Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 16 maja 2017 roku

Sąd Rejonowy w Kłodzku Wydział I Cywilny

w składzie następującym:

Przewodniczący: SSR Daria Ratymirska

Protokolant: st. sekr. sąd. Karolina Nesterewicz

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 16 maja 2017 roku w Kłodzku

sprawy z powództwa J. R.

przeciwko (...) S.A. w W.

o zmianę wysokości renty

I.  oddala powództwo;

II.  zasądza od powoda J. R. na rzecz strony pozwanej (...) S.A. w W. kwotę 2.417 zł, tytułem zwrotu kosztów procesu;

III.  nakazuje powodowi J. R. uiścić na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Kłodzku kwotę 84,39 zł, tytułem zwrotu wydatków poniesionych tymczasowo przez Skarb Państwa na wynagrodzenie biegłego.

UZASADNIENIE

J. R. wniósł pozew przeciwko (...) S.A. w W. o zmianę wysokości renty wyrównawczej w wysokości 12.000 zł miesięcznie (sprzed denominacji), zasądzonej na rzecz powoda wyrokiem tut. Sądu z dnia 9.11.1987r., (...), do kwoty 1200 zł miesięcznie. W uzasadnieniu podał, że w 1974r. uległ wypadkowi Komunikacyjnemu, wskutek którego stracił prawą nogę do wysokości stawu kolanowego. Sprawca wypadku ubezpieczony był od odpowiedzialności cywilnej w (...). U powoda stwierdzono ograniczona zdolność do pracy, zaliczając go do trzeciej grupy inwalidów. Powód wskazał, że zarówno w chwili wypadku, jak i później, aż do przejścia na emeryturę, pracował jako dyspozytor w jednostce W. w K. (później S.). Na podstawie ugody sądowej z 20.09.1984r., powód pobierał rentę wyrównawczą w wysokości 6000 zł miesięcznie, która następnie została podwyższona do 12.000 zł wyrokiem tut. Sądu z dnia 9.11.1987r. Podał, że ostatnią podwyżkę renty uzyskał w 2001r. do wysokości 409 zł. W listopadzie 2015r. powód otrzymał emeryturę w wysokości 2720,26 zł netto miesięcznie, a następnie wezwał pozwaną do waloryzacji renty do kwoty 1200 zł. W marcu 2016r. pozwana ustaliła nową wysokość renty na 450 zł miesięcznie, jako różnicę pomiędzy emeryturą hipotetyczną a rzeczywiście otrzymywaną. Odmówiła waloryzacji w zakresie utraconego dodatkowego dochodu. Powód podniósł, że renta stanowi formę odszkodowania, a szkoda zamyka się w wysokości zarobków, jakie w normalnym toku zdarzeń poszkodowany uzyskałby, gdyby nie uległ wypadkowi, powodującemu pozbawienie go zdolności do pracy. Powód podniósł, że istotny wzrost inflacji powinien przemawiać za waloryzacją świadczenia rentowego, którego wysokość już tylko z tej przyczyny powinna ulec podwyższeniu o 148 zł miesięcznie. Niezależnie od tego twierdził, że mógłby aktualnie uzyskiwać dodatkowy dochód z tytułu zatrudnienia na stanowisku instruktora nauki jazdy, kierowcy zawodowego oraz mechanika samochodowego oraz, że niezdolność do pracy w tym charakterze wynika wyłącznie z utraty kończyny dolnej. Podniósł, że samo osiągnięcie wieku emerytalnego i uzyskanie emerytury nie pozbawia powoda prawa do renty wyrównawczej z tytułu utraconych zarobków. Powód posiada szereg kwalifikacji zawodowych, które mógłby nadal wykorzystywać, gdyby nie wypadek, dzięki czemu uzyskiwałby wynagrodzenie za pracę w jednym z w.w. zawodów, jako dodatkowy dochód w wysokości co najmniej 1000 zł. W niniejszej sprawie powód domagał się podwyższenia otrzymywanej aktualnie renty wyrównawczej o 750 zł miesięcznie, podnosząc, że jest to wysokość najniższego wynagrodzenia, które mógłby uzyskiwać za pracę dodatkową, pozostając na emeryturze, gdyby nie przyczyny zdrowotne, wywołane wypadkiem.

Strona pozwana wniosła o oddalenie powództwa, zarzucając, że powód nie wskazał sposobu ustalenia i wyliczenia renty na kwotę 1200 zł, a nadto, że powód nigdy nie wykonywał zawodu instruktora nauki jazdy, kierowcy zawodowego czy mechanika, dlatego zarobki osiągane w tych zawodach nie mogą być w ogóle brane pod uwagę. Zarzuciła, że powód nie wykazał, aby po osiągnięciu wieku emerytalnego miał zapewnioną możliwość uzyskania dodatkowych dochodów, nawet gdyby do wypadku i uszkodzenia ciała nie doszło. Podniósł nadto zarzut przyczynienia się powoda do powstania szkody wobec braku aktywnego poszukiwania pracy. Podniósł, że prawidłową podstawą wyliczenia renty uzupełniającej jest wyłącznie przeciętny zarobek tej grupy pracowników, do której poszkodowany ostatnio należał lub byłby w przyszłości należał. Przed wypadkiem powód nie był ani instruktorem jazdy, ani mechanikiem samochodowym, ani zawodowym kierowcą, lecz pracownikiem S., której to pracy nie utracił nawet po wypadku, oraz dorywczym pracownikiem zakładu wulkanizacyjnego, pracującym na ½ etatu. Jako osoba w wieku emerytalnym, nie wykonywałby już takiej pracy dodatkowej, nawet, gdyby nie doszło do wypadku. Zdaniem pozwanej, w tych okolicznościach, renta w wysokości 450 zł miesięcznie, wypłacana powodowi, stanowi odpowiednią rekompensatę rzeczywiście utraconego dochodu, osiąganego ostatnio przed wypadkiem.

Stan faktyczny:

W 1974 roku powód uległ wypadkowi komunikacyjnemu, doznając zmiażdżenia 2/3 podudzia prawego oraz urazu stawu biodrowego prawego, z przebytą urazową amputacją i protezowaniem podudzia prawego.

Przed wypadkiem uzyskał uprawnienia do wykonywania zawodu kierowcy zawodowego, z prawem jazdy kategorii A, B i C, instruktora nauki jazdy i mechanika samochodowego, kończąc 3-letnią szkołę zawodową w latach 60-tych XX wieku. Nigdy nie pracował w żadnym z tych zawodów. Zarówno przed wypadkiem, jak i później, przez 43 lata, do osiągnięcia wieku emerytalnego w grudniu 2015r., powód pracował, jako dyspozytor w jednostce W. w K., później S. i P. w K.. Przed wypadkiem, przez 2 lata, pracował w niepełnym wymiarze czasu również jako wulkanizator.

Powód został zaliczony do umiarkowanego stopnia niepełnosprawności na stałe ze wskazaniem pracy w warunkach chronionych. Pobiera świadczenie emerytalne (...) w wysokości 2720,26 zł (netto).

Strona pozwana, jako ubezpieczyciel sprawcy wypadku z tytułu odpowiedzialności cywilnej, wypłaca powodowi rentę wyrównawczą w wysokości 450 zł netto miesięcznie, jako różnicę między emeryturą hipotetyczną (którą mógłby uzyskać, gdyby zachował pełną zdolność do pracy), a rzeczywiście otrzymywaną.

Bezsporne.

Sąd ustalił:

W okresie od 1.09.2013r. do 21.09.2016r. P. w K. dysponował ofertami pracy dla osób z orzeczeniem o stopniu niepełnosprawności, jak również ofertami pracy dla osób w zawodzie instruktora nauki jazdy, mechanika pojazdów samochodowych, kierowcy samochodu ciężarowego, wulkanizatora.

Dowód: pisma Kierownika P. w K. (k-105-108, 111)

Po osiągnięciu wieku emerytalnego powód nie starał się o pracę dodatkową, z uwagi na zły stan zdrowia, dolegliwości bólowego kikuta i kręgosłupa.

Dowód: zeznania powoda (k-101v.-102)

Powód cierpi na przewlekły zespół bólowy kręgosłupa na podłożu zmian zwyrodnieniowych trzonów kręgów i dyskopatii wielopoziomowej w odcinku szyjnym, piersiowym i lędźwiowym z wypuklinami i przepuklinami międzykręgowymi i zwężającymi otwory międzykręgowe oraz uciskającymi worek oponowy i korzenie nerwowe, powodującymi bólowe zespoły korzeniowe. Cierpi na chorobę zwyrodnieniową stawów obwodowych, szczególnie biodrowych i kolanowych. Są to zaburzenia statyki u osoby z amputowanym i zaprotegowanym podudziem. Stwierdzono u niego zaniki mięśni uda prawego i 1/3 bliższej podudzia prawego. Powód cierpi ponadto na nadciśnienie tętnicze i nadwzroczność. Schorzenia te uniemożliwiają mu podjęcie pracy w zawodzie kierowcy samochodów ciężarowych, mechanika samochodowego, instruktora nauki jazdy oraz wulkanizatora. Praca na tych stanowiskach nie jest pracę, wykonywaną w warunkach chronionych. Następstwa stwierdzonych schorzeń powodują, że powód nie posiada sprawności fizycznej, wymaganej w w.w. zawodach.

Najistotniejszym czynnikiem chorobowym, uniemożliwiającym powodowi pracę w zawodach kierowcy samochodów ciężarowych, mechanika samochodowego, instruktora nauki jazdy oraz wulkanizatora jest amputacja kończyny i jej następstwa.

Dowód: opinia biegłego z zakresu medycyny pracy L. L. (k-128-133, 163-164).

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo podlegało oddaleniu.

Renta z art. 444 § 2 kc, o kompensacyjnym charakterze, stanowi formę naprawienia szkody, a jej dochodzenie związane jest z ustaleniem szkody, pozostającej w adekwatnym związku przyczynowym ze zdarzeniem sprawczym. Renta z tytułu utraty zdolności do pracy co do zasady powinna rekompensować poszkodowanemu uszczerbek, który wskutek uszkodzenia ciała lub rozstroju zdrowia powstał w jego dochodach z tytułu pracy zarobkowej lub prowadzonej działalności gospodarczej. Będzie on równy różnicy między hipotetycznymi dochodami, które osiągałby, gdyby nie doszło do zdarzenia szkodzącego, a dochodami, które uzyskuje, będąc poszkodowanym, uwzględniając także świadczenia otrzymywane z tytułu ubezpieczenia społecznego. Przyjmuje się również, że renta z art. 444 § 2 kc, przysługująca poszkodowanemu, który w wyniku zdarzenia sprawczego zachował częściowo zdolność do pracy, powinna odpowiadać różnicy między zarobkami, jakie mógłby osiągać, gdyby nie uległ wypadkowi, a wynagrodzeniem, jakie - w konkretnych warunkach - jest w stanie uzyskać przy wykorzystaniu swej uszczuplonej zdolności zarobkowej. Renta ma charakter odszkodowawczy. Funkcją zaś odszkodowania jest naprawienie szkody w jej rzeczywistych granicach (art. 361 § 2 k.c.). Tylko w tych granicach (art. 361 k.c.) osoba zobowiązana do naprawienia szkody powinna ponieść ciężar pieniężnego odszkodowania (art. 363 k.c.)[ tak: wyrok SA w Lublinie z dnia 22.07.2015r., I ACa 117/15, LEX nr 1842580].

Renta wyrównawcza, płacona na rzecz powoda, ma oparcie w art. 444 § 2 k.c., jako różnica pomiędzy dochodami, jakie powód osiągałby, gdyby nie utracił zdolności do pracy na skutek przedmiotowego wypadku, a otrzymywanymi świadczeniami. Zgodnie z art. 907 § 2 k.c. jeżeli obowiązek płacenia renty wynika z ustawy, każda ze stron może w razie zmiany stosunków żądać zmiany wysokości lub czasu trwania renty, chociażby jej wysokość i czas jej trwania były ustalone w orzeczeniu sądowym lub w umowie. Żądanie podwyższenia renty, zasądzonej na rzecz powoda wyrokiem Sądu Rejonowego w Kłodzku z dnia 9 listopada 1987r., w sprawie o sygn. akt (...), wypłacanej aktualnie dobrowolnie przez stronę pozwaną w wysokości 450 zł miesięcznie, do kwoty 1200 zł miesięcznie, nie zasługiwało na uwzględnienie (art. 444 § 2 kc w zw. z art. 907 § 2 kc). Powód nie wykazał, aby po osiągnięciu wieku emerytalnego miał zapewnioną możliwość uzyskania dodatkowego dochodu z pracy na stanowisku instruktora nauki jazdy, kierowcy zawodowego, mechanika czy wulkanizatora. Z opinii biegłego lekarza z zakresu medycyny pracy wynika, że istnieją inne, pozawypadkowe przeciwwskazania do takiej pracy, jak nadciśnienie tętnicze. Istotnym jest ponadto, że powód nigdy nie pracował na tych stanowiskach, dlatego nie można obiektywnie przyjąć, że wykonywałby taką pracę, gdyby nie doszło do wypadku. Wprawdzie przed wypadkiem powód pracował na półtora etatu (jako dyspozytor i wulkanizator), ale wówczas był bardzo młodym człowiekiem, a obecnie jest w wieku emerytalnym, co wiąże się naturalnie z obniżeniem sprawności i zdolności do świadczenia pracy. W okolicznościach sprawy trudno zatem obiektywnie przyjąć, że po przejściu na emeryturę, powód wykorzystywałby swoje kwalifikacje zawodowe, zdobyte ponad 40 lat temu w szkole zawodowej, z których nigdy wcześniej faktycznie nie korzystał, i uzyskiwałby z tego tytułu wynagrodzenie w kwocie nie mniejszej, niż 750 zł miesięcznie. W tej sytuacji Sąd nie znalazł podstaw do podwyższenia wysokości renty, na podstawie art. 907 § 2 kc w zw. z art. 822 kc i art. 444 § 2 kc.

Orzeczenie o kosztach oparto na przepisach art. 98§1 i 3 kpc. W skład kosztów procesu, które powód, jako przegrywający sprawę powinien zwrócić stronie pozwanej, wchodzi wynagrodzenie pełnomocnika, będącego radcą prawnym w stawce minimalnej i opłata skarbowa od pełnomocnictwa.

Orzeczenie w pkt III oparto na przepisach art. 113 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 2005r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (t.j. Dz.U. 2016, poz. 623) w zw. z art. 98§1 kpc.