Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

D. B. wniósł o obniżenie alimentów zasądzonych na swojego syna M. B. (1) z kwoty 450 zł miesięcznie do kwoty 250 zł miesięcznie.

Wskazał, że pogorszył się stan jego zdrowia, stał się osobą bezrobotną.

Nie stać go na płacenie alimentów w dotychczasowej wysokości.

Sytuacja majątkowa matki małoletniego M. B. (1) jest natomiast bardzo dobra.

Reprezentowany przez matkę M. B. (2) małoletni M. B. (1) wniósł o oddalenie powództwa.

Złożył jednocześnie powództwo wzajemne o podwyższenie alimentów do kwoty 800 zł miesięcznie.

Wskazał w uzasadnieniu pozwu wzajemnego, że sytuacja zdrowotna i majątkowa D. B. nie jest tak zła jak sam on przedstawia.

Pozwany wzajemny jest aktywny fizycznie i może pracować.

Potrzeby powoda wzajemnego wzrosły, gdyż bierze on udział także w zajęciach pozaszkolnych.

Matka małoletniego urodziła zaś drugie dziecko, którego wychowaniem się obecnie zajmuje.

Sąd ustalił co następuje:

Wyrokiem z dnia 12 stycznia 2012 roku w sprawie VI RC 790/11 Sąd Okręgowy w Olsztynie zasądził od powoda na rzecz małoletniego syna M. alimenty w wysokości 600 złotych miesięcznie.

Na dzień wydania wspomnianego wyroku powód był bezrobotny. Pobierał świadczenia zdrowotne w wysokości około 2100 zł netto.

Koszt utrzymania mieszkania, które należało do niego wynosił około 600 zł miesięcznie , spłata raty zaciągniętej na zakup mieszkania pochłaniała około 2000 zł miesięcznie.

Spłacał także kredyt na zakup samochodu po 660 zł miesięcznie oraz kredyt konsumpcyjny w wysokości 240 zł miesięcznie.

Matka małoletniego była zatrudniona w (...) sp. z o.o. na stanowisku kierownika regionalnego sprzedaży z miesięcznym wynagrodzeniem w wysokości około 4000 zł brutto.

Ponosiła koszty rat kredytów w wysokości 800 zł miesięcznie, mieszkała z rodzicami, którym przekazywała jako swój udział w opłatach kwotę 300 zł miesięcznie, płaciła abonament telefoniczny w wysokości 70 zł miesięcznie .

Małoletni był zdrowy. Od lutego 2012r miał rozpocząć uczęszczanie do przedszkola.

Wyrokiem z dnia 4 listopada 2014r w sprawie III RC 304/14 Sąd Rejonowy w Olsztynie obniżył alimenty od D. B. na rzecz małoletniego M. B. (1) do kwoty 450 zł.

Powód korzystał z zasiłku rehabilitacyjnego do czerwca 2014r.

Wynosił on około 2245 zł miesięcznie.

Z dniem 4 lipca 2014r został osobą bezrobotną z prawem do zasiłku w wysokości 831 zł brutto przez pierwsze 90 dni pobierania zasiłku oraz 652, 00 zł brutto przez okres następny, kończący się w dniu 31 grudnia 2014r.

Z dniem 15 października 2014r rozpoczął pracę na podstawie umowy zlecenia zawartej do dnia 31 grudnia 2014r.

Przedmiotem zlecenia jest usługa rozpoznania rynku a polega ona ma poszukiwaniu klientów dla sieci franczyzowej.

Wynagrodzenie w formie ryczałtu wynosi 2800 zł miesięcznie brutto.

Powód deklarował, że po odjęciu kosztów wykonywania działalności, które ponosi, dochody netto sięgają 1800 zł miesięcznie.

Sytuacja mieszkaniowa powoda nie zmieniła się.

Wysokość czynszu za mieszkanie wynosiła 381 zł miesięcznie , pozostałe opłaty około 200 zł miesięcznie.

Na dzień 23 września 2014r miał zaległość w opłatach czynszowych w wysokości 3768,63 zł.

Zarząd Wspólnoty Mieszkaniowej wyraził zgodę na spłatę zaległości w ratach po 628,11 zł miesięcznie płatnych razem z czynszem bieżącym od października 2014r.

W dniu 1 sierpnia 2014 r powód zawarł z siostrą D. G. umowę pożyczki kwoty 7250 zł - które to pieniądze przeznaczył na spłatę zaległości w swoich zobowiązaniach finansowych.

Spłata rat kredytu mieszkaniowego jest zawieszona do stycznia 2015r.

Mieszkanie powoda było wystawione na sprzedaż za kwotę 375. 000 zł.

Wyrokiem z dnia 18 czerwca 2014r w sprawie IV RCa (...) Sąd Okręgowy Warszawa-Praga w Warszawie podwyższył alimenty od powoda na rzecz jego córki z pierwszego małżeństwa J. B. z kwoty 700 zł miesięcznie do kwoty 1100 zł miesięcznie.

Powód miał rozpoznaną dyskopatię na odcinku C 4 - C5 i C5 - C6.

Został skierowany do poradni specjalistycznej na zabiegi fizjoterapii oraz indywidualne ćwiczenia.

Miał również skierowanie do szpitala celem kwalifikacji na zabieg operacyjny.

Poza mieszkaniem nie posiadał majątku.

W okresie od lipca do października 2014r przekazywał na rzecz małoletniego syna M. alimenty w kwotach od 250 do 300 zł miesięcznie.

We wcześniejszym okresie były one płacone w pełnej zasądzonej wysokości.

Matka małoletniego pozwanego M. B. (2) do października 2014r była zatrudniona w (...) Grupie (...) jako kierownik działu sprzedaży i zarabiała około 2500 zł miesięcznie.

Od października 2014r zawarła umowę z innym przedsiębiorcą , powiązanym kapitałowo i organizacyjnie z poprzednim i deklarowała zarobki w wysokości 1680 zł miesięcznie.

Ponadto byłą prezesem spółki (...) gdzie osiągała dochody w wysokości do 2400 zł miesięcznie.

Nie były one jednak stałe i zależały od wyników finansowych spółki.

M. B. (2) była w zaawansowanej ciąży zaś termin porodu był przewidziany na przełom stycznia i lutego 2015r.

Zamieszkiwała razem z małoletnim M. i nowym partnerem życiowym.

Dzieliła z nim koszty utrzymania domu zaś jej udział wynosi około 300 zł miesięcznie.

Małoletni M. B. (1) uczęszczał do zerówki w przedszkolu.

Opłata miesięczna wynosiła 250 zł ( dowód : akta sprawy III RC 304/14 Sądu Rejonowego w Olsztynie ).

Od lutego 2016r D. B. został uznany za osobę bezrobotną z prawem do zasiłku w wysokości 831 zł brutto przez pierwsze 30 dni korzystania z zasiłku.

W czerwcu 2016r powód i pozwany wzajemny została zatrudniony w spółce (...) z siedzibą w miejscowości M. jako przedstawiciel handlowy z wynagrodzeniem zasadniczym w wysokości 2200 zł brutto.

Ponadto umowa przewidywała także możliwość przyznania premii uznaniowych.

Dochody D. B. z tytułu zatrudnienia wahały się w granicach około 1700 zł w zależności od przyznanej w danym miesiącu premii. W czerwcu i lipcu 2016r były jednak wyższe z uwagi na ponadprzeciętną wysokość premii.

W styczniu i lutym 2017r podstawa do wymiaru składki na ubezpieczenie społeczne pozwanego wzajemnego wyniosła odpowiednio ponad 4500 zł i ponad 4100 zł ( dowód: zaświadczenia k 105-107 , 151-152 , informacja o premiach k 148 , pismo ZUS k 230 ).

Od 6 marca 2017r D. B. jest zatrudniony w spółce (...) z siedzibą w P. z wynagrodzeniem miesięcznym w wysokości 6363 zł brutto . Dochód netto wynosi około 4500 zł miesięcznie ( dowód : pismo pracodawcy k 229, przesłuchanie pozwanego wzajemnego k 221 v ).

Pozwany wzajemny wynajmuje pokój w P., gdzie pracuje, za który płaci 400 zł miesięcznie.

Nadal spłaca raty kredytu mieszkaniowego w wysokości około 1200 zł miesięcznie, czynsz za mieszkanie na ulicy (...) wynosi 392 zł miesięcznie, zaś pozostałe opłaty związane z mieszkaniem stanowią wydatek rzędu około 200 zł miesięcznie.

Pozwany dysponuje samochodem służbowym (dowód: przesłuchanie pozwanego wzajemnego k 160-164 ).

Wyrokiem Sądu Okręgowego Warszawa-Praga w Warszawie z dnia 20 stycznia 2016r w sprawie IV Ca 1926/15 alimenty od D. B. na rzecz jego małoletniej córki J. B. zostały obniżone z kwoty 1100 zł miesięcznie do kwoty 700 zł miesięcznie ( dowód :kopia wyroku k 102 ).

M. B. (2) nadał zamieszkuje z obecnym partnerem życiowym P. B. i małoletnim powodem na ulicy (...) w O..

W dniu (...) urodziła A. B. córkę P. B., której wychowaniem się obecnie zajmuje.

Jest zatrudniona na ¼ etatu w firmie (...) jako regionalny kierownik sprzedaży.

Nadal też pracuje w spółce (...) z siedzibą w M..

Stałe wynagrodzenie M. B. (2) wynosi łącznie około 4000 zł miesięcznie.

Matka małoletniego pozwanego otrzymuje także premie.

Jej dochód po odliczeniach w roku 2015 wyniósł 114 775, 29 zł.

M. B. (2) korzysta z samochodu służbowego.

Małoletni M. B. (1) jest uczniem klasy (...) Szkoły Podstawowej w O..

Uczęszcza na zajęcia pływackie, które kosztują od 100 do 200 zł miesięcznie oraz na zajęcia taneczne kosztujące około 50 zł miesięcznie.

Koszty wypoczynku letniego powoda pokrywa wyłącznie jego matka.

Małoletni powód korzysta z prywatnych gabinetów dentystycznych ( dowód : odpis aktu urodzenia k 33 , umowa o pracę k 65 , wydruk z konta bankowego k 67 , zeznania świadka E. P. k 159-160 , informacja z Urzędu Skarbowego w O. k 173 , okoliczności bezsporne ).

Sąd zważył co następuje :

Powództwo główne nie zasługiwało na uwzględnienie zaś powództwo wzajemne należało uwzględnić częściowo.

Podstawą prawną obu powództw jest art. 138 kro i op , zgodnie z którym zmiany orzeczenia dotyczącego obowiązku alimentacyjnego można domagać się w razie zmiany stosunków.

Przez zmianę stosunków rozumieć zaś należy każde istotne zwiększenie lub zmniejszenie możliwości zarobkowych i majątkowych zobowiązanego albo usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego lub istotną zmianę w zakresie możliwości zaspokajania potrzeb własnymi siłami.

Oznacza to, iż rozstrzygnięcie wymaga w pierwszej kolejności porównania stanu istniejącego w dacie uprawomocnienia się ostatniego wyroku dotyczącego obowiązku alimentacyjnego ze stanem istniejącym w chwili obecnej.

Przez określenie możliwości zarobkowe i majątkowe należy rozumieć nie tylko zarobki i dochody rzeczywiście uzyskiwane, lecz także te zarobki, które osoba zobowiązana może i powinna uzyskiwać przy dołożeniu należytej staranności i przestrzeganiu zasad prawidłowej gospodarki.

Sąd nie dokonuje ponownej oceny podstaw do wymiaru zobowiązania alimentacyjnego, lecz bada jedynie taką zmianę okoliczności, która ma istotny wpływ na wysokość tychże zobowiązań.

Powodem obniżenia alimentów na małoletniego M. B. (1) w sprawie III RC 304/14 Sądu Rejonowego w Olsztynie było pogorszenie się możliwości zarobkowych i płatniczych D. B. nie zaś zmniejszenie się usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego.

W chwili wydawania wyroku jego dochody były prawie trzykrotnie wyższe niż dochody z dnia orzeczenia w sprawie III RC 304/14 Sądu Rejonowego w Olsztynie.

W pozostałym zakresie sytuacja powoda – pozwanego wzajemnego była zbliżona do obecnej.

Również na poprzedniej sprawie powoływał się na zobowiązania wobec rodziny, zaległości czynszowe jak też problemy zdrowotne.

Trudno też przyjąć, że potrzeby małoletniego M. B. (1) maleją w związku z jego wejściem w wiek szkolny i dorastaniem.

Małoletni ma prawo do równej stopy życiowej z rodzicami i każdy wzrost ich dochodów powinien przyczyniać się do polepszenia także jego sytuacji materialnej.

W zakres jego usprawiedliwionych potrzeb wchodzi także prawo do wypoczynku , rozwijania zainteresowań poza szkołą czy korzystania z odpłatnej opieki zdrowotnej.

Powód - pozwany wzajemnie nie może się przy tym skutecznie powoływać na wzrost dochodów matki małoletniego syna.

Obowiązek alimentacyjny obciąża bowiem po równi obojga rodziców, tym bardziej że to matka małoletniego zajmuje się jego wychowaniem.

Już od czasu małżeństwa rodzice małoletniego M. B. (1) prowadzili dość podobną aktywność zawodową zajmując się sprzedażą i zarządzaniem.

Przez dłuższy czas była to ta sama branża związana z szeroko pojętą obsługą rolnictwa.

Ma to związek także z wykształceniem powoda-pozwanego wzajemnego.

Tym samym można założyć, że szeroko rozumiane możliwości zarobkowe rodziców powoda wzajemnego są porównywalne.

Istotnym jest także to , że M. B. (2) już po wydaniu ostatniego orzeczenia w przedmiocie wysokości alimentów urodziła córkę A. , wobec której także ma obowiązek dostarczania środków utrzymania.

Powód powołuje się na też na znaczne obciążenie zobowiązaniami, zwłaszcza wobec rodziny.

Jego relacje w powyższym zakresie nie są, wszakże do końca spójne.

Początkowo wspominał o planach „przejęcia” jego mieszkania przez siostrę, która opłacała raty kredytu.

Pod koniec przewodu sądowego przedstawił oświadczenie, z którego wynika, że pomoc siostry D. G. stanowiła pożyczkę.

W tej sytuacji nie negując samego faktu, że powód otrzymywał pomoc od swojej siostry należy ją raczej traktować jako zobowiązanie naturalne, które nie może wpływać na wysokość zobowiązania uprzywilejowanego jakim są alimenty.

W czasie zamknięcia rozprawy wysokość alimentów obciążających pozwanego wzajemnego stanowiła około 10 procent jego dochodów netto.

W tym stanie rzeczy sąd nie znalazł podstaw do obniżenia wysokości alimentów uznając natomiast , że korzystna zmiana okoliczności uzasadnia podwyższenie tychże alimentów do wysokości ustalonej w wyroku rozwodowym ze stycznia 2012r. – to jest do 600 zł miesięcznie.

Przy równym wkładzie matki da to kwotę 1200 zł miesięcznie wystarczającą do zapewnienia uprawnionemu ponadprzeciętnego poziomu życiowego i zaspokojenia wszystkich usprawiedliwionych potrzeb.

Jednocześnie podwyższone alimenty są niższe niż 15 procent dochodów netto pozwanego wzajemnego.

Dalej idące uwzględnienie pozwu wzajemnego nie byłoby uzasadnione z uwagi na skalę obciążeń pozwanego wzajemnego oraz sytuację matki powoda wzajemnego, która przynajmniej w roku 2015 osiągnęła dość znaczne dochody.

Małoletni M. B. (1) nie cierpi na żadne szczególne schorzenia i wydatki na jego utrzymanie mają dość standardowy charakter, typowy dla dzieci w jego wieku.

Celem złagodzenia skutków wyroku dla pozwanego wzajemnego sąd podwyższył alimenty od daty zbliżonej do podjęcia przez niego nowego, lepiej płatnego zatrudnienia.

W czasie złożenia pozwu wzajemnego sytuacja pozwanego wzajemnego nie uzasadniała zresztą podwyższenia alimentów gdyż wzrost jego dochodów nastąpił w trakcie trwania postępowania.

Mając na uwadze wysokość zobowiązań w szczególności alimentacyjnych pozwanego wzajemnego sąd zwolnił go , na mocy 102 kpc w zw. z art. 113 ust. 4 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych od obowiązku zwrotu kosztów sądowych związanych z uwzględnionym powództwem wzajemnym.

O kosztach zastępstwa procesowego orzeczono po myśli 98 § 1 i 3 kpc oraz § 4 ustęp 4 w zw. z § 2 pkt 3 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015r w sprawie opłat za czynności adwokackie.