Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 23 lutego 2017 r.

Sąd Okręgowy w Olsztynie IV Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 23 lutego 2017 r. w Olsztynie

na rozprawie

sprawy B. P.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w O.

o prawo do renty rodzinnej

na skutek odwołania B. P.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w O.

z dnia 26 września 2016 r. nr (...)

o d d a l a o d w o ł a n i e

/-/SSO B. Łożyńska-Motyka

Sygn. akt IV U 1632/16

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 26 września 2016 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w O., na podstawie przepisów ustawy z dnia 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz.U. 2016.887), odmówił B. P. prawa do renty rodzinnej po zmarłym ojcu J. P..

W uzasadnieniu decyzji organ rentowy wskazał, że wprawdzie wnioskodawczyni została uznana za całkowicie niezdolną do pracy, jednakże niezdolność ta powstała po upływie okresów, o których mowa w art. 68 ust. 1 ustawy o emeryturach i rentach z FUS.

W odwołaniu od powyższej decyzji B. P. domagała się jej zmiany i przyznania prawa do renty rodzinnej.

W odpowiedzi na odwołanie Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w O. wniósł o jego oddalenie, podnosząc że skarżąca nie spełnia warunków do przyznania jej prawa do renty rodzinnej, o których mowa w art. 68 ust. 1 ustawy o emeryturach i rentach z FUS.

Sąd ustalił, co następuje:

B. P. urodziła się w dniu (...) Z powodu trudności w nauce była kwalifikowana do nauki programem szkoły specjalnej. Skarżąca ukończyła szkołę podstawową. ( dow: opinie i orzeczenia Poradni Wychowawczo-Zawodowej w O. k. 3-9).

Orzeczeniem z 22 lutego 2002 r. Powiatowy Zespół ds. Orzekania o Stopniu Niepełnosprawności w O. zaliczył odwołującą się do umiarkowanego stopnia niepełnosprawności na stałe. Decyzją z 2 października 2003 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w O. przyznał wnioskodawczyni od dnia 1 października 2003 r. ( data wejścia w życie ustawy o rencie socjalnej ) rentę socjalną na stałe. ( dow: akta ZUS )

W dniu 12 lipca 2016 r. odwołująca się złożyła wniosek o rentę rodzinną po zmarłym 3 stycznia 2016 r. ojcu J. P.. Lekarz orzecznik po zbadaniu wnioskodawczyni rozpoznał u niej schizofrenię paranoidalną i uznał ubezpieczoną za całkowicie niezdolną do pracy, przyjmując że całkowita niezdolność do pracy powstała w czerwcu 2006 r. (dow: akta rentowe, dokumentacja orzecznicza)

Celem ustalenia, czy wnioskodawczyni spełnia warunki do przyznania prawa do renty rodzinnej, Sąd dopuścił dowód z opinii biegłych psychiatry i psychologa.

Biegły psycholog po przeprowadzeniu badań psychologicznych stwierdził u odwołującej się upośledzenie umysłowe w stopniu lekkim, dyskretne osłabienie funkcji poznawczych, obniżony krytycyzm oraz schizofrenię paranoidalną w okresie remisji. Biegły uznał, że ze względu na stan zdrowia psychicznego wnioskodawczyni nie jest aktualnie całkowicie niezdolna do pracy. Badania psychologiczne potwierdziły diagnozowane wcześniej naruszenie funkcji sfery psychicznej: schizofrenię paranoidalną u osoby z zaburzonym krytycyzmem i upośledzeniem umysłowym w stopniu lekkim. Biegły podkreślił, że rozpoznany w dniu 11 kwietnia 1994 r. niedorozwój umysłowy lekkiego stopnia nie stanowi podstawy do orzeczenia całkowitej niezdolności do pracy. (dow: opinia psychologa k. 26). Podobnie biegły psychiatra nie znalazł podstaw do uznania skarżącej za całkowicie niezdolną do pracy. Wskazał, że rozpoznana w 2006 r. schizofrenia jest obecnie w stanie remisji, gdyż nie stwierdzono u wnioskodawczyni objawów psychotycznych ani istotnie nasilonych tzw. objawów negatywnych schizofrenii, które powodowałyby istotne upośledzenie zdolności do pracy. Jak wskazał biegły, odwołująca się dobrze funkcjonuje społecznie i intelektualnie, jest całkowicie samodzielna. Niewątpliwie stosowana psychofarmakoterapia upośledza funkcje psychomotoryczne, a co za tym idzie, w pewnym stopniu upośledza zdolność do pracy- nie powoduje jednak całkowitej niezdolności do pracy. Jednocześnie biegły podkreślił, że rozpoznany w 1994 r. niedorozwój umysłowy stopnia lekkiego nie stanowi podstawy do orzeczenia całkowitej niezdolności do pracy. ( dow: opinia biegłego psychiatry k. 28 ).

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Odwołanie nie jest zasadne i nie zasługuje na uwzględnienie.

W myśl art. 65 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz.U.2016.887) renta rodzinna przysługuje uprawnionym członkom rodziny, która w chwili śmierci miała ustalone prawo do emerytury lub renty z tytułu niezdolności do pracy lub spełniała warunki wymagane do uzyskania jednego z tych świadczeń, zaś przy ocenie prawa do renty przyjmuje się, że osoba zmarła była całkowicie niezdolna do pracy. Zgodnie zaś z treścią art. 68 ust. 1 powołanej wyżej ustawy, dzieci własne, dzieci drugiego małżonka i dzieci przysposobione mają prawo do renty rodzinnej:

1) do ukończenia 16 lat;

2) do ukończenia nauki w szkole, jeżeli przekroczyły 16 lat życia, nie dłużej jednak niż do osiągnięcia 25 lat życia, albo

3) bez względu na wiek, jeżeli stały się całkowicie niezdolne do pracy oraz do samodzielnej egzystencji lub całkowicie niezdolne do pracy w okresie o którym mowa w pkt 1 i 2.

Jak wynika z poczynionych przez Sąd ustaleń, wnioskodawczyni w dniu 13 marca 2016 r. ukończyła 33 lata. Skarżąca zakończyła naukę na poziomie szkoły podstawowej, zatem w świetle przytoczonej wyżej regulacji, spełniałaby warunki do renty rodzinnej, gdyby była całkowicie niezdolna do pracy, a niezdolność ta powstała przed dniem 13 marca 1999 r. tj. do ukończenia 16 roku życia. Należy przy tym podkreślić, że osobą całkowicie niezdolną do pracy jest osoba, która utraciła zdolność do wykonywania jakiejkolwiek pracy (art. 12 ust. 2 powołanej wyżej ustawy).

Dokonując analizy zebranego w sprawie materiału dowodowego należy stwierdzić, że odwołująca się nie spełnia warunków do przyznania jej prawa do renty rodzinnej. W trakcie nauki w szkole podstawowej rozpoznano u niej niedorozwój umysłowy w stopniu lekkim, jednakże nie ma jakichkolwiek podstaw do uznania, by powodował on całkowitą niezdolność do pracy. Niewątpliwie rozpoznane upośledzenie sprawiało trudności w nauce skarżącej w szkole. Z tego powodu wnioskodawczyni została objęta programem nauki szkoły specjalnej. Już zatem w dzieciństwie miała naruszoną sprawność organizmu, ale brak jest podstaw do przyjęcia, by stopień zaawansowania stwierdzonego upośledzenia czynił ją całkowicie niezdolną do pracy w okresie przed ukończeniem 16 roku życia.

Z zebranego w sprawie materiału dowodowego bezspornie wynika, że skarżąca cierpi na schizofrenię paranoidalną. Jest leczona psychiatrycznie od 2006 r., kiedy to rozpoznano ostre zaburzenia psychotyczne. Kolejne hospitalizacje miały miejsce w 2007 i 2010 r. z rozpoznaniem schizofrenii. Powyższe schorzenie psychiatryczne czyniło odwołującą się całkowicie niezdolną do pracy od 2006 r. Lekarz orzecznik uznał, że wnioskodawczyni jest z powodu rozpoznanego schorzenia całkowicie niezdolna do pracy na okres jednego roku, natomiast biegli uznali, że schizofrenia jest obecnie w stanie remisji, a tym samym nie powoduje całkowitej niezdolności do pracy. Należy jednak podnieść, że ta różnica stanowisk lekarza orzecznika i biegłych sądowych, co do oceny aktualnego stopnia niezdolności odwołującej się do pracy, pozostaje bez wpływu dla spełnienia przesłanek do przyznania prawa do renty rodzinnej. Jak już bowiem wyżej wskazano, dla skutecznego nabycia prawa do renty rodzinnej wnioskodawczyni musiałaby być uznana za całkowicie niezdolną do pracy nie tylko obecnie, ale również przed ukończeniem 16 roku życia. Niedorozwój umysłowy w stopniu lekkim, rozpoznany przed ukończeniem 16 roku życia, nie powodował i nie powoduje całkowitej niezdolności do pracy, natomiast schizofrenia została rozpoznana u skarżącej już po ukończeniu przez nią 16 roku życia. Tak więc, gdyby nawet podzielić stanowisko lekarza orzecznika, że aktualnie odwołująca jest całkowicie niezdolna do pracy, to i tak nie spełniałaby warunków do przyznania prawa do renty rodzinnej, albowiem niezbędnym warunkiem przyznania tego świadczenia jest powstanie co najmniej całkowitej niezdolności do pracy w okresach, o których mowa w art. 68 ust. 1 pkt 3 ustawy o emeryturach i rentach.

Sąd w pełni podzielił opinie biegłych, gdyż są one rzeczowe i jednoznaczne. Biegli wnikliwie analizowali rozpoznane u wnioskodawczyni schorzenia. Udzielili odpowiedzi na postawione przez Sąd pytania. Stanowisko biegłych zawarte w opiniach jest należycie uzasadnione. Należy przy tym podnieść, iż odwołująca się nie kwestionowała opinii, nie zgłosiła do nich jakichkolwiek zastrzeżeń.

Do powyższego dodać trzeba, że bez znaczenia dla oceny prawa do renty rodzinnej pozostaje kwestia przyznania skarżącej prawa do renty socjalnej na stałe. Prawo do renty socjalnej zostało przyznane w związku z wejściem w życie ustawy o rencie socjalnej z dnia 27 czerwca 2003 r., na podstawie orzeczenia Powiatowego Zespołu ds. Orzekania o Niepełnosprawności z dnia 22 lutego 2002 r. Zgodnie bowiem z treścią art. 26 ust. 2 i 3 ustawy o rencie socjalnej orzeczenia o stopniu niepełnosprawności, orzeczenia lekarza orzecznika o niezdolności do pracy oraz orzeczenia komisji lekarskiej do spraw inwalidztwa i zatrudnienia o zaliczeniu do jednej z grup inwalidów wydane przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy i uprawniające do renty socjalnej na podstawie ustawy o pomocy społecznej stanowią podstawę do przyznania renty socjalnej na podstawie niniejszej ustawy przez okres, na który zostały wydane, z uwzględnieniem art. 4 ust. 3. Orzeczenia o stopniu niepełnosprawności oraz orzeczenia komisji lekarskiej do spraw inwalidztwa i zatrudnienia o zaliczeniu do jednej z grup inwalidów wydane przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy uprawniające do renty socjalnej na podstawie ustawy o pomocy społecznej są traktowane na równi z orzeczeniami lekarza orzecznika. Należy jednak zwrócić uwagę, że inne są przesłanki przyznania prawa do renty socjalnej, a inne do przyznania prawa do renty rodzinnej.

Reasumując należy stwierdzić, że wnioskodawczyni nie spełnia warunków do przyznania jej prawa do renty rodzinnej. Mając zatem powyższe na względzie, należy stwierdzić, że zaskarżona decyzja jest prawidłowa. W tych warunkach na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c. oddalono odwołanie, jako bezzasadne.