Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 24 października 2013 r.

Sąd Okręgowy w Elblągu VI Wydział Karny Odwoławczy w składzie:

przy udziale Prokuratora Prokuratury Okręgowej Ryszarda Maziuka

po rozpoznaniu w dniu 24 października 2013r.,

sprawy D. T.

oskarżonego z art. 177 § 1 kk

na skutek apelacji wniesionej przez obrońcę oskarżonego

od wyroku Sądu Rejonowego w Iławie

z dnia 12 kwietnia 2013 r., sygn. akt II K 1126/12

I.  zmienia zaskarżony wyrok w ten sposób, że orzeczony w pkt. III wyroku, wobec oskarżonego D. T., środek karny w postaci zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych obniża do 2 (dwóch) lat;

II.  w pozostałej części zaskarżony wyrok utrzymuje w mocy;

III.  zwalnia oskarżonego w całości od zapłaty na rzecz Skarbu Państwa kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze.

Sygn. akt VI Ka 374/13

UZASADNIENIE

D. T. został oskarżony o to ,że w dniu 23 kwietnia 2012 r. na skrzyżowaniu ulic (...) w I. , nieumyślnie naruszył zasady bezpieczeństwa w ruchu lądowym w ten sposób ,że kierując ulicą (...) samochodem osobowym R. (...) nr rej. (...) A nie zachował należytej ostrożności w obecności skrzyżowania i przejścia dla pieszych, i poruszając się z prędkością znacznie wyższą od administracyjnie dopuszczalnej oraz poruszając się blisko osi jezdni ,miał możliwość wyminięcia się bez zmiany kierunku ruchu z jadącym z przeciwnego kierunku samochodem osobowym m-ki F. (...) nr rej. (...) prowadzonym przez A. Ł. , doprowadził do zderzenia się pojazdów, w następstwie czego pasażer samochodu m-ki R. (...) M. T. doznał obrażeń w postaci złamania poprzecznego trzonu kości udowej lewej, złamania przedniej ściany zatoki szczękowej lewej i rany tłuczonej wargi dolnej , naruszających prawidłowe funkcje organizmu na okres przekraczający dni 7 , tj. o przestępstwo z art. 177§1 kk.

Wyrokiem Sądu Rejonowego w Iławie z dnia 12 kwietnia 2013 r., w sprawie sygn. akt IIK 1126/12 oskarżony D. T. został uznany za winnego popełnienia zarzucanego mu czynu z art. 177§1 kk i za to na mocy art. 177§1 kk został skazany na karę 10 miesięcy pozbawienia wolności.

Na podstawie art. 69§1 i §2 kk , art. 70§2 kk wykonanie orzeczonej wobec oskarżonego kary pozbawienia wolności warunkowo zawieszono na okres 4 lat tytułem próby.

Na podstawie art.42§1 kk w zw. z art.43§1i§3 kk orzeczono wobec oskarżonego środek karny w postaci zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych na okres 3 lat oraz zobowiązano oskarżonego do zwrotu prawa jazdy.

Na podstawie art.73§2 kk oddano oskarżonego w okresie próby pod dozór kuratora.

Wyrok zawiera także rozstrzygnięcie w przedmiocie kosztów sądowych którymi obciążono oskarżonego.

Apelację od powyższego wyroku wniósł obrońca oskarżonego D. T. zaskarżając wyrok w całości na korzyść oskarżonego.

Skarżący wyrokowi temu zarzucił :

1. naruszenie przepisów postępowania , tj.

- art. 5§2 kpk poprzez jego niezastosowanie i rozstrzygnięcie wszelkich wątpliwości w sprawie na niekorzyść oskarżonego ;

- art. 201 kpk poprzez jego niezastosowanie i niedopuszczenie dowodu z opinii innego biegłego z zakresu rekonstrukcji wypadków drogowych , mimo wykazania sprzeczności w sporządzonej przez biegłego M. A. opinii;

- art.201 kpk w zw. z art. 7 kpk poprzez oparcie orzeczenia na wewnętrznie sprzecznej i niepełnej opinii biegłego , co stanowi o dowolnej ocenie dowodów;

- art.297§1 pkt 1 i 4 kpk i w zw. z art. 4 kpk poprzez nieprawidłową ocenę materiału dowodowego , a w konsekwencji dokonanie błędnych ustaleń faktycznych stanowiących podstawę orzeczenia;

- art. 410 kpk w zw. z art. 7 kpk poprzez oparcie orzeczenia na wybranych okolicznościach ujawnionych na rozprawie oraz całkowicie dowolne przyznawanie waloru wiarygodności dowodom na poparcie oskarżenia,

2. błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia , polegający na nieprawidłowym przyjęciu, iż:

- oskarżony miał możliwość wyminięcia się z pojazdem marki F. (...) bez zmiany kierunku jazdy,

- oskarżony naruszył zasady bezpieczeństwa w ruchu lądowym , poprzez znaczne przekroczenie prędkości,

- oskarżony miał możliwość uniknięcia wypadku,

- oskarżony spowodował wypadek swoim działaniem,

- oskarżony poruszał się z prędkością 87 km/h, a kierujący pojazdem F. (...) stał w miejscu,

- oskarżony miał możliwość uniknięcia zderzenia się z pojazdem F. jadącym z przeciwnego kierunku, a jednocześnie ustaleniu ,iż pojazd ten się nie poruszał ,

co w konsekwencji doprowadziło do błędnego przyjęcia ,iż oskarżony popełnił czyn zabroniony stypizowany w art. 177§1 kk.

Podnosząc niniejsze zarzuty obrońca oskarżonego D. T. wniósł

o uniewinnienie oskarżonego od popełnienia zarzucanego mu czynu ewentualnie o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania.

Sąd Okręgowy zważył co następuje:

Apelacja obrońcy oskarżonego D. T. skierowana przeciwko winie jako bezzasadna nie zasługiwała na uwzględnienie. Należało wyłącznie zmienić rozstrzygnięcie o środku karnym zawartym w punkcie III zaskarżonego wyroku.

W odniesieniu do apelacji skierowanej przeciwko uznaniu oskarżonego D. T. za winnego popełnienia czynu z art. 177§1 kk stwierdzić należy ,iż wybiórczo przytoczone w apelacji argumenty dla poparcia prezentowanego stanowiska , mające uzasadnić obrazę przepisów postępowania , a w konsekwencji również i wadliwość poczynionych przez Sąd Rejonowy ustaleń stanu faktycznego były całkowicie nietrafne i dlatego też nie mogły zostać uwzględnione w świetle całokształtu zgromadzonego materiału dowodowego.

Podkreślić należy ,że Sąd Rejonowy przeprowadził postępowanie dowodowe w sposób prawidłowy i wyczerpujący , mając na uwadze wynikający z art.2§2 kpk i art. 4 kpk obowiązek oparcia rozstrzygnięcia na prawdziwych ustaleniach faktycznych oraz badania i uwzględniania okoliczności przemawiających zarówno na korzyść jak i na niekorzyść oskarżonego. Sąd I instancji ocenił wnikliwie zgromadzony materiał dowodowy , omawiając szczegółowo wszystkie dowody , nie wykraczając poza ramy swobodnej oceny dowodów , kierując się przy tym prawidłowo zasadami logicznego rozumowania i doświadczenia życiowego. W oparciu o tę ocenę Sąd poczynił prawidłowe ustalenia faktyczne i wykazał w niewątpliwy sposób ,że oskarżony D. T. dopuścił się zarzucanego mu aktem oskarżenia czynu.

Powyższe uwagi pozwalają stwierdzić ,że stanowisko Sądu Rejonowego wyrażone w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku pozostaje pod ochroną prawa procesowego.

Stwierdzenia tego nie jest w stanie podważyć argumentacja przedstawiona w uzasadnieniu apelacji na poparcie podniesionych zarzutów. Dla wykazania bowiem, że Sąd I instancji dokonał błędu w ustaleniach faktycznych konieczna jest zgodna z zasadami wiedzy, logicznego rozumowania i doświadczenia życiowego argumentacja pozwalająca na stwierdzenie ,że poczyniona przez Sąd ocena materiału dowodowego powinna być odmienna . Tego obrońca oskarżonego w wywiedzionej apelacji nie wykazał.

W uzasadnieniu wyroku Sąd pierwszej instancji wskazał jakie fakty uznał za ustalone, na czym oparł poszczególne ustalenia i dlaczego nie uznał dowodów przeciwnych , a następnie wskazał prawidłowe wnioski jakie wyprowadził z dokonanych ustaleń faktycznych w zakresie winy oskarżonego, przyjętej kwalifikacji prawnej oraz wymierzonej kary pozbawienia wolności o charakterze probacyjnym.

Odnosząc się do podniesionych w apelacji zarzutów należy stwierdzić ,że nie prowadzą one w żadnej mierze do odmiennej oceny zgromadzonego materiału dowodowego . Przedstawione przez skarżącego w uzasadnieniu apelacji zarzuty stanowią wyłącznie polemikę z prawidłowo poczynionymi i dokładnie uzasadnionymi przez Sąd Rejonowy ustaleniami faktycznymi oraz wyciągniętymi na ich podstawie właściwymi wnioskami . Nie mogą odnieść skutku zarzuty sprowadzające się właściwie do polemiki z ustaleniami zaskarżonego orzeczenia, bądź prezentowania odmiennych poglądów na wiarygodność dowodów , czy fakty z nich wynikające.

Omawiając przedmiotową sprawę należy mieć na względzie , że Sąd odwoławczy akceptuje ustalenia dokonane przez Sąd Rejonowy w zakresie przypisania oskarżonemu popełnienia zarzucanego mu czynu i podziela argumenty przedstawione obszernie przez Sąd I instancji w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku. Dlatego też Sąd odwoławczy stanął na stanowisko ,że powtarzanie , czy rozszerzanie tej argumentacji wobec jej trafności jest nieuzasadnione.

W ocenie Sądu Okręgowego wina oskarżonego została wykazana w sposób jednoznaczny i niewątpliwy w oparciu o wszechstronną analizę całokształtu materiału dowodowego. Istotne znaczenie miały tu w zasadzie zeznania świadków M. K. ,M. J. (1) , a nadto częściowe zeznania A. Ł. oraz protokół oględzin miejsca zdarzenia , szkic sytuacyjny, materiał poglądowy, protokoły oględzin pojazdów , a nade wszystko opinia biegłego z dziedziny techniki samochodowej i ruchu drogowego M. A. pozytywnie zweryfikowane w oparciu o całokształt materiału dowodowego, a zwłaszcza zasady logicznego rozumowania i doświadczenia życiowego.

Sąd Rejonowy czyniąc ustalenia w zakresie przebiegu zdarzenia będącego przedmiotem osądu oparł się , co wskazano powyżej ,także na zeznaniach świadka A. Ł. , który był uczestnikiem zdarzenia ,a który w odrębnym postępowaniu sądowym wyrokiem Sądu Rejonowego w Iławie , sygn. akt akt IIK 1118/12 został uznany winnym zaistniałego w dniu 23 kwietnia 2012 r. w I. na skrzyżowaniu ulic (...) wypadku drogowego.

Analiza wyżej wskazanego dowodu osobowego przeprowadzona przez Sąd I instancji wskazuje ,iż za wiarygodne należało uznać zeznania świadka A. Ł. w części , a mianowicie w której stwierdził on, iż dojeżdżając do skrzyżowania ulic (...) z zamiarem skrętu w ulicę (...) bacznie obserwował sytuację na drodze , a po dojechaniu do skrzyżowania zatrzymał kierowany pojazd F. (...) o nr rej. (...). Za zgodne z prawdą należało też uznać , co uczynił Sąd orzekający w I instancji, zeznania A. Ł. także w części , gdzie podał on ,że nadjeżdżający z przeciwka pojazd kierowany przez oskarżonego D. T. poruszał się z nadmierną prędkością.

Za zasadnością powyższej oceny przemawiał fakt ,iż zeznania w powyżej wymienionych częściach znalazły potwierdzenie w innych zebranych dowodach osobowych jak i pozaosobowych. O poruszaniu się oskarżonego z nadmierną prędkością znacznie przekraczającą dopuszczalną prędkość administracyjną stanowiły bowiem także zeznania całkowicie bezstronnych osób będących bezpośrednimi obserwatorami zdarzenia , to jest świadków M. K. i M. J. (1).

Natomiast zeznania świadka A. Ł. w których zaprzeczył on ,iż po zatrzymaniu się na skrzyżowaniu kierowany przez niego pojazd przekroczył oś jezdni oraz zeznał ,że kierowany przez oskarżonego pojazd wjechał na pas jezdni na którym on się znajdował ,zasadnie Sąd I instancji uznał za niewiarygodne . Za tak poczynioną oceną przemawiał całokształt zebranego materiału dowodowego, w tym zeznania świadków oraz protokół oględzin miejsca zdarzenia , protokoły oględzin pojazdów, a w szczególności protokół oględzin F. (...) nr rej. (...).

Podkreślić także należy ,iż brak było podstaw do zakwestionowania wiarygodności świadka M. J. (2) , z zeznań którego wynikało ,iż stojąc na skrzyżowaniu ulic (...) z zamiarem skrętu w lewo ,tj. na ulicę (...) usytuowanie jego pojazdu w jakikolwiek sposób uniemożliwiało oskarżonemu podjęcie manewrów mających na celu ominięcie pojazdu A. Ł..

Zaznaczyć należy ,iż występujące w zeznaniach wyżej wymienionych świadków nieścisłości , a w szczególności dotyczy to dowodu w postaci zeznań świadka A. Ł., w ocenie Sądu odwoławczego nie mogą stanowić o pozbawieniu wiarygodności tych dowodów osobowych w całości.

Przyjmując takie stanowisko zasadnym jest odwołanie się do treści postanowienia Sądu Najwyższego z dnia 25 maja 2010 r., III KK 423/09,LEX nr 584766 w którym stwierdzono ,że nie narusza przepisu art. 7 kpk sytuacja gdy sąd odmówił wiary fragmentowi zeznań świadka , a uznał je za wiarygodne w innej części , skoro logicznie uzasadnił, opierając się na całokształcie zebranego w sprawie materiału dowodowego, przyczyny takiej oceny tego dowodu.

W świetle poczynionych ocen wyżej przywołanych dowodów , nie sposób było przychylić się do wersji zdarzenia wynikającej z wyjaśnień oskarżonego D. T.. Zatem za słuszne należało uznać stanowisko Sądu Rejonowego, wyrażone w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku ,iż wyjaśnienia oskarżonego nie zasługują na wiarę i stanowią przyjętą linię obrony.

Istotnym dowodem stanowiącym o popełnieniu przez oskarżonego D. T. zarzucanego mu aktem oskarżenia czynu była opinia biegłego sądowego z dziedziny techniki samochodowej i ruchu drogowego , wydana na piśmie w toku postępowania przygotowawczego , pisemnie uzupełniona w postępowaniu sądowym oraz przedstawiona ustnie na rozprawie sądowej.

Sąd I instancji wydając wyrok uczynił z opinii biegłego z zakresu ruchu drogowego dowód kluczowy ponieważ opinia ta stanowi dowód pełny ,jasny, poprawny merytorycznie oraz wbrew twierdzeniom skarżącego wewnętrznie spójny.

Analiza opinii biegłego z zakresu rekonstrukcji wypadków została szczegółowo przedstawiona i oceniona w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku .

Pomimo tego wskazać należy ,iż biegły sądowy M. A. w opinii wydanej na etapie postępowania przygotowawczego stwierdził ,iż oskarżony D. T. poruszał się z prędkością o 37 km/h wyższą od administracyjnie dopuszczalnej, świadomie przekroczył prędkość i nie reagował na obecność przejścia dla pieszych, skrzyżowania, , jechał nie blisko prawej krawędzi lecz osi jezdni, przy prędkości przekraczającej 87 km/h nie podjął żadnego manewru w celu uniknięcia zderzenia , a miał taką możliwość. W ocenie biegłego sprawcą zaistniałego zdarzenia jest kierowca R. bowiem miał on możliwość uniknięcia zderzenia, natomiast kierowca F. poprzez przekroczenie osi jezdni przyczynił się do jego zaistnienia jednak po zatrzymaniu w odległości 1 m od osi jezdni nie miał możliwości uniknięcia zderzenia. Identycznej treści wnioski zostały przedstawione przez biegłego w pisemnej opinii wydanej podczas postępowania sądowego.

Powyższe wnioski biegły M. A. podtrzymał również na rozprawie sądowej.

Nie sposób zatem przychylić się do wywodów skarżącego przedstawionych w uzasadnieniu apelacji o wydaniu przez biegłego z zakresu techniki samochodowej i ruchu drogowego sprzecznych opinii , a nadto opinii nie wyjaśniającej wszystkich istotnych okoliczności.

Zaważywszy na powyższe za uzasadnione należało uznać stanowisko Sądu Rejonowego w kwestii oddalenia na podstawie art. 170§1 pkt 5 kpk w zw. z art. 201 kpk wniosku dowodowego złożonego do protokołu rozprawy przez obrońcę oskarżonego o dopuszczenie dowodu z opinii innego biegłego z zakresu rekonstrukcji wypadków drogowych.

Zatem za nieuzasadniony należało uznać zarzut obrazy art.201 kpk wskutek niedopuszczenia dowodu z opinii innego biegłego w wyżej wskazanym zakresie.

Zaznaczyć należy , że dowód z ponownej opinii biegłego może być dopuszczony jedynie w sytuacjach określonych w art. 196§1 -3 kpk i art.201 kpk. Oznacza to ,że obowiązkiem strony domagającej się powołania innego biegłego jest wykazanie ,iż wcześniejsza opinia jest niepełna lub niejasna albo że zachodzi sprzeczność w samej opinii.

W rozumieniu art.201 kpk opinia biegłego jest niepełna, jeżeli nie udziela odpowiedzi na wszystkie postawione mu pytania , na które zgodnie z zakresem posiadanych wiadomości specjalnych i udostępnionych mu materiałów dowodowych może oraz powinien udzielić odpowiedzi lub jeżeli nie uwzględnia wszystkich istotnych dla rozstrzygnięcia konkretnej kwestii okoliczności albo też nie zawiera uzasadnienia wyrażonych w niej ocen oraz poglądów , a niejasna jeżeli jej sformułowanie nie pozwala na zrozumienie wyrażonych w niej ocen i poglądów, a także sposobu dochodzenia do nich albo jeżeli zawiera wewnętrzne sprzeczności, posługuje się nielogicznymi argumentami. Sprzeczność w samej opinii zachodzi natomiast wówczas gdy w jednej opinii, co do tych samych , istotnych okoliczności , dokonane zostały odmienne ustalenia, odmienne oceny.

Szczegółowa analiza dowodu w postaci opinii wydanych przez biegłego , posiadającego dogłębną w tej materii wiedzę jak i doświadczenie zawodowe , pozwalała na zaaprobowanie bez zastrzeżeń przez Sąd odwoławczy oceny tego dowodu poczynionej przez Sąd Rejonowy.

W uzupełnieniu powyższych rozważań należy dodać , że jeżeli opinia biegłego jest przekonująca i zupełna dla sądu, który swoje stanowisko w tym względzie uzasadnił , to fakt ,iż opinia taka nie jest przekonywająca ( niepełna) dla stron procesowych , nie jest przesłanką dopuszczenia kolejnej opinii w oparciu o przepis art.201 kpk.( postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 13 września 2006 r., sygn. IV KK 139/06 ,OSNwSK 2006/1/1715).

W świetle powyższych rozważań należy stwierdzić ,że wyżej wskazane dowody we wzajemnym powiązaniu , a także w powiązaniu z pozostałym zebranym materiałem dowodowym niekwestionowanym przez skarżącego pozwoliły na odtworzenie w niewątpliwy sposób przebiegu inkryminowanego zdarzenia .

W ocenie Sądu odwoławczego , Sąd Rejonowy nie dopuścił się obrazy przepisów postępowania , ani w konsekwencji błędu w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia ,zaś kontrola odwoławcza uzasadnia stwierdzenie ,że zaskarżony wyrok co do meritum znajduje oparcie w prawidłowo dokonanej ocenie całokształtu materiału dowodowego i brak jest podstaw do zdyskwalifikowania zaskarżonego rozstrzygnięcia w tym zakresie.

Należy wskazać ,iż opis czynu przypisanego oskarżonemu D. T. nie jest precyzyjny albowiem nie ujęto w nim ,iż oskarżony doprowadził do zderzenia się kierowanego przez niego pojazdu z pojazdem , który po przekroczeniu osi jezdni zatrzymał się. Jednakże z rozważań zawartych w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku jednoznacznie wynika ,iż zdarzenie miało właśnie taki przebieg. Zatem ustalenia te stanowiły niejako doprecyzowanie opisu czynu i zgodnie z wyrokiem Sądu Najwyższego z dnia 17 czerwca 2009 r., IV KK 27/09 w takiej sytuacji nie zachodziła konieczność uchylania zaskarżonego orzeczenia i przekazania sprawy do ponownego rozpoznania.

Sąd odwoławczy w pełni aprobuje dokonaną przez Sąd Rejonowy ocenę stopnia społecznej szkodliwości czynu przypisanego oskarżonemu albowiem w odpowiedni sposób uwzględnia wszystkie elementy o których stanowi art.115§2 kk. Sąd I instancji wskazał również czym kierował się wymierzając oskarżonemu karę 10 miesięcy pozbawienia wolności. Nie budzi także zastrzeżeń zastosowanie przez Sąd I instancji środka probacyjnego w postaci warunkowego zawieszenia wykonania orzeczonej kary pozbawienia wolności , ponieważ jest to wystarczające dla osiągnięcia wobec sprawcy wszystkich celów. Obligatoryjne było oddanie oskarżonego w okresie próby pod dozór kuratora.

Natomiast w ocenie Sądu Okręgowego należało uznać ,że orzeczenie wobec oskarżonego D. T. środka karnego w postaci zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych na okres aż 3 lat stanowiło karę rażąco surową.

Orzeczenie środka karanego w postaci zakazu prowadzenia pojazdów nie miało charakteru obligatoryjnego , przy czym zostało orzeczone jak najbardziej zasadnie.

O zasadności orzeczonego wobec oskarżonego zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych stanowiło ustalenie ,że prowadzenie pojazdów przez oskarżonego zagraża bezpieczeństwu w komunikacji. Jednakże z uwagi na fakt ,iż ten środek karny jest głównie środkiem o charakterze prewencyjnym należało uznać ,że orzeczenie zakazu na okres 2 lat będzie wystarczające do skłonienia oskarżonego D. T. w przyszłości do przestrzegania zasad bezpieczeństwa w ruchu.

Mając powyższe na względzie Sąd Okręgowy na mocy art. 437§2 kpk zmienił zaskarżony wyrok w ten sposób ,że orzeczony w punkcie III wyroku, wobec oskarżonego D. T. ,środek karny w postaci zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych obniżył do 2 lat. , a w pozostałej części wyrok jako słuszny utrzymał w mocy.

Sytuacja materialna oskarżonego stanowiła ,że Sąd Okręgowy na mocy art. 634 kpk w zw. z art.624§1 kpk i art.17 ust.1 i 2 ustawy z dnia 23.06.1973 r. o opłatach w sprawach karnych zwolnił go w całości od zapłaty na rzecz Skarbu Państwa kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze.