Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 27 kwietnia 2017 r.

Sąd Okręgowy___________________ w Gliwicach Wydział IX

Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych Ośrodek Zamiejscowy w Rybniku

w składzie:

przy udziale ./.

po rozpoznaniu w dniu 27 kwietnia 2017 r. w Rybniku

sprawy z odwołania A. S. ( A. S. )

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w R.

o emeryturę

na skutek odwołania A. S.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w R.

z dnia 3 października 2016 r. nr (...)

zmienia zaskarżoną decyzję w ten sposób, że przyznaje ubezpieczonemu A. S.

prawo do emerytury począwszy od dnia 01 września 2016r.

Sędzia

Sygn. akt IX U 2563/16

UZASADNIENIE

Zaskarżoną decyzją z dnia 3 października 2016r. organ rentowy Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w R. odmówił ubezpieczonemu A. S. (S.) prawa do emerytury na podstawie art. 184 ustawy 17.12.1998r. o emeryturach i rentach z FUS w zw. z §4 rozporządzenia z dnia 07.02.1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach… wskazując, iż do dnia 01.01.1999r. nie udokumentował 15 lat pracy wykonywanej stale i w pełnym wymiarze czasu pracy w szczególnych warunkach. Organ rentowy wskazał, że nie zaliczył ubezpieczonemu okresu od 2 stycznia 1979r. do 31 grudnia 1994r. jako pracy wykonywanej w szczególnych warunkach, gdyż okres ten ubezpieczony udokumentował zeznaniami świadków, które dla organu rentowego nie stanowią środka dowodowego do udokumentowania pracy wykonywanej stale i w pełnym wymiarze czasu pracy w szczególnych warunkach.

Ubezpieczony w odwołaniu od decyzji domagał się jej zmiany poprzez przyznanie prawa do świadczenia po uprzednim zaliczeniu do pracy w szczególnych warunkach okresów pracy w charakterze spawacza od 1 września 1971r. do 1 sierpnia 1978r. w (...) Zakładach (...) oraz od 20 listopada 1979r. do 31 grudnia 1994r. w Wojewódzkim Zakładzie Usług (...) w K..

Organ rentowy w odpowiedzi na odwołanie wniósł o jego oddalenie z przyczyn jak w zaskarżonej decyzji.

Rozpoznając sprawę Sąd ustalił, co następuje.

Ubezpieczony, urodzony w dniu (...), wniosek o świadczenie w postaci emerytury z obniżonego wieku złożył w organie rentowym w dniu 26 września 2016r.

Ubezpieczony posiada na dzień 01.01.1999r. łączny staż pracy okresów składkowych i nieskładkowych uznany przez organ rentowy w wymiarze 27 lat, 2 miesięcy i 18 dni, w tym żadnego okresu pracy w szczególnych warunkach.

Ubezpieczony jest członkiem Otwartego Funduszu Emerytalnego i złożył wniosek o przekazanie środków w nim zgromadzonych na dochody budżetu państwa.

(dowód: dokumentacja akt organu rentowego)

Ubezpieczony od 1 września 1971r. do 31 lipca 1978r. zatrudniony był w (...) Zakładach (...) w M. kolejno na stanowiskach: od 1 września 1971r. do 31 sierpnia 1973r. ucznia (...), od 1 września 1973r. do 30 czerwca 1974r. spawacza, od 1 lipca 1974r. do 31 lipca 1975r. przygot. szkieletów rdzeniowych, od 1 sierpnia 1975r. do 27 kwietnia 1976r. spawacza, następnie zwolniony do wojska i od 13 maja 1978r. do 31 lipca 1978r. spawacza-zbrojarza.

Ubezpieczony od 28 kwietnia 1976r. do 14 kwietnia 1978r. odbywał zasadniczą służbę wojskową.

(dowód: akta osobowe ubezpieczonego - świadectwo pracy z 31 lipca 1978r., akta organu rentowego – książeczka wojskowa k. 30 a.r.)

Ubezpieczony od 2 stycznia 1979r. do 31 grudnia 1994r. zatrudniony był w pełnym wymiarze czasu pracy w Wojewódzkim Zakładzie Usług (...) w K. – Rejonowym Oddziale nr 2 w S. kolejno na stanowiskach: spawacza i brygadzisty-spawacza.

(dowód: akta osobowe ubezpieczonego - świadectwo pracy z 30 grudnia 1994r.)

Ubezpieczony od 1 stycznia 1996r. do 31 marca 1999r. zatrudniony był w pełnym wymiarze czasu pracy w Zakładzie (...) w P. na stanowisku spawacza-konserwatora.

(dowód: akta osobowe ubezpieczonego - świadectwo pracy z 31 marca 1999r.)

Ubezpieczony uzyskał uprawnienia spawalnicze w ramach odbywania nauki w zasadniczej szkole zawodowej o specjalności spawacza elektryczno- gazowego w okresie od 1 września 1971r. do 31 sierpnia 1973r.

(dowód: książka spawacza nr (...) wydana 1 grudnia 1973r., okazana na rozprawie 14 lutego 2017r.)

(...) Zakład (...) zajmował się budową części okrętowych do silników okrętowych, a także produkcją szerokich torów na potrzeby Ukrainy, Związku Radzieckiego, Iranu. W Zakładzie pracowało około 3-4 tys. ludzi. Zakład ten dzielił się na oddziały. Podstawowymi oddziałami była stalownia- odlewnia, formiernia, rdzerwiarnia, oczyszczalnia, główny mechanik, obróbka- skrawanie, oddział mechaniczny. Ubezpieczony został przyjęty na oddział W 14 – zbrojarnię, gdzie produkowane były zbrojenia do tłoków, ostojnice. Ubezpieczony pracował na trzy zmiany. Praca odbywała się w wielkiej hali, w której mieściły się wszystkie oddziały, w wydzielonej części o wielkości 10 metrów na 5 metrów. W tej wydzielonej części były trzy stanowiska: dwa pomieszczenia spawalnicze oraz jedno dla pracowników wykonujących zbrojenia. Pomieszczenia były oddzielone blaszanymi częściami.

Ubezpieczony w okresie zatrudnienia w Zakładzie pracował w charakterze spawacza. Aby zespawać produkt, ubezpieczony musiał tłoki sam zrobić od podstaw, tj. zrobić figurę z drutu i dopiero potem ubezpieczony spawał. Ubezpieczony spawał elektrycznie. Ubezpieczony wyposażony był w prymitywne maski na ustach. Wentylacja była w jednych z kabin. Spawanie zajmowało ubezpieczonemu co najmniej 6 godzin dziennie . Pozostałe 2 godziny ubezpieczonemu zajmowało przygotowanie materiału do spawania. Stanowisko pracy - przygotowanie szkieletów rdzeniowych- oznaczało przygotowywanie figur.

W trakcie zatrudnienia W (...) Zakładach ubezpieczony odbywał zasadniczą służbę wojskową. Po odbyciu służby wrócił do tego Zakładu i wykonywał nadal prace spawacza.

Spawacze dostawali dwa litry mleka.

Ubezpieczony pracował w oparach kwasów, zapyleniu.

W okresie pracy w (...) Zakładach (...) razem z ubezpieczonym pracował T. B..

Ubezpieczony w okresie zatrudnienia w Wojewódzkim Zakładzie Usług (...) w K. wykonywał pracę w Oddziale w S.. Praca ubezpieczonego polegała faktycznie na pracy spawacza. Ubezpieczony pracował w 5 osobowej brygadzie, w której był spawaczem. W brygadzie byli też kierowcy i hydraulicy. Początkowo ubezpieczony był jedynym spawaczem w brygadzie, która wyjeżdżała na awarie. Z czasem został przyjęty drugi spawacz. Było bardzo dużo pracy spawalniczej. Gdy jeden spawacz jechał do usunięcia awarii, wówczas drugi spawacz pracował w warsztacie. W teren jeździł tylko ubezpieczony, gdyż drugi spawacz nie miał uprawnień do spawania gazowego.

Praca rozpoczynała się o godzinie 7.00. Do obowiązków brygady należało usuwanie awarii na rejonie i obsługa hydroforni, głównie w zakresie czyszczenia filtrów, czym ubezpieczony czasami także się zajmował w nadgodzinach. Na miejscach awarii ubezpieczony zajmował się spawaniem. Czasami, by przygotować sobie miejsce do spawania musiał wykonać inne czynności, np. wykopać dół. Ubezpieczony pracował nadto w warsztacie, znajdującym się przy hydroforni. W warsztacie znajdowała się spawarka, szlifierka i inne materiały potrzebne do usuwania awarii. Ubezpieczony w warsztacie spawał kolumny, tj. dwie rury łączone wykorzystywane przy awariach, nadto spawał kołnierze do rur. W czasie, gdy ubezpieczony został brygadzistą, dalej spawał i równocześnie kierował ludźmi. Rano ubezpieczony dokonywał podziału pracy, a potem wykonywał prace spawacza. Gdy jechał w teren, wyznaczał jednego odpowiedzialnego pracownika. Ubezpieczony pełnił funkcję brygadzisty, by mieć większy dodatek brygadzistowski.

Za pracę szkodliwą ubezpieczony otrzymywał w okresie zimowym zupy, a latem napoje, wodę mineralną.

Ubezpieczony pracę wskazaną powyżej wykonywał stale i w pełnym wymiarze czasu pracy.

W okresie zatrudnienia w Wojewódzkim Zakładzie Usług (...) w K. razem z ubezpieczonym pracowali K. C., M. J., A. J. i B. R..

Ubezpieczony w okresie zatrudnienia w Zakładzie (...) w P. od 1 stycznia 1996r. do 31 marca 1999r. pracował przy usuwaniu awarii wodociągów, montowaniu nowych wodociągów. Praca ubezpieczonego w tym okresie polegała na pracy spawacza.

(dowód: akta osobowe i płacowe ubezpieczonego za okres zatrudnienia w (...) Zakładach (...) w M., w Wojewódzkim Zakładzie Usług (...) w K., Zakładzie (...) w P. i Urzędzie Gminy w P., zeznania świadków K. C., M. J., A. J. i B. R. złożone na rozprawie 28 marca 2017r. – czas nagrania 00:11:51 – 00:58:36, protokołu elektronicznego rozprawy oraz zeznania świadka T. B. i ubezpieczonego złożone na rozprawie 27 kwietnia 2017r. – czas nagrania 00:01:16 – 00:53:28, protokołu elektronicznego rozprawy)

Mając na uwadze powyższe ustalenia Sąd zważył, co następuje.

Odwołanie ubezpieczonego zasługuje na uwzględnienie.

Jak wynika z treści art. 184 ust. 1 ustawy z 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (j.t. Dz.U. z 2016r., poz. 887 ze zm.) ubezpieczonym urodzonym po dniu 31.12.1948 przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku przewidzianego w art. 32,33,39 i 40, jeżeli w dniu wejścia w życie ustawy (tj. na dzień 31.12.1998r.) osiągnęli:

1)  okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymaganym w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż 60 lat – dla kobiet i 65 lat – dla mężczyzn oraz

2)  okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w art. 27 (tj. 25 lat dla mężczyzn).

Ust. 2 „Emerytura, o której mowa w ust.1, przysługuje pod warunkiem nieprzystąpienia do otwartego funduszu emerytalnego.

Jak wynika z §4 Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 07.02.1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz.U. z 1983r. Nr 8, poz. 43 ze zm.) pracownik, który wykonywał prace w warunkach szczególnych, wymienione w wykazie A, nabywa prawo do emerytury, jeżeli spełnia łącznie następujące warunki:

1)  osiągnął wiek emerytalny: 55 lat dla kobiet i 60 lat dla mężczyzn,

2)  ma wymagany okres zatrudnienia, w tym co najmniej 15 lat pracy w szczególnych warunkach.

Jak wykazało postępowanie dowodowe, ubezpieczony w okresach spornych zatrudnienia w (...) Zakładach (...) w M. od 1 września 1973r., tj. od ukończenia zasadniczej szkoły zawodowej, do 31 lipca 1978r., w Wojewódzkim Zakładzie Usług (...) w K. od 2 stycznia 1979r. do 31 grudnia 1994r. faktycznie stale i pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał prace w warunkach szczególnych przy spawaniu, tj. prace określone w Rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 07.02.1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz.U. z 1983r. Nr 8, poz. 43 ze zm.), w wykazie A, dziale XIV, poz.12 - praca przy spawaniu i wycinaniu elektrycznym, gazowym, atomowodorowym.

Za takim przyjęciem przemawiają zeznania świadków, którzy pracowali razem z ubezpieczonym w poszczególnych okresach spornych i byli bezpośrednimi świadkami wykonywanej przez niego pracy i w tej sytuacji zeznaniom tym Sąd dał wiarę, dodatkowo jako spójnym w swej treści, a ponadto jako niekwestionowanym przez organ rentowy. Sąd oparł się również na zeznaniach ubezpieczonego, które korelują z zeznaniami świadków oraz nie stoją w sprzeczności z powołaną dokumentacją, przy bezsporności posiadania przez ubezpieczonego uprawnień do wykonywania pracy spawacza od ukończenia zasadniczej szkoły zawodowej. Ubezpieczony niewątpliwie stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał prace przy spawaniu w kolejnych wskazanych powyżej zakładach pracy, a wykonywane przez ubezpieczonego inne czynności podczas pracy zawsze związane były ściśle z pracą spawacza, np. prace ubezpieczonego w (...) Zakładach polegające na wykonaniu figury z drutu, która następnie była spawana przez ubezpieczonego, czy wykonywaniu innych prac przygotowawczych. Ubezpieczony, pomimo zmieniających się nazw stanowisk pracy, zajmowaniu stanowisk łączonych, faktycznie wykonywał stale i w pełnym wymiarze czasu pracy prace spawacza. Także, gdy pełnił funkcję brygadzisty, nadal stale pracę spawacza wykonywał w pełnym jej wymiarze, gdy obowiązki brygadzisty polegały na rozdzieleniu pracy pracownikom w brygadzie, co ubezpieczony wykonywał rano przed rozpoczęciem, pracy i ponoszeniem odpowiedzialności za pracowników.

Do okresu pracy w szczególnych warunkach Sąd zaliczył również okres odbywania przez ubezpieczonego zasadniczej służby wojskowej od 28 kwietnia 1976r. do 14 kwietnia 1978r., gdyż przed powołaniem do służby pracował w warunkach szczególnych jako spawacz i w ciągu 30 dni po zakończeniu służby wojskowej powrócił do tego samego Zakładu pracy w tym samym charakterze – spawacza.

Odbywanie zasadniczej służby wojskowej regulowane było przez ustawę z 21.11.1967r. o powszechnym obowiązku obrony Rzeczypospolitej Polskiej (t.j. Dz.U. z 2015r., poz. 827). Zgodnie z treścią art. 108 ust. 1 tej ustawy obowiązującego w okresie od 29.11.1967r. do 31.12.1974r.(w brzmieniu pierwotnym) i po zmianie od 01.01.1975r.(w brzmieniu do 05.08.1979r.) – a zatem w okresie obywania zasadniczej służby wojskowej przez odwołującego – okres odbytej zasadniczej lub okresowej służby wojskowej zalicza się do okresu zatrudnienia, w zakresie wszelkich uprawnień związanych z zatrudnieniem, pracownikom, którzy po odbyciu tej służby podjęli zatrudnienie w tym samym zakładzie pracy, w którym byli zatrudnieni przed powołaniem do służby, albo w tej samej gałęzi pracy.

Na podstawie art. 108 ust. 4 w/w ustawy wydane zostało Rozporządzenie Rady Ministrów z 22.11.1968r.w sprawie szczególnych uprawnień żołnierzy i ich rodzin (Dz. U. Nr 44, poz. 318). Rozporządzenie to obowiązywało do 31.08.1979r. Zgodnie z §5 ust.1 rozporządzenia żołnierzowi, który podjął zatrudnienie stosownie do zasad określonych w § 2-4 (tj. w terminie 30 dni od dnia zwolnienia ze służby wojskowej zgłosił powrót do zakładu pracy), wlicza się czas odbywania służby wojskowej do okresu zatrudnienia w zakładzie pracy, w którym podjął zatrudnienie, w zakresie wszelkich uprawnień związanych z zatrudnieniem w tym zakładzie oraz w zakresie szczególnych uprawnień uzależnionych od wykonywania pracy na określonym stanowisku lub w określonym zawodzie.

Treść powyższych przepisów wskazuje, że skoro czas odbywania służby wojskowej
w warunkach określonych w tych przepisach, wlicza się do okresu zatrudnienia, w zakresie wszelkich uprawnień związanych z zatrudnieniem, w tym w zakresie szczególnych uprawnień uzależnionych od wykonywania pracy na określonym stanowisku lub w określonym zawodzie, to okres ten należy zaliczyć do pracy w warunkach szczególnych w rozumieniu rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 07.02.1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz.U. Nr 8 poz.43 ze zm.). Do odbywania zasadniczej służby wojskowej należy bowiem stosować przepisy w brzmieniu obowiązującym w okresie jej odbywania.

Takie stanowisko potwierdza Sąd Najwyższy w uzasadnieniu do wyroku z dnia 09.03.2010r. I UK 333/09 (LEX 585739) oraz w wyroku z dnia 25.02.2010 r. II UK 219/09 (LEX nr 590248), a także uchwała Sądu Najwyższego w składzie 7 sędziów z 16.10.2013r. sygn.II UZP 6/13 (OSNP 2014/3/42). Przychylił się do tego stanowiska Sąd Apelacyjny w Katowicach w wyroku z dnia 02.04.2015r., III AUa 2325/14, zaś Sąd orzekający prezentowane stanowisko w pełni podziela.

Zdaniem Sądu bez znaczenia dla rozpoznania sprawy pozostaje fakt, że ubezpieczony nie przedłożył w organie rentowym za okresy sporne świadectw pracy w szczególnych warunkach. Fakt wykonywania takiej pracy został wykazany w postępowaniu sądowym za pomocą innych dowodów. W postępowaniu odwoławczym przed Sądem nie obowiązują bowiem ograniczenia dowodowe jakie występują w postępowaniu o świadczenia emerytalno-rentowe przed organem rentowym, a Sąd może ustalić okoliczności mające wpływ na prawo do świadczeń lub ich wysokość jak: okresy zatrudnienia, w tym wykonywanie pracy w warunkach szczególnych, za pomocą wszelkich środków dowodowych, przewidzianych w kodeksie postępowania cywilnego (por. uchwała Sądu Najwyższego z dnia 10.03.1984r. III UZP 6/84, uchwała Sądu Najwyższego z dnia 21.09.1984r. III UZP 48/84, wyrok Sądu Najwyższego z dnia 07.12.2006r., I UK 179/06, LEX nr 342283).

W sytuacji uznania jw., w ocenie Sądu, ubezpieczony spełnia wszystkie warunki do uzyskania emerytury na podstawie powołanych przepisów. Ukończył 60 lat(...), posiada na dzień 01.01.1999r. wymagany 25-letni okres składkowy i nieskładkowy, w tym posiada 15 lat pracy w szczególnych warunkach przy uwzględnieniu spornych okresów pracy jako pracy w szczególnych warunkach, tj. okresów od 1 września 1973r. do 31 lipca 1978r. i od 2 stycznia 1979r. do 31 grudnia 1994r.

Zgodnie z treścią przepisu art. 129 ust. 1 ustawy z dnia 17.12.1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych świadczenia wypłaca się poczynając od dnia powstania prawa do tych świadczeń, nie wcześniej jednak niż od miesiąca, w którym zgłoszono wniosek lub wydano decyzję z urzędu.

Mając powyższe na uwadze Sąd, na podstawie powołanych przepisów, z mocy art. 477 ¹⁴ §2 kpc zmienił zaskarżoną decyzję w ten sposób, że przyznał ubezpieczonemu prawo do emerytury począwszy od miesiąca złożenia wniosku o świadczenie, zgodnie z art. 129 ust. 1 jw.

SSR del. Renata Stańczak