Pełny tekst orzeczenia

sygn. akt. III RC 680/16

UZASADNIENIE

Działając w imieniu małoletniego syna R. F. jego matka I. M. (1) wniosła o podwyższenie alimentów od pozwanego Ł. F. z kwoty 550 zł miesięcznie do kwoty 1200zł miesięcznie.

W uzasadnieniu pozwu podała, że od czasu zasądzenia alimentów w dotychczasowej wysokości minęło około 5 lat.

Wzrosły potrzeby powoda, który jest nastolatkiem.

Dochody matki powoda nie pozwalają na zaspokajanie wszystkich jego potrzeb zwłaszcza w zakresie edukacji.

W szczególności pozew wskazał na pozaszkolną naukę języka angielskiego.

Sytuacja pozwanego, który mieszka i pracuje za granicą pozwala na płacenie wyższych alimentów.

Pozwany wniósł o oddalenie powództwa.

Wskazał, że poza płaceniem alimentów ma kontakt z synem, daje mu pieniądze, robi prezenty, zaprasza na wakacje.

Pozwany mieszka i pracuje w Norwegii, gdzie koszty utrzymania się bardzo wysokie.

Ponadto pozwany zakwestionował wzrost wydatków na powoda , na który powoływał się pozew.

Sąd ustalił co następuje :

Wyrokiem z dnia 3 października 2011r w sprawie VI RC 946/11 Sąd Okręgowy w Olsztynie rozwiązał przez rozwód małżeństwo Ł. F. i I. F..

W wyroku rozwodowym zasądzono alimenty od Ł. F. na rzecz jego syna R. F. urodzonego (...) w wysokości 550 zł miesięcznie.

W czasie wydawania wyroku rozwodowego powód miał 9 lat i był uczniem III klasy szkoły podstawowej.

Trenował piłkę nożną zaś opłata za zajęcia wynosiła 100 zł miesięcznie.

Ponadto rodziców powoda obciążały zakupy butów, strojów i innych akcesoriów do gry.

Matka powoda pracowała jako przedstawiciel handlowy i zarabiała około 1100 zł miesięcznie.
Zamieszkiwała w lokalu należącym do jej partnera życiowego.

Pozwany mieszkał w O..

Prowadził warsztat samochodowy w G. specjalizujący się w blacharstwie i lakiernictwie.

Swoje dochody szacował na kwoty 2000 – 2500 zł miesięcznie.

Pozwany utrzymywał regularny kontakt z synem, kupował mu ubrania.

Ze sprzedaży mieszkania pozostała mu kwota 30.000 zł oszczędności.

Posiadał samochód osobowy F. (...) o wartości około 20.000 zł oraz drugi samochód tej samej marki i modelu, który zamierzał wyremontować i sprzedać.

Był też właścicielem samochodu - lawety M. (...) ( dowód : wyrok oraz protokół rozprawy w sprawie VI RC 946/11 Sądu Okręgowego w Olsztynie ).

Obecnie powód ma 14 i uczy się w Gimnazjum.

Mieszka nadal z matkę i ojczymem A. M..

R. F. trenuje siatkówkę.

Nie płaci za treningi i wyjazdy natomiast zawodnika obciąża kupno strojów na treningi, butów i skarpet.

Powód ma chorobę metabolizmu zwaną zespołem (...).

Ma też uczulenie na pewne pokarmy powinien unikać produktów z sztucznymi substancjami.

W styczniu 2001r przeszedł zabieg usunięcia znamion barwnikowych skóry tułowia.

Powód bierze korepetycje z matematyki raz w tygodniu przez godzinę.

Koszt wynosi od 40 do 60 zł.

Latem 2017r ma wyjechać na obóz do Bułgarii, którego koszt wynosi 2009 zł ( dowód : przesłuchanie powoda k 654 , przesłuchanie matki powoda k 654 v, karta informacyjna leczenia szpitalnego k 602 , dokumentacja medyczna k 603-605 , umowa dotycząca obozu w Bułgarii k 632 ) .

Powód mieszka razem z matką, jej obecnym mężem i ich wspólnym dzieckiem, małoletnią L. M. urodzoną (...)

Matka powoda I. M. (1) jest zatrudniona w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością (...) z siedzibą w O. jako prezes zarządu.

Jej wynagrodzenie wynosi 1355, 69 zł miesięcznie.

Dochód będący podstawą obliczenia podatku wyniósł w roku 2016 19 331,39 zł.

Czynsz za mieszkanie zajmowane przez matkę powoda i jej obecnego męża wynosi około 590 zł do tego ponoszą oni opłaty ze media nie wchodzące w skład czynszu.

Matka powoda używa samochodu D. D..

Jej mąż A. M. pracuje w salonie (...) w O. jako sprzedawca.

Małoletnia L. M. uczęszcza do przedszkola, za które opłata wynosi 650 zł miesięcznie ( dowód : zawiadomienie o wysokości czynszu k 26 , zaświadczenie o zarobkach k 39 , odpis aktu urodzenia k 40 , kopia zeznania podatkowego k 623-627 , przesłuchanie I. M. )

Pozwany Ł. F. obecnie mieszka i pracuje w Norwegii.

Poza powodem nie ma innych dzieci.

Zamieszkuje razem z obecną partnerką życiową K. C. (1).

Pozwany jest zatrudniony w warsztacie samochodowym zaś jego zarobki wynoszą około 20.000 koron norweskich co stanowi odpowiednik 10.000 zł polskich.

Czynsz za wynajem mieszkania wynosi 3500 koron.

Mieszkanie jest położone na terenie gospodarstwa, w którym pracuje K. C. (1).

Rozliczenie czynszu jest dokonywane poprzez potrącenie z jej wynagrodzenia.

Jest ono zbliżone do dochodów pozwanego.

Pozwany uiszcza opłatę drogową, która wynosi rocznie (...) koron norweskich.

W Polsce pozwany posiada majątek w postaci dwóch mieszkań, z których jedno zajmuje jego ojciec zaś drugie jest użytkowane przez pozwanego w czasie, gdy przebywa w Polsce.

Łączny czynsz za oba mieszkania wynosi około 600 zł miesięcznie.

Są one położone w O..

Pozostaje także właścicielem samochodu - lawety M. (...), dla którego wynajmuje garaż w O..

Pozwany darował K. C. (1) udział w nieruchomościach w K. zaś wartość darowizny określono na kwotę 15.000 zł.

Na tejże nieruchomości pozwany wraz z obecną partnerką rozpoczęli budowę domu.

Jest to dom parterowy o powierzchni około 120 metrów kwadratowych wraz z 70 metrowym garażem.

Powierzchnia działki wynosi około 1100 metra kwadratowego.

Pozwany szacuje, że dotychczasowe wydatki na budowę domu wyniosły około 300.000 zł.

Jest on stanie surowym otwartym.

Posiada samochód osobowy V. (...) rok produkcji 2003.

Ponadto jest właścicielem łodzi żaglowej, którą pozyskał jako zapłatę za usługi mechanika od swojego kolegi.

Pozwany corocznie spędza czasy za granicą – ostatnio w Hiszpanii.

Spłaca kredyt mieszkaniowy w Polsce, zaś wysokość miesięcznej raty to 1050 zł.

Do czasu rozpoczęcia sprawy utrzymywał regularny kontakt z powodem.

Syn był u niego przez tydzień w czasie wakacji.

Przy tej okazji pozwany i jego partnerka dokonali na jego rzecz zakupów ubraniowych.

Ponadto przekazują oni powodowi pieniądze w czasie bytności w Polsce.

Są to kwoty od 200 do 500 koron norweskich co stanowi równowartość 100 – 250 zł polskich.

Pozwany opłacił połowę kosztów wyjazdu syna do Chorwacji.

Na ostatnie Święta Bożego Narodzenia dał mu prezent w postaci głośnika za 400 zł ( dowód : zeznania świadka K. C. k 507-509 , zaświadczenie o zatrudnieniu i dochodach k 513 , umowa o pracę k 515 , zeznanie podatkowe k 518-519, kopia aktu notarialnego k 530 -535 , informacja o dochodach K. C. k 542- 559 , 568-569 , przesłuchanie pozwanego k 656 ).

Powyższy stan faktyczny sąd ustalił w oparciu o przedłożone przez strony dokumenty , przesłuchanie świadka K. C. jak też przesłuchanie stron.

Sąd zważył co następuje :

Powództwo zasługiwało na częściowe uwzględnienie.

Podstawą prawną powództwa jest art. 138 kro i op , zgodnie z którym zmiany orzeczenia dotyczącego obowiązku alimentacyjnego można domagać się w razie zmiany stosunków.

Przez zmianę stosunków rozumieć zaś należy każde istotne zwiększenie lub zmniejszenie możliwości zarobkowych i majątkowych zobowiązanego albo usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego lub istotną zmianę w zakresie możliwości zaspokajania potrzeb własnymi siłami.

Oznacza to, iż rozstrzygnięcie wymaga w pierwszej kolejności porównania stanu istniejącego w dacie uprawomocnienia się ostatniego wyroku dotyczącego obowiązku alimentacyjnego ze stanem istniejącym w chwili obecnej.

Przez określenie możliwości zarobkowe i majątkowe należy rozumieć nie tylko zarobki i dochody rzeczywiście uzyskiwane, lecz także te zarobki, które osoba zobowiązana może i powinna uzyskiwać przy dołożeniu należytej staranności i przestrzeganiu zasad prawidłowej gospodarki.

W pierwszej kolejności wskazać trzeba na upływ czasu od ostatniej sprawy dotyczącej wysokości alimentów.

Pomiędzy potrzebami 9 letniego dziecka a potrzebami 14 letniego nastolatka jest różnica, która nie wymaga dowodzenia za pomocą dokumentów, bo zupełnie w tym zakresie wystarczająca jest wiedza płynąca z doświadczenia życiowego.

Dorastanie powoda powoduje w sposób naturalny wzrost wydatków związanych z ubraniami, środkami higieny osobistej, jak też wydatków w zakresie edukacji czy szeroko pojętego życia społecznego.

Pamiętać też trzeba o zasadzie, że dzieci małoletnie mają prawo do równej stopy życiowej z ich rodzicami.

Poziom życia pozwanego pozwala zaś na płacenie alimentów wyższe niż dotychczas.

Wystarczy wspomnieć , że utrzymuje on dwa mieszkania w tym jedno , które służy wyłącznie jego potrzebom w czasie gdy przebywa w Polsce.

Wypoczywa w popularnych miejscowościach turystycznych, jest posiadaczem łodzi żaglowej.

Dotychczasowe alimenty stanowią około pięciu procent jego miesięcznych dochodów.

Jak sam deklarował pozwany kwotę około 200 zł miesięcznie przeznacza na pomoc swojemu ojcu.

Tymczasem ojciec pozwanego nie jest osobą pozbawioną zdolności samodzielnego utrzymania się.

Wiele osób z chorobą alkoholową pracuje w sposób stały i dorywczy.

Jak wykazała strona powodowa również ojciec pozwanego jest zdolny do prac przy remoncie samochodów.

Inną kwestią jest podjęcie przez pozwanego decyzji o budowie domu.

Pozwany, który od lat prowadził działalność gospodarczą powinien być traktowany jako osoba racjonalna, które nie podejmuje inwestycji bez szans ich zakończenia.

Mając na względzie wysokość dotychczas poniesionych kosztów trudno uznać, że pozwany mógłby liczyć tylko na dochody swojej obecnej partnerki.

Obowiązki pozwanego wobec powoda mają charakter priorytetowy, albowiem pozwany nie ma innych dzieci.

Pozwany nie może też oczekiwać, że cały wzrost potrzeb powoda obciąży jego matkę.

Wkład obu rodziców powinien być bowiem co najmniej równy.

Okolicznością, której żądania pozwu nie uwzględniały był duży udział pozwanego w utrzymaniu powoda, poza płaconymi alimentami.

Pomimo, że relacje powoda i pozwanego oraz świadka K. C. różnią się w szczegółach co do wysokości i częstotliwości przekazywanych kwot pieniężnych bezspornym pozostaje , że odbywa się to regularnie co miesiąc lub dwa i przekazywane kwoty wahają się od 100 do 500 zł.

Ostatni prezent dla powoda kosztował około 400 zł.

Pozwany utrzymywał też powoda w czasie jego pobytu w Norwegii.

Ich relacje do czasu wszczęcia postępowania można określić jako poprawne.

Warto też zwrócić uwagę, że niezależnie od bezdyskusyjnego faktu, że powód jest starszy to jego sytuacja jest w pewnym sensie podobna do sytuacji z okresu wydawania wyroku rozwodowego.

Wówczas powód także miał wydatki sportowe związane z treningami piłki nożnej.

Pomiędzy rodzicami istniał także spór dotyczący finansowania nauki języka angielskiego.

Obecnie pozwany deklaruje pomoc w finansowaniu nauki języka angielskiego powoda nie chce jednak aby wpływało to na wysokość alimentów.

Jest to postawa nie zasługująca na akceptacje.

Na obecnym etapie możliwości osiągnięcia porozumienia pomiędzy rodzicami powoda nie wydają się realistyczne.

Nie powinno to jednak pozbawiać powoda możliwości rozwojowych, skoro sytuacja majątkowa rodziców na to pozwala.

Koszt semestru nauki wynosi około 1000 do 1200 zł.

Przy ocenie możliwości majątkowych matki powoda sąd miał na uwadze fakt , że w odróżnieniu od pozwanego ma ona drugie dziecko.

Faktem jest, że obowiązek utrzymania małoletniej L. M. obciąża również jej ojca, jak też to, że obecny mąż I. M. (1) partycypuje w kosztach utrzymania mieszkania.

Niemniej jednak pozwany mieszka i prowadzi gospodarstwo domowe wspólnie z obecną partnerką, która ma podobne do niego dochody i nie mają oni wspólnych dzieci na utrzymaniu.

Porównanie stanu majątkowego matki powoda i jego ojczyma ze stanem majątku pozwanego i jego obecnej partnerki wypada zdecydowanie na korzyść tych drugich.

Mając na uwadze powyższe sąd uznał, że zasadne jest podwyższenie alimentów na przyszłość o kwotę 200 zł miesięcznie.

Nie powinna ona stanowić dla pozwanego nadmiernego obciążenia, skoro stanowi ona około 2 procent jego miesięcznego dochodu i odpowiada pomocy jaką udziela dobrowolnie swojemu ojcu, który jest w stanie utrzymywać się samodzielnie.

Biorąc pod uwagę wkład pozwanego w utrzymanie powoda wykraczający poza zasądzone w wyroku rozwodowym alimenty sąd oddalił powództwo w pozostałym zakresie.

Sąd miał także na uwadze to, że przez większość czasu pozwany utrzymywał dobre relacje osobowe z powodem.

Inną okolicznością jest fakt, że w toku postepowania ustalono, że wzrost potrzeb powoda nie jest aż tak znaczny jak początkowo przedstawiał pozew.

W szczególności dotyczy to sfery opieki zdrowotnej.

Powód korzysta z odpłatnej pomocy dentystycznej jak też porad prywatnego gabinetu dermatologa.

Wizyty mają charakter okresowy zaś większość świadczeń medycznych jest dokonywanych w ramach NFZ.

Sąd zasądził alimenty od dnia zbliżonego do daty orzekania uznając, że w okresie trwania sprawy zasadnicze potrzeby powoda były zaspakajane.

Nie stoi to w sprzeczności z przyjętym założeniem, że w przyszłości zaspakajanie tych potrzeb powinno się odbywać na wyższych poziomie.

Sąd oddalił szereg wniosków dowodowych, albowiem dotychczas ujawnione dowody pozwalały na wyjaśnienie istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy okoliczności.

Nie ma potrzeby dochodzenia autentyczności pojedynczych faktur, albowiem fakt, że nieletni w wieku powoda, do tego czynnie uprawiający sport potrzebuje obuwia sportowego nie powinien budzić wątpliwości rozsądnej osoby.

Przesłuchanie a wcześniej wysłuchanie informacyjne matki powoda wyjaśniło też istotne okoliczności w zakresie wydatków na świadczenia medyczne.

Bezspornym też pozostaje, że matka powoda prowadzi wspólne gospodarstwo domowe z obecnym mężem, którego obciążają opłaty mieszkaniowe i obowiązek utrzymania wspólnego dziecka.

Równie bezspornym jest to, że ojczym nie może zastępować, poza zupełnie wyjątkowymi sytuacjami, ojca biologicznego w jego obowiązku alimentacyjnym.

W argumentach przedstawianych przez strony wdarł się, w ocenie sądu, element silnie emocjonalny.

Przykładem jest próba wykazania, że konsola do gry typu PS4 służy 4 letniemu dziecku a nie nastolatkowi.

Stąd też potrzeba ograniczenia postępowania dowodowego do okoliczności istotnych do rozstrzygnięcia sprawy z pominięciem tych dowodów , które miały wybitnie polemiczny charakter i mogłyby jedynie pogłębić konflikt , który i tak nie służy małoletniemu.

O kosztach procesu orzeczono po myśli art. 100 kpc mając na uwadze wynik postępowania to jest częściowe uwzględnienie stanowisk obu stron.

Sąd zwolnił strony od kosztów sądowych po myśli art. 102 kpc w zw. z art. 113 ust. 4 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych.

Powód nie ma własnych dochodów ani majątku zaś pozwany powinien przeznaczyć wszelkie środki na wykonywanie zobowiązań alimentacyjnych i własne utrzymanie.