Pełny tekst orzeczenia

WYROK ZAOCZNY

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 3 lutego 2017 r.

Sąd Rejonowy w Lidzbarku Warmińskim I Wydział Cywilny

w składzie następującym:

po rozpoznaniu w dniu 3 lutego 2017 r. w Lidzbarku Warmińskim na rozprawie

sprawy z powództwa G. C. (1)

przeciwko R. K.

o zapłatę

1.  zasądza od pozwanego R. K. na rzecz powoda G. C. (1) kwotę 474,50 zł (czterysta siedemdziesiąt cztery 50/100) z:

– umownymi odsetkami w wysokości czterokrotności stopy kredytu lombardowego Narodowego Banku Polskiego, nie wyższymi niż maksymalne odsetki za opóźnienie, od kwoty 323 zł od dnia 5 lipca 2016 r. do dnia zapłaty;

– ustawowymi odsetkami za opóźnienie od kwoty 151,50 zł od dnia 5 lipca 2016 r. do dnia zapłaty;

2.  oddala powództwo w pozostałym zakresie;

3.  zasądza od pozwanego R. K. na rzecz powoda G. C. (1) kwotę 375,34 zł (trzysta siedemdziesiąt pięć 34/100) tytułem zwrotu kosztów postępowania;

4.  nadaje wyrokowi w punkcie 1 rygor natychmiastowej wykonalności.

SSR Magdalena Maszlanka

Sygn. akt I C 544/16 upr

UZASADNIENIE

Powód G. C. (2) wniósł o zasądzenie od pozwanego R. K. kwoty 514,50 zł z odsetkami umownymi w wysokości czterokrotności stopy lombardowej NBP od dnia 5 lipca 2016 r. do dnia zapłaty. W uzasadnieniu wskazał, że w dniu 3 marca 2015 r. pomiędzy stronami zawarto umowę pożyczki gotówkowej na kwotę 323 zł. Pozwany zobowiązał się do zwrotu pożyczki do dnia 23 marca 2015 r. Pożyczka nie została zwrócona. Na dochodzoną pozwem sumę składa się: kwota 323 zł tytułem niespłaconej pożyczki, kwota 41,50 zł z tytułu odsetek umownych za opóźnienie liczonych od dnia 24 marca 2015 r. do dnia 4 lipca 2016 r., kwota 50 zł z tytułu wezwania do zapłaty oraz kwota 100 zł z tytułu kosztów windykacji.

Pozwany R. K. nie odniósł się do żądania pozwu.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Powód G. C. (2) prowadzi działalność gospodarczą pod firma (...).H.U. (...)' z siedzibą w T..

W dniu 3 marca 2015 r. pomiędzy powodem a pozwanym została zawarta umowa. Na jej podstawie powód udzielił pozwanemu pożyczki w kwocie 323 zł. Pozwany zobowiązał się do zwrotu pożyczki do dnia 23 marca 2015 r. W przypadku opóźnienia w spłacie pożyczki powód uprawniony był do podjęcia działań upominawczo - windykacyjnych, których koszt miał ponieść pozwany, w wysokości: 50 zł za wezwanie do zapłaty, 100 zł tytułem czynności windykacyjnych. Niespłacenie pożyczki w całości lub w części w ustalonym terminie powodowało uznanie niespłaconej kwoty za zadłużenie przeterminowane. Od niespłaconego w terminie zadłużenia przeterminowanego pożyczkodawca naliczał odsetki według zmiennej stopy procentowej stanowiącej czterokrotność wysokości stopy kredytu lombardowego NBP w stosunku rocznym.

(zaświadczenie Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej – k. 14, umowa pożyczki z dnia 3 marca 2015 r. – k. 15)

Pozwany podejmował za pośrednictwem swojego przedstawiciela czynności windykacyjne w miejscu zamieszkania pozwanego w dniach 3 czerwca 2015 r., 1 lipca 2015 r. i 12 sierpnia 2015 r.

(protokół windykacyjny – k. 16)

W dniu 8 kwietnia 2016 r. powód wystosował do pozwanego ostateczne wezwanie do zapłaty, które pozwany odebrał w dniu 20 kwietnia 2016 r.

(ostateczne wezwanie do zapłaty wraz z potwierdzeniem odbiory – k. 8-9)

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo częściowo zasługiwało na uwzględnienie.

Podstawę prawną żądania powoda stanowił art. 720 k.c. w zw. z przepisami ustawy z dnia 12 maja 2011 r. o kredycie konsumenckim (D.U. Nr 126, poz. 715). Rolą powóda było wykazanie, że przeniósł na pozwanego własność określonej ilości pieniędzy i upłynął wynikający z umowy termin ich zwrotu.

W rozpoznawanej sprawie pozwany nie stawił się na rozprawie i nie odniósł się pisemnie do żądania pozwu. W takiej sytuacji, w myśl. art. 339 § 1 k.p.c., Sąd zobligowany był rozstrzygnąć sprawę wyrokiem zaocznym.

Stosownie do art. 339 § 2 k.p.c., wydając wyrok zaoczny sąd przyjmuje za prawdziwe twierdzenia powoda przytoczone w pozwie o okolicznościach faktycznych, jednakże tylko wówczas, gdy twierdzenia te nie budzą uzasadnionych wątpliwości co do zgodności z prawdziwym stanem rzeczy. Domniemanie zgodności twierdzeń faktycznych powoda z prawdziwym stanem rzeczy ma szczególny charakter, bowiem bezczynność pozwanego jest tu, w pewnym sensie, przyznaniem okoliczności przytoczonych w pozwie. Fakty przyznane w procesie nie wymagają dowodu tylko wtedy, jeżeli przyznanie nie budzi wątpliwości co do zgodności z rzeczywistym stanem rzeczy (art. 229 k.p.c.)

Jak podkreśla się w orzecznictwie, wprowadzenie przez art. 339 § 2 k.p.c. domniemania zgodności twierdzeń powoda z rzeczywistym stanem rzeczy nie zwalnia powoda od przytoczenia faktów, które są niezbędne do dokonania subsumcji materialnoprawnej, stanowiącej faktyczną i materialnoprawną podstawę wyroku. Sąd jest bowiem zobowiązany, nawet przy uznaniu twierdzeń powoda za prawdziwe, dokonać prawidłowej oceny zasadności żądania pozwu (tak wyrok Sądu Najwyższego z dnia 6 czerwca 1997 r., I CKU 87/97)

W rozpoznawanej sprawie wątpliwości budziło żądanie zasądzenia od pozwanego kwoty 50 zł tytułem kosztów wezwania do zapłaty.

Poza sporem pozostawało, że strona powodowa jest przedsiębiorcą zajmującym się prowadzeniem działalności gospodarczej m.in. w zakresie udzielania pożyczek gotówkowych, a strona pozwana jako osoba fizyczna jest konsumentem. Umowy konsumenckie podlegają zaś ocenie w świetle klauzuli generalnej z art. 385 ¹ par. 1 k.c.

Zgodnie z treścią przywołanego przepisu, postanowienia umowy zawieranej z konsumentem nieuzgodnione indywidualnie nie wiążą go, jeżeli kształtują jego prawa i obowiązki w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami, rażąco naruszając jego interesy (niedozwolone postanowienia umowne). Nie dotyczy to postanowień określających główne świadczenia stron, w tym cenę lub wynagrodzenie, jeżeli zostały sformułowane w sposób jednoznaczny (§1). Jeżeli postanowienie umowy zgodnie z § 1 nie wiąże konsumenta, strony są związane umową w pozostałym zakresie (§2). Nieuzgodnione indywidualnie są te postanowienia umowy, na których treść konsument nie miał rzeczywistego wpływu. W szczególności odnosi się to do postanowień umowy przejętych z wzorca umowy zaproponowanego konsumentowi przez kontrahenta (§3). Ciężar dowodu, że postanowienie zostało uzgodnione indywidualnie, spoczywa na tym, kto się na to powołuje (§4). Pod pojęciem działania wbrew dobrym obyczajom - przy kształtowaniu treści stosunku zobowiązaniowego - kryje się wprowadzanie do umowy klauzul, które godzą w równowagę kontraktową stron takiego stosunku, natomiast przez rażące naruszenie interesów konsumenta rozumie się nieusprawiedliwioną dysproporcję - na niekorzyść konsumenta - praw i obowiązków stron, wynikających z umowy (por. wyroki Sądu Najwyższego: z dnia 13 lipca 2005 r., I CK 832/04, Biul. SN 2005, Nr 11, poz. 13 oraz z dnia 3 lutego 2006 r., I CK 297/05, Biul. SN 2006, nr 5-6, poz. 12, z dnia 27 października 2006 r., I CSK 173/06,Lex nr 395247).

Przedsiębiorca może w umowie ustanowić pewne opłaty związane z przygotowaniem do zawarcia umowy i pozasądowym dochodzeniem należności, jednak nie może tego czynić w sposób dowolny, zupełnie odbiegający od rzeczywistych kosztów. Windykacja nie może bowiem stanowić dodatkowego źródła zysku przedsiębiorcy.

W ocenie Sądu wysokość opłat za wysłanie korespondencji do dłużnika (wezwania do zapłaty) nie powinna w zasadzie przekraczać kosztu nadania korespondencji (np. listem poleconym ze zwrotnym potwierdzeniem odbioru) powiększonego o koszt kartki papieru, koszty osobowe, koszt wydruku oraz koperty. Przedsiębiorca nie powinien natomiast zastrzegać w umowie opłaty rażąco wygórowanej, która znacząco odbiega od kosztów usług pocztowych, a której pobranie może prowadzić do wzbogacenia się wierzyciela.

Potwierdzeniem tego stanowiska jest treść wyroku Sądu Okręgowego w Warszawie z 27 kwietnia 2012 r. w sprawie XVII AmC 5533/11, który uznał, że zbyt wygórowaną opłatą za wezwanie do zapłaty jest kwota 20 zł (poz. 3569 rejestru). W uzasadnieniu rozstrzygnięcia Sąd ten wskazał, że podmiot ustalający opłatę w żadnym miejscu wzorca umownego nie przedstawił kalkulacji, z której by wynikało, że w rzeczywistości koszt wysłania wezwania do zapłaty za każdym razem wynosi 20,00 zł. W ocenie Sądu Okręgowego powód jako podmiot prowadzący działalność gospodarczą ustalając wysokość opłat za świadczone usługi powinien uwzględniać wszelkie koszty związane z prowadzoną działalnością gospodarczą, w tym koszty związane z windykacją należności. Skoro zakwestionowany zapis nie zawiera sposobu ustalenia wysokości opłaty na poziomie 20,00 zł, oznacza to brak ekwiwalentności świadczeń i skutkować może bezpodstawnym wzbogaceniem się pozwanego. Wskutek takiego zapisu pozwany czerpie bowiem nieuzasadnione korzyści majątkowe kosztem kontrahentów, czyli konsumentów. Takie postępowanie w sposób rażący narusza interesy konsumentów i dobre obyczaje. Przedsiębiorca powinien bowiem działać na rynku w sposób rzetelny i tego oczekują od niego konsumenci. Powyższe wskazuje, iż sporne postanowienie umowne wyczerpuje treść klauzuli przewidzianej w 385(3) pkt 12 k.c. i przesądza o jej abuzywności.

W rozpoznawanej sprawie wysokość opłaty za wysłanie wezwania (50 zł) została ustalona w umowie z dnia 3 marca 2015 r. Jednak powód nie przedstawił żadnej kalkulacji, z której wynikałoby, że koszt wystosowania wezwania i kształtuje się na poziomie znacznie odbiegającym od cen w obrocie. Z tego też względu Sąd przyjął, że opłata za tego rodzaju czynność nie powinna przekraczać 10 zł.

Niezasadne było żądanie zasądzenia odsetek w wysokości czterokrotności stopy kredytu lombardowego NBP od należności innych niż zaległy kapitał. W umowie strony przewidziały bowiem, że odsetki w tej wysokości należne będą tylko od zadłużenia przeterminowanego, przez które należy rozumieć niespłaconą w terminie pożyczkę. Tylko od kapitału powód mógł żądać odsetek umownych, natomiast w pozostałym zakresie przysługiwały mu odsetki ustawowe za opóźnienie.

W tym zakresie powództwo należało zatem oddalić.

O kosztach postępowania orzeczono na podstawie art. 100 zd. 1 k.p.c. Powód wygrał w 92,22 %. Poniósł koszty postępowania w wysokości 407 zł i może domagać się od pozwanego 92,22 % tej kwoty, czyli 375,34 zł.

W oparciu o art. 333 § 1 pkt 2 k.p.c. wyrokowi w punkcie 1 nadano rygor natychmiastowej wykonalności.