Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Poznań, dnia 29 grudnia 2016 r.

Sąd Okręgowy w Poznaniu XVIII Wydział Cywilny w następującym składzie:

Przewodniczący:SSO Katarzyna Szmytke

Protokolant: st. sekr. sąd. Maria Kaczmarek

po rozpoznaniu w dniu: 29 grudnia 2016 r. w Poznaniu

sprawy z powództwa: Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w W. - I Oddział w P.

przeciwko: Z. G.

o: uznanie czynności prawnej za bezskuteczną

1.  Uznaje za bezskuteczną w stosunku do powoda Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w W. - I Oddział w P. umowę darowizny zawartą między J. P. – wobec której powodowi przysługuje wierzytelność w kwocie: 79.716,06 zł (siedemdziesiąt dziewięć tysięcy siedemset szesnaście złotych 06/100) plus odsetki ustawowe wynoszące na dzień 10.12.2013r. łącznie kwotę 30.103 zł (trzydzieści tysięcy sto trzy złote) a to z tytułu nieuregulowanych przez nią jako osobę prowadzącą działalność gospodarczą składek na ubezpieczenie społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy oraz Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych za okres od marca 2006r. do lipca 2011r. - a pozwaną Z. G. w dniu 10.12.2013r. w formie aktu notarialnego w Kancelarii Notarialnej not. H. G. w P. nr rep. A 5379/2013 udziału wynoszącego 35/192 części nieruchomości położonej w U. G.. O., składającej się z działek geodez. o nr 30, 31 i o powierzchni 0,42,00 ha, dla której Sąd Rejonowy w Nowym Tomyślu prowadzi Księgę Wieczystą o nr (...) i nakazuje pozwanej Z. G. aby zezwoliła powodowi na prowadzenie egzekucji z istotnego udziału w wyżej opisanej nieruchomości w celu zaspokojenia wierzytelności pieniężnych powoda w kwocie: 79.716,06 zł (siedemdziesiąt dziewięć tysięcy siedemset szesnaście złotych 06/100) plus odsetki ustawowe, które na dzień 10.12.2013r. wynosiły łącznie 30.103 zł (trzydzieści tysięcy sto trzy złote) objętych wydrukiem zestawienia należności dołączonym do akt niniejszego procesu na k. 8-10 V.

2.  Kosztami niniejszego procesu obciąża pozwaną w całości i na tej podstawie:

a) nakazuje ściągnąć od pozwanej na rzecz Skarbu Państwa (Sąd Okręgowy w Poznaniu) kwotę: 3.986 zł tytułem wpisu sądowego, od uiszczenia którego powód był zwolniony;

b) zasądza od pozwanej na rzecz powódki kwotę: 5.400 zł tytułem kosztów zastępstwa procesowego.

/-/K. Szmytke

XVIII.C. 1364/16

UZASADNIENIE

Powód - Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w P. wniósł o uznanie czynności prawnej w postaci umowy darowizny udziału wynoszącego 35/192 części nieruchomości położonej w U. gm. O. składającej się z działek gruntu o numerach 30 i 31, o powierzchni 0,4200, dla których Sąd Rejonowy w Grodzisku Wlkp. IX Zamiejscowy Wydział Ksiąg Wieczystych prowadzi księgę wieczystą nr (...) zawartej w dniu 10 grudnia 2013 r. przed notariuszem H. G. Kancelaria Notarialna w P., ul. (...) - za bezskuteczną względem powoda.

Nadto strona powodowa wniosła o nakazanie pozwanej Z. G. by zezwoliła na przeprowadzenie powódce egzekucji z nieruchomości położonej w P., a opisanej w pierwszym punkcie żądań pozwu, na zaspokojenie wierzytelności przysługujących powodowi od J. P. w kwocie łącznej: 79.716,06 zł (w tym z tytułu należności głównej 49.613,06 zł oraz z tytułu ustawowych odsetek wynoszących na dzień dokonania czynności 30.103,00 zł.

Strona powodowa domagała się przy tym przeprowadzenia dowodu z dokumentów przedłożonych Sądowi wraz z pozwem oraz z dokumentów księgi wieczystej prowadzonej przez Sąd Rejonowy w Grodzisku Wlkp. IX Zamiejscowy Wydział Ksiąg Wieczystych z siedzibą w Nowym Tomyślu o nr (...) na okoliczność zawarcia przedmiotowej umowy darowizny i jej treści a także zasądzenia od pozwanego na rzecz powoda kosztów procesu według norm przepisanych, w tym kosztów zastępstwa procesowego inicjatora postępowania.

W uzasadnieniu żądania strona powodowa wskazała, że przysługuje jej względem dłużnika J. P. wierzytelność z tytułu zaległych za lata 2006 - 2011 składek na ubezpieczenie społeczne, ubezpieczenie zdrowotne oraz Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych, która nadal nie została uregulowana. Na podstawie uzyskanych odpisów z ksiąg wieczystych powód ustalił, że J. P. umową darowizny przeniosła prawo własności przysługującego jej udziału w nieruchomości na swoją córkę Z. G.. Nadto strona powodowa wskazała, że dłużniczka J. P. w dniach 20 lutego 2011 r. i 10 lutego 2015 r. złożyła jej wnioski o rozłożenie ciążących na niej zaległości na raty, jednak wnioski te powód pozostawił bez rozpoznania. W ocenie strony powodowej w okolicznościach przedmiotowej sprawy ZUS I O/P-ń przysługuje skarga pauliańska, albowiem spełnione zostały wszystkie przesłanki wynikające z art. 527 k.c., gdyż wierzytelność została w pełni potwierdzona, dłużnik dokonał czynności prawnej, jaką jest akt darowizny nieruchomości osobie trzeciej, dokonanie tej czynności spowodowało pokrzywdzenie wierzyciela, albowiem nie będzie mógł on w pełni lub choćby w części zaspokoić swych roszczeń a osoba trzecia uzyskała korzyść majątkową. Nadto powód wskazał, że dłużnik działał z pełną świadomością pokrzywdzenia wierzyciela albowiem wiedział o istniejącym zadłużeniu wobec ZUS, wobec czego należy uznać, iż przeniesienie prawa własności nieruchomości na rzecz Z. G. stanowiło jedynie próbę uniknięcia odpowiedzialności za powstałe wobec powoda zobowiązania. Z. G. jest córką dłużniczki. Pozwala to oprzeć się na domniemaniu prawnym z art. 527 § 3 k.p.c.

Pozwana Z. G. nie złożyła pisemnej odpowiedzi na pozew i to pomimo wezwania ze strony Sądu i pouczenia o rygorze wynikającym z art. 207 § 6 i 7 kpc.

Na rozprawie w dniu 29 grudnia 2016 r. pełnomocnik strony powodowej podtrzymał żądanie pozwu prostując w nim jedynie oczywistą omyłkę co do miejsca położenia nieruchomości, która pojawiła się punkcie drugim żądań z P. na U. gm. O. .

Pozwana wniosła o oddalenie powództwa w całości oświadczając, iż nie wiedziała o długach matki, z którą od 2009r. wspólnie nie zamieszkuje. Nie złożyła żądnych wniosków dowodowych.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Pozwana Z. G. jest córką J. P. (okoliczność bezsporna).

J. P. była współwłaścicielką w udziale wynoszącym 35/192 części – nieruchomości położonej w U., gmina O., powiat (...), składającej się z działek gruntu o numerach: 30, 31, a zapisanej w księdze wieczystej o numerze (...) prowadzonej przez Sąd Rejonowy w Grodzisku Wlkp. IX Zamiejscowy Wydział Ksiąg Wieczystych z siedzibą w Nowym Tomyślu. Powyższy udział w nieruchomości nabyła na podstawie spadkobrania po zmarłym w dniu 05 października 2009 r. ojcu – B. M., do swego majątku osobistego.

Dowód: - odpis aktu notarialnego umowy darowizny z 10.12.2013r. (k. 5-7),

- księga wieczysta nr (...) k. 11-14.

J. P. w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą była zobowiązana do regularnego opłacania składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych, jednak z obowiązku tego się nie wywiązywała, co w konsekwencji doprowadziło do powstania po jej stronie zadłużenia wobec Zakładu Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w P., w łącznej kwocie za okres od marca 2006 r. do lipca 2011 r. 79.716,06 zł (w tym z tytułu odsetek ustawowych w łącznej kwocie 30.103,00 zł ).

Dowód: - wydruk zestawienia należności k. 8-10.

Dłużniczka J. P. najpierw w dniu 20 lutego 2011 r. a następnie w dniu 10 lutego 2015 r. złożyła powodowi wnioski o rozłożenie jej w/w zaległości na raty, wnioski te powód pozostawił bez rozpoznania albowiem dłużniczka nie spełniała warunków wstępnych pozwalających na akceptację tych wniosków a wynikających z ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych i określanych przez powoda – tj. uregulowania wszystkich składek dot. zatrudnianych przez siebie pracowników a także jednorazowej wpłaty istotnej części posiadanego zadłużenia.

(okoliczności bezsporne)

W dniu 10 grudnia 2013 r. na mocy umowy darowizny sporządzonej w formie aktu notarialnego nr Rep. A. 5379/2013 przed notariuszem H. G. w Kancelarii Notarialnej w P., dłużniczka J. P. darowała córce – pozwanej Z. G., z którą wspólnie wówczas zamieszkiwały – jak oświadczyły notariuszowi - w U. na nieruchomości, której darowizna dotyczyła, swój udział wynoszący 35/192 części w nieruchomości zapisanej w księdze wieczystej o numerze (...). Strony umowy określiły wartość darowizny na kwotę 30.000,00 zł.

Dowód: - odpis aktu notarialnego umowy darowizny z 10.12.2013r. (k. 5-7)

- księga wieczysta nr (...) k. 11-14.

W celu ustalenia majątku J. P., z którego mógłby wyegzekwować swoje wierzytelności ZUS I Oddział w P. w dniu 03 października 2011 r. skierował wnioski do Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji o udostępnienie danych lub informacji z Centralnej Ewidencji Pojazdów, do Centralnej Informacji Ksiąg Wieczystych oraz do Starostwa Powiatowego N.. Z odpowiedzi: - Centralnej Ewidencji Pojazdów wynikało, że J. P. nie jest właścicielem żadnego pojazdu, - Starostwa Powiatowego w N., że nie figuruje ona w operacie ewidencji gruntów i budynków prowadzonych dla powiatu (...), - Centralnej Bazy Danych K. W., że nie posiada nieruchomości. Powyższe zostało potwierdzone także przez pozwaną na rozprawie w dniu 29 grudnia 2016 r. kiedy oświadczyła ona, że jej matka nie posiada żadnych nieruchomości, cennych ruchomości w tym samochodu.

Na podstawie uzyskanych 19.03.2015r. odpisów z ksiąg wieczystych powód ustalił, iż J. P. umową darowizny przeniosła posiadany przez siebie udział w nieruchomości położonej w U., gmina O. na swoją córkę Z. G..

Dowód: - pismo z CEPiK k. 15,

- pismo Starostwa Powiatowego w N. k. 16,

- oświadczenie pozwanej Z. G. k. 39,

- pismo z Wydziału Ksiąg Wieczystych SR w Nowym Tomyślu z 16.03.2015r. k. 4-7

W dniu 10 czerwca 2016 r. przeciwko J. P. powód wystawił tytuły wykonawcze, na podstawie których ZUS zmierzał dokonać zajęcia rachunku bankowego w/w w (...) S.A. Po przesłaniu w tej sprawie dokumentów Bank podał, że nie prowadzi rachunku dla wskazanego płatnika składek.

(okoliczności bezsporne)

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie powołanych powyżej dokumentów, znajdujących się w aktach sprawy, a także w aktach księgi wieczystej załączonych do akt głównych.

Strony nie kwestionowały prawdziwości i autentyczności powołanych powyżej dokumentów, a Sąd nie znalazł podstaw, aby ich moc podważać z urzędu.

Pozwana ze swej strony nie zgłosiła Sądowi żadnych wniosków dowodowych, ograniczając swoją aktywność w procesie do żądania oddalenia powództwa i wygłoszenia twierdzeń, iż nie miała wiedzy o zobowiązaniach matki wobec ZUS albowiem nie zamieszkuje z nią od ukończenia przez siebie 18 roku życia (tj. od 2009r) i nie utrzymuje z nią kontaktu.

Mając powyższe na uwadze Sąd zważył, co następuje:

Powództwo zasługiwało na uwzględnienie.

Przedmiotem sporu między stronami była okoliczność, czy umowa darowizny z 10 grudnia 2013 r., na podstawie której pozwana uzyskały własność udziału wynoszącego 35/192 części w nieruchomości położonej w U. została zawarta z pokrzywdzeniem wierzyciela i świadomością tego po stronie dłużnika oraz pozwanej. Strona powodowa stała na stanowisku, że miało to miejsce albowiem nie będzie mogła ani w pełni ani nawet w części – w obecnej sytuacji materialnej, majątkowej J. P. zaspokoić swojego roszczenia wobec niej, dłużniczka znała wysokość nieuregulowanych przez siebie składek, swoją sytuację materialną a mimo to wyzbyła się darowizną na inną osobę swego jedynego istotnego składnika majątkowego, przy czym osobą obdarowaną była jej dorosła córka, z którą w dacie czynności wspólnie zamieszkiwała. Pozwana podnosiła z kolei, że nie miała wiedzy zawierając umowę darowizny o zobowiązaniach finansowych swojej matki wobec ZUS, o tym że zobowiązania takie istnieją po jej stronie usłyszała dopiero w ostatnim czasie, a także że od 2009r. z matką nie zamieszkuje, choć obie nadal pozostają zameldowane pod adresem (...), gm O.. W żaden sposób jednak swoich twierdzeń nawet nie usiłowała wykazywać – nie zgłosiła w sprawie żadnych wniosków dowodowych.

Zgodnie z art. 527 § 1 kc, gdy wskutek czynności prawnej dłużnika dokonanej z pokrzywdzeniem wierzycieli osoba trzecia uzyskała korzyść majątkową, każdy z wierzycieli może żądać uznania tej czynności za bezskuteczną w stosunku do niego, jeżeli dłużnik działał ze świadomością pokrzywdzenia wierzycieli, a osoba trzecia o tym wiedziała lub przy zachowaniu należytej staranności mogła się dowiedzieć. Do przesłanek udzielenia ochrony z art. 527 kc należy więc przede wszystkim niewypłacalność dłużnika, a następnie dokonanie przez niego z osobą trzecią czynności prawnej, na której podstawie osoba trzecia uzyskuje korzyść majątkową, a wierzyciel zostaje nią pokrzywdzony. Ponadto dłużnik musi działać ze świadomością pokrzywdzenia wierzyciela, zaś osoba trzecie wiedzieć o tym lub móc się o tym dowiedzieć przy zachowaniu ze swej strony należytej staranności, wreszcie wierzyciel musi wystąpić z żądaniem uznania danej czynności prawnej za bezskuteczną w stosunku do niego.

W § 2 art. 527 k.c. ustawodawca określił, że czynność prawna dłużnika jest dokonana z pokrzywdzeniem wierzyciela, jeżeli w skutek tej czynności dłużnik stał się niewypłacalny albo stał się niewypłacalny w wyższym stopniu, niż był przed dokonaniem czynności.

Co ważne wykazanie przesłanki pokrzywdzenia wierzycieli skargi pauliańskiej ułatwiają domniemania prawne z art. 527 § 3 i 4 oraz z art. 529 k.c. W szczególności jak stanowi art. 527 § 3 k.c. jeżeli wskutek czynności prawnej dłużnika dokonanej z pokrzywdzeniem wierzycieli uzyskała korzyść majątkową osoba będąca w bliskim z nim stosunku, domniemywa się, że osoba ta wiedziała, iż dłużnik działa ze świadomością pokrzywdzenia wierzycieli. Z kolei zgodnie z art. 529 k.c. jeżeli w chwili darowizny dłużnik był niewypłacalny, domniemywa się, iż działał ze świadomością pokrzywdzenia wierzycieli. To samo dotyczy wypadku gdy dłużnik stał się niewypłacalny wskutek dokonania darowizny.

Wreszcie jak wynika z art. 528 k.c. jeżeli wskutek czynności prawnej dokonanej przez dłużnika z pokrzywdzeniem wierzycieli osoba trzecia uzyskała korzyść majątkową bezpłatnie, wierzyciel może żądać uznania czynności za bezskuteczną, chociażby osoba ta nie wiedziała i nawet przy zachowaniu należytej staranności nie mogła się dowiedzieć, że dłużnik działa ze świadomością pokrzywdzenia wierzycieli.

Do zastosowania skargi pauliańskiej wszystkie w/w przesłanki muszą wystąpić kumulatywnie, a ciężar ich udowodnienia co do zasady – zgodnie z regułą dowodową wyrażoną w art. 6 k.c. obciąża wierzyciela, który zaskarża czynność prawną dłużnika. Odmiennie ciężar dowodu rozkłada się przy domniemaniach prawnych. Tu osoba, która chce domniemanie takie wzruszyć musi przeprowadzić dowód przeciwny.

Przekładając powyższe na okoliczności istotnej sprawy w pierwszej kolejności należy stwierdzić, że obecnie zgodnie z dominującym stanowiskiem orzecznictwa i doktryny dopuszczalne jest wykorzystanie konstrukcji cywilistycznej skargi pauliańskiej do ochrony wierzytelności publicznoprawnych w tym składek ZUS. Strona powodowa zwróciła się do Sądu z żądaniem uznania umowy darowizny z dnia 10.12.2013r. zawartej przez J. P. i Z. G. za bezskuteczną wobec siebie a nadto udowodniła istnienie swojej skonkretyzowanej wierzytelności wobec J. P. podlegającej ochronie w ramach skargi pauliańskiej. J. P. w momencie zawarcia umowy darowizny udziału w przedmiotowej dla sprawy nieruchomości położonej w U., posiadała wiedzę o precyzyjnie ustalonej - zestawionej swojej zaległości z tytułu nie opłacania składek na ubezpieczenie społeczne, ubezpieczenie zdrowotne oraz Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych.

W związku z prowadzeniem działalności gospodarczej J. P. zobowiązana była do rozliczania i odprowadzania składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne oraz Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych. Obowiązek ten wynika z art. 17 ust. 1 ustawy z dnia z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (t.j.: Dz. U 2016 r., poz. 963), zgodnie z którym składki na ubezpieczenia emerytalne, rentowe, wypadkowe oraz chorobowe za ubezpieczonych, o których mowa w art. 16 ust. 1-3, 5, 6 i 9-12, obliczają, rozliczają i przekazują co miesiąc do Zakładu w całości płatnicy składek. Z dołączonego do akt wydruku zestawienia należności prowadzonego przez ZUS z 13 czerwca 2016 r. wynika, że J. P. nie opłaciła należnych składek za okres od marca 2006 r. do listopada 2013 r. Wysokość tych należności została wyspecyfikowana we wskazanym zestawieniu na łączną kwotę 79.716,06 zł z czego należność główna wynosiła 49.613,06 zł a należne ZUS odsetki 30.103 zł. Informacje zarejestrowane na koncie płatnika składek stanowią środek dowodowy w postępowaniu administracyjnym i sądowym z zakresu ubezpieczeń społecznych, nie ma jednak żadnych przeszkód, by takie zestawienie włączone było do materiału dowodowego w niniejszym procesie. Tym bardziej, że pozwana nie zakwestionowała istnienia tych zobowiązań po stronie swojej matki. Nadto jak wskazał powód, dłużniczka J. P. wyrażała wolę spłaty należności w ratach co jest równoznaczne z uznawaniem przez nią istnienia i wysokości długu. Co ważne skonkretyzowana zarówno co do swej podstawy prawnej, jak wysokości wierzytelność z tytułu składek istniała i w dacie dokonywania darowizny, jak i w dacie zamknięcia rozprawy w niniejszej sprawie i wydania w niej wyroku. W tym miejscu wskazać można, iż powód nie miał obowiązku wcześniejszego wystawiania tytułu wykonawczego obejmującego powyższe należności z tytułu istotnych dla sprawy składek skoro obowiązek obliczenia i przekazania składek obciąża ich płatnika - tu: J. P., bez konieczności stwierdzenia tego obowiązku i wierzytelności ZUS-u dodatkową decyzją czy tytułem wykonawczym powoda. Brak do 2016r. przymusowego dochodzenia przez ZUS wierzytelności nie wykluczał zażądania ochrony ze skargi pauliańskiej.

W ocenie Sądu materiał dowodowy sprawy pozwalał na ustalenie, że czynność prawna w postaci umowy darowizny, zawartej 10 grudnia 2013 r. między J. P. a pozwaną Z. G., dokonana została z pokrzywdzeniem wierzyciela, to jest strony powodowej. Niewątpliwie bowiem w wyniku jej dokonania J. P. stała się niewypłacalna a co najmniej niewypłacalna w wyższym stopniu, niż była przed dokonaniem tej czynności. Ustawodawca nie zdefiniował pojęcia niewypłacalności na potrzeby skargi pauliańskiej. Zgodnie jednak z poglądami doktryny i orzecznictwa przyjmuje się, że niewypłacalność dłużnika w rozumieniu art. 527 § 2 k.c. oznacza taki stan jego majątku, w którym egzekucja prowadzona zgodnie z przepisami kodeksu postępowania cywilnego nie może przynieść zaspokojenia wierzytelności pieniężnej przysługującej przeciwko temu dłużnikowi. Nie jest jednak tak, że wierzyciel chcący poszukiwać ochrony w drodze skargi pauliańskiej musi najpierw wszcząć postępowanie egzekucyjne aby stwierdzić jego bezskuteczność. Jak trafnie stwierdził w swoim wyroku z 29.09.2011r. (IV CSK 99/11) Sąd Najwyższy o istnieniu pokrzywdzenia wierzyciela - wobec niewypłacalności dłużnika w konsekwencji zdziałanej przezeń czynności prawnej, można mówić już wtedy gdy porównanie wartości rozporządzonego przez dłużnika mienia i wysokości niespłaconych wierzytelności przysługujących przeciwko dłużnikowi prowadzi do wniosku o niemożności zaspokojenia się powoda chociażby w części. Za niewypłacalnego może być uznany nawet taki dłużnik, którego aktywa majątkowe równoważą zobowiązania, ale są niedostępne dla wierzyciela roszczeń pieniężnych (wyrok S.A. w Warszawie z 05.04.2013r. I.A.Ca 1250/12). Niewypłacalność J. P. została w sprawie wykazana. Powód rozpoznał bowiem zanim zdecydował się wystąpić z pozwem sytuację materialną swojej dłużniczki uzyskując odpowiedzi z Centralnej Ewidencji Pojazdów, Centralnej Informacji Bazy D. W. czy Starostwa Powiatowego w N., na swoje zapytania o jej figurowanie w tych rejestrach, z których wynikało, że nie jest ona właścicielką nieruchomości czy pojazdu - a więc mienia o istotnej wartości. Także bezskuteczne okazało się zajęcie rachunku bankowego J. P. – po wystawieniu przeciwko niej tytułu wykonawczego w dniu 10.06.2016r. Znamiennym jest także to, iż mimo, że ZUS nie akceptował wniosków J. P. o rozłożenie istotnego dla sprawy zadłużenia na raty, albowiem nie spełniła ona tzw. warunków wstępnych dotyczących uregulowania składek pracowniczych i jednorazowej wpłaty części kwoty zadłużenia, nie ponowiła ona po raz kolejny wniosku, po uczynieniu zadość tym warunkom – co wskazuje na to, że nie była w stanie im sprostać. Na rozprawie w dniu 29.12.2016 r. pozwana potwierdziła jedynie w swoim oświadczeniu, że jej matka J. P. nie posiada żądnego istotnego majątku w tym żadnych nieruchomości, cennych ruchomości, w szczególności samochodu, z których mogłoby nastąpić zaspokojenie wierzytelności pieniężnych powoda. Udziały we własności nieruchomości w U. były więc jedynym istotnym składnikiem majątku J. P., do którego strona powodowa mogła skierować egzekucję swoich wierzytelności. Wyzbycie się tego składnika majątkowego w drodze umowy darowizny doprowadziło więc do niewypłacalności dłużniczki i tym samym pokrzywdzenia powoda.

Niewątpliwie pozwana wskutek istotnej dla sprawy czynności prawnej uzyskała korzyść majątkową, w postaci udziałów w prawie własności nieruchomości. Nadto J. P. jako osoba prowadząca działalność gospodarczą miała świadomość ciążących na niej obowiązków związanych z odprowadzaniem składek na ZUS, co więcej skoro już w 2011r. występowała do ZUS - u o rozłożenie jej zadłużenia z tytułu nieopłaconych składek na raty, to oczywiście była świadoma i istnienia zadłużenia z tego tytułu i jego wysokości. Skoro jak już wyżej wskazano w lutym 2011r. po raz pierwszy skierowała do ZUS-u wniosek o rozłożenie jej zobowiązania na raty a poznawszy stanowisko powoda, że bez spełnienia przez nią warunków wstępnych jej wniosku nie zaakceptuje, nie doprowadziła do ich ziszczenia i tym samym przytępienia ze swej strony do skutecznego spłacania zadłużenia choćby w ratach, to daje to podstawy przyjęcia, iż nie była w stanie tych warunków zrealizować a zatem, że już wówczas była w stanie niewypłacalności. Skoro zatem do 10.12.2013r. a więc przez prawie kolejne 3 lata nie spłaciła zadłużenia ani w całości ani w części a mimo to zdecydowała się darować córce jedyny istotny składnik majątkowy przez siebie posiadany to niewątpliwie działała ze świadomością pokrzywdzenia wierzyciela tj. w celu uniemożliwienia mu zaspokojenia się z tego majątku, a co najmniej taki skutek takiego swojego zachowania zakładała. Nadto w trybie domniemania z art. 527 § 3 k.c. przyjąć należy, że pozwana Z. G. jako osoba będąca w bliskim z dłużniczką stosunku – tj. będąc jej córka, z którą wspólnie w dacie istotnej dla sprawy czynności prawnej zamieszkiwała, co obie jako strony czynności notarialnej oświadczyły notariuszowi stając do aktu – wiedziała, że jej matka działa ze świadomością pokrzywdzenia wierzyciela. Nawet jednak gdyby przyjąć odmiennie, że o tym nie wiedziała i przy zachowaniu należytej staranności nie mogła się dowiedzieć to i tak nie miało by to w sprawie istotnego znaczenia a to w świetle przepisu art. 528 k.p.c. – skoro otrzymała ona korzyść majątkową bezpłatnie.

Podsumowując Sąd stwierdził, że spełnione zostały przesłanki uznania za bezskuteczną czynności prawnej w postaci umowy darowizny udziału wynoszącego 35/192 części nieruchomości położonej w miejscowości U., dla której Sąd Rejonowy w Nowym Tomyślu prowadzi księgę wieczystą nr (...) zawartej 10 grudnia 2013 r. między J. P. i Z. G.. Należy zauważyć, że strona powodowa żądała uznania za bezskuteczną umowy darowizny, na której podstawie J. P. darowała pozwanej Z. G. udział wynoszący 35/192 części nieruchomości położonej w U., gm. O. składającej się z działek gruntu o numerach 30 i 31 o powierzchni 0,42 ha, dla których Sąd Rejonowy w Grodzisku Wlkp. IX Zamiejscowy Wydział Ksiąg Wieczystych prowadzi księgę wieczystą nr (...). Takie sformułowanie żądania wynikało jednak z faktu, że strona powodowa dysponowała wypisem z aktu notarialnego z 2013 r. W momencie zawarcia umowy darowizny właściwym do prowadzenia księgi wieczystej nr (...) był Sąd Rejonowy w Grodzisku Wlkp. IX Zamiejscowy Wydział Ksiąg Wieczystych, natomiast obecnie od 01.01.2015r. właściwym do jej prowadzenia jest Sąd Rejonowy w Nowym Tomyślu IV Wydział Ksiąg Wieczystych.

Mając powyższe na uwadze Sąd orzekł jak w pkt 1 sentencji wyroku.

O kosztach Sąd orzekł w pkt 2 sentencji wyroku zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik procesu, na podstawie art. 98 § 1 i 2 kpc oraz 113.1 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych. Skoro strona pozwana przegrała proces w całości, to należało ją obciążyć całością jego kosztów. Wobec czego Sąd nakazał ściągnąć od pozwanej na rzecz Skarbu Państwa (Sąd Okręgowy w Poznaniu) kwotę 3.986 zł (stanowiącą 5% wartości przedmiotu sporu) tytułem wpisu sądowego od pozwu, od uiszczenia którego strona powodowa wobec treści art. 114 ust 4 ustawy z dnia 13.10.1998r. o systemie ubezpieczeń społecznych była zwolniona oraz zasądził od pozwanej na rzecz powoda kwotę 5.400 zł tytułem kosztów zastępstwa procesowego a to mając na uwadze § 2 pkt 6 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22.10.2015r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz. U. 2015.1804 z późn. zm.).

/-/ K. Szmytke