Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 8 lutego 2017 roku (...) sp. z o.o. S.K.A. w W. wniosła o zasądzenie od pozwanego M. R. kwoty 1.087 złotych wraz z odsetkami za opóźnienie od dnia 8 maja 2014 roku do dnia zapłaty oraz zasądzenie od pozwanego kosztów procesu.

W uzasadnieniu powód wskazał, że na wniosek pozwanego (...) sp. z o.o. (dawniej (...) sp. z o.o.) w dniu 9 września 2013 roku udzieliła pozwanemu pożyczki nr (...) w wysokości 1.000 złotych na okres 30 dni. Pozwany dokonał przedłużenia terminu spłaty pożyczki, który ostatecznie upłynął w dniu 2 lutego 2017 roku. Pozwany był zobowiązany do zwrotu pożyczki powiększonej o prowizję za udzielenie pożyczki w wysokości 191 złotych. Na skutek spłaty przez pozwanego części zadłużenia wysokość należności na dzień wniesienia pozwu wynosić miała 1.087 złotych wraz z odsetkami ( pozew k. 1-3).

Pozwany na rozprawie w dniu 24 maja 2017 roku wniósł o oddalenie powództwa. Pozwany nie zakwestionował faktu udzielenia mu pożyczki w wysokości 1.000 złotych, podniósł jednakże zarzut spełnienia świadczenia. Wskazał, iż spłacił już kwotę znacznie wyższą niż udzielona mu pożyczka, a każdy z przelewów tytułował: „przedłużenie pożyczki”, co potwierdzać miała dokumentacja przedstawiona przez powoda. Jednocześnie pozwany wskazał, iż zawierał umowę z (...), a nie z powodem ( protokół rozprawy k. 38).

Sąd Rejonowy uznał za bezsporne i zważył, co następuje:

W dniu 9 września 2013 roku (...) sp. z o.o. w W. (poprzednik prawny (...) sp. z o.o. w W.) udzieliła M. R. pożyczki w wysokości 1.000 złotych. Okoliczność zawarcia umowy pożyczki została przyznana przez pozwanego, zaś następstwo (...) spółki (...) Sąd ustalił z urzędu na podstawie wpisów w Krajowym Rejestrze S. dal spółki o numerze KRS: (...).

Powództwo nie zasługiwało na uwzględnienie. Nie ulega wątpliwości, iż podstawę merytorycznego rozstrzygnięcia każdej sprawy cywilnej stanowi materiał procesowy (tzn. fakty i dowody) zebrany w toku postępowania, o czym przesądza treść art. 316 § 1 i art. 328 § 2 ustawy z dnia 17 listopada 1964 roku – Kodeks postępowania cywilnego (tj. Dz. U. z 2016 roku, poz. 1822 ze zm., powoływany dalej w skrócie jako kpc). Jednak zgodnie z art. 6 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 roku – Kodeks cywilny (tj. Dz. U. z 2017 roku, poz. 459, powoływany dalej w skrócie jako kc) oraz art. 232 kpc to strony obowiązane są wskazywać dowody dla stwierdzenia faktów, z których wywodzą skutki prawne. Powyższe przepisy stanowią normatywną podstawę zasady kontradyktoryjności, zgodnie z którą ciężar dowodu spoczywa na stronach postępowania cywilnego. To one są wyłącznym dysponentem toczącego się postępowania, do nich należy gromadzenie materiału i wreszcie to one ponoszą odpowiedzialność za jego wynik ( vide: uzasadnienie wyroku Sądu Najwyższego z dnia 17 grudnia 1996 roku, I CKU 45/96, OSNC 1997, nr 6–7, poz. 76, z glosą A. Zielińskiego, Palestra 1998, nr 1–2, s. 204; wyrok Sądu Najwyższego z dnia 7 marca 1997 roku, II CKN 70/96, OSNC 1997, nr 8, poz. 113).

W pierwszej kolejności należy stwierdzić, że strona powodowa nie wykazała legitymacji czynnej do wytoczenia przedmiotowego powództwa, co skutkować musiało podjęciem merytorycznego rozstrzygnięcia o oddalaniu powództwa.

Stosownie do art. 509 § 1 i 2 kc wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią (przelew), chyba że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania. Wraz z wierzytelnością przechodzą na nabywcę wszelkie związane z nią prawa, w szczególności roszczenie o zaległe odsetki. Zgodnie z powyższym unormowaniem, przelew jest umową , z mocy której wierzyciel-cedent przenosi na nabywcę-cesjonariusza wierzytelność przysługującą mu wobec dłużnika. Umowa ta może być w zasadzie zawarta w dowolnej formie. Mają tu zastosowanie przepisy ogólne Kodeksu cywilnego co do formy czynności prawnych (art. 75 ¹ -77 i 79-80). Jednakże umowa dojdzie do skutku dopiero wtedy, gdy cesjonariusz przyjmie akt cesji, zaś jednostronne oświadczenie cedenta nie przenosi praw (m.in. Ciepła H. [w:] Bieniek G. [red.] K omentarz do kodeksu cywilnego. Księga trzecia. Zobowiązania. T. 1-2, LexisNexis, 2011). Brak jest bowiem podstaw do przyjęcia by przelew wierzytelności mógł być skutecznie dokonany w drodze jednostronnej czynności prawnej ( vide: wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 8 listopada 2006 roku, I ACa 1043/06, LEX nr 269589).

W niniejszej sprawie powód dołączył do pozwu jedynie oświadczenie prezesa zarządu (...) sp. z o.o. z dnia 17 stycznia 2017 roku, iż wierzytelność z tytułu pożyczki nr (...), udzielonej przez tę spółkę dnia 9 września 2013 roku „została przeniesiona na rzecz (...) sp. z o.o. S.K.A., która w związku z powyższym stała się w niniejszej sprawie wierzycielem i uzyskała legitymację do dochodzenia powyższego roszczenia na drodze sądowej” ( oświadczenie k. 10). Z powyższego wynika zatem, że umowa cesji między pożyczkodawcą – wierzycielem pierwotnym a stroną powodową, której przedmiotem jest dochodzona w niniejszej sprawie wierzytelność, nie została w ogóle zawarta. Tym samym na powodową spółkę nie przeszło roszczenie o zapłatę tej wierzytelności, a więc nie była ona uprawniona (nie miała legitymacji czynnej) do wytoczenia niniejszego powództwa przeciwko M. R..

Powyższe okoliczności już samoistnie wykluczały możliwość uwzględnienia powództwa. Tym niemniej nawet gdyby wykazano, iż doszło do zawarcia umowy przelewu to powództwa i tak podlegałoby oddalaniu. Nie zostało ono bowiem udowodnione ani co do zasady, ani co do wysokości, gdyż powód nie sprostał ciążącemu na nim w tym zakresie ciężarowi dowodu.

Z twierdzeń zawartych w pozwie wynika bowiem, że pozwany winien był spłacić pożyczkę w wysokości 1.191 złotych, zaś po częściowej spłacie zadłużenia do zapłaty pozostało 1.087 złotych. Z przedłożonego wyciągu z rachunku bankowego ( k. 14-19), „Rozliczenia pożyczki” ( k. 13) i oświadczeń pozwanego wynika, że spłacił on zobowiązanie w łącznej kwocie 1.224 złotych. Nie sposób więc ustalić, z czego wynikła kwota wskazana w pozwie, a sam powód tego nie precyzuje.

Co prawda nie uszło uwadze Sądu, że pożyczkodawca prawdopodobnie naliczał dodatkowe opłaty administracyjne za przedłużenie spłaty pożyczki w wysokości 224 zł, co miałoby rzekomo znajdować umocowanie w pkt 5.5 „Regulaminu udzielania pożyczek” ( k. 5-6), jednakże stosownie do jego pkt 11.1 opłata administracyjna wynosić miała do 5% kwoty udzielonej pożyczki. W ocenie Sądu sposób naliczenia tych opłat w wysokości wskazanej w rozliczeniu – niezgodnej z postanowieniami Regulaminu – nie został zatem w żaden sposób wykazany.

Przede wszystkim jednak podkreślenia wymaga, że omawiane powyżej załączniki do pozwu nie są w ogóle dokumentami w rozumieniu art. 245 kpc (w szczególności w/w „Rozliczenie pożyczki”, które zostało jedynie parafowane przez nieustaloną osobę), a więc – wobec kwestionowania powództwa przez pozwanego co do zasady i co do wysokości – nie mogły stanowić dowodów na okoliczność istnienia jakiegokolwiek zadłużenia. Pisma w ogóle nie są podpisane, a zatem nie stanowią nawet dokumentu prywatnego.

Warto także podkreślić, iż nie ma żadnego dowodu na to, że powyższy regulamin został zaakceptowany przez pozwanego i by stanowił część umowy pożyczki której był stroną. Gdyby jednak nawet w/w regulamin był częścią umowy to ustalenia zawarte w jego pkt 5.5. nie precyzują w żaden sposób tego, jaka jest bowiem wysokość opłat za przedłużenie umowy. Do pozwu nie dołączono żadnej tabeli prowizji lub opłat zaakceptowanej przez pozwanego. Nie ma więc żadnych podstaw do uznania, iż opłata za przedłużenie miałaby wynosić aż 224 złote. Tym niemniej tego rodzaje opłaty byłyby sprzeczne z art. 36a ustawy z dnia 12 maja 2011 roku o kredycie konsumenckim (tj. Dz. U. z 2016 roku, poz. 1528 ze zm.) który określa maksymalną wysokość tzw. pozaodsetkowych kosztów pożyczki. W świetle w/w przepisu łącznie koszty pozaodsetkowe od tej pożyczki nie mogły być większe od 274,66 złotych.

W świetle powyższych rozważań nie ulega wątpliwości, iż powód nie ma legitymacji czynnej co skutkuje oddaleniem powództwa. Niezależnie od tego powództwo nie zostało udowodnione ani co do zasady, ani co do wysokości. Poza tym naliczanie pozwanemu tak wysokości dodatkowych opłat, których zasądzenia domagał się powód, byłoby sprzeczne z prawem. Mając na uwadze wszystkie przedstawione powyżej okoliczności faktyczne i rozważania prawne, Sąd orzekł jak w sentencji.

Zarządzenie: (...)