Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt VIII U 84/17

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 3 marca 2017 r.

Sąd Okręgowy w Gliwicach VIII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący:

SSR del. Anna Capik-Pater

Protokolant:

Anna Krzyszkowska

po rozpoznaniu w dniu 3 marca 2017 r. w Gliwicach

sprawy Z. A.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z.

o wysokość emerytury

na skutek odwołania Z. A.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z.

z dnia 1 grudnia 2016 r. nr (...)

oddala odwołanie.

(-) SSR del. Anna Capik-Pater

Sygn. akt VIII U 84/17

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 1 grudnia 2016r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z. przyznał ubezpieczonej Z. A. prawo do emerytury od dnia 1 grudnia 2016r. tj. od osiągnięcia wieku emerytalnego. Wysokość emerytury została obliczona zgodnie z zasadami art. 26 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych z dnia 17 grudnia 1998r. i wyniosła brutto 1089,20 zł . Wysokość świadczenia netto do wypłaty wyniosła 926,17 zł.

Ubezpieczona odwołała się od powołanej decyzji wnosząc o jej zmianę i zarzucając, że przy obliczaniu kapitału początkowego jako dalsze średnie trwanie życia przyjęto 250,60 miesięcy, natomiast w dwóch innych decyzjach z dnia 20 czerwca 2016r. i 24 października 2016r. przyjęto długość dalszego trwania życia przyjąwszy liczbę 209 miesięcy. Ubezpieczona podniosła ponadto, że nie zaliczono jej pełnych 10 lat przy obliczaniu kapitału początkowego kiedy to w roku 1986 do lutego pracowała, a następnie do lipca 1986r. była na urlopie macierzyńskim . Zarzuciła, że nie zaliczono lat pracy na roli oraz sprawowania opieki nad chorym bratem i siostrą, która miała znaczny stopień niepełnosprawności.

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie podając, że decyzje o przyznaniu prawa od emerytury wydano w oparciu o art. 24 ustawy z dnia 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, który stanowi, że ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948r. przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku emerytalnego, określonego w ust. 1a i 1b wymienionego artykułu. W przypadku ubezpieczonej wiek emerytalny wynosi 61 lat. Organ rentowy wskazał, że podstawę do obliczenia emerytury stanowi kwota składek na ubezpieczenie emerytalne z uwzględnieniem waloryzacji składek zewidencjonowanych na koncie ubezpieczonego do końca miesiąca poprzedzającego miesiąc, od którego przysługuje wypłata emerytury oraz zwaloryzowanego kapitału początkowego określonego w art. 173-175 z zastrzeżeniem ust 1a i 1b oraz 185.

Organ rentowy ustalił decyzją z dnia 24 października 2016r. ubezpieczonej z urzędu wartość kapitału początkowego jako składnika niezbędnego do ustalenia wysokości emerytury . Wartość kapitału początkowego ustala się na dzień 1 stycznia 1999r. Kapitał początkowy stanowi równowartość kwoty obliczonej według zasad określonych w art. 174 w/w ustawy pomnożonej przez wyrażone w miesiącach średnie dalsze trwanie życia wyrażone w miesiącach dla osób w wieku 62 lat, które wynosi 209 miesięcy.

Oddział ustalił w myśl obowiązujących przepisów , że od dnia 1 stycznia 1999r. ubezpieczona udowodniła 13 lat i 23 dni okresów składkowych ( 156 miesięcy) oraz 3 lata 8 miesięcy i 4 dni okresów sprawowania opieki nad dzieckiem ( 44 miesiące) , które zostały zaliczone przy zastosowaniu przelicznika 1,3 za każdy rok ( art. 174 ust 2).

Wartość kapitału początkowego Oddział ustalił na kwotę 78 692, 68 z na dzień 1 stycznia 1999r.

Wysokość emerytury zatem to suma kapitału i składek podzielona przez dalsze średnie trwanie życia co dało w kwotę 1089, 20zł.

Sąd ustalił:

Decyzją z dnia 24 października 2016r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z. przeliczył kapitał początkowy ubezpieczonej Z. A. i ustalił jego wartość na dzień 1 stycznia 1999r. na kwotę 78692,68 zł.

Ustalając wysokość kapitału organ rentowy ustalił :

-podstawę na kwotę 775,75 zł,

-wskaźnik wysokości podstawy wymiaru kapitału początkowego wyniósł 63,54% .

-kwota bazowa przez którą mnożono podstawę wymiaru wynosiła 1220,89 zł .

Uwzględniono okresy składkowe łącznie : 13 lat 0 miesięcy i 23 dni tj. 156 miesięcy,

okresy nieskładkowe – 3 lata 8 miesięcy i 4 dni – sprawowanie opieki nad dzieckiem tj. 44 miesiące .

Współczynnik proporcjonalny do osiągniętego wieku do 31 grudnia 1998r. wynosił 71,13%.

Wysokość kwoty bazowej wyniosła 293,01 zł ,

Średnie dalsze trwanie życia wyrażone w miesiącach dla osób w wieku 62 lat wynosi 209 miesięcy.

Ubezpieczona nie wniosła odwołania od przytoczonej decyzji.

Zaskarżoną decyzją z dnia 1 grudnia 2016r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z. przyznał ubezpieczonej emeryturę od dnia 1 grudnia 2016r. tj. od osiągnięcia wieku emerytalnego.

Na ustaloną kwotę emerytury złożyły się :

-kwota składek zewidencjonowanych na koncie z uwzględnieniem waloryzacji – 1631,18 zł,

-kwota zwaloryzowanego kapitału początkowego – 271322,28 zł,

-średnie dalsze trwanie życia 250,60 miesięcy.

Emeryturę obliczono poprzez zsumowanie kwoty składek zewidencjonowanych na koncie z uwzględnieniem waloryzacji ( 1631,18 zł ) i kwoty zwaloryzowanego kapitału początkowego – (271322,28 zł,) i podzielenie przez średnie dalsze trwanie życia 250,60 miesięcy.

(1631,18 zł, +271322,28 zł,); 250,6o=1089,20zł

Po odliczeniu zaliczki na podatek odprowadzanej do Urzędu Skarbowego ( 65,00 zł) , składki na ubezpieczenie zdrowotne (98,03 zł), na rachunek zostaje przekazana kwota netto 926,17 zł .

Wyżej opisany stan faktyczny ustalono w oparciu o akta organu rentowego, który treści strony nie kwestionowały.

Sąd zważył:

Art. 24 ustawy o emeryturach i rentach z FUS z dnia 17 grudnia 1999r. stanowi, że ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948r. przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku emerytalnego. Wiek ten w przypadku ubezpieczonej to 61 lat ( ust. 1a i 1b ustawy).

Wysokość emerytury oblicza się zgodnie z dyspozycją art. 25 w/w ustawy, który stanowi, że :

1. Podstawę obliczenia emerytury, o której mowa w art. 24, stanowi kwota składek na ubezpieczenie emerytalne, z uwzględnieniem waloryzacji składek zewidencjonowanych na koncie ubezpieczonego do końca miesiąca poprzedzającego miesiąc, od którego przysługuje wypłata emerytury, zwaloryzowanego kapitału początkowego określonego w art. 173-175 oraz kwot środków zewidencjonowanych na subkoncie, o którym mowa w art. 40 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, z zastrzeżeniem ust. 1a i 1b oraz art. 185.

1.  Emerytura stanowi równowartość kwoty będącej wynikiem podzielenia podstawy obliczenia ustalonej w sposób określony w art. 25 przez średnie dalsze trwanie życia dla osób w wieku równym wiekowi przejścia na emeryturę danego ubezpieczonego, z uwzględnieniem ust. 5 i art. 183

2.  Wiek ubezpieczonego w dniu przejścia na emeryturę wyraża się w ukończonych latach i miesiącach.

3.  Średnie dalsze trwanie życia ustala się wspólnie dla mężczyzn i kobiet oraz wyraża się w miesiącach.

4.  Prezes Głównego Urzędu Statystycznego ogłasza w formie komunikatu w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej „Monitor Polski” corocznie w terminie do dnia 31 marca tablice trwania życia, z uwzględnieniem ust. 3, dla wieku ubezpieczonych określonego w myśl ust. 2.

5.  Tablice, o których mowa w ust. 4 są podstawą przyznawania emerytur na wnioski zgłoszone od dnia 1 kwietnia do dnia 31 marca następnego roku kalendarzowego, z uwzględnieniem ust. 6.

6.  Jeżeli jest to korzystniejsze dla ubezpieczonego, do ustalenia wysokości emerytury zgodnie z ust. 1 stosuje się tablice trwania życia obowiązujące w dniu, w którym ubezpieczony osiągnął wiek emerytalny, o którym mowa w art. 24 ust. 1a i 1b oraz w art. 27 ust. 2 i 3.

Zgodnie z art. 173 ust 3 wartość kapitału początkowego ustala się na dzień wejścia w życie ustawy tj. na dzień 1 stycznia 1999r. Samą wartość kapitału oblicza się w oparciu o art. 174 ust. 2 ustawy . Przy ustalaniu kapitału początkowego przyjmuje się przebyte przed dniem wejścia w życie ustawy: okresy składkowe, o których mowa w art. 6 okresy nieskładkowe, o których mowa w art. 7 pkt 5; okresy nieskładkowe, o których mowa wart. 7 pkt 1-3 i 6-12, w wymiarze nie większym niż określony w art. 5 ust. 2.

Podstawę wymiaru kapitału początkowego ustala się na zasadach określonych wart. 15,16,17 ust 1i 3 oraz. art. 18, z tym że okres kolejnych 10 lat kalendarzowych ustala się z okresu przed dniem 1 stycznia 1999 r. ( ust. 3) .

Przeprowadzone postępowanie dowodowe wykazało, że Oddział rentowy w oparciu o powołane przepisy prawidłowo ustalił wysokość emerytury dla ubezpieczonej.

Obliczając kapitał początkowy organ rentowy wziął pod uwagę średnie dalsze trwanie życia ubezpieczonej , które wyrażone w miesiącach wyniosło 209 miesięcy ( tak wynika z komunikatu Prezesa GUS z dnia 25 marca 1999r. w sprawie tablicy średniego dalszego trwania życia kobiet i mężczyzn – MP Nr 12 poz. 173. ) - zgodnie z dyspozycją art. 174 licząc dla wszystkich tak samo przyjmując na wiek 62 lat .

Obliczając wysokość emerytury dla ubezpieczonej organ rentowy zgodnie w wyżej powołanym przepisem uwzględnił średnie dalsze trwanie życia ubezpieczonej w wysokości 250,60 miesięcy zgodnie z zał. do komunikatu Prezesa GUS z dnia 25 marca 2016r. ( MP z 20 marca 2016r.). - zgodnie z art. 26 ust.2 - na dzień przejścia na emeryturę.

Przyjęcie innej długości średniego trwania życia bowiem ustawa przewiduje dla kapitału początkowego, a innego faktycznego w momencie ustalenia prawa do emerytury.

Organ rentowy nie zaliczył ubezpieczonej okresu pracy w gospodarstwie rolnym , gdyż takiej możliwości nie przewiduje art. 174 ustawy emerytalnej . Okres pracy w gospodarstwie rolnym to tak zwany okres uzupełniający, który może być przyjmowany do renty , albo do emerytury liczonej na „starych” zasadach . Mógł być wówczas przyjmowany jako okres brakujący do stażu emerytalnego. Ubezpieczona ma przyznaną emeryturę na „nowych” zasadach – ustawodawca nie określił, że ubezpieczony musi wypracować określony staż, ubezpieczony musi skończyć wiek i to jedyne wymaganie jakie ustawodawca stawia To , co sobie wypracowała ubezpieczona w postaci kapitału początkowego do 31.12.1998r. i te składki, które zostały wpłacone po tej dacie dzielone przez średnie dalsze trwanie życia dają wysokość emerytury.

Organ rentowy mógł zaliczyć tylko ten okres opieki nad rodzeństwem , za który zostały opłacone składki na ubezpieczenie społeczne ponieważ art. 25 i 26 w/w ustawy stanowią, że emerytura, ten kolejny składnik po kapitale początkowym , to wyłącznie składki zewidencjonowane na koncie osoby ubezpieczonej. Jeśli zatem ubezpieczona nie pobierała zasiłku , od którego były opłacone składki , a jak podała na rozprawie nie pobierała, to nawet jeśli taka opiekę faktycznie sprawowała , to nie jest to żaden okres, który mógłby mieć wpływ na wysokość emerytury. Wpływ na wysokość emerytury mają tylko okresy, za które opłacano składki.

Mając na uwadze treść powołanych przepisów Sąd w oparciu o art. 477 14§1 k.p.c oddalił odwołanie.

(-) SSR del Anna Capik- Pater