Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 06 kwietnia 2016 roku

Sąd Okręgowy w Gliwicach XII Wydział Cywilny

w składzie następującym:

po rozpoznaniu w dniu 06 kwietnia 2016 roku w Gliwicach

sprawy z powództwa Ł. T.

przeciwko (...) SA w W.

o zadośćuczynienie

1.  zasądza od pozwanej (...) SA w W. na rzecz powódki Ł. T. kwotę 104.000 zł (sto cztery tysiące złotych) z ustawowymi odsetkami za opóźnienie płatności:

- od dnia 19 marca 2015r. od kwoty 84.000 zł (osiemdziesiąt cztery tysiące złotych),

- od dnia 17 lutego 2016r. od kwoty 20.000 zł (dwadzieścia tysięcy złotych);

2.  oddala powództwo w pozostałym zakresie;

3.  zasądza od pozwanej na rzecz powódki 6.186,35 zł (sześć tysięcy sto osiemdziesiąt sześć złotych trzydzieści pięć groszy) z tytułu zwrotu kosztów procesu;

4.  nakazuje pobrać od pozwanej na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Okręgowego w Gliwicach kwotę 6.023,97 zł (sześć tysięcy dwadzieścia trzy złote dziewięćdziesiąt siedem groszy) z tytułu kosztów sądowych.

UZASADNIENIE

Powódka Ł. T. pozwem nadanym w Urzędzie Pocztowym dnia (...) wniosła o zasądzenie od pozwanej (...) SA w W. na swoją rzecz kwoty 104.000 zł tytułem zadośćuczynienia za krzywdę, jakiej doznała na skutek śmierci męża w wyniku wypadku komunikacyjnego z dnia (...) z ustawowymi odsetkami od kwoty 84.000 zł od dnia 19 marca 2015 oraz od kwoty 20.000 zł od daty doręczenia odpisu pozwu pozwanej oraz o zasądzenie kosztów procesu /k. 2 akt/.

Na uzasadnienie powódka podała, iż sprawca wypadku A. T., w wyniku którego poniósł śmierć mąż powódki był ubezpieczony w zakresie OC u pozwanej. Dodała, że pozwana wezwana do dobrowolnej zapłaty pismem z dnia 13 stycznia 2015r. wypłaciła powódce jedynie 16.000 zł tytułem zadośćuczynienia /k. 3-6 akt/.

Pozwana (...) SA w W. w odpowiedzi na pozew wniosła o oddalenie powództwa i zasądzenie od powódki na jej rzecz kosztów zastępstwa prawnego. Zarzuciła, że żądana przez powódkę kwota jest rażąco wygórowana
i nie wykazana, co do wysokości /k. 66 -67 akt/.

Sąd ustalił:

W dniu (...) A. T. kierując samochodem marki (...) nr rej. (...) nie zachował należytej ostrożności i podczas wyprzedzania (...) w sytuacji zbliżania się z kierunku przeciwnego samochodu ciężarowego marki V. wykonał gwałtowny manewr w celu powrotu na swój pas ruchu, w efekcie czego utracił panowanie nad pojazdem, który ulegając obrotowi o 90º wjechał wprost pod nadjeżdżający samochód (...). Na skutek tego zdarzenia poniósł śmierć pasażer samochodu (...) K. T..

/akta szkody – k. 84-85, notatka urzędowa – k. 17-18, postanowienie o umorzeniu dochodzenia – k. 19-20, opinia biegłego z zakresu ruchu drogowego – k. 21-27, akt zgonu
k. 28 akt/

K. T. był mężem powódki prawie od 20 lat. Zginął w wieku 41 lat. Małżonkowie pracowali, prowadzili działalność gospodarczą i razem z dwójką synów spędzali wolny czas. Małżonkowie wychodzili razem na zabawy karnawałowe, sylwestrowe, wspólnie wyjeżdżali na wakacje. Tworzyli zgodne, partnerskie i szczęśliwe małżeństwo, mieli plany na przyszłość, planowali wspólne życie, rozbudowę ośrodka wypoczynkowego nad morzem.

/zeznania świadków: D. T. – protokół rozprawy z dnia (...). – 00:13:12- 00:25:24, G. Z. – protokół rozprawy z dnia (...)– 00:01:24 - 00:14:57/

Od chwili śmierci męża i syna, którzy zgięli w tym samym wypadku powódka bardzo boi się o członków rodziny. Przez pierwsze miesiące śmierci męża mieszkała z mamą. Budziła się w nocy. Nie związała się z nikim innym. Wcześniej była wesołą, otwartą i odważną osobą. Teraz stała się lękliwa. Często odwiedza grób męża. Po śmierci męża musiała zrezygnować z pracy jako pielęgniarka i przejąć działalność męża. Prowadzi nadal salon fryzjersko-kosmetyczny i parking strzeżony, który wcześniej prowadził jej mąż.

/zeznania powódki – protokół rozprawy z dnia (...) – 00:14:58 – 00:34:43/

W związku z tragiczną śmiercią męża powódka, która miała wówczas 39 lat, była narażona na silny stres i traumatyczne przeżycia, które doprowadziły do zaburzeń stresowych pourazowych. Przeżywała rozpacz, smutek, żal i tęsknotę za zmarłym mężem. Nadal odczuwa skutki śmierci męża w sferze psychicznej. Powódka doznaje nawracających przykrych wspomnień i koszmarów sennych dotyczących śmierci męża. Doznaje z tego powodu cierpień m.in. podczas uroczystości rodzinnych, ma poczucie oddalenia i wyobcowania w stosunkach z innym ludźmi, skłonności do izolowania się od otoczenia. Odczuwa chroniczny niepokój, napięcie psychiczne i lęk o swoich bliskich. W skali (...) (proporcjonalnej skali przystosowania społecznego w reakcji na stres) powódka uzyskała 409 punktów, w tym 85 punktów w związku ze śmiercią syna oraz 324 punkty w związku ze śmiercią męża. Przy czym przekroczenie 300 jednostek znacznie zwiększa ryzyko występowania trudności adaptacyjnych i schorzeń somatycznych.

/opinia biegłych W. Ł. i A. J. – k. 106-115 akt/

Pismem z dnia (...) powódka wezwała pozwaną, u której sprawca wypadku posiadał ubezpieczenie typu OC, do zapłaty kwoty 100.000 zł z tytułu zadośćuczynienia za śmierć męża /pismo z dnia 13 stycznia 2015r. – k. 29-32 akt/. Pozwana
z tytułu zadośćuczynienia za krzywdę wypłaciła powódce 16.000 zł /pismo z dnia 18 marca 2015r. wraz z opinią – k. 33-37 akt/.

Sąd ograniczył dowód z przesłuchania stron do przesłuchania powódki wobec nie wskazania przez pozwaną w zakreślonym terminie danych osoby, która miałby być przesłuchana w charakterze strony pozwanej.

Sąd zważył, co następuje:

Wobec tego, iż pozwana uznała żądanie co do zasady, wypłacając powódce kwotę 16.000 zł tytułem zadośćuczynienia, rozstrzygnięcie sporu sprowadzało się do ustalenia rozmiarów krzywdy jakiej doznała powódka na skutek śmierci męża i wysokości należnego jej w związku z tym zadośćuczynienia.

Spowodowanie śmierci osoby bliskiej –K. T. - męża powódki stanowi naruszenie dobra osobistego powódki, w postaci prawa do życia w związku małżeńskim i pełnej rodzinie, w której mąż matki jest ojcem jej dzieci (art. 24 § 1 k..c.).

Krzywda zaś w rozumieniu art. 448 k.c. w związku z naruszeniem dobra osobistego obejmuje cierpienia psychiczne. Przyjmuje się, że zadośćuczynienie ma charakter kompensacyjny, a zatem ma ono wynagrodzić doznane przez poszkodowanego cierpienia fizyczne i psychiczne oraz utratę radości życia. Ma także ułatwić pokrzywdzonemu przezwyciężenie ujemnych przeżyć. Reasumując zadośćuczynienie ma stanowić swego rodzaju ekwiwalent za poniesioną przez pokrzywdzonego szkodę niemajątkową. Oczywiście ścisłe udowodnienie rozmiaru tego rodzaju szkody nie jest możliwe.

Chociaż pojęcie odpowiedniej sumy użyte w art. 448 k.c. ma charakter niedookreślony, niemniej jednak w judykaturze wskazane są kryteria, którymi należy się kierować przy ustalaniu wysokości zadośćuczynienia. Sąd Najwyższy stoi na stanowisku, że określenie wysokości zadośćuczynienia powinno być dokonane z uwzględnieniem wszystkich okoliczności mających wpływ na rozmiar doznanej krzywdy, m.in. wieku poszkodowanego, czasu trwania oraz stopnia nasilenia jego cierpień psychicznych i to zarówno już doznanych, jak i tych, które zapewne wystąpią w przyszłości. Należy brać pod uwagę również długotrwałość cierpień, trwałość następstw zdarzenia i konsekwencje uszczerbku w życiu osobistym i społecznym (por. wyrok SN z dnia 10.06.1999r. II UKN 681/98, wyrok SN z dnia 28.09.2001r., III CKN 427/00, por. także wyrok SN z dnia 03.02.2000r., I CKN 969/98).

Nie ulega wątpliwości, że śmierć męża w wyniku wypadku z dnia (...) naraziła powódkę na znaczne cierpienia, negatywne odczucia psychiczne. Powódka mimo, iż od śmierci męża minęło już prawie 14 lat cierpi do chwili obecnej tęskni za mężem i odczuwa skutki stresu pourazowego. Powódka jak już wskazano wyżej doznaje nawracających przykrych wspomnień i koszmarów sennych dotyczących śmierci męża, odczuwa chroniczny niepokój, napięcie psychiczne i lęk o swoich bliskich. Świadczy to, o tym iż rozmiar cierpień, jakich doznała w wyniku śmierci męża jest znaczny. Mąż powódki miał dopiero 41 lat i gdyby nie wypadek miałby możliwość dożycia nawet sędziwego wieku a powódka mogłaby cieszyć się wspólnym z nim życiem jeszcze przez wiele lat. Przy tym powszechnie wiadomym jest że średnia długość życia mężczyzn przekracza znacznie wiek 60 lat. Zatem gdyby nie wypadek powódka miałaby zapewne możliwość cieszyć obecnością, pomocą i wsparciem męża, z którym żyli w udanym, zgodnym małżeństwie, jeszcze wiele, wiele lat.

W efekcie, biorąc pod uwagę opisane cierpienia powódki i wypłaconą już na rzecz powódki kwotę tytułem zadośćuczynienia należało zasądzić na jej rzecz w całości żądaną kwotę 104.000 zł tytułem zadośćuczynienia, o czym Sąd orzekł w pkt. 1 wyroku na podstawie art. 448 k.c. w zw. z art. 24 § 1 k.c. w zw. z art. 822 § 1 i 4 k.c. Sąd uznał, iż ustalony rozmiar zadośćuczynienia, przy uwzględnieniu wieku powódki w chwili śmierci męża i wieku jej męża i faktu że skutki doznanego w związku z wypadkiem stresu pourazowego powódka odczuwała już przez kilkanaście lat i może odczuwać jeszcze przez wiele lat, nie jest wygórowany w odniesieniu do stopnia negatywnych konsekwencji dla pokrzywdzonej wynikających z naruszenia jej dobra osobistego, jakim jest prawo do życia w małżeństwie i pełnej rodzinie.

By można było zresztą mówić o niesłusznym wzbogaceniu się pokrzywdzonego poprzez przyznane zadośćuczynienie należałoby przyjąć, iż w potocznym rozumieniu „opłacało” mu się doznać danej krzywdy. Oznaczałoby to, że warto byłoby stracić męża, doznać tak wielu cierpień i stresu pourazowego, w celu uzyskania konkretnej sumy pieniężnej. W ocenie Sądu nie mamy w niniejszej sprawie do czynienia z takim przypadkiem. Nie sposób bowiem przyjąć, by powódka dla zadośćuczynienia w łącznej kwocie 120.000 zł chciałaby przeżyć śmierć męża i cierpienia z nią związane. Jednocześnie przyjęcie, iż tak ustalona suma miałaby być wygórowana w tej sytuacji oznaczałoby deprecjację dobra osobistego, jakim jest prawo do życia w małżeństwie i pełnej rodzinie.

O odsetkach od kwoty 84.000 zł Sąd orzekł na zasadzie art. 481 § 1 i 2 k.c. w zw. z art. 14 ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (Dz.U. Nr 124, poz. 1152), zgodnie z żądaniem. Sąd uznał bowiem, że już w chwili wezwania żądanie zadośćuczynienia było zasadne w tej wysokości.

Natomiast odsetki od kwoty 20.000 zł Sąd zasądził od dnia 17 lutego 2016r. Sąd wziął przy tym pod uwagę, iż powódka w piśmie z dnia 13 stycznia 2015r. wezwała pozwaną do zapłaty kwoty 100.000 zł z tytułu zadośćuczynienia za śmierć męża. Ustalenie zaś, w jakim stopniu na rozmiar krzywdy powódki wpłynęła śmierć męża, a w jakim zakresie krzywda ta wynikała ze śmierci syna, wymagało wiadomości specjalnych i zasięgnięcia opinii biegłych psychiatry i psychologa. Stąd też nie sposób przyjąć, by pozwana miałaby pozostawać
w opóźnieniu, co do zapłaty dalszej kwoty 20.000 zł ponad pierwotne żądanie zgłoszone pismem z dnia 13 stycznia 2015r. przed doręczeniem jej odpisu opinii biegłych, co miało miejsce w dniu 16 lutego 2016r., skoro sama powódka określała należne jej zadośćuczynienie wcześniej na kwotę 100.000 zł. Wobec tego o odsetkach Sąd orzekł jak w pkt. 1 i 2 wyroku oddalając w części żądanie odsetek jako nieuzasadnione w świetle art. 481 § 1 k.c.

Odsetki określone w pkt. 1 wyroku obejmują zarówno odsetki ustawowe w brzmieniu ustawy Kodeks Cywilny do dnia 31 grudnia 2015r., jak i odsetki ustawowe za opóźnienie
w rozumieniu ustawy Kodeks Cywilny w brzmieniu obowiązującym od dnia 01 stycznia 2016r. Nie ulega bowiem wątpliwości, iż odsetki ustawowe w brzmieniu tej ustawy obowiązującym do dnia 31 grudnia 2015r., jak i odsetki ustawowe za opóźnienie w brzmieniu tej ustawy od dnia 01 stycznia 2016r. są odsetkami w wysokości określonej ustawą za opóźnienie płatności, czyli zbiorczo ujmując odsetkami ustawowymi za opóźnienie płatności.

O kosztach procesu Sąd orzekł na podstawie art. 100 zd. 2 k.p.c. w zw. § 6 pkt
6 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej z urzędu (tekst jednol. Dz.U. z 2013r., poz. 461) w zw. z § 21 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015r. w sprawie opłat za czynności adwokackie (Dz.U. z 2015r., poz. 1800) obciążając nimi w całości pozwaną biorąc pod uwagę, iż powódka uległa jedynie co do nieznacznej części swego żądania.

Na podstawie art. 113 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 2005r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (tekst jednol. Dz.U. z 2014r., poz. 1025) Sąd nakazał pobrać od pozwanej 6.023,97 zł tytułem nie uiszczonych kosztów sądowych.

Sędzia:

/SSO B. K.

G., dnia (...)

ZARZĄDZENIE

1.  (...)

2.  (...)

- (...)adw. A. Ł.,

- (...) A. Z.;

3.  przedłożyć akta po upływie 21 dni od wykonania lub z wpływem.

SSO Barbara Konińska