Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

M. M., działając w imieniu małoletniego M. W. wystąpiła z pozwem o zasądzenie od pozwanego B. W. na rzecz małoletniego alimentów w kwocie po 1000 zł miesięcznie. Wniosła także o zabezpieczenie powództwa poprzez zobowiązanie pozwanego B. W. do uiszczenia małoletniemu powodowi przez czas trwania procesu kwoty po 800 zł miesięcznie.

Uzasadniając pozew podała, że małoletni M. jest synem pozwanego. M. M. i B. W. pozostawali w nieformalnym związku. Do października 2015 r. strony zamieszkiwały razem. Obecnie ojciec dziecka nie uczestniczy w kosztach utrzymania syna i nie przekazuje żadnych kwot. Jak wskazała matka dziecka, miesięczny koszt utrzymania małoletniego wynosi około 1630 zł. Matka małoletniego jest zatrudniona w (...) Sp. z o.o. na stanowisku Głównej Księgowej. Otrzymuje wynagrodzenie w wysokości 5400 zł. Ponosi co miesiąc koszty utrzymania mieszkania w wysokości ok. 420 zł, ogrzewania mieszkania -150 zł, woda –ok. 50 zł, prąd –ok.120 zł, opłaty za telefon –ok. 50 zł, telewizja –ok. 50 zł. Dodatkowo matka małoletniego opłaca polisę ubezpieczeniową w wysokości ok. 360 zł, spłaca kredyt konsumencki i ponosi koszty dojazdów do O.. Co do pozwanego podała, że prowadzi jednoosobową działalność gospodarczą w branży ubezpieczeniowej. Posiada mieszkanie o powierzchni 100 m ². Osiąga dodatkowe dochody z najmu.

( k. 2-6 )

Pozwany B. W. w odpowiedzi na pozew wniósł o oddalenie powództwa w stosunku do małoletniego M. W. ponad kwotę 400 zł oraz oddalenie wniosku o udzielnie zabezpieczenia. Ponadto wniósł o zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego zwrotu kosztów postępowania według norm przepisanych. Argumentując swoje stanowisko podał, że od urodzenia pozwany zajmował się synem – jeździł z nim do lekarzy, na rehabilitację, wakacje czy place zabaw. Podkreślił, że kupuje dziecku odzież, obuwie, jedzenie i zabawki. Matka małoletniego wyprowadziła się z domu zabierając wszystkie rzeczy dziecka i musiał on wówczas ponosić wydatki na uch ponowny zakup.

( k. 18 – 19 )

Postanowieniem z dnia 12 grudnia 2016 r. Sąd Rejonowy w Olsztynie udzielił zabezpieczenia poprzez zobowiązanie pozwanego B. W. do łożenia na rzecz małoletniego powoda M. W. tytułem alimentów kwot po 600 zł miesięcznie, płatnych do rąk matki małoletnich M. M. do 10-go dnia każdego miesiąca wraz z ustawowymi odsetkami w przypadku zwłoki w płatności którejkolwiek z rat, poczynając od 8 listopada 2016 r.

( k. 20-21)

Sąd ustalił, co następuje:

Małoletni M. W., ur. (...) jest synem M. M. i B. W.. Małoletni jest zdrowy rozwija się prawidłowo. Rodzice małoletniego pozostawali w związku nieformalnym – obecnie są bardzo silnie skonfliktowani. Od października 2015 r. rodzice małoletniego nie mieszkają już razem, przedstawicielka ustawowa powoda wyprowadziła się i zamieszkała w mieszkaniu użyczonym przez znajomych. Powód z matka nadal mieszkają w R..

(dowód: odpis zupełny aktu urodzenia k. 8)

Postanowieniem z dnia 11 lipca 2016 r. Sąd Rejonowy w Olsztynie w sprawie sygn. akt III Nsm 600/16 w trybie zabezpieczenia ustalił miejsce zamieszkania małoletniego przy matce, powierzając jej wykonywanie bieżącej pieczy nad małoletnim. Sąd ustalił także formę kontaktów B. W. z małoletnim. Kolejnymi postanowieniami Sąd rozszerzał kontakty – obecnie odbywają się one w I i III weekend każdego miesiąca od piątku po zajęciach szkolnych do poniedziałku rano, kiedy to pozwany odprowadza dziecko do szkoły.

( bezsporne, fakty notoryjne, odpis postanowienia Sądu Rejonowego w Olsztynie z dnia 11.07.2016 r. k.9)

M. W. pozostaje na wyłącznym utrzymaniu matki, w czasie gdy jest z ojcem to ten go utrzymuje. Chłopiec uczęszcza do Niepublicznego Przedszkola w R.. Małoletni nie chodzi na zajęcia dodatkowe. Miesięcznie koszt jego utrzymania według matki wynoszą ok. 1600 zł. Kwota ta ma obejmować wydatki na: wyżywienie – 400 zł, odzież – ok. 200 zł, obuwie - k.100 zł, środki czystości, kosmetyki, artykuły higieniczne –ok. 70 zł, leki i witaminy – ok. 50 zł, zabawki i artykuły edukacyjne – ok. 100 zł, rozrywka, wyjazdy na basen ok. 200 zł, opłata za przedszkole ok. 150-180 zł, wydatki związane z przedszkolem (wyprawka do przedszkola – 100 zł rocznie, ubezpieczanie i podręczniki –ok. 160 zł rocznie, 15 zł – imprezy i wyjazdy przedszkolne) – ok. 36,67 zł miesięcznie, letni wypoczynek dziecka – ok. 1500 zł rocznie, udział dziecka w kosztach utrzymania mieszkania – ok. 210 zł miesięcznie.

(dowód: potwierdzenie zakupu k.11, k. 50, rachunki k. 12-13, k. 43-49, oświadczenie z dnia 26.10.2016 r. k. 4, zeznania M. M. k. 62)

M. M. jest zatrudniona w (...) Sp. z o.o. na stanowisku Głównej Księgowej. Z tego tytułu otrzymuje wynagrodzenie w wysokości 7775,79 zł brutto. Matka małoletniego ponosi koszty utrzymania mieszkania w wysokości ok. 420 zł miesięcznie: w tym ogrzewanie mieszkania -150 zł, woda –ok. 50 zł, prąd –ok.120 zł, opłaty za telefon – ok. 50 zł, telewizja –ok. 50 zł. Dodatkowo matka małoletniego opłaca polisę ubezpieczeniową w wysokości ok. 360 zł, spłaca kredyt konsumencki zaciągnięty na zakup lodówki i telewizora, którego miesięczna rata wynosi ok. 612,94 zł, ponosi koszty dojazdów z R. do O. w wysokości ok. 400 zł miesięcznie oraz koszt utrzymania samochodu w wysokości ok. 200 zł miesięcznie. Obecnie M. M. buduje dom w R. o powierzchni 130 m ² w systemie gospodarczym. Na ten cel przeznaczyła środki ze sprzedaży domu w R. dla rodziców pozwanego ( część środków stanowiącą nakład pozwanego zwróciła jego rodzicom ) oraz zaciągnęła pożyczkę kredyt w wysokości 60.000 zł.

Pozwany B. W. oprócz małoletniego M. W. ma jeszcze dwójkę dzieci z poprzedniego związku w wieku 9 i 7 lat, które mieszkają w K.. Kontakty pozwanego z powodem pokrywają się terminowo z jego kontaktami z synami mieszkającymi w K.. Z tego powodu jego kontakty z powodem w ogromnej większości odbywają się w K. w domu rodziców pozwanego. Rodzice pozwanego płacą za niego alimenty na jego synów z poprzedniego związku – przeznaczają na to środki z wynajmu mieszkania. Pozwany prowadzi własną działalność gospodarczą w branży ubezpieczeniowej – nie przedstawił swoich dochodów; ze sprawy I. N. 600/11 wynika, że współpracuje z firmą (...). Pozwany ma nienormowany czas pracy, często pracuje z domu przez Internet. W odpowiedzi na pozew stwierdził, że jeżeli matce syna braku pieniędzy na jego utrzymanie, to on jest w stanie to robić. Pozwany mieszka w R. w domu o powierzchni 100 m ². Dom stanowi własność jego rodziców. Według przedstawicielki ustawowej powoda pozwany ukrywa swój majątek – to z tego powodu dom odkupili od niej jego rodzice, a nie pozwany. Pozwany nie posiada własnego samochodu korzysta z samochodu ojca; alimenty na dzieci z poprzedniego związku ma za niego płacić jego matka. Pozwany utrzymuje kontakty z dzieckiem, jednakże nie przekazuje na jego utrzymanie żadnych kwot.

(bezsporne, fakty znane Sądowi urzędowo ze sprawy I. N. 600/16 zaświadczenie o zarobkach k. 10 i k. 34, umowa pożyczki z harmonogramem spłat k.35-37, potwierdzenia przelewów k. 38-40, k.54-55, faktura VAT k. 42, k. 52-53, potwierdzenie opłaty za telewizję kablową k. 51, przesłuchanie M. M. k.62 )

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo zasługiwało na uwzględnienie jedynie częściowo.

Ustaleń w zakresie stanu faktycznego niniejszej sprawy Sąd dokonał w oparciu o przedłożone przez strony postępowania dokumenty. Dokumenty te w zdecydowanej większości nie budziły wątpliwości Sądu; nie były również kwestionowane przez strony. Były jasne, rzetelne i stanowiły uzupełnienie wyjaśnień strony, przez którą zostały wniesione. Sąd dodatkowo oparł się na wyjaśnieniach M. M. uznając je za spójne, logiczne i ściśle odnoszące się do przedmiotu sprawy. Dodatkowo Sąd uwzględnił znane mu z urzędu okoliczności wynikające z toczącej się pomiędzy stronami sprawy opiekuńczej I. N. 600/16.

Podstawę określania obowiązku alimentacyjnego stanowi art. 133 § 1 kro, w myśl którego rodzice obowiązani są do świadczeń alimentacyjnych względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie, chyba że dochody z majątku dziecka wystarczają na pokrycie kosztów jego utrzymania i wychowania. Wskazany przepis należy stosować w ścisłym połączeniu z art. 135 § 1 kro, który określa zakres obowiązku alimentacyjnego. Zgodnie ze wskazanym przepisem zakres świadczeń alimentacyjnych zależy od usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego oraz od zarobkowych i majątkowych możliwości zobowiązanego.

Analiza całokształtu materiału dowodowego doprowadziła Sąd Rejonowy do przekonania, że roszczenia z jakimi wystąpiła przedstawicielka ustawowa powoda są wygórowane.

W pierwszej kolejności wskazać należy, że małoletni M. W. ma 3,5 roku i chodzi do przedszkola. Małoletni jest zdrowym dzieckiem, rozwija się prawidłowo, a z uwagi na swój wiek nie uczęszcza jeszcze na żadne dodatkowe, a tym bardziej odpłatne zajęcia. W rezultacie stwierdzić należy, iż zakres usprawiedliwionych potrzeb małoletniego jest typowy dla jego rówieśników.

W przekonaniu Sądu opartym na przeprowadzonych dowodach oraz także wspartym wskazaniami wiedzy i doświadczenia życiowego średnio miesięczne koszty utrzymania małoletniego nie przekraczają kwoty 1000- 1200 zł. Na sumę tę składają się koszty wyżywienia małoletniego, wydatki na przedszkole, część kosztów związanych z zapewnieniem mu miejsca zamieszkania, koszty zakupu ubrań, zabawek, kosmetyków, wydatki na zapewnienie mu atrakcji. W ocenie Sądu Rejonowego wyliczenia przedstawione przez pozwaną są zawyżone – przekraczają usprawiedliwione wydatki na utrzymanie 3.5 letniego chłopca.

W dalszej kolejności Sąd wziął pod uwagę fakt, że obowiązek łożenia na utrzymanie małoletnich dzieci obciąża oboje rodziców. Obowiązek ten jest taki sam, ale nie jest równy – zależy on zawsze od ocenianych indywidualnie możliwości zarobkowych i majątkowych każdego z rodziców. Dodatkowo rodzic sprawujący bieżącą pieczę na dzieckiem, pierwszoplanowy, może w większym stopniu na poczet swojego obowiązku alimentacyjnego zaliczyć osobiste starania o utrzymanie i wychowanie dziecka.

Odnosząc powyższe do realiów przedmiotowej sprawy Sąd uznał, że sytuacja materialna rodziców małoletniego powoda jest co najmniej porównywalna. Matka powoda osiąga stałe, wysokie dochody w wysokości około 5.500 zł netto, z których nie tylko utrzymuje siebie i dotychczas w całości syna, ale również stać ją na budowę domu, w którym zamieszka z synem.

Natomiast wiedza na temat możliwości zarobkowych i majątkowych pozwanego jest niewielka z uwagi na jego postawę, albowiem nie złożył on żadnych wyjaśnień w tej mierze, czy to na piśmie, czy to osobiście przed Sądem. W odpowiedzi na pozew pozwany w ogóle nie odniósł się do swojego stanu majątkowego, nie dołączył również na tę okoliczność żadnych dokumentów. Pozwany bez usprawiedliwienia nie stawił się również na rozprawie. W rezultacie Sąd oceniając możliwości zarobkowe i majątkowe pozwanego oparł się na ustalonych bezspornie faktach wynikających z przedmiotowej sprawy, jak również z toczącej się równolegle sprawy I. N. 600/16 oraz na zeznaniach przedstawicielki ustawowej powoda. Sąd dał wiarę M. M., iż pozwany ukrywa swoje dochody – pozwany mieszka w domu należącym do rodziców ( sprzedała go im matka powoda, za połowę wartości – zwróciła w ten sposób nakłady pozwanego) ; pozwany korzysta z samochodu rodziców, rodzice płacą za pozwanego alimenty na jego synów z poprzedniego związku; pozwany nie przedstawił żadnych informacji o swoich dochodach. Tym nie mniej fakt, że pozwany ukrywa swoje realne dochody nie pozwala jeszcze szacować je w sposób zupełnie dowolny, w oderwaniu chociażby od wysokości alimentów płaconych przez pozwanego na jego starszych synów ( po 400,- zł miesięcznie). W konsekwencji Sądu uznał, że dochody stron są porównywalne.

W następnym rzędzie podnieść należy, iż Sąd na poczet obowiązku alimentacyjnego obciążającego pozwanego zaliczył również jego osobiste starania o wychowanie i utrzymanie powoda. Pozwany utrzymuje z dzieckiem regularne, rozbudowane kontakty, które wraz z wzrostem dziecka będą mogły być jeszcze rozbudowywane. Zapewnia dziecku wówczas nie tylko utrzymanie, ale również liczne atrakcje. W konsekwencji zaangażowanie osobiste, ale również majątkowe pozwanego z tytułu kontaktów należy zaliczyć na poczet jego obowiązku alimentacyjnego prawie na równi z podobnymi osobistymi staraniami matki powoda.

Mając na uwadze wszystkie powyższe okoliczności, a w szczególności uwzględniając zakres usprawiedliwionych potrzeb małoletniego oraz możliwości zarobkowe jego rodziców, a w szczególności pozwanego, Sąd uznał za usprawiedliwione i uzasadnione obciążyć ich kosztami utrzymania syna w równych częściach. Zdaniem Sądu alimenty ze strony ojca w wysokości po 600,- zł miesięcznie w połączeniu z podobnym zaangażowanie finansowym ze strony matki powinny zaspokoić obecnie wszystkie usprawiedliwione potrzeby małoletniego powoda. Natomiast jeżeli matka powoda uznaje za zasadne ponoszenie na utrzymanie małoletniego wyższych kwot, tak jak to przedstawiła w swoich wyliczeniach ( np. w celu zapewnienia synowi atrakcji), to zdaniem Sądu należy je już traktować jako wydatki przekraczające obecne usprawiedliwione potrzeby powoda, a więc nie powinny być one brane pod uwagę przy ustalaniu wysokości obowiązku alimentacyjnego pozwanego.

Na koniec uzasadnić wskazać należy, iż Sąd nie uwzględnił wniosku pozwanego o odroczenie rozprawy jaki złożył on osobiście w Sądzie w dniu 2 marca 2017r. o godz. 12.25. Sąd kierował się w tej mierze treścią wniosku, która jest bardzo lakoniczna i ogranicza się do stwierdzenia, że pozwany nie będzie mógł stawić się na rozprawie w dniu 6 marca 2017r. Wniosek o odroczenie nie zawiera natomiast żadnego uzasadnienia – nie wskazano żadnego powodu, dla którego stawiennictwo pozwanego na rozprawie było niemożliwe. W rezultacie brak było podstaw do uznania, że nieobecność pozwanego na rozprawie była spowodowana nadzwyczajnymi wydarzeniami jak to przewiduje art. 214 § 1 k.p.c. Z uwagi na fakt, że pozwany usprawiedliwiał się na przyszłość powodem jego nieobecności nie mogła również być choroba. Ostatecznym argumentem przeciwko uwzględnieniu żądania pozwanego był fakt, iż spędził on z małoletnim powodem weekend bezpośrednio poprzedzający rozprawę; a w dniu rozprawy rano odwiózł syna do przedszkola. Sąd dał w tej mierze wiarę twierdzeniom przedstawicielki ustawowej powoda. Rozprawa była wyznaczona na godzinę 9.00, a zatem nie było przeszkód po temu, aby pozwany stawił się na rozprawie, a jeżeli takowy były to nie poinformował on o nich Sądu, a w konsekwencji brak było powodów do uwzględnienia jego wniosku o odroczenie rozprawy.

Z powyższych przyczyn, na podstawie powołanych przepisów orzeczono jak w punkcie I wyroku. Sąd zasądził alimenty od dnia wniesienia pozwu, uwzględniając jako prawdziwą informację podaną przez przedstawicielkę ustawową powoda, iż nie płaci on alimenty na podstawie wydanego postanowienia o zabezpieczeniu. Uwzględniając powództwo częściowo Sąd w pkt II wyroku oddalił je w pozostałej części.

Na podstawie art. 100 kpc oraz 113 § 1 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych Sąd nakazał ściągnąć od pozwanego na rzecz Skarbu Państwa - Sąd Rejonowy w Olsztynie - kwotę 360 zł z tytułu opłaty sądowej, od której powódka była zwolniona z urzędu – punkt III wyroku.

O kosztach procesu orzeczono w oparciu o przepis art. 100 k.p.c. – jak w punkcie IV wyroku. Sąd zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę 2.000,- zł mając na uwadze w jakim zakresie każda ze stron wygrała sprawę. Powód wygrał sprawę w 60 %, zaś należne mu zgodnie ze stawkami z rozporządzenia w sprawie opłat za czynności radców prawnych wynagrodzenie z tytułu udziału fachowego pełnomocnika od wartości przedmiotu sporu 12. 000 zł wynosi 4.800,- zł. Sąd uwzględnił wszakże również okoliczność, że pozwany już w odpowiedzi na pozew uznał powództwo do kwoty po 400,- zł miesięcznie.

Na podstawie art. 333 § 1 pkt 1 kpc wyrokowi w części zasądzającej alimenty nadano rygor natychmiastowej wykonalności – punkt V wyroku. Z urzędu Sąd zaopatrzył orzeczenie w klauzulę wykonalności jak w punkcie VI wyroku.