Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 19 kwietnia 2017 r.

Sąd Okręgowy w Gliwicach III Wydział Cywilny Odwoławczy w składzie:

Przewodniczący - Sędzia SO Gabriela Sobczyk

Sędzia SO Urszula Walenta (spr.)

Sędzia SR (del.) Ewa Buczek - Fidyka

Protokolant Beata Michalak

po rozpoznaniu w dniu 6 kwietnia 2017 r. w Gliwicach

na rozprawie

sprawy z powództwa Spółdzielni Mieszkaniowej (...) w G.

przeciwko R. G., D. G., P.P.H.U. (...), (...) Spółce Jawnej w G.

o zapłatę

na skutek apelacji pozwanych

od wyroku Sądu Rejonowego w Gliwicach

z dnia 24 sierpnia 2016 r., sygn. akt I C 861/16

1. zmienia zaskarżony wyrok :

a)  w punkcie 1 o tyle, że wpisuje w nim zastrzeżenie, że powódka może prowadzić egzekucję z majątku pozwanych wspólników D. G. i R. G. w przypadku, gdy egzekucja z majątku spółki jawnej P. P.H.U. (...) i R. G. w G. okaże się bezskuteczna;

a)  w punkcie 3 o tyle, że dopisuje w nim zastrzeżenie, że powódka może prowadzić egzekucję z majątku pozwanych wspólników D. G. i R. G. w przypadku, gdy egzekucja z majątku spółki jawnej P. P.H.U. (...) i R. G. w G. okaże się bezskuteczna;

2. oddala apelację w pozostałej części;

3.zasądza od pozwanych solidarnie na rzecz powoda kwotę 2400 zł (dwa tysiące czterysta złotych) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu odwoławczym z tym zastrzeżeniem, że powódka może prowadzić egzekucję z majątku pozwanych wspólników D. G. i R. G. w przypadku, gdy egzekucja z majątku spółki jawnej P. P.H.U. (...) i R. G. w G. okaże się bezskuteczna .

SSR (del.) Ewa Buczek - Fidyka SSO Gabriela Sobczyk SSO Urszula Walenta

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 22 lipca 2015 roku powódka Spółdzielnia Mieszkaniowa (...) w G. wniosła o zasądzenie od pozwanych P.P.H.U. (...), (...) Spółki Jawnej w G., D. G. i R. G. solidarnie kwoty 32.965,87 zł wraz z odsetkami ustawowymi za okres od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty oraz kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego, według norm przepisanych.

Uzasadniając swoje żądanie powódka wskazała, iż w dniu 16 marca 2006 roku zawarła z pozwaną D. G., prowadzącą działalność gospodarczą pod nazwą (...) D. G., umowę najmu lokalu użytkowego wchodzącego w skład zasobów mieszkaniowych powódki, położonego w G. przy ulicy (...).
W okresie obowiązywania umowy najmu, pozwana D. G. zwróciła się do powódki o zmianę najemcy lokalu na pozwaną P.P.H.U. (...), (...) Spółkę Jawną w G., której wspólnikami są D. G. i R. G.. Powódka na tę zmianę wyraziła zgodę. W związku z powstaniem zaległości w zapłacie czynszu, pismem z dnia 23 kwietnia 2012 roku powódka rozwiązała łączącą ją z pozwaną umowę najmu lokalu. Pomimo ustania tytułu prawnego do jego zajmowania, pozwana nadal lokal ten zajmowała i nie uiszczała należności związanych z korzystaniem z niego. W okresie od miesiąca września do dnia 14 marca 2013 roku powódka naliczała pozwanej odszkodowanie za bezumowne korzystanie z lokalu w wysokości 2.926 zł miesięcznie, wystawiała faktury za zużyte media oraz kapitalizowała odsetki za opóźnienie w zapłacie należności wynikających z wystawionych na pozwaną not obciążeniowych, wzywając ją do ich zapłaty. Powódka wyjaśniła, że na dochodzoną kwotę składa się kwota 25.271,75 zł tytułem należności głównej wynikającej z not obciążeniowych i faktur VAT wystawionych przez powódkę oraz kwota 7.694,12 zł tytułem odsetek skapitalizowanych do dnia 20 lipca 2015 roku.

W dniu 24 lutego 2016 roku Referendarz Sądowy w Sądzie Rejonowym w Gliwicach wydał nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym, uwzględniając w całości żądanie pozwu.

Pozwani wnieśli sprzeciw od nakazu zapłaty, zaskarżając go w całości, domagali się o oddalenia powództwa w całości i zasądzenia od powódki na ich rzecz kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego, według norm przepisanych. Pozwani zarzucili, że powódka nie jest uprawniona do dochodzenia zapłaty należności czynszowych wynikających z umowy najmu lokalu użytkowego z dnia 16 marca 2006 roku, albowiem z umowy tej nie wynika, aby jej stroną była pozwana P.P.H.U. (...)
– (...) D. G., (...) Spółka Jawna w G.. Pozwani podnieśli również, że dołączone do pozwu noty obciążeniowe nie zostały wystawione na pozwaną oraz nie został wykazany fakt ich doręczenia pozwanej, skoro powódka nie dołączyła dowodów nadania albo doręczenia tych not pozwanej spółce. W końcu pozwani zarzucili, że wartość odszkodowania określonego w notach obciążeniowych odbiega od wartości czynszu ustalonego w umowie, tj. od kwoty 2.860 zł.

W piśmie z dnia 14 lipca 2016 roku powódka podniosła, że dochodzi od pozwanych należności z tytułu bezumownego korzystania z lokalu, a nie należności czynszowych. Wskazała, że nie dysponuje pisemnym aneksem do umowy najmu zawartej pierwotnie z pozwaną D. G., jednak pozwana spółka nigdy nie kwestionowała, że jest najemcą lokalu, nie kwestionowała także faktur i not obciążeniowych (adres lokalu przy ulicy (...) w G. stanowił ujawnioną w rejestrze siedzibę pozwanej w okresie od dnia 12 lutego 2009 roku do dnia 19 stycznia 2015 roku. A nadto po wypowiedzeniu pozwanej umowy najmu lokalu, pozwana zwróciła się do powódki z prośbą o wznowienie umowy i rozłożenie na raty zaległych należności czynszowych, co potwierdza okoliczność pozostawania najemcą lokalu i jego zajmowania na potrzeby prowadzonej działalności gospodarczej). Powódka zakwestionowała, jakoby fakt omyłkowego uwzględnienia
w wystawionych notach odsetkowych błędnej nazwy pozwanej miał znaczenie dla skuteczności naliczenia odszkodowania, albowiem pozwani nigdy nie kwestionowali prawidłowości ich wystawienia, co więcej noty te były im doręczane – bądź osobiście, bądź drogą pocztową. W końcu powódka wyjaśniła, że wysokość naliczonego odszkodowania za bezumowne korzystanie z lokalu jest tożsama z wysokością czynszu określonego w umowie najmu i stanowi iloczyn powierzchni 133 m ² oraz stawki 22 zł/m ².

Na rozprawie w dniu 24 sierpnia 2016 roku pełnomocnik powódki podniósł, że na dzień złożenia pozwu w niniejszej sprawie z wpisów w Krajowym Rejestrze Sądowym wynikało, że nie istniał podmiot o nazwie P.P.H.U. (...). G., R. (...) Spółka Jawna w G.. Z kolei zmiana najemcy w umowie najmu dotyczącej lokalu użytkowego nie stanowiła zmiany tej umowy, niemniej okoliczność ta nie ma znaczenia, ponieważ powódka dochodzi należności z tytułu bezumownego korzystania z lokalu. Pełnomocnik pozwanych podtrzymał zarzut, że powódka nie wykazała, aby doszło do zmiany najemcy lokalu z D. G. na pozwaną spółkę w sposób przewidziany przez strony, pod rygorem nieważności. W tym kontekście pełnomocnik powódki wskazał, że umowę z pozwaną D. G. rozwiązano na podstawie jej pisemnego wniosku, natomiast zawarcie umowy ze spółką nie wymagało określonej formy.

Zaskarżonym wyrokiem z dnia 24 sierpnia 2016 roku Sąd Rejonowy w Gliwicach zasądził od pozwanych D. G., R. G., P.P.H.U. (...) i (...) Spółki Jawnej w G. solidarnie na rzecz powoda Spółdzielni Mieszkaniowej (...) w G. kwotę 27 899,87 zł z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 22 lipca 2015 roku do dnia zapłaty; oddalił powództwo w pozostałym zakresie; a kosztami postępowania obciążył pozwanych w 85%, a powoda w 15% i z tego tytułu zasądza od pozwanych solidarnie na rzecz powoda kwotę 3 093,55 zł.

Sąd Rejonowy ustalił, że spółdzielnia Mieszkaniowa (...) w G. jest właścicielem lokalu użytkowego położonego w G. przy ulicy (...), znajdującego się na parterze budynku przy ulicy (...).

Lokal użytkowy był wynajmowany na podstawie umowy najmu z dnia 16 marca
2006 roku D. G., prowadzącej działalność gospodarczą pod nazwą Firma Handlowa (...).R.G D. G.. Pismem, doręczonym spółdzielni w dniu 4 grudnia 2008 roku, D. G. wypowiedziała przedmiotową umowę najmu, zwracając się o zawarcie umowy najmu przedmiotowego lokalu ze spółką P. P.H.U. (...), (...) Spółkę Jawną w G.. Umowa najmu przedmiotowego lokalu została zawarta pomiędzy powodową spółdzielnią a pozwaną spółką w sposób dorozumiany, na warunkach takich samych, jak wcześniejsza umowa łącząca powódkę z D. G.. W lokalu tym od 12 lutego 2009 roku mieściła się siedziba spółki, ujawniona w Krajowym Rejestrze Sądowym.

W związku z powstałymi zaległościami w zapłacie czynszu najmu lokalu użytkowego, spółdzielnia wypowiedziała spółce umowę jego najmu.

Po wypowiedzeniu umowy, spółka zwracała się do spółdzielni z prośbą o ponowne zawarcie z nią umowy najmu lokalu i umożliwienie spłaty obciążających spółkę zobowiązań finansowych w miesięcznych ratach.

W okresie od września 2012 roku do dnia 14 marca 2013 roku P.P.H.U. (...), (...) Spółka Jawna w G. zajmowała lokal użytkowy spółdzielni bez tytułu prawnego. Przez cały ten okres, do dnia 19 stycznia 2015 roku, w lokalu tym mieściła się siedziba spółki, ujawniona w Krajowym Rejestrze Sądowym.

Wynagrodzenie za bezumowne korzystanie z lokalu użytkowego przez spółkę
w miesiącach od września 2012 roku do miesiąca lutego 2013 roku wynosiło 2.926 zł za każdy miesiąc, a w miesiącu marcu 2013 roku – 1.365,47 zł. Kwota odszkodowania została wyliczona jako suma powierzchni użytkowej lokalu (133 m ²) oraz przyjętej, w łączącej wcześniej strony umowie najmu, stawki czynszowej (22 zł/m ²).

W okresie zajmowania lokalu przez spółkę bez tytułu prawnego, spółka korzystała
z dostarczanych do lokalu mediów. Suma opłat pośrednich za zużycie zimnej i ciepłej wody, dostawę ciepła i wywóz nieczystości w miesiącu styczniu 2013 roku wynosiła 1.045,08 zł, w lutym 2013 roku – 1.051,72 zł, a w marcu 2013 roku – 500,73 zł. Ostateczna należność za zużyte w tym okresie media została pomniejszona dodatkowo o kwotę 25,25 zł.

Spółdzielnia wystawiała pozwanej spółce noty odsetkowe, wzywając ją do zapłaty nieuiszczonych należności związanych z zajmowaniem lokalu użytkowego bez tytułu prawnego oraz zużyciem mediów. Noty te doręczane były pozwanej spółce na adres wskazany przez wspólników, inny niż siedziba spółki. Suma odsetek za okres dochodzony pozwem, liczonych od dni następujących po terminach płatności wskazanych w notach obciążeniowych i fakturach, do dnia 20 lipca 2015 roku, wynosiła 6.406,12 zł (od kwoty 2.926 zł od dnia 11 października 2012 roku do dnia 20 lipca 2015 roku – 971,51 zł, od kwoty 2.926 zł od dnia 15 listopada 2012 roku do dnia 20 lipca 2015 roku – 935,04 zł, od kwoty 2.926 zł od dnia 15 grudnia 2012 roku do dnia 20 lipca 2015 roku – 903,77 zł, od kwoty 2.926 zł od dnia 22 stycznia 2013 roku do dnia 20 lipca 2015 roku – 864,17 zł, od kwoty 2.926 zł od dnia 21 lutego 2013 roku do dnia 20 lipca 2015 roku – 832,91 zł, od kwoty 2.926 zł od dnia 15 marca 2013 roku do dnia 20 lipca 2015 roku – 809,98 zł, od kwoty 1.365,47 zł od dnia 11 kwietnia 2013 roku do dnia 20 lipca 2015 roku – 364,86 zł, od kwoty 1.045,08 zł od dnia 16 lutego 2013 roku do dnia 20 lipca 2015 roku – 299,35 zł, od kwoty 1.051,72 zł od dnia 15 marca 2013 roku do dnia 20 lipca 2015 roku – 291,14 zł, od kwoty 490,74 zł od dnia 12 kwietnia 2013 roku do dnia 20 lipca 2015 roku – 130,95 zł i od kwoty 9,99 zł od dnia 16 czerwca 2013 roku do dnia 20 lipca 2015 roku – 2,44 zł).

Pismem z dnia 22 września 2014 roku spółdzielnia wezwała spółkę do zapłaty należności wynikających z wystawionych przeciwko niej not obciążeniowych, not odsetkowych oraz faktur VAT, jednakże wezwanie pozostało bez odpowiedzi.

Sąd Rejonowy wskazał, że powyższy stan faktyczny był między stronami w części bezsporny, a w pozostałym zakresie został ustalony na podstawie wymienionych wyżej dowodów z dokumentów oraz domniemań faktycznych.

Sąd Rejonowy przyjął, że pozwana spółka była najemcą przedmiotowego lokalu, na warunkach takich samych jak łączyły uprzednio powódkę z D. G., wywodząc tę okoliczność z faktu, iż siedziba pozwanej ujawniona w KRS mieściła się właśnie w wynajmowanym przez pozwaną spółkę lokalu, a do dokonania wpisu niezbędne jest legitymowanie się tytułem prawnym do lokalu, w którym ma mieścić się siedziba spółki, stąd pozwana spółka musiała takim tytułem prawnym się legitymować. Nadto powódka wypowiedziała pozwanej spółce łączącą strony umowę najmu, a pozwana spółka występowała o ponowne jej zawarcie, co potwierdza, że wcześniej strony łączyła umowa najmu tego lokalu.

Sąd Rejonowy przyjął również, że pozwanej spółce doręczono przedmiotowe noty odsetkowe i dotyczyły one właśnie pozwanej spółki, skoro podmiot, wskazany w tych notach, o zbliżonej nazwie do pozwanej spółki, nie istniał, a noty te przesyłane były pozwanej spółce, na adres wskazany przez wspólników.

W ustalonym stanie faktycznym w ocenie Sądu rejonowego powództwo w znacznej części podlegało uwzględnieniu. Taki wniosek i swe rozstrzygnięcie Sąd Rejonowy oparł na treści art. 224 § 2 k.c. i art. 225 zd. 1 k.c.

Sąd Rejonowy wskazał, że pozwani nie kwestionowali ani, iż w okresie od września 2012 roku do 14 marca 2013 roku pozwana spółka korzystała z przedmiotowego lokalu, stanowiącego własność powódki, bezumownie, wiedząc, że nie łączy ich umowa najmu tego lokalu, ani też wysokości należnej powódce kwoty z tytułu wynagrodzenia za korzystanie z lokalu w spornym okresie, w tym sensie, iż miała ona stanowić taką samą kwotę, jak ustalony wcześniej czynsz najmu. Stąd w zakresie należności za bezumowne korzystanie z lokalu w okresie od września 2012 roku do 14 marca 2013 roku, powództwo należało uznać za zasadne w świetle przepisów art. 225 zd. 1 k.c. w zw. z art. 224 § 2 k.c.

Sąd Rejonowy wskazał, że powódka dochodziła od pozwanych zapłaty należności za bezumowne korzystanie z lokalu, a nie należności czynszowych. Dlatego w jego ocenie okoliczność, czy umowa najmu łącząca pierwotnie powódkę i pozwaną D. G. została rozwiązana zgodnie z trybem przewidzianym w tej umowie, nie miała znaczenia dla rozstrzygnięcia.

Wskazał że nawet gdyby tę okoliczność brać pod uwagę, to w jego ocenie jako wypowiedzenie umowy należałoby traktować pismo pozwanej D. G., w którym zwróciła się do powódki z prośbą o zmianę najemcy lokalu użytkowego na P.P.H.U. (...) Spółkę Jawną w G.. Niewątpliwie, w piśmie tym pozwana dała wyraz woli rozwiązania umowy łączącej ją z powódką. Z kolei dla zawarcia umowy najmu lokalu z pozwaną spółką nie było wymagane zachowanie formy pisemnej, a zatem w okolicznościach sprawy należało uznać, że do jej zawarcia doszło per facta concludentia – pozwana spółka zajmowała lokal w okresie, w którym stosunek najmu między nią a powódką się nawiązał, stale prowadziła w nim działalność gospodarczą, adres lokalu nie tylko ona sama traktowała jako swoją siedzibę, ale i ujawniła go jako siedzibę w KRS jej dotyczącym, zużywała media w lokalu, których ani co do zasady ani co do wysokości nie kwestionowała, a w końcu nie kwestionowała wypowiedzenia stosunku umownego dokonanego na mocy pisma powódki z dnia 23 kwietnia 2012 roku i zwracała się do powódki o ponowne zawarcie z nią umowy najmu tego lokalu.

Sąd Rejonowy wskazał, że co do wysokości wynagrodzenia za bezumowne korzystanie z lokalu wynikającego z wystawionych przez powódkę not obciążeniowych, uwzględnieniu podlegała ta naliczona za okres od miesiąca września 2012 do dnia 14 marca 2013 roku – zgodnie z żądaniem sformułowanym w pozwie. Wskazał, że niespornym było, iż wysokość należności za bezumowne korzystanie odpowiada wysokością czynszowi najmu tego lokalu, zgodnie z wcześniejszą umową najmu, to jest stanowi iloczyn powierzchni użytkowej lokalu (133 m ²) i stawki czynszu najmu za 1 m ² (22 zł). Za okres od miesiąca września 2012 roku do miesiąca lutego 2012 roku wysokość wynagrodzenia za bezumowne korzystanie z lokalu wynosiła łącznie 17.556 zł, a za miesiąc marzec – 1.365,47 zł, tj. łącznie z tego tytułu wynagrodzenie wynosiło 18.921,47 zł.

Do kwoty tej Sąd Rejonowy doliczył niekwestionowane przez pozwanych, należności związane ze zużyciem mediów w lokalu w spornym okresie, wynikające z przedłożonych Sądowi dokumentów finansowych w postaci faktur VAT i faktur korygujących – łącznie 2.572,28 zł.

Sąd Rejonowy doszedł do przekonania, że zarzut o nieprawidłowym wystawieniu przez powódkę not obciążeniowych, wobec ich wystawienia na P.P.H.U. (...). G., R. (...) Spółkę Jawną w G. zamiast P.P.H.U. (...), (...) Spółkę Jawną w G., jest niezasadny. Przeprowadzone postępowanie dowodowe wykazało, że w dacie wystawiania poszczególnych not odsetkowych w obrocie nie istniała spółka P. P.H.U. (...). G., R. (...) Spółka Jawna w G.. Sąd nie miał więc wątpliwości, że oznaczenie pozwanej spółki na wystawionych przez powódkę notach obciążeniowych – w miejscu adresata not – zawierało omyłkę, która jednak nie budziła wątpliwości co do tego, jaki podmiot jest adresatem tych not, a zgłoszony przez pozwanych zarzut, został stworzony wyłącznie na potrzeby tego postępowania. Okoliczność ta mogłaby mieć jednak znaczenie jedynie dla ustalenia daty wymagalności poszczególnych kwot żądnych od pozwanych przez powódkę, a tym samym wysokości żądanych przez powódkę skapitalizowanych odsetek za opóźnienie.

Jednocześnie Sąd Rejonowy wskazał, że nie uznał, aby wniosek o przeprowadzenie dowodu z dowodów nadania not obciążeniowych pozwanej spółce stanowił wniosek spóźniony, albowiem przeprowadzenie tych dowodów nie spowodowało przedłużenia postępowania.

Uznając za niezasadny zarzut pozwanych, iż noty odsetkowe nie stanowiły wezwań do zapłaty kierowanych do pozwanej spółki, zasądzeniu na rzecz powódki podlegały także skapitalizowane odsetki ustawowe za opóźnienie naliczone od dni następujących po dniach wyznaczonych w doręczonych pozwanej spółce notach obciążeniowych do dnia 20 lipca 2015 roku (zgodnie z żądaniem pozwu) w łącznej kwocie 6.406,12 zł, zgodnie z art. 481 § 1 i 2 k.c. w zw. z art. 455 k.c.

Sąd Rejonowy wskazał, że na podstawie art. 225 zd. 1 k.c. w zw. z art. 224 § 2 k.c. oraz art. 481 § 1 i 2 k.c. i art. 455 k.c. Sąd zasądził od pozwanej spółki na rzecz powoda kwotę 27.899,87 zł (18.921,47 zł + 2.572,28 zł + 6.406,12 zł), oddalając powództwo z pozostałym zakresie.

Sąd Rejonowy uznał powództwo za zasadne, w tym samym zakresie, co w przypadku pozwanej spółki, również w stosunku do pozwanych wspólników spółki jawnej, a to na podstawie art. 22 § 2 k.s.h., który stanowi, iż każdy wspólnik odpowiada za zobowiązania spółki bez ograniczenia całym swoim majątkiem solidarnie z pozostałymi wspólnikami oraz ze spółką, z uwzględnieniem art. 31 § 1 i 2 k.s.h.

O odsetkach ustawowych za opóźnienie Sąd orzekł na podstawie art. 481 § 1 i 2 k.c. i art. 482 § 1 k.c. od daty wniesienia pozwu w niniejszej sprawie do dnia zapłaty.

O kosztach postępowania orzekł na podstawie art. 100 zd. 1 k.p.c.

Apelację od tego wyroku wnieśli pozwani, zaskarżając go w części zasądzającej, a to co do punktów 1 i 3. Wnieśli o zmianę tego wyroku i oddalenie powództwa w całości oraz zasądzenie od powódki na rzecz pozwanych kosztów procesu za obie instancje.

Pozwani zarzucili błąd w ustaleniach faktycznych polegający na przyznaniu pozwanym legitymacji procesowej biernej w związku z rzekomym przejściem praw i obowiązków z umowy najmu zawartej pomiędzy powodową spółdzielnią a D. G. w ramach prowadzonej przez nią działalności gospodarczej na pozwana spółkę. Skarżący wskazali, że sytuacja taka nie wystąpiła, a powódka nie przedstawiła jakichkolwiek dowodów stwierdzających sukcesję praw i obowiązków z umowy najmu. Zarzucili ponadto naruszenie prawa materialnego, a art. 22§2ksh poprzez brak wskazania w treści sentencji wyroku ograniczenia dopuszczalności egzekucji przeciwko odpowiadającym subsydiarnie R. G.. i D. G.. Zarzucili ponadto naruszenie art. 233 kpc poprzez przekroczenie granicy swobodnej oceny dowodów i uznanie przez Sąd I instancji, że przedstawione przez powoda dowody, a w zasadzie ich brak były wystarczające do stwierdzenia że nastąpiło przejście praw i obowiązków z umowy najmu zawartej między powódką a D. G. a nadto, że zmiany te były dopuszczalne w sposób dorozumiany. Umowa najmu zawarta między stronami przewidywała bowiem wszelkie modyfikacje stosunku prawnego w formie pisemnej pod rygorem nieważności. Nieuwzględnienie tych okoliczności doprowadziło do wydania wyroku nieodpowiadającego treści istniejącego stosunku prawnego.

Skarżący wskazali, że Sąd popełnił błąd uznając że D. G. wypowiedziała umowę najmu, która łączyła ją osobiście z powódką. Niezasadnie w ocenie skarżących było stanowisko Sądu, że wynika to z pisma z dnia 4 grudnia 2008r. skierowanego do powódki.
W ocenie skarżących, nie ulega wątpliwości, że umowa pomiędzy pozwaną D. G. a powódką nie została wypowiedziana skutecznie w formie pisemnej pod rygorem nieważności. Zdaniem skarżących należy zakwestionować roszczenie powódki określone jako odszkodowanie za bezumowne korzystanie z lokalu położonego w G. przy ul. (...). Wskazali, że lokal wydała pozwanym D. G., nawet gdyby przyjąć, ze powodowa spółka wyraziła zgodę na takie wydanie lokalu, to pozwana spółka była jego podnajemcą. Jeżeli takiej zgody nie było, powódka mógł dopiero wypowiedzieć umowę D. G., a także w związku z tym faktem (gdyby zaistniał) kierować roszczenia wobec najemcy. W ocenie skarżących powódka nie ma prawa do dochodzenia roszczeń z tytułu bezumownego korzystania z lokalu od (...)

Zdaniem skarżących Sąd I instancji wydał wyrok niezasadnie konwalidujący uchybienia powódki w toku wykonywania umowy najmu w zakresie rzekomych zmian, które winny być dokonane przez strony na piśmie pod rygorem nieważności.

Powódka wniosła o oddalenie apelacji i zasądzenie kosztów postępowania odwoławczego.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja w części odniosła skutek.

Treść apelacji zmierzała w dwóch kierunkach, a to wskazywała na niewłaściwe ustalenia Sądu Rejonowego wskazując na brak legitymacji biernej po stronie pozwanej. Z drugiej strony powoływała się na naruszenie art. 22§2ksh. Ten drugi zarzut okazał się zasadnym, gdyż w ocenie Sądu Okręgowego zawarcie w zaskarżonym wyroku rozstrzygnięcia odnośnie zobowiązania spółki jawnej oraz jej wspólników wymagalno umieszczenia w sentencji także zastrzeżenia związanego z subsydiarną odpowiedzialnością wspólników za zobowiązania spółki.

Zgodnie z art. 22§ 2 ksh, każdy wspólnik odpowiada za zobowiązania spółki bez ograniczenia całym swoim majątkiem solidarnie z pozostałymi wspólnikami oraz ze spółką, z uwzględnieniem art. 31. Art. 31 ust.1 ksh, normuje zakres odpowiedzialności wspólników spółki jawnej, zgodnie z tym przepisem wierzyciel spółki może prowadzić egzekucję z majątku wspólnika w przypadku, gdy egzekucja z majątku spółki okaże się bezskuteczna. Przepis ten nie stał na przeszkodzie uwzględnieniu żądania pozwu w odniesieniu do wspólników spółki jawnej i nie powodował niemożności łącznego wniesienia powództwa wobec spółki i wspólników, a to z uwagi na treść art. 31§2 ksh, zgodnie z którym przepis § 1 nie stanowi przeszkody do wniesienia powództwa przeciwko wspólnikowi, zanim egzekucja z majątku spółki okaże się bezskuteczna.

Występowanie przesłanki bezskuteczności egzekucji z majątku spółki (art. 31 § 1 ksh w zw. z art. 103 ksh) badane jest na etapie postępowania o nadanie klauzuli wykonalności tytułowi egzekucyjnemu, wydanemu przeciwko wspólnikom w oparciu o treść art. 31 § 2 ksh ( por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Białymstoku z dnia 26 października 2004 r., I ACa 327/04). Skoro jednak nadanie klauzuli wykonalności ma zależeć od zrealizowania się określonych okoliczności (od zaistnienia zdarzenia, którym w tym przypadku jest bezskuteczność egzekucji z majątku spółki jawnej- art. 786§1kpc), a Sąd nadając klauzulę wykonalności jest związany prawomocnym wyrokiem, okoliczności te muszą one być powołane w treści wyroku. Stąd zaskarżony wyrok należało zmienić poprzez wpisanie w nim zastrzeżenia odzwierciedlającego subsydiarną odpowiedzialność wspólników spółki jawnej.

Odnosząc się do drugiej części apelacji podnieść należy, że powódka nie wywodziła swego roszczenia z faktu zawarcia umowy najmu z pozwaną spółką, lecz z bezumownego korzystania przez spółkę z lokalu w wymienionym w pozwie okresie. Jako podstawę faktyczną swego roszczenia wskazywała na prawo własności nieruchomości, co wynika z powołanego w uzasadnieniu pozwu dokumentu, a to umowy najmu zawartej z D. G., gdzie w §1 wskazano, że powódka jest właścicielem lokalu położonego w G. przy ulicy (...). Powołanie tego dokumentu w pozwie pozwala na włączenie jego treści do podstawy faktycznej powództwa. Okoliczność, że powódka jest właścicielem lokalu była w sprawie bezsporna.

Fakt zajmowania lokalu we wskazanym okresie przez spółkę również był w sprawie bezsporny, a dodatkowo wynika ze złożonych dokumentów (k. 80 oraz protokół zdawczo-odbiorczy, k. 17-18). Ponadto z materiału sprawy wynika, że pozwana spółka w tym okresie zajmowała lokal będąc w złej wierze. Zła wiara pozwanej wynika z dokumentu znajdującego się na k. 80 akt. Jest nim pismo pozwanej spółki z 23.08.2012r. kierowane do powodowej spółdzielni, wskazujące na istniejące wobec spółdzielni zadłużenie połączone z prośbą o „wznowienie umowy najmu”.

Z pisma tego jednoznacznie wynika, że pozwana spółka była świadoma, że w tym okresie nie przysługiwał jej tytuł prawny do lokalu.

Tym samym podstawę prawną żądania prawidłowo wskazaną w uzasadnieniu Sądu Rejonowego jest art. 224§2kc i 225§1kc.

Odnosząc się do argumentacji zawartej w apelacji podnieść należy, że w toku całego postępowania pozwani nie dowiedli, aby pozwanej spółce przysługiwał w okresie, którego dotyczy pozew tytuł prawny do lokalu, w tym także aby zawarła ona z pozwaną D. G. umowę podnajmu. Sąd Okręgowy zwrócił przy tym uwagę, że wywody apelacji w tym zakresie nie mają charakteru stanowczego, lecz stanowią pewien wywód o charakterze hipotetycznym, niepoparty zresztą dowodami. Opisane pismo z dnia 23 sierpnia 2012r. w pełni zaprzecza prawidłowości takiego wywodu. Gdyby bowiem pozwana spółka w tym czasie posiadała tytuł prawny do lokalu, to nie występowałaby o „wznowienie” umowy w tym lokalu celem prowadzenia działalności handlowej.

W świetle wskazanych okoliczności kwestia, czy pismo D. G. doręczone pozwanej w dniu 4 grudnia 2008r,. stanowiło wypowiedzenie umowy najmu nie miało zasadniczego znaczenia w sprawie. Do zakończenia trwania umowy najmu z D. G. ( zmiany najemcy) mogło dojść także na podstawie dalszych czynności stron, które - co nie ulega wątpliwości- były w tym czasie zgodne. W lokalu spółka jawna zarejestrowała siedzibę swej działalności, a powódka do czasu wystosowania pisma z wypowiedzeniem uważała spółkę za najemcę.

Podnieść należy, że zgodnie z art. 65§1kc, oświadczenia woli należy tak tłumaczyć, jak wymagają ze względu na okoliczności, w których zostało ono złożone, zasady współżycia społecznego oraz ustalone zwyczaje. Ponadto zgodnie z art. 65§2kc, w umowach należy raczej badać jaki był zgodny zamiar stron i cel umowy aniżeli opierać się na jej dosłownym brzmieniu. Zgodnie zaś 61§1kc, oświadczenie woli, które ma być złożone innej osobie jest złożone z chwilą, gdy doszło do niej w taki sposób, że mogła się zapoznać z jego treścią.

Skoro powódka po skierowanym do pozwanej spółki piśmie o wypowiedzeniu umowy najmu kierowała też do niej pisemne faktury oraz noty księgowe dotyczące opłat za lokal, z całą pewnością czyniła to również wcześniej. Kierowanie takich pism do spółki jawnej, której wspólnikiem uprawnionym do jej reprezentacji była i jest D. G. prowadzi do wniosku o złożeniu przez spółdzielnię stosownego oświadczenie pisemnego o zgodzie na zmianę osobę najemcy. (...) spółki jawnej przez D. G. jednoznacznie wskazuje na jej świadomość w tym zakresie i dotarcie do niej wszelkich oświadczeń powódki dotyczącej lokalu.

Przy tym bezspornym jest, że w okresie od września 2012r. do marca 2013r. (objętym żądaniem pozwu) lokalu nie zajmowała D. G. i nie ona prowadziła tam osobiście działalność gospodarczą, lecz pozwana spółka.

Jak już wskazano, pozwani nie wykazali, aby pomiędzy D. G. a pozwaną spółką doszło do zawarcia umowy podnajmu, a nawet sama pozwana spółka nigdy przed procesem nie powoływała się na taki tytuł do lokalu. Wręcz przeciwnie, w piśmie z dnia 23 sierpnia 2012r. kierowanym do powódki, wskazywała na swe zobowiązania wobec spółdzielni. Tym samym żadnych rozliczeń pozwana spółka nie dokonywała z D. G., lecz za zajmowanie rozliczała się wprost z powodową spółdzielnią. Co więcej, sama D. G. poprzez oświadczenie złożone imieniem spółki w dniu 23 sierpnia 2012r. dała dowód swej świadomości co do braku własnego tytułu prawnego do lokalu, który umożliwiałby kontynuowanie w nim działalności gospodarczej. W okolicznościach sprawy nie może bowiem ujść uwadze, że spółka prowadzona była przez wcześniejszego najemcę lokalu, który miał pełną świadomość co do jego sytuacji prawnej.

Prowadzi to do wniosku o trafności wywodu Sądu Rejonowego zarówno co do ustaleń faktycznych w sprawie z przytoczonym uzupełnieniem, jak i co do kwestii prawnych.

Wskazać przy tym należy, że przy dokonywaniu ustaleń faktycznych Sąd może opierać się nie tylko na dowodach w sprawie, ale także na domniemaniach faktycznych (art. 231 kpc), co uczyniono w tej sprawie.

W tych okolicznościach uznając zaskarżone rozstrzygnięcie za trafne w przeważającej części, Sąd Okręgowy dokonał zmiany tego wyroku jedynie poprzez zamieszczenie w nim zastrzeżenia dotyczącego subsydiarnej odpowiedzialności wspólników spółki. Zmiany tej dokonano w oparciu o art. 386§1kpc. Dalej idącą apelację oddalono na podstawie art. 385kpc. O kosztach postępowania odwoławczego orzeczono na podstawie art. 100 kpc, uznając że pozwani wygrali postępowanie odwoławcze jedynie w nieznacznej części, a zatem powinni ponieść koszty postępowania odwoławczego w całości. Na koszty te złożyło się wynagrodzenie pełnomocnika powódki w kwocie 2400zł ( ustalone na podstawie §2 pkt 5 w zw. Z §10 ust.1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych ( Dz. U. poz.1804) w brzmieniu obowiązującym w czasie wniesienia apelacji.

SSR(del.) Ewa Buczek –Fidyka SSO Gabriela Sobczyk SSO Urszula Walenta