozew rozwodowy, w związku z czym postanowieniem z dnia 23 maja 2011 r. zawieszono prowadzone przed Sądem Rejonowym postępowanie o alimenty w zakresie ich ustalenia od dnia 26 kwietnia 2011 r.

Dowód:- postanowienie Sądu Rejonowego Szczecin - Centrum w Szczecinie z dnia 23 maja 2011 r. w sprawie o sygn. akt VIII RC 252/11,

- wyrok częściowy Sądu Rejonowego Szczecin – Centrum w Szczecinie z dnia 8 lipca 2011 r. sygn. akt VIII RC 252/11.

Wyrokiem z dnia 21 września 2015 r. w sprawie o sygn. akt X RC 1148/11 Sąd Okręgowy w Szczecinie X Wydział Rodzinny rozwiązał małżeństwo A. Ś. (2) i W. Ś. przez rozwód, obciążając kosztami utrzymania i wychowania małoletnich dzieci oboje rodziców. Sąd utrzymał jednocześnie zasądzone wyrokiem częściowym kwoty alimentów w wysokości po 300 złotych na rzecz małoletnich od W. Ś., przy czym termin płatności ustalił z góry do 10 dnia każdego miesiąca wraz z odsetkami ustawowymi w przypadku opóźnienia zapłaty, poczynając od dnia uprawomocnienia się wyroku.

Dowód: - wyrok Sądu Okręgowego w Szczecinie z dnia 21 września 2015 r. w sprawie o sygn. akt X RC 1148/11.

W czasie orzekania o wysokości renty alimentacyjnej przez Sąd Rejonowy Szczecin-Centrum w Szczecinie we wskazanym wyżej wyroku częściowym z dnia 8 lipca 2011 roku, A. Ś. (2) i W. Ś. zamieszkiwali razem w mieszkaniu znajdującym się przy ul. (...). Dzieci zajmowały jeden pokój z matką, a pozwany zajmował osobny pokój. W tym okresie ponosili stałe koszty związane z użytkowaniem lokalu w postaci czynszu w wysokości 400 zł miesięcznie, opłat w perspektywie dwumiesięcznej z tytułu zużycia gazu w kwocie 300 zł i energii elektrycznej – 200 zł, a nadto 120 zł co miesiąc tytułem opłat za internet, telewizję i telefon. Koszty eksploatacji samochodu obejmowały ubezpieczenie w kwocie 500 zł rocznie, bądź też za dokonanie okresowego przeglądu za kwotę 100 zł. Gospodarstwo rodzinne było ponadto obciążone spłatą kredytu hipotecznego w ratach po około 731 zł miesięcznie..

Wskazane opłaty ponosił w całości W. Ś.. Okazyjnie kupował również powodom buty lub inne prezenty okolicznościowe, związane np. z komunią. W omawianym okresie A. Ś. (2) była zatrudniona w piekarni (...) na stanowisku pracownika magazynu i uzyskiwała z tego tytułu wynagrodzenie około 1.032 zł netto, zaś W. Ś. pracował jako żołnierz zawodowy w stopniu plutonowego, z którego to tytułu osiągał dochód 2.700 zł netto miesięcznie. Otrzymywał również premie (w skali roku była tu kwota około 6 656 zł).

W tamtym czasie powod liczył lat 13, a małoletnia powódka 9. We wskazanym okresie koszty związane z wyżywieniem każdego z powodów wynosiły około 300 zł miesięcznie. 150 zł kosztowała odzież dla każdego z nich, a wydatki na obuwie - 200 zł co cztery miesiące na buty. Raz w roku konieczny był wydatek na podręczniki szkolne dla każdego z powodów, co kosztowało od 500 do 600 zł. K. Ś. uczęszczała na zajęcia taneczne, z czym wiązała się opłata miesięczna w wysokości 25 zł. Koszty te pokrywała A. Ś. (2). Małoletni powodowie byli ogólnie zdrowi i chorowały jedynie sporadycznie.

Pozwany oprócz pokrywania wydatków związanych z opłacaniem mieszkania i mediów spłacał pożyczkę zaciągniętą na wykupienie mieszkania. Miesięczna rata pożyczki wynosiła 731 zł. Spłacał jeszcze jedną pożyczkę w ratach po 425 zł miesięcznie. Została ona zaciągnięta w kwocie 12000 zł przez pozwanego dla teściów. Rodzice matki powodów spłacali początkowo tę pożyczkę, jednak kiedy relacje pomiędzy rodzicami powodów popsuły się, rodzice A. Ś. (2) zaprzestali spłacania pożyczki. Ponadto okazjonalnie pozwany kupował dzieciom buty i odzież. Robił także czasami zakupy spożywcze. W. Ś. użytkował samochód osobowy, którym przeważnie dojeżdżał do pracy. Koszt rocznego ubezpieczenia pojazdu wynosił 500 zł.

Dowód:- przesłuchanie A. Ś. (2) w charakterze przedstawicielki ustawowej małoletnich powodów – k. 89 akt sprawy Sądu Rejonowego Szczecin-Centrum w Szczecinie, sygn. akt VIII RC 252/11

- przesłuchanie W. Ś. w charakterze pozwanego – k. 90 akt sprawy Sądu Rejonowego Szczecin-Centrum w Szczecinie, sygn. akt VIII RC 252/11

Podczas orzekania w sprawie o rozwód W. Ś. liczył 37 i w dalszym ciągu był żołnierzem zawodowym. Jego dochód w tamtym okresie wynosił co najmniej 3200 zł miesięcznie. Pozwany spłacał ratę kredytu zaciągniętego na zakup mieszkania w wysokości 755 zł, za czynsz płacił 380 zł miesięcznie, za gaz około 60 zł miesięcznie; podobnie za energię elektryczną i internet. Opłacał ponadto telewizje w kwocie po 65 zł miesięcznie. Na zakup paliwa do samochodu wydatkował 250 zł w skali miesiąca. Na ubezpieczenie samochodu marki V. (...) wydatkował 1812 zł. Ponadto okazjonalnie kupował córce ubrania i opłacał jej telefon. W. Ś. oczekiwał na operację kręgosłupa.

Małoletni powodowie w tamtym czasie mieszkali z matką i jej partnerem w wynajętym mieszkaniu. A. Ś. (2) nadal pracowała w Zakładzie (...) i otrzymywała wynagrodzenie w wysokości około 1100 zł miesięcznie. Czynsz za wynajem mieszkania wynosił 1450 zł, oplata za gaz 120 zł co dwa miesiące, a za energie elektryczną – 125 zł miesięcznie. Ponadto A. Ś. (2) spłacała pożyczkę, której miesięczna rata wynosiła 230 zł miesięcznie.

Dowód: - dokumenty w aktach sprawy SO w Szczecinie (...)

Obecnie pozwany liczy 39 lat, nadal służy w wojsku i uzyskuje z tytułu wynagrodzenia za pracę kwotę 4.272,00 zł brutto w skali miesiąca wraz z dodatkami, premiami i uposażeniami, które w 2016 r. wyniosły łącznie 13.878,46 złotych netto.

Z podsumowania dochodów netto pozwanego oraz dodatków pieniężnych jakie otrzymał na przestrzeni roku 2016, wynika, że średni dochód netto miesięcznie pozwanego wynosił 4597 zł. Mieszka sam w zakupionym przez siebie mieszkaniu o powierzchni 42 metry kwadratowe, na zakup którego zaciągnął kredyt w wysokości 142.000,00 zł. Należności spłaca w miesięcznych ratach wynoszących 700-750 zł. Pozwany posiadał 95 000 zł, które uzyskał z tytułu sprzedaży mieszkania uprzednio zajmowanego wraz z matką powodów. Mieszkanie, które aktualnie zajmuje nabył za kwotę 170 000 zł. Czynsz i fundusz remontowy pozwany opłaca w kwocie 360 zł miesięcznie. Za energię elektryczną płaci około 100 zł co dwa miesiące, a za gaz około 30-40 zł miesięcznie. Za internet pozwany płaci 60 zł, za telewizje 50 zł i telefon - 60 zł miesięcznie. Na żywność dla siebie pozwany przeznacza około 300 zł miesięcznie. Od czasu ostatniej rozprawy rozwodowej pozwany nie utrzymuje z dziećmi kontaktów. Jest przekonany, że matka nastawia je negatywnie przeciwko niemu. Sam nie występował do Sądu o ustalenie kontaktów z dziećmi. Pozwany nadal posiada samochód marki V. (...), który zakupił w roku 2000 za pieniądze pochodzące z tytułu podziału majątku. W. Ś. w 2015 r. przeszedł operację kręgosłupa w związku z czym 8 lutego 2017 r. złożył wypowiedzenie stosunku służbowego zawodowej służby wojskowej z terminem zwolnienia od dnia 31 sierpnia 2017 r.

Dowód:- przesłuchanie W. Ś. w charakterze pozwanego z dnia 20 stycznia 2017 r. k. 58-59,

- karta przychodów pozwanego za rok 2016 k. 66,

Powodowie nadal zamieszkują z matką i jej konkubentem. Powodowie kontynuują naukę, A. Ś. (1) uzyskał pełnoletność. K. Ś. ma obecnie 15 lat i również się uczy. Matka powodów, osiąga dochód miesięczny w wysokości 1460 zł netto. Corocznie w grudniu otrzymuje również zapomogę w kwocie 800 zł. Jej konkubent, będący z zawodu cukiernikiem i otrzymuje wynagrodzenie w wysokości około 2000 zł w skali miesiąca. Mężczyzna nie posiada zobowiązań alimentacyjnych. A. Ś. (2) z konkubentem są wspólnie najemcami mieszkania w ramach TBS. Czynsz w tym mieszkaniu wynosi 950 zł w skali miesiąca. Gazu w przedmiotowym mieszkaniu nie ma, a oplata za energię elektryczną wynosi 150 zł miesięcznie. Opłata za internet i telewizję wynosi około 100 zł, a za wodę i odprowadzanie ścieków 150 zł miesięcznie.

Powód jest uczniem trzeciej klasy szkoły zawodowej. Uczy się zawodu mechatronika. Zamierza kontynuować naukę w liceum. Małoletnia powódka jest uczennicą drugiej klasy gimnazjum. Dzieci nadal są ogólnie zdrowe. A. korzysta z miesięcznego biletu na przejazdy komunikacją miejską. Koszt biletu wynosi 50 zł miesięcznie. Koszt wyżywienia każdego z powodów wynosi około 400 zł miesięcznie. Każde z powodów otrzymuje kieszonkowe w kwotach 120-150 zł miesięcznie. Wydatki na odzież dla każdego z nich wynoszą od 80 zł do 150 zł w skali miesiąca. A. Ś. (2) opłaca dzieciom telefony, co kosztuje ją 120 zł miesięcznie. Powodowie są leczeni stomatologicznie, a K. ponadto ortodontycznie. Dnia 12 kwietnia 2017 r. małoletnia ma mieć założony aparat ortodontyczny. Ma on kosztować 1700 zł. Po trzech miesiącach ma być kupiony także drugi aparat na drugi łuk zębowy. Leczenie ortodontyczne małoletniej powódki zostało poprzedzone leczeniem stomatologicznym, którego koszt wyniósł 200 zł. Środki na leczenie ortodontyczne córki matka jej odkłada z pieniędzy, które uzyskuje w ramach programu 500 plus. Pozwany nie dokłada się do kosztów leczenia stomatologicznego i ortodontycznego córki.

Dowód:- przesłuchanie A. Ś. (2) w charakterze przedstawicielki ustawowej małoletnich powodów z dnia 24 marca 2017 r. k. 74-76,

- lista płac A. Ś. (2) za rok 2016.

Ustalony powyżej stan faktyczny oparty został na całokształcie materiału dowodowego zgromadzonego a aktach niniejszej sprawy oraz w aktach sprawy Sądu Okręgowego w Szczecinie X RC 1148/11 i aktach sprawy Sądu Rejonowego Szczecin-Centrum w Szczecinie VIII RC 252/1., albowiem strony nie kwestionowały zarówno autentyczności, jak i treści tychże dokumentów i jednocześnie Sąd nie powziął wątpliwości, co do wiarygodności przedmiotowych dokumentów.

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo zostało oparte o art. 138 ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz. U. t.j. Dz. U. z 2012 r., poz. 788 ze zm. – cyt. dalej jako k.r.o.) i okazało się uzasadnione.

Zgodnie z treścią przywołanego przepisu w razie zmiany stosunków można żądać zmiany orzeczenia lub umowy dotyczącej obowiązku alimentacyjnego. Poprzez zmianę stosunków o których mowa w ww. przepisie, należy rozumieć każdą zmianę w sferze osobistej i majątkowej, zarówno uprawnionego, jak i zobowiązanego, która wpływa na zakres usprawiedliwionych potrzeb dziecka, jak i możliwości zarobkowe rodzica, a w konsekwencji także na wysokość świadczenia alimentacyjnego.

Zakres świadczeń alimentacyjnych rodzica względem dziecka wyznacza przepis art. 135 § 1 k.r.o., w myśl którego zależy on od usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego oraz od zarobkowych i majątkowych możliwości zobowiązanego. Zakres usprawiedliwionych potrzeb dziecka określa art. 96 k.r.o., zgodnie z którym rodzicie obowiązani są troszczyć się o fizyczny i duchowy rozwój dziecka i przygotować je należycie do pracy dla dobra społeczeństwa, odpowiednio do jego uzdolnień. Nie budzi wątpliwości, że każde dziecko musi mieć zapewnione podstawowe warunki egzystencji w postaci mieszkania, wyżywienia zapewniającego jego prawidłowy rozwój fizyczny, stosowną do wieku odzież, środki na ochronę zdrowia itp.

Oceny możliwości zarobkowych zobowiązanego dokonuje się nie w oparciu o pracę rzeczywiście świadczoną, lecz w oparciu o rzeczywiste możliwości jej świadczenia, w tym także potencjalną możliwość jej podjęcia. W konsekwencji, przy ustalaniu możliwości zarobkowych zobowiązanego pod uwagę należy brać nie tylko wynagrodzenie rzeczywiście osiągane, lecz także środki, które uzyskiwałby przy pełnym wykorzystaniu swoich sił. Ustalenia, czy zobowiązany wykorzystuje w pełni swoje możliwości zarobkowe należy dokonywać w oparciu o całokształt okoliczności istniejących po jego stronie, w tym także stanu zdrowia.

Przy uwzględnieniu powyższego, w pierwszym względzie należało ocenić, czy od ostatniego orzeczenia w przedmiocie alimentów, nastąpiła przewidziana art. 138 k.r.o. zmiana stosunków. Ocena taka winna była być dokonana przy uwzględnieniu wszystkich okoliczności wpływających na zakres obowiązku alimentacyjnego, a zatem istniejących po stronie zarówno zobowiązanego, jak i uprawnionych.

Przenosząc powyższe na grunt niniejszej sprawy należy wskazać, że od czasu ustalenia alimentów od pozwanego na rzecz powodów upłynął de facto okres ponad pięciu lat, bowiem Sąd Okręgowy w Szczecinie rozpoznając sprawę o rozwód rodziców powodów, nie znalazł podstaw do podwyższenia alimentów, jakie zasądził uprzednio Sąd Rejonowy w wyroku częściowym. Utrzymując wysokość alimentów na rzecz powodów na dotychczasowym poziomie, Sąd Okręgowy przyjął średni miesięczny koszt utrzymania każdego z powodów na kwotę około 1000 zł miesięcznie. Od czasu wydania wyroku przez Sąd Okręgowy upłynął okres półtora roku. Przez okres jaki upłynął od tamtej pory zwiększyły się usprawiedliwione potrzeby powodów, ale także w istotny sposób wzrosły dochody pozwanego.

Na etapie orzekania przez Sąd w sprawie rozwodowej dochód pozwanego wynosił netto średnio w granicach 3200 zł; do tego dochodziły też premie i dodatki służbowe. Obecnie średni dochód miesięczny pozwanego (łącznie z dodatkami) wynosi ponad 4500 zł w skali miesiąca. Poza powodami powód nie posiada na utrzymaniu innych osób. Z dziećmi nie utrzymuje kontaktów i nie zabiega o nie. Zakres wydatków koniecznych pozwanego na pokrycie jego zobowiązań z tytułu zamieszkania, utrzymania samochodu, spłaty rat za mieszkanie, wydatków na utrzymanie siebie, po stronie W. Ś. nie uległ istotnej zmianie w porównaniu z okresem, kiedy zapadł wyrok przed Sądem Okręgowym w Szczecinie w sprawie o rozwód.

Biorąc pod uwagę wiek powodów, fakt pobierania przez nich nauki, wydatki na przejazdy, ochronę zdrowia, zaspokojenie potrzeb kulturalnych, zakup obuwia, odzieży, środków czystości, zaspokojenie potrzeb mieszkaniowych i telefony, w ocenie Sądu należało przyjąć, że średni miesięczny koszt utrzymania każdego z nich wynosi co najmniej 1100 zł miesięcznie, a zatem od czasu sprawy rozwodowej wzrósł o około 100 zł. Sam miesięczny koszt czynszu mieszkaniowego, opłaty za prąd, telewizję i internet, wodę i odprowadzanie ścieków w mieszkaniu matki powodów i jej konkubenta, w przeliczeniu na jednego członka rodziny wynosi łącznie 337 zł. Na wyżywienie każdego z powodów, w oparciu o zasady doświadczenia życiowego, Sąd przyjął 400 zł w skali miesiąca. Pozwany deklaruje, ze na wyżywienie dla siebie przeznacza po 300 zł miesięcznie. Powodowie potrzebują więcej jedzenia i bardziej wartościowego, albowiem są w okresie wzrostu i intensywnego rozwoju. Na opłaty telefonów powodów matka ich wydatkuje po 120 zł miesięcznie łącznie. Zatem na wyżywienie, opłaty mieszkaniowe i opłatę telefonów łącznie wydatkowana jest kwota 797 zł miesięcznie. Do tego dochodzi konieczność zakupu odzieży, obuwia (100-150 zł średnio miesięcznie na każdego z powodów) i środków czystości (50 zł na każdego z powodów, wydatki na zaspokojenie kosztów przejazdów, potrzeb kulturalnych i ochronę zdrowia.

Mając na uwadze podane okoliczności i treść wskazanych przepisów Sąd uznał, że żądanie podwyższenia alimentów od pozwanego na rzecz każdego z powodów do kwot po 500 zł miesięcznie, jest w pełni uzasadnione.

Pozwany wskazywał, że złożył wniosek o zwolnienie ze służby wojskowej z uwagi na stan zdrowia. Okoliczność ta, jakkolwiek niewątpliwie istotna dla W. Ś., nie miała znaczenia w chwili orzekania w niniejszej sprawie, albowiem zgodnie z treścią art. 316 k.p.c. Sąd obowiązany był orzekać na podstawie dowodów zgromadzonych w sprawie, uwzględniając stan rzeczy w chwili zamknięcia rozprawy. Alimenty zostały podwyższone od dnia 1 grudnia 2016 r. to jest od dnia, w którym pozwany otrzymał odpis pozwu i miał możliwość zapoznania się z treścią żądania.

Kosztami procesu w całości obciążony został pozwany, jako że powodowie byli ustawowo zwolnieni od kosztów procesu (por. art. 96 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 28 lipca 2005 roku o kosztach sądowych w sprawach cywilnych, tekst jednolity: Dz. U. z 2016 roku, poz. 623 ze zm.), zaś powództwo uwzględniono w całości. zastosowanie znalazł art. 113 ust. 1 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych w zw. z art. 98 § 1 kpc.

Stosownie do treści art. 333 § 1 pkt 1 k.p.c., sąd z urzędu nada wyrokowi przy jego wydaniu rygor natychmiastowej wykonalności, jeżeli zasądza alimenty – co do rat płatnych po dniu wniesienia powództwa, a co do rat płatnych przed wniesieniem powództwa za okres nie dłuższy niż za trzy miesiące, z tych też względów, orzeczono jak w punkcie 3 sentencji wyroku.