Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt III RC 76/17

UZASADNIENIE

Powód G. W. (1) wniósł w pozwie o obniżenie alimentów zasądzonych na rzecz małoletnich pozwanych: A. W. i M. W. z kwoty po 4200 zł miesięcznie na rzecz każdego z małoletnich do kwoty po 100 zł miesięcznie na każde z dzieci.

Uzasadniając żądanie pozwu powód podał, że od 31 grudnia 2015 roku pozostaje osobą bezrobotną i nie ma stałego miejsca zamieszkania. Nie ma również majątku. Wysokość alimentów została natomiast ustalona w chwili, gdy wymieniony pracował jako zawodowy nurek. Obecnie zawodu tego nie może wykonywać z uwagi na to, że sprzedał profesjonalny sprzęt. Na wykonywanie dotychczasowego zajęcia nie pozwala również powodowi jego obecny stan zdrowia i wiek.

W uzasadnieniu pozwu powód kwestionował również akt notarialny zawarty z ustawową przedstawicielką małoletnich pozwanych. Wskazywał, że nigdy nie był w stanie płacić ustalonych w umowie alimentów, a do jej zawarcia doprowadziła matka małoletnia, która przez okres trwania związku małżeńskiego działała na niekorzyść powoda.

Również w kolejnym piśmie procesowym i na rozprawie powód podtrzymał żądanie i argumentację przytoczoną na jego uzasadnienie. Dodatkowo podał, że utracił uprawnienia do wykonywania zawodu.

W odpowiedzi na pozew matka małoletnich pozwanych wniosła o oddalenie powództwa. Podała, że powód ma wysokie kwalifikacje zawodowe, których nie wykorzystuje. Odnośnie potrzeb małoletnich pozwanych ich matka podała, że nie uległy one zmianie. Podkreśliła również, że powód nie interesuje się sytuacją dzieci.

Na rozprawie matka małoletnich podtrzymała swoje stanowisko w sprawie.

Sąd ustalił co następuje:

Małoletni pozwani A. W. i M. W. pochodzą ze związku małżeńskiego G. W. (1) i E. W..

Wyrokiem z dnia 3 grudnia 2015 roku Sąd Okręgowy w Olsztynie rozwiązał małżeństwo stron. Zobowiązał również oboje rodziców do ponoszenia kosztów utrzymania i wychowania małoletnich dzieci i z tego tytułu zobowiązał powoda G. W. (1) do łożenia tytułem alimentów na rzecz każdego z małoletnich kwoty po 4200 zł miesięcznie, wynikającej z aktu notarialnego z dnia 29 lipca 2014 roku podpisanego przez strony w Kancelarii Notarialnej B. M. w O..

W chwili orzeczenia rozwodu między stronami małoletnia pozwana miała 9 lat, a pozwany 8 lat. Dzieci stron uczyły się w prywatnej szkole, uczęszczały na dodatkowe płatne zajęcia.

Matka małoletnich wykonywała pracę na podstawie umowy otrzymując wynagrodzenie w wysokości 1100 zł netto miesięcznie. Wymieniona była również właścicielką domu jednorodzinnego w miejscowości S., który małżonkowie kupili za kwotę 500 tysięcy złotych. Powód swój udział w przedmiotowej nieruchomości darował pozwanej krótko po jego zakupie. Powód G. W. (1) prowadził działalność gospodarczą. Pracę wykonywał na terenie Niemiec i Szwajcarii, gdzie mieszkał. Z prowadzanej działalności wymieniony uzyskiwał dochody w wysokości około 6000 CHF miesięcznie. Powód pracował jako nurek. Na utrzymanie rodziny przekazywał miesięcznie około 2000 euro.

Jeszcze przed orzeczeniem rozwodu rodzice małoletnich podpisali w formie aktu notarialnego umowę w przedmiocie obowiązku alimentacyjnego na rzecz dzieci, w której powód G. W. (1) zobowiązał się łożyć na rzecz małoletnich łączną kwotę 8400 zł miesięcznie. W tym czasie pobierał na rzecz małoletnich zasiłki rodzinne w Szwajcarii.

( dowód: protokół rozprawy z dnia 03.09.2015r.- k. 263-268 akt VI RC 216/15 Sądu Okręgowego w Olsztynie, protokół rozprawy z dnia 03.12.2015r.- k. 418-426 akt VI RC 216/15, wyrok z dnia 03.12.2015r.- k. 432 akt VI RC 216/15, wypis z aktu notarialnego- k. 8-10,11-18; wyjaśnienia powoda G. W. (1)- k. 273v)

Obecnie powód G. W. (1) utrzymuje się ze zbieractwa. Uzyskuje dochody w wysokości do 200 zł miesięcznie. Powód nie jest zarejestrowany jako osoba bezrobotna, nie jest zgłoszony do ubezpieczenia. Wymieniony jest z zawodu ślusarzem- nurkiem oraz elektronikiem ds. instalacji energetycznych. Posiada również doświadczenie zawodowe w pracach na wysokościach. W 2015 roku powód sprzedał sprzęt nurkowy, który nabył za łączną kwotę 4400 euro. G. W. (1) zobowiązany jest płacić leasing za samochód M., który użytkował w okresie pracy w Szwajcarii.

Obecnie G. W. (1) nie ma stałego miejsca zamieszkania.

( dowód: umowa o pracę- k. 50, zaświadczenie o dokonaniu wpisu do ewidencji działalności gospodarczej- k. 51, zaświadczenie Urzędu Miasta Z.- k. 53, uwierzytelnione tłumaczenie książeczki nurka zawodowego- k. 99; przesłuchanie powoda G. W.- k. 273v-274)

Małoletni pozwani mają obecnie 11 i 9 lat. Małoletni M. W. przyjmuje sezonowo leki przeciwalergiczne, które kosztują około 300 zł miesięcznie, przy czym kwota ta obejmuje również środki wzmacniające dla małoletniej córki stron.

Dzieci stron uczą się w prywatnej szkole, za którą czesne wynosi 640 i 450 zł miesięcznie. Chodzą na dodatkowe zajęcia jazdy konnej i basen. Za jazdę konną matka małoletnich płaci 350 zł za osiem jazd, zajęcia są średnio raz w tygodniu. Za zajęcia pływackie matka małoletnich płaci 240 zł miesięcznie za dwoje dzieci, a dodatkowo ponosi koszt wstępu na basen. Pozwana zapewnia również małoletnim zorganizowany wypoczynek w czasie wolnym od nauki.

Małoletni nadal mieszkają razem z matką w należącym do niej domu w S.. Podatek od nieruchomości wynosi 700 zł rocznie. Za wodę matka małoletnich płaci 1350 zł rocznie, a za energię elektryczną około 2200 zł rocznie. Dom ogrzewany jest piecem na pelet. Opał na sezon grzewczy kosztuje 3000-4200 zł rocznie.

Matka małoletnich pozwanych utrzymuje się z wynagrodzenia za pracę w wysokości 1600-1700 zł miesięcznie. Otrzymuje również świadczenie wychowawcze w wysokości po 500 zł miesięcznie na każde z małoletnich i zasiłki rodzinne w łącznej kwocie 270 zł miesięcznie. Alimenty na małoletnich wypłacane są przez Fundusz Alimentacyjny w kwocie po 500 zł miesięcznie na każde z dzieci. We wrześniu pozwana otrzymuje po 100 zł na każde z dzieci na zakup wyprawki do szkoły.

E. W. jest właścicielką domu w S., który zajmuje razem z dziećmi. Posiada również samochód A. (...) z 2008 roku. Pozwana spłaca kredyt za dom w ratach po 830 zł miesięcznie.

( dowód: zawiadomienie o wszczęciu egzekucji- k. 7, zaświadczenie o zatrudnieniu i wynagrodzeniu- k. 85, zeznanie o wysokości osiągniętego dochodu- k. 162-167, informacja o wysokości dochodu k. 168-173, zaświadczenie- k. 176,179,180,185, potwierdzenia przelewów- k. 177-178,181,212-213,216, faktury VAT- k. 188,189,214,215,217, zawiadomienie o wysokości rat- k. 246,247; przesłuchanie pozwanej E. W.- k. 274)

Powód nie utrzymuje kontaktów z małoletnimi. Nie czyni na ich rzecz żadnych świadczeń.

( bezsporne)

Sąd zważył co następuje:

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie wyjaśnień stron złożonych na rozprawie oraz dokumentów złożonych do akt, które potwierdziły okoliczności wskazane przez strony podczas przesłuchania.

Zdaniem Sądu w ustalonym stanie faktycznym roszczenie powoda co do zasady zasługiwało na uwzględnienie.

Zgodnie z art. 138 kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, w razie zmiany stosunków można żądać zmiany orzeczenia lub umowy dotyczących obowiązku alimentacyjnego. Przez zmianę okoliczności rozumieć należy natomiast zmianę tych warunków, od których zależy zakres obowiązku alimentacyjnego. Zgodnie z art. 135 § 1 kro, wyznaczają go z jednej strony usprawiedliwione potrzeby uprawnionego, z drugiej zaś możliwości zarobkowe zobowiązanego.

W niniejszej sprawie powód uzasadniając żądanie obniżenia alimentów wskazywał na istotną zmianę jego możliwości zarobkowych.

Zdaniem Sądu okoliczność ta co do zasady znalazła potwierdzenie w przeprowadzonym postępowaniu dowodowym. Analiza akt i wyroku Sądu Okręgowego w Olsztynie wydanego w sprawie o rozwód wskazuje, że podstawę ustalenia wysokości alimentów na kwotę po 4200 zł na rzecz każdego z małoletnich pozwanych było przyjęcie, że powód G. W. (1) wyraził zgodę na świadczenie w takiej wysokości zawierając z ustawową przedstawicielką małoletnich umowę w formie aktu notarialnego. W chwili zawarcia umowy oraz wydania orzeczenia przez Sąd w sprawie o rozwód G. W. (1) wykonywał pracę na terenie Szwajcarii i uzyskiwał z tego tytułu dochody rzędu 6000-7000 CHF.

Bezspornym jest również, że krótko po wydaniu powyższego orzeczenia powód utracił zatrudnienie za granicą z przyczyn od niego niezależnych, co zdaniem Sądu miało wpływ na ocenę jego możliwości zarobkowych. Sąd podziela stanowisko powoda, że z faktu, iż w przeszłości wymieniony uzyskiwał dochody w wysokości 6000-7000 CHF miesięcznie, nie sposób wywodzić, że jego możliwości zarobkowe pozostaną na zbliżonym poziomie. Zważyć bowiem należy, że G. W. (1) wykonywał wówczas zawód, który należało uznać za niszowy. Nadto, z racji towarzyszącego mu ryzyka, wykonywanie zawodu wiąże się z koniecznością spełnienia rygorystycznych dodatkowych warunków, których powód, choćby z uwagi na przerwę w pracy, obecnie nie jest w stanie spełnić.

Zdaniem Sądu z uwagi na powyższe okoliczności oraz niezmieniony zakres potrzeb małoletnich pozwanych, roszczenie powoda co do zasady zasługiwało na uwzględnienie. Podkreślić bowiem należy, że możliwości zarobkowe zobowiązanego wyznaczają górną granicę obowiązku alimentacyjnego. Obecnie możliwości te w wypadku powoda G. W. (1), są zdaniem Sądu znacznie mniejsze niż w 2015 roku.

Podkreślić jednak należy, że nawet przy uwzględnieniu ograniczenia możliwości zarobkowych powoda kwota, którą wymieniony wskazał w pozwie tj. 100 zł miesięcznie na rzecz każdego z małoletnich pozwanych, jawi się nie tylko jako symboliczna, ale również nieadekwatna do aktualnych możliwości zarobkowych powoda.

Z zasad doświadczenia życiowego wynika, że 100 zł miesięcznie na dziecko nie jest kwotą wystarczającą na zaspokojenie jakichkolwiek, nawet najbardziej podstawowych potrzeb charakterystycznych dla grupy wiekowej małoletnich pozwanych. Te same zasady doświadczenia życiowego przeczą również zdaniem Sądu twierdzeniom powoda, że wymieniony jest obecnie w stanie utrzymywać się wyłącznie ze zbieractwa. Powód, jak wynika z jego wyjaśnień, jest osobą zdrową i zdolna do pracy. W przekonaniu Sądu jedynie z przyczyn zależnych od powoda wymieniony nie ustabilizował swojej sytuacji mieszkaniowej i nie podjął zatrudnienia. Podkreślić bowiem należy, że poza zawodem nurka G. W. (1) wykonywał szereg innych profesji. Wymieniony podał, że ma doświadczenie zawodowe w zakresie pracy na wysokościach, prowadził również działalność gospodarczą o bardzo szerokim profilu. W tym stanie rzeczy Sąd stanął na stanowisku, że osoba z wieloletnim doświadczeniem w różnych zawodach, zdrowa i zdolna do pracy nie ma innej możliwości zarobkowania niż zbieractwo i nie może osiągać dochodów wyższych niż wskazany przez powoda dochód w wysokości 200 zł miesięcznie. Powód nie był w stanie racjonalnie wytłumaczyć, z jakiego powodu nie podjął dotychczas starań o to, aby uzyskać meldunek czy to na terenie Niemiec ( posiada bowiem niemieckie obywatelstwo), czy na terenie Polski. Nie wskazał również przyczyn, dla których nie starał się podjąć zatrudnienia choćby na terenie Polski. Zasady doświadczenia życiowego wskazują, że nawet osoby bez przygotowania zawodowego mogą podjąć pracę zarobkową, na podstawie umowy i uzyskiwać dochody w wysokości co najmniej minimalnego miesięcznego wynagrodzenia za pracę. Po stronie powoda perspektywy zatrudnienia są zdaniem Sądu o tyle korzystniejsze, że wymieniony posiada bogate doświadczenie zawodowe i nie jest na stałe związany centrum życiowym w konkretnym miejscu. Może zatem podróżować celem poszukiwania korzystnego zatrudnienia.

Oceniając aktualne potrzeby małoletnich pozwanych, które co do zasady nie odbiegają od przeciętnych oraz możliwości zarobkowe powoda G. W. (1) Sąd doszedł do przekonania, że wymieniony jest w stanie łożyć na rzecz małoletnich kwoty po 500 zł miesięcznie na rzecz każdego z nich. W przekonaniu Sądu możliwości zarobkowe powoda, których, co wymaga podkreślenia, nie można utożsamiać automatycznie z wysokością aktualnych dochodów, pozwalają na wywiązywanie się z obowiązku alimentacyjnego w ustalonym niniejszym wyrokiem zakresie.

W powyższym stanie rzeczy na podstawie art. 138 kro w zw. z art. 135 § 1 kro Sąd obniżył alimenty od powoda na rzecz każdego z małoletnich pozwanych do kwoty po 500 zł miesięcznie i oddalił powództwo w pozostałym zakresie- pkt I i II wyroku.

Zdaniem Sądu G. W. (1) ma realną możliwość uzyskania dochodu pozwalającego na łożenie na rzecz małoletnich dzieci kwoty łącznie 1000 zł miesięcznie, tym bardziej, że nie realizuje obowiązku alimentacyjnego w żadnej innej formie. Jednocześnie zaś wskazana kwota odpowiada aktualnym potrzebom małoletnich i uwzględnia prawo dzieci i rodziców do równej stopy życiowej.

O kosztach sądowych orzeczono na podstawie art. 113 ust. 4 ustawy z dnia 28 lipca 2005 roku o kosztach sądowych w sprawach cywilnych ( Dz. U. 2016, poz. 623)- pkt III wyroku z uwagi na fakt, że obecnie, gdy powód nie ma stałego źródła dochodu i nie posiada majątku, ich uiszczenie byłoby dla wymienionego zbyt dużym obciążeniem.

ZARZĄDZENIE

1)  Odnotować

2)  Odpis z pouczeniem doręczyć pozwanej

3)  Z apelacją lub za 14 dni

O., 16.06.2017r.