Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Dnia 18 grudnia 2013 r.

Sąd Okręgowy w Krakowie Wydział XI Cywilny – Rodzinny Sekcja ds. Odwoławczych

w składzie następującym:

Przewodniczący: SSO Iwona Ducka

Sędziowie: SO Danuta Kłosińska (sprawozdawca)

SO Monika Krzyżanowska

po rozpoznaniu w dniu 18 grudnia 2013 r. w K.

na posiedzeniu niejawnym

w sprawie z powództwa małoletniej W. W. i małoletniego R. W. reprezentowanych przez ojca D. W.

przeciwko K. M.

o alimenty

zażalenia pozwanej

na pkt I postanowienia Sądu Rejonowego w Oświęcimiu, Wydział III Rodzinny i Nieletnich

z dnia 11 października 2013 r., sygn. akt III RC 496/13

oddala zażalenie.

Sygn. akt XI 1Cz 534/13

UZASADNIENIE

Postanowieniem z dnia 11 października 2013 r. Sąd Rejonowy w Oświęcimiu Wydział III Rodzinny i Nieletnich w sprawie z powództwa małoletniej W. W. i małoletniego R. W. reprezentowanych przez ojca D. W. przeciwko K. M. o alimenty dokonał zabezpieczenia powództwa na czas trwania postępowania w ten sposób, że zobowiązał K. M. do łożenia na rzecz małoletniej powódki W. W. oraz małoletniego powoda R. W. alimentów w kwocie po 300 złotych miesięcznie, łącznie 600 złotych miesięcznie, płatnych do rąk ojca małoletnich powodów D. W. począwszy od 9 września 2013 r. do 10-go dnia każdego miesiąca wraz odsetkami w przypadku opóźnienia w płatności którejkolwiek z należności w terminie (punkt I), a w pozostałej części wniosek oddalił (punkt II).

Motywując wydane rozstrzygnięcie Sąd pierwszej instancji wskazał, iż małoletni powodowie W. W. i R. W., działający przez ojca D. W. w pozwie z dnia 9 września 2013 r. dotyczącym zasądzenia alimentów, domagali się udzielenia zabezpieczenia poprzez zobowiązanie ich matki - pozwanej K. M. do łożenia na ich rzecz alimentów w kwotach po 500 złotych miesięcznie, począwszy do dnia wniesienia pozwu. Na uzasadnienie swojego żądania małoletni powodowie podnieśli, że przebywają pod opieką ojca, przy czym małoletni R. W. przeprowadził się do ojca w lutym 2013 r., co zaakceptowała pozwana. Małoletni R. W. ma aktualnie (...) lat, a małoletnia W. W. (...) lat. Do usprawiedliwionych potrzeb małoletnich dzieci należą potrzeby związane z mieszkaniem, wyżywieniem, czy edukacją. Ojciec małoletnich powodów jest zatrudniony w (...) Spółka z o.o. w B. z wynagrodzeniem około 1.700 złotych miesięcznie. Jednak de facto jego wynagrodzenie netto miesięcznie wynosi 1.181,38 złotych, bowiem otrzymywana pensja podlega egzekucji komorniczej, dodatkowo także spłaca raty ugodowe, które łącznie wynoszą 150 złotych miesięcznie. K. M. posiada wykształcenie gastronomiczne, jest w pełni sił i posiada możliwości podjęcia zatrudnienia. Według wiedzy powodów pozwana pracuje przy pracach interwencyjnych w (...) O., jednak powodowie nie znają wysokości jej dochodów, pozwana nie partycypuje w utrzymaniu swoich dzieci, jedynie sporadycznie przynosi żywności dla małoletniego R. lub zakupuje buty, podręczniki szkolne, czy też pokryła koszty związane z pobytem małoletniego powoda nad morzem.

Sąd Rejonowy argumentował, iż powodowie są na utrzymaniu ojca, natomiast obowiązek alimentacyjny wobec dzieci ma także pozwana, powodowie nie wskazali jednak, czy pozwana pracuje i dopiero w postępowaniu dowodowym będzie można ustalić, jaki faktyczny zakres obowiązku alimentacyjnego będzie ciążył na pozwanej. W ocenie Sądu pierwszej instancji, biorąc pod uwagę możliwości zarobkowe pozwanej i posiadany zawód, jest ona w stanie uzyskiwać dochody w wysokości co najmniej najniższego wynagrodzenia krajowego, co pozwoli jej na łożenie na powodów ustalonej kwot alimentów. W postępowaniu dowodowym winno natomiast ulec wyjaśnieniu, jakie każdy z rodziców posiada możliwości zarobkowe oraz czy je w pełni realizuje oraz jakie są usprawiedliwione potrzeby małoletnich dzieci.

Zażalenie na przedmiotowe postanowienie złożyła pozwana K. M. wnosząc o uchylenie zaskarżonego orzeczenia oraz zasądzenie od powodów na jej rzecz kosztów postępowania odwoławczego według norm przepisanych.

Skarżąca zarzucała przedmiotowemu rozstrzygnięciu naruszenie przepisów postępowania tj. art. 730 ¹ § 1 i 2 k.p.c., które miało wpływ na treść orzeczenia poprzez ich niewłaściwe zastosowanie, a konsekwencji zabezpieczenia roszczenia.

Skarżąca argumentowała, iż wbrew twierdzeniom wniosku partycypuje w utrzymaniu małoletnich dzieci regularnie zakupując powodom produkty spożywcze, na co przeznacza tygodniowo co najmniej 50-60 złotych. Skarżąca co miesiąc przekazuje też ojcu dzieci zasiłek rodzinny na małoletniego w kwocie 106 złotych. Skarżąca zakupuje również regularnie dzieciom odzież i obuwie, w ostatnim czasie zakupiła małoletniemu trzy pary butów z uwagi na fakt, iż małoletni szybko rośnie i szybko zużywa obuwie. Skarżąca regularnie przekazuje małoletniemu kieszonkowe w kwocie co najmniej 4 złotych, finansuje jego praktycznie cotygodniowe wyjścia z kolegami do restauracji, czy pizzerii. Skarżąca zabiera córkę na basen, do płatnego placu zabaw, czy kawiarni, finansuje także jej hobby. Skarżąca ponosi również koszty lekarstw w sytuacjach, gdy dzieci są chore. Skarżąca codziennie bywa w miejscu zamieszkania małoletnich poświęcając dzieciom po kilka godzin. Odrabia wówczas z dziećmi lekcje, kontroluje również na bieżąco przebieg ich edukacji, co ojca małoletnich zupełnie nie interesuje. Z wiedzy posiadanej przez skarżącą wynika, że D. W. poza pracą (...) Sp. z o.o. w B., wykonuje również zlecenia dodatkowe, z których dochód często wynosi po kilkaset złotych miesięcznie. Skarżąca jest natomiast od 2011 r. zarejestrowana w Powiatowym Urzędzie Pracy i nie posiada prawa do zasiłku. Od zarejestrowania w PUP nie zaproponowano jej żadnej oferty pracy na co przedstawiła stosowne zaświadczenie, w maju br. skończyła staż w Urzędzie Pracy, usilnie również poszukuje pracy. Zamieszkuje w jednym pokoju z ojcem i bratem, którzy także są osobami bezrobotnymi i bez prawa do zasiłku, a pracują jedynie dorywczo. Rodzina otrzymuje świadczenie z (...) na całe gospodarstwo domowe w wysokości 534 złotych, która przekazywana w tej kwocie będzie do grudnia br. Skarżąca argumentowała, iż przedstawiciel ustawowy małoletnich w sposób zamierzony zmarginalizował ponoszony przez nią trud i wysiłek finansowy w związku utrzymaniem małoletnich. W ocenie skarżącej D. W. świadomie wprowadził Sąd pierwszej instancji w błąd wskazując, iż to wyłącznie on ponosi koszty utrzymania małoletnich. Skarżąca podkreśliła także, że wbrew twierdzeniom Sądu Rejonowego powodowie wskazali, iż pracuje ona przy pracach interwencyjnych w (...) O., co jednak na dzień wydawania postanowienia było informacją nieaktualną.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Zażalenie nie zasługiwało na uwzględnienie.

W pierwszej kolejności należy wskazać, iż w sprawie o roszczenia alimentacyjne nie ma znaczenia, że zobowiązany do alimentacji przyczyniał się dotychczas do utrzymania dzieci, bowiem zasądzenie alimentów w drodze zabezpieczenia dotyczy świadczeń na przyszłość, a nie świadczeń przed wydaniem postanowienia (por. postanowienie Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 21 września 2011 r., sygn. akt VI ACz 1441/11, Lex 950794). Małoletni powodowie W. W. i R. W. mieszkają razem z ojcem i mimo że pozwana przyczyniała się dotychczas do utrzymania dzieci, jak i realizowała w części swój obowiązek alimentacyjny poprzez osobiste starania o ich wychowanie i utrzymanie, zasadne wydaje się zasądzenie wypłaty potrzebnych środków do rąk rodzica sprawującego nad małoletnimi faktyczną pieczę. Oczywiście stosownie do art. 128 k.r.o. wypełnianie obowiązku alimentacyjnego nie zawsze musi mieć postać pieniężną - w ramach obowiązku alimentacyjnego dopuszczalna jest każda postać świadczeń alimentacyjnych; mogą to być świadczenia pieniężne lub świadczenia w naturze, jednak ich wybór odpowiadać powinien celowi, jakiemu obowiązek ten służy i uwzględniać okoliczności każdego konkretnego przypadku (por. uchwała Sądu Najwyższego, Izba Cywilna i Administracyjna z dnia 16 grudnia 1987 r., III CZP 91/86, OSNC 1988/4/42, M.P.1988/6/60). Zakup środków spożywczych, ubrania, czy obuwia dla dzieci niewątpliwie trzeba ocenić jako realizację obowiązku alimentacyjnego, jednakże uiszczenie alimentów w formie pieniężnej pozwala rodzicowi sprawującymi nad małoletnimi faktyczną pieczę na bieżące realizowanie potrzeb małoletnich dzieci oraz planowanie wydatków związane z ich utrzymaniem, a zatem jest korzystniejsze dla małoletnich. Należy także zgodzić się z Sądem Rejonowym, iż uprawdopodobnione na obecnym etapie postępowania przez ojca małoletnich powodów usprawiedliwione koszty ich utrzymania i wychowania czynią zasadnym zabezpieczenie powództwa w kwotach po 300 złotych miesięcznie na każde z dzieci, a zasądzona kwota alimentów tymczasowych odpowiada możliwościom zarobkowym pozwanej, która z uwagi na swój wiek i wykształcenie, a także odbycie płatnego stażu finansowanego przez Powiatowy Urząd Pracy w O. nie powinna mieć trudności z uzyskaniem przynajmniej minimalnego wynagrodzenia, nie tylko związanego z umową o pracę, ale także pracami dorywczymi na umowę zlecenia, czy o dzieło. Podkreślenia wymaga, iż możliwości zarobkowe obowiązanego do alimentacji, o których mówi art. 135 § 1 k.r.o., są w prawie rodzinnym oceniane restrykcyjnie, bowiem nie są to jedynie faktycznie uzyskiwane dochody, ale dochody jakie zobowiązany do alimentowania może osiągnąć przy założeniu, że dokłada wszelkich starań i swoje możliwości zarobkowe w pełni wykorzystuje.

Należy także wskazać, iż orzeczenie o zabezpieczeniu ma na celu zaspokojenie podstawowych potrzeb osób uprawnionych do alimentacji i stwarza jedynie pewien tymczasowy stan rzeczy pomiędzy stronami, nie rozstrzygając definitywnie w przedmiocie żądania. Postępowanie zabezpieczające jest procesową formą tymczasowej ochrony prawnej i spełnia pomocniczą rolę w stosunku do postępowania rozpoznawczego. Sąd Rejonowy po przeprowadzeniu szczegółowego postępowania dowodowego ustali ostatecznie możliwości majątkowe i zarobkowe rodziców małoletnich powodów oraz ich usprawiedliwione potrzeby, a całokształt poczynionych ustaleń faktycznych zostanie uwzględniony w orzeczeniu kończącym postępowanie w sprawie. Ponadto orzeczenie o udzieleniu zabezpieczenia - na wniosek każdej ze stron - może zostać zmienione w toku dalszego procesu, w szczególności, gdy ujawnią się lub zostaną ustalone istotne okoliczności mające wpływ na wymiar obowiązku alimentacyjnego.

W tym stanie rzeczy, Sąd Okręgowy, orzekł jak w sentencji, w oparciu o przepis art. 385 k.p.c. w związku z art. 397 § 2 k.p.c.