Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 26 lipca 2017 r.

Sąd Rejonowy Szczecin – Centrum w Szczecinie Wydział X Gospodarczy

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 11 lipca 2017 r. w Szczecinie

na rozprawie

w sprawie z powództwa M. K.

przeciwko J. P.

o zapłatę

I.  zasądza od pozwanej J. P. na rzecz powoda M. K. kwotę 71700 zł (siedemdziesiąt jeden tysięcy siedemset złotych ) wraz z ustawowymi odsetkami (określonymi od dnia 1 stycznia 2016 r. jako odsetki ustawowe za opóźnienie) od dnia 24 grudnia 2011 r.,

II.  zasądza od pozwanej na rzecz powoda kwotę 7202 zł (siedem tysięcy dwieście dwa złote) tytułem kosztów procesu.

Sygn. akt X GC 611/16

UZASADNIENIE

Powód M. K. wniósł pozew przeciwko J. P. o zapłatę kwoty 71.700,00 zł z odsetkami ustawowymi od dnia 24 grudnia 2011 r. do dnia zapłaty oraz zwrot kosztów postępowania. W uzasadnieniu pozwu wskazał, że z pozwaną zawarł umowę, na podstawie której miał dostarczyć rośliny do wykonania nasadzeń, albowiem pozwana zawarła z (...) S.A. umowę, której przedmiotem było wykonanie trawników oraz nasadzeń roślin w ramach budowy cmentarza przy ul. (...) w S.. Powód zobowiązanie swoje wykonał w całości. Ponadto, po wykonaniu podstawowej dostawy roślin, pozwana zleciła powodowi również dostarczenie dodatkowych ilości roślin, ziemi urodzajnej, a także materiału do wykonania drenażu nasadzeń. Łączna wartość tego zamówienia zrealizowanego na rzecz pozwanej to 71.700 zł. Pozwana do dziś nie uiściła tej kwoty. Termin początkowy naliczania odsetek wynika z daty wymagalności roszczenia, która wynika z terminu płatności wskazanego w fakturze VAT – 23 grudnia 2011 r.

Sąd Rejonowy Szczecin-Centrum w Szczecinie w dniu 24 lutego 2016 r. wydał nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym, którym zasądził żądaną przez powoda kwotę wraz z odsetkami i kosztami postępowania.

W sprzeciwie od nakazu zapłaty pozwana wniosła o oddalenie powództwa w całości oraz o zasądzenie od powoda na jej rzecz kosztów postępowania. Pozwana zakwestionowała, że zawierała z powodem jakąkolwiek umowę na dostawę roślin, ziemi urodzajnej i keramzytu. Wskazała, że na budowie powód był pracownikiem pozwanej i nie był upoważniony do składania zamówień w imieniu pozwanej. Dostawę roślin na budowę cmentarza komunalnego przy ul. (...) powód zrealizował w marcu 2011 r. i z tego tytułu wystawił fakturę VAT nr (...) na kwotę 475.000 zł, którą pozwana zaakceptowała. W grudniu 2011 r. powód dokonał zakupu roślin we własnym imieniu i na własny rachunek z uwagi na niewłaściwe wykonanie zobowiązania z marca 2011 r. – część roślin uschła. W ocenie pozwanej, powód nie wykazał, ażeby dokonywał zakupów roślin, o których twierdzi na zlecenie pozwanej. Powód wywodzi swoje roszczenia z rzekomej umowy sprzedaży, jednakże nie wykazał żeby wydał pozwanej rzeczy objęte pozwem, jak również aby pozwana je odebrała. W ocenie pozwanej faktura VAT nr (...) jest niezasadna i została powodowi zwrócona. Pozwana nigdy nie zaakceptowała tej faktury, a pieczęć jej firmy na fakturze przystawił powód, który nie rozliczył się z pieczątki z pozwaną. Z ostrożności procesowej pozwana wskazała, że w sprawie VIII GC 499/15 powód złożył oświadczenie o potrąceniu wierzytelności dochodzonej niniejszym pozwem, zatem jego działanie zmierza do uzyskania dwukrotnego zaspokojenia.

W odpowiedzi na sprzeciw powód wskazał, że pomimo tego, że powód był zatrudniony u pozwanej to strony współpracowały ze sobą jako przedsiębiorcy. Pierwsza dostawa zrealizowana przez powoda miała miejsce w marcu 2011 r., pozwana również i tej faktury nie zapłaciła w całości w związku z czym powód skierował sprawę na drogę postępowania sądowego i w postępowaniu przed Sądem Okręgowym w Szczecinie uzyskał wyrok zasądzający, do dziś prowadzi egzekucję przeciwko pozwanej. Realizacja drugiej umowy miała miejsce w grudniu 2011 r., dodatkowe prace były wynikiem szkód w nasadzeniach i trawnikach wyrządzonych przez innych wykonawców oraz stwierdzeniem konieczności wykonania odwodnienia, na które to okoliczności wskazywała sama pozwana. Rzeczy objęte umową stron zostały dostarczone i wykorzystane na budowie cmentarza w S. w ramach kontraktu pozwanej z (...) S.A. Odnosząc się do zarzutu potrącenia dokonanego przez powoda w postępowaniu VIII GC 499/15 powód wskazał, że wbrew sugestii pozwanej, ewentualne orzeczenie zasądzające roszczenie na rzecz powoda nie skutkuje jeszcze jego zaspokojeniem, które następuje dopiero po uiszczeniu należności. W konsekwencji w przypadku uznania przez Sąd w innym postępowaniu zasadności podniesionego tam zarzutu potrącenia powód nie mógłby dochodzić zaspokojenia zasądzonej w niniejszej sprawie należności w drodze egzekucji.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 27 stycznia 2011 r. pomiędzy (...) S.A. z siedzibą w W. (zamawiającym), a J. P. (wykonawcą) doszło do zawarcia umowy nr (...), której przedmiotem było wykonanie robót budowlanych obejmujących wykonanie zadania „Budowa cmentarza komunalnego przy ul. (...) w S.”.

Dowód: umowa wraz z załącznikami k. 10-17

W dniu 14 lutego 2011 r. pomiędzy J. P., a M. K. doszło do zawarcia umowy o pracę, na podstawie której M. K. został zatrudniony na stanowisku Kierownika budowy cmentarza komunalnego w S. na ½ etatu. Umową o pracę z dnia 1 marca 2011 r. M. K. został zatrudniony przez J. P. na pełen etat.

Dowód: umowa o pracę k. 45, 46.

Oprócz zatrudnienia w firmie (...), M. K. prowadzący działalność gospodarczą pod nazwą Manufaktura (...) dostarczał na budowę cmentarza m.in. rośliny. Odbywało się to na podstawie ustnej umowy, którą w imieniu J. P. zawarł z M. K. B. P.. Pierwsze ze zleceń dostawy roślin M. K. zrealizował wiosną 2011 r. Z tego tytułu wystawił J. P. fakturę VAT na kwotę 475.200 zł, z czego J. P. zapłaciła kwotę 385.000 zł, pozostałą część tej kwoty w wysokości 90.200 zł zasądził od J. P. na rzecz M. K. Sąd Okręgowy w Szczecinie prawomocnym wyrokiem z dnia 23 kwietnia 2014 r. w sprawie VIII GC 399/12.

Niesporne, nadto: częściowo zeznania świadka B. P. k. 107-109, przesłuchanie powoda M. K. k. 376-378, kserokopie z akt sprawy Sądu Okręgowego w Szczecinie VIII GC 399/12 k. 126-171, 28-31, 75-81.

Po zasadzeniu roślin wiosną 2011 r. inwestor ( (...) S.A.) zarzucił wykonawcy (J. P.) brak wykonania drenażu przewidzianego w dokumentacji projektowej. W dniu 29 września 2011 r. M. K. dokonał zamówienia i zakupu keramzytu (materiału do drenażu) na kwotę 4.682,98 zł, w fakturze VAT jako miejsce dostawy wskazano Budowę Cmentarza Komunalnego przy ul. (...). Transportem keramzytu zajmował się I. D., który przywiózł go na budowę cmentarza i tam też rozładował. Powód dostarczył także na teren Cmentarza ziemię urodzajną – humus. W dniu 3 grudnia 2011 r. M. K. nabył od S. roślin ozdobnych w S. 230 sztuk Żywotnika B. za kwotę 12.650 zł. W dniu 7 grudnia nabył od tego samego podmiotu rośliny, w tym drzewa liściaste na łączną kwotę 16.085,40 zł. Zakup roślin był niezbędny, albowiem podwykonawca odpowiedzialny za wykonanie chodników uszkodził część zasadzonych już roślin ciężkim sprzętem, nadto nie oszacowano w sposób precyzyjny ilości roślin i części z nich zabrakło. W grudniu 2011 r. rośliny m.in. tuje – żywotniki oraz inne drzewa, również liściaste pochodzące m.in. ze S. na budowie cmentarza sadził m.in. R. D. (1). Przy sadzeniu roślin pracowała również B. D.. Rośliny po przewiezieniu ich ze szkółki roślin były świeże, nie przejawiały oznak uschnięcia ani innych uszkodzeń. W dniu 23 grudnia 2011 r. M. K. za sprzedaż ziemi urodzajnej, roślin oraz keramzytu wystawił J. P. fakturę VAT na kwotę 71.700 zł, z czego 27.000 zł za sprzedaż ziemi urodzajnej humusu, 32400 zł za sprzedaż roślin, 12300 zł za sprzedaż keramzytu, z terminem płatności do dnia 23 grudnia 2011 r. Humus – ziemia urodzajna częściowo znajdował się na budowie pozostawiony tam przez poprzedniego wykonawcę, częściowo został dostarczony na budowę, zamówiony przez M. K.. Zlecenie dowozu roślin, ziemi i keramzytu było uzgodnione przez M. K. z B. P..

Dowód: rachunki k. 18-20, faktura VAT k. 21, zamówienie k. 22, faktura VAT k. 23, zeznania świadka R. D. (1) k. 103-104, zeznania świadka I. P. k. 104-105, zeznania świadka B. K. k. 105, zeznania świadka P. S. k. 106-107, częściowo zeznania świadka B. P. k. 107-109, zeznania świadka R. D. (2) k. 243-244, zeznania świadka B. D. k. 244, zeznania świadka I. D. k. 318, 373-374, przesłuchanie powoda M. K. k. 376-378.

Pismem z dnia 23 stycznia 2012 r. J. P. wycofała M. K. wszelkie pełnomocnictwa do reprezentowania jej firmy i wezwała do przekazania jej całej dokumentacji, korespondencji z firmą (...) S.A. oraz zwrot pieczątki firmowej.

Dowód: pismo wraz z dowodem nadania k. 47, 48.

Pismem z dnia 7 grudnia 2011 r. adresowanym do (...) S.A. J. P. wskazała, że prace objęte zakresem umowy ze spółką zostały zakończone 30 listopada 2011 r. Do 7 grudnia 2011 r. trwały jedynie prace wykraczające poza zakres umowy, a polegające na naprawie szkód w nasadzeniach, trawnikach i zgrubnie wyrównanym terenie. Szkody te zostały wyrządzone przez firmy wykonujące m.in. ścieżki wewnątrz sektorów, dowożące kruszywa i ziemię do sektorów oraz inne prace na rzecz (...) S.A. Pismem tym zgłoszono prace do odbioru.

Dowód: pismo k. 24.

W dniu 28 grudnia 2011 r. J. P. zgłosiła zakończenie prac na budowie cmentarza przy ul. (...) z dniem 27 grudnia 2011 r. wraz z uzupełnionymi brakami wskazanymi w załączniku z protokołu odbioru z dnia 20 grudnia 2011 r. oraz z dnia 23 grudnia 2011 r. Prace w imieniu zamawiającego odebrał Kierownik budowy – P. S..

Dowód: zgłoszenie k. 25.

Wnioskiem z dnia 30 października 2013 r. M. K. zawezwał J. P. do próby ugodowej w sprawie o zapłatę kwoty 71.700 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 24 grudnia 2011 r. Zawezwana nie stawiła się na posiedzenie, do zawarcia ugody nie doszło.

Dowód: wniosek k. 26, protokół k. 27.

W dniu 28 lipca 2015 r. J. P. złożyła w Sądzie Okręgowym w Szczecinie pozew przeciwko M. K. o zapłatę kwoty 128.625 zł z tytułu wykonywanych przez nią na rzecz pozwanego w tej sprawie placów zabaw dla dzieci. Wskazała, że wystawiła fakturę (...) spółce cywilnej A..pl, której wspólnikiem jest pozwany. Sąd Okręgowy w Szczecinie wydał w tej sprawie nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym. W sprzeciwie od nakazu zapłaty M. K. wniósł o oddalenie powództwa w całości jako niezasadnego, nadto dokonał oświadczenia o potrąceniu swoich wymagalnych wierzytelności na kwotę 285.561,50 zł z wierzytelnością J. P.. W dniu 4 lipca 2017 r. wydany został wyrok oddalający powództwo w całości.

Dowód: kserokopie akt sprawy VIII GC 499/15 k. 195-229.

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo okazało się zasadne w całości.

Sąd dokonując ustalenia stanu faktycznego sprawy opierał się na dowodach z dokumentów przedłożonych przez obie strony, których prawdziwości i treści nie kwestionowała żadna ze stron, dlatego i Sąd nie znalazł podstaw, aby dowodom tym odmówić wiary. Pozwana kwestionowała jedynie autentyczność jej pieczęci przystawionej na fakturze VAT (...), wskazując iż powód sam postawił jej pieczęć na tej fakturze, co nie oznacza to jej zaakceptowania przez pozwaną. Ponieważ jednak przy pieczęci brak było podpisu odbiorcy faktury Sąd nie uznał, że przedmiotowa faktura została przez pozwaną zaakceptowana. Sąd przy ustalaniu stanu faktycznego oparł się również na zeznaniach świadków R. D. (1), I. P., B. K., P. S., R. D. (2), B. D., I. D. oraz przesłuchaniu powoda M. K.. Wszystkie te dowody brane pod rozwagę łącznie dały Sądowi spójny obraz sprawy, dowody nie wykluczały się wzajemnie, Sąd zatem przyjął je jako podstawę rozstrzygnięcia.

Sąd jedynie częściowo dał wiarę zeznaniom B. P., a mianowicie w takim zakresie w jakim świadek zeznał, że pomiędzy pozwaną, a powodem była zawarta ustna umowa na dostawę roślin na budowę. Wskazać należy, że świadek ten pozostaje synem pozwanej, dlatego jego zeznania należało ocenić ze szczególną ostrożnością. Sąd nie dał wiary zeznaniom tego świadka w takim zakresie, w jakim świadek ten zeznał, że było jedno zamówienie na rośliny skierowane do powoda, fakturowane na wiosnę 2011 r., natomiast na jesień 2011 r. były dostarczane rośliny z pierwszego zamówienia, albowiem pierwotnie nie wszystkie rośliny zostały dostarczone. Stoi to w sprzeczności z dowodami z dokumentów w postaci rachunków, które na zakup roślin jesienią 2011 r. wystawiła powodowi szkółka roślin. Z zeznań świadków, pracowników szkółki roślin w S. wynikało, że powód dokonał zakupu roślin jesienią 2011 r., natomiast z zeznań świadka R. D. (1) i I. D., że rośliny te zostały na teren cmentarza jesienią 2011 r. przetransportowane i na cmentarzu m.in. przez R. D. (1) posadzone. Ponadto świadek B. P. początkowo twierdził, że nie ma wiedzy o zamówieniu na keramzyt, następnie podała jednak, że była potrzeba dokonania drenażu i że materiał do jego wykonania miał być dostarczony przez powoda, wskazując jednocześnie, że powoda z firmą (...) S.A. nie łączyła żadna umowa. Prowadzi to do konkluzji, że w ocenie B. P. do obowiązków powoda należało dostarczenie keramzytu, powoda natomiast jak wskazał świadek, umowa łączyła jedynie z pozwaną, co prowadzi do wniosku, że zamówienie keramzytu nastąpiło przez powoda na zlecenie pozwanej.

Podstawę prawną żądania pozwu stanowi przepis art. 535 k.c., zgodnie z którym przez umowę sprzedaży sprzedawca zobowiązuje się przenieść na kupującego własność rzeczy i wydać mu rzecz, a kupujący zobowiązuje się rzecz odebrać i zapłacić sprzedawcy cenę.

W ocenie Sądu, powód sprostał ciążącemu na nim ciężarowi dowodu w zakresie wykazania, że przeniósł na pozwaną własność sprzedawanych rzeczy. Bezspornym w sprawie pozostaje fakt, iż pozwaną wiązała umowa z (...) S.A., której przedmiotem była budowa cmentarza komunalnego w S. przy ul. (...). Nie ulega zatem wątpliwości, że zakup roślin, ziemi i innych elementów służących do wykonania tego zadania przez pozwaną wiązał się z następczym posadzeniem owych roślin i dokonaniem czynności do tego niezbędnych na placu budowy cmentarza przy ul. (...). Na okoliczność zakupu przez powoda rzeczy, za które zapłata jest objęta żądaniem pozwu, powód przedłożył dowody z dokumentów w postaci rachunków i faktur oraz wniósł o przeprowadzenie dowodu z zeznań świadków, którzy dokonywali na jego rzecz sprzedaży roślin – I. P. i B. K.. Świadkowie ci zeznali, iż zakupywane u nich rośliny miały zostać posadzone na cmentarzu. Na okoliczność natomiast odbioru roślin, które przyjechały ze S. roślin w S., na cmentarzu zeznawali świadkowie R. D. (1) i B. D., która zeznała, że chodziło zarówno o tuje jak i drzewa liściaste, co pokrywa się z dowodami z dokumentów w postaci rachunków, z których wynika zakup głównie tui, lecz również drzew innego typu, również liściastych. Drzewa te zostały posadzone na budowanym cmentarzu.

Odnosząc się do zakupionego przez powoda keramzytu, świadkowie będący pracownikami inwestora, spółki (...) i R. D. (2) zeznawali na temat pierwotnego braku wykonania przez firmę pozwanej drenażu roślin, co było wymagane przez projekt, a nie zostało wykonane na wiosnę 2011 r. Zakup keramzytu na jesień 2011 r. powód wykazał za pośrednictwem dowodu z dokumentu w postaci zamówienia i faktury. Świadek natomiast transportujący keramzyt na cmentarz – I. D. zeznał o jego załadowaniu, przetransportowaniu i wyładowaniu na budowie cmentarza. O potrzebie natomiast dokupienia humusu – ziemi urodzajnej zeznawał świadek R. D. (2), albowiem tego, który znajdował się na budowie cmentarza pozostawiony tam przez poprzedniego wykonawcę, o czym zeznawali świadkowie P. S. i B. P. – było zbyt mało.

Powód, M. K. przesłuchany na rozprawie w dniu 11 lipca 2017 r. wskazał natomiast, że umowę ustną na dostarczenie przedmiotów, za których zapłaty domaga się w niniejszym postępowaniu, zawarł z synem pozwanej B. P. działającym w imieniu J. P.. W ocenie Sądu, twierdzenie to jest wiarygodne, odpowiada bowiem sposobowi zawarcia umowy na pierwszą dostawę roślin mającą miejsce na wiosnę 2011 r., kiedy to B. P. działający w imieniu pozwanej zawarł z powodem ustną umowę na dostarczenie roślin i co jest w sprawie bezsporne. W ocenie Sądu, zupełnie nieracjonalnym zachowaniem powoda prowadzącego działalność gospodarczą byłoby zamówienie na własną rzecz wartych kilkadziesiąt tysięcy złotych roślin i innych przedmiotów służących obsadzeniu cmentarza, w sytuacji gdyby powód nie miał zawartej z pozwaną umowy na dostarczenie konkretnych ilości poszczególnych przedmiotów. Zupełnie nieuprawnione są zatem twierdzenia pozwanej, że powód dokonał zakupu roślin we własnym imieniu i na własny rachunek. Nie ma również znaczenia dla rozstrzygnięcia sprawy twierdzenie pozwanej jakoby powód był jedynie jej pracownikiem i nie był upoważniony do składania zamówień. Po pierwsze okoliczność, że powód prowadzący działalność gospodarczą sprzedawał pozwanej zamówione przez nią rośliny, udowodniono za pośrednictwem zeznań świadka B. P., nadto powód mógł występować przy wykonywaniu zadania w podwójnej roli – jako pracownik pozwanej i jako przedsiębiorca. W postępowaniu powód wykazał również za pośrednictwem dowodu z dokumentu w postaci pisma pozwanej z dnia 7 grudnia 2011 r., iż szkody wyrządzone w nasadzeniach z wiosny 2011 r. nie nastąpiły z jego winy, jak sugerowała pozwana w sprzeciwie od nakazu zapłaty, lecz z winy podwykonawców zajmujących się wykonaniem chodników, ścieżek, co jak wynika z treści pisma stanowiło twierdzenie samej pozwanej. Podkreślić należy, iż powód już w postępowaniu VIII GC 399/12 wskazywał, iż strony łączyły dwie umowy, z czego tylko pierwsza umowa została przedstawiona pod osad Sądowi Okręgowemu.

Nie jest również zasadny zarzut pozwanej, iż powód wytaczając powództwo w niniejszej sprawie zmierza do uzyskania podwójnego zaspokojenia z uwagi na to, że w postępowaniu Sądu Okręgowego w Szczecinie VIII GC 499/15 złożył oświadczenie o potrąceniu kwoty dochodzonej w niniejszym postępowaniu z kwotą żądaną od niego przez pozwaną w postępowaniu VIII GC 499/15. Utrwalone w orzecznictwie jest stanowisko, iż zarzut potrącenia jest środkiem obrony pozwanego, a nie sposobem dochodzenia roszczenia. Pozwana na skutek wydania wyroku w niniejszej sprawie nie została pozbawiona możliwości obrony swoich praw, ponieważ w razie uprawomocnienia się niniejszego wyroku przed prawomocnym zakończeniem postępowania w sprawie VIII GC 499/15 będzie mogła powołać się na tę okoliczność. W sytuacji natomiast gdyby uprawomocnienie się niniejszego orzeczenia miało nastąpić po prawomocnym zakończeniu postępowania VIII GC 499/15, w którym Sąd uznałby zarzut potrącenia dokonany przez pozwanego za zasadny, pozwanej w razie ewentualnej egzekucji przysługiwałoby powództwo opozycyjne, o którym mowa w art. 840 § 1 pkt 2 k.p.c., w którym można podnosić zaistnienie zdarzenia, wskutek którego zobowiązanie wygasło, a które miało miejsce po powstaniu tytułu egzekucyjnego.

Reasumując, powód wykazał, iż zawarł z pozwaną umowę sprzedaży roślin, keramzytu i humusu, wysokość roszczenia powoda wynika z wystawionej przez niego faktury VAT z dnia 23 grudnia 2011 r. Sąd uwzględnił wyjaśnienia powoda dotyczące wysokości faktury nr (...), z których wynika, iż wartość tej faktury nie stanowi odzwierciedlenia jego kosztów nabycia sprzedawanych rzeczy lecz zawiera także zysk z zawartej umowy. Jak podkreślił powód wszystko musiało być szybko, a zadanie to miało być dla niego zyskowne. Dlatego faktura wystawiona na rzecz pozwanej zawiera koszty powoda i jego zysk i była to kwota uzgodniona z B. P... Powód wykonał umowę - dostarczył na budowę cmentarza wymienione w fakturze rzeczy, należy mu się zatem zapłata umówionej ceny za nie.

Z powyższych względów żądanie pozwu uwzględniono w całości. Odsetki należą się za opóźnienie w spełnieniu świadczenia pieniężnego (art. 481 k.c.). Roszczenie powoda stało się wymagalne w dniu 24 grudnia 2011 r., od tego dnia należą się zatem powodowi odsetki ustawowe (od 1 stycznia 2016 r. odsetki ustawowe za opóźnienie).

O kosztach procesu orzeczono zgodnie z art. 98 k.p.c. oraz § 6 pkt 6 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (Dz.U. z 2013 r. poz. 461 z późn. zm.), w brzmieniu obowiązującym w dniu wniesienia pozwu, zasądzając na rzecz powoda równowartość opłaty od pozwu (3.585 zł) i wynagrodzenia pełnomocnika z opłatą skarbową (3.617 zł).