Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 19 maja 2017 r.

Sąd Okręgowy w Siedlcach IV Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 8 maja 2017 r. w S.

odwołania Urzędu Miasta S.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S.

z dnia 25 listopada 2015 r. Nr (...) znak: (...)

w sprawie Urzędu Miasta S.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S.

o ustalenie podlegania ubezpieczeniom społecznym

zmienia zaskarżoną decyzję w ten sposób, że stwierdza brak podstaw do ustalenia, że M. O. jako osoba wykonująca pracę na podstawie umowy zlecenia u płatnika Urzędu Miasta S. podlegał obowiązkowym ubezpieczeniom: emerytalnemu, rentowym, wypadkowemu w okresie od 20.01.2011 r. do 26.01.2011 r., od 01.03.2011 r. do 31.12.2011 r. i ustalenia podstawy wymiaru składek za wymienione okresy wobec śmierci M. O..

Sygn. akt IV U 936/16

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 25 listopada 2015 r. nr (...) Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S. działając na podstawie art. 83 ust. 1 pkt 1, pkt 3, art. 68 ust. 1 pkt 1 lit.a, art. 6 ust. 4, art. 18 ust. 3 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2015 r. poz. 121 ze zm.).stwierdził, że M. O. jako osoba wykonująca pracę na podstawie umowy zlecenia u płatnika- Urząd Miasta S. podlega obowiązkowo ubezpieczeniom: emerytalnemu, rentowym, wypadkowemu w okresie od 20.01.2011 r. do 26.01.2011 r., od 01.03.2011 r. do 31.12.2011 r. oraz ustalił podstawę wymiaru składek za wymienione okresy.

Odwołanie od powyższej decyzji wniósł Urząd Miasta S. wnosząc o jej zmianę i ustalenie, że M. O. nie podlegał we wskazanych w decyzji okresach obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym z tytułu zawarcia umów zlecenia z płatnikiem składek. Płatnik składek wskazał, że nie miał obowiązku uiszczać składek za wymienionego z tytułu zawarcia umów zlecenia, gdyż M. O. był przedsiębiorcą, prowadził kancelarię i podlegał ubezpieczeniom społecznym z tego tytułu (odwołanie k. 1-4).

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie podtrzymując argumentacje zawartą w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji.

Sąd Okręgowy ustalił i zważył co następuje:

M. O. wykonywał zawód radcy prawnego. W dniu 20 stycznia 2011 r. zawarł on z płatnikiem składek- Urzędem Miasta S. umowę zlecenie dotyczącą wykonania trzech opinii prawnych z zakresu prawa pracy. Umowa zlecenia została zawarta do 26 stycznia 2011 r. W dniu 1 marca 2011 r. te same podmioty zawarły umowę zlecenie dotyczącą obsługi prawnej na okres od 01 marca 2011 r. do 31.12.2011 r.

Pismem z dnia 29 września 2015 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych powiadomił M. O. i Urząd Miasta S. o wszczęciu postępowania w sprawie ustalenia podlegania oraz wymierzenia składek na obowiązkowe ubezpieczenia społeczne M. O. tylko z tytułu zawartej umowy zlecenia z dnia 01.03.2011 r. za okres od 01.03.2011 r. do 31.12.2011 r. Powyższe zawiadomienie zostało doręczone M. O. dnia 01.10.2015 r. Dnia 3 listopada 2015 r. M. O. zmarł i decyzją z dnia 24.11.2015 r. nr (...) organ rentowy umorzył postępowanie prowadzone w sprawie ustalenia podlegania ubezpieczeniom społecznym przez wymienionego w części dotyczącej ubezpieczonego M. O., natomiast wobec Urzędu Miasta S. wydał dnia 25 listopada 2015 r. zaskarżoną decyzję, ustalając, że nie żyjący już M. O. podlega obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym z tytułu zawartych umów zlecenia u płatnika składek Urzędu Miasta S. w okresach od 20.01.2011 r. do 26.01.2011 r. i od 01.03.2011 r. do 31.12.2011 r. i ustalił podstawy wymiaru składek za te okresy.

Celem ubezpieczeń społecznych jest zapewnienie bezpieczeństwa socjalnego osobom, które z powodu zajścia określonych przez prawo zdarzeń losowych (np. choroba, kalectwo, ciąża, starość) nie mogą utrzymać się z własnej pracy. Wypłaty świadczeń z tych ubezpieczeń mogą mieć charakter krótkoterminowy, długoterminowy lub dożywotni. Ubezpieczenia społeczne to rozwiązania prawne, mające na celu zapewnienie środków utrzymania ubezpieczonym i ich rodzinom w przypadkach czasowej lub trwałej niezdolności do pracy, niemożności zarobkowania lub też ograniczenia tej zdolności. Prawo o ustalenie istnienia obowiązku ubezpieczenia społecznego ma zatem charakter osobisty, ściśle związany z osobą której dotyczy. Powyższe powoduje, że po śmierci M. O. w dniu 3 listopada 2015 r. tj. jeszcze przed zakończeniem postępowania przez organem rentowym nie powinno się już toczyć i postępowanie w przedmiocie ustalenia podlegania ubezpieczeniom społecznym przez wymienionego powinno zostać umorzone, nie tylko wobec M. O. jak to uczynił organ rentowy w decyzji z dnia 24.11.2015 r. nr (...), ale w całości, gdyż brak jest podstaw do prowadzenia postępowania w tym przedmiocie tylko z udziałem płatnika składek.

Sąd Apelacyjny w Szczecinie w wyroku z dnia 23 października 2007 r. III AUa 740/2007 stwierdził, że „osobisty charakter prawa o ustalenie istnienia obowiązku ubezpieczenia społecznego sprawia, że prawo to nie należy do spadku, jako ściśle związane z osobą zmarłego (art. 922 § 2 k.c.). Po śmierci powoda sprawa nie może już się toczyć z udziałem następców prawnych zmarłego i winna być umorzona na podstawie art. 355 § 1 k.p.c.” Niniejsza sprawa o ustalenie istnienia obowiązku ubezpieczenia społecznego M. O. oczywiście dotyczy praw i obowiązków wymienionego o charakterze ściśle osobistym i związanych wyłącznie z osobą ubezpieczonego, które wraz z jego śmiercią wygasły. Zmarła osoba nie może być bowiem podmiotem stosunku ubezpieczeniowego. Sąd Okręgowy podziela przywołany przez organ rentowy pogląd Sądu Apelacyjnego w Szczecinie wyrażony w wyroku z dnia 23 października 2007 r. III AUa 740/2007. Uprawnionym jest, zdaniem Sądu Okręgowego, odpowiednie zastosowanie tego poglądu, do niniejszego postępowania i stwierdzenie, iż skoro M. O. zmarł na etapie postępowania przed organem rentowym, to brak było podstaw do ustalenia bez jego udziału, że M. O. jako osoba wykonująca pracę na podstawie umowy zlecenia u płatnika Urzędu Miasta S. podlegał obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym w okresach wskazanych w zaskarżonej decyzji. W istocie bowiem, skoro z chwilą śmierci ustaje stosunek ubezpieczenia społecznego, to postępowanie w części dotyczącej ubezpieczonego po jego śmierci staje się bezprzedmiotowe. W tym przypadku również stwierdzić należy, iż skoro M. O. za swego życia nie został objęty stosunkiem ubezpieczenia, to tym bardziej nie można przyjąć, by po śmierci objęcie go takim stosunkiem było możliwe. Trudno jest również ustalić cel jakiemu miałoby służyć kontunuowanie tego postępowania, gdyż zmarły M. O. już z żadnych świadczeń nie skorzysta. Dlatego też nie było celowym kontynuowanie tegoż postępowania. Brak podstaw do ustalenia podlegania przez M. O. obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym powoduje, że nieuprawnionym było ustalanie przez organ rentowy podstawy wymiaru składek za okresy od 20.01.2011 r. do 26.01.2011 r. oraz od 01.03.2011 r. do 31.12.2011 r. Na marginesie należy również wskazać, że organ rentowy wszczął postępowanie w przedmiocie ustalenia podlegania ubezpieczeniom społecznym M. O. w okresie od 01.03.2011 r. do 31.12.2011 r., a decyzją z dnia 25.11.2015 r. objął również okres od 20.01.2011 r. do 26.01.2011 r. W tych okolicznościach Sąd odstąpił od oceny zebranego w sprawie materiału dowodowego i ustaleń dotyczących tego, z jakiego tytułu M. O. w okresach wskazanych w zaskarżonej decyzji podlegał obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym.

Mając na uwadze powyższe, Sąd, na podstawie art. 477 ¹⁴ § 2 kpc orzekł jak w sentencji wyroku.