Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 11 października 2016r.

Sąd Rejonowy w R a c i b o r z u, II Wydział Karny w składzie:

Przewodniczący: SSR Jacek Lewicki

Protokolant: Marta Badura

w obecności Prokuratora Marii Bartkowiak

po rozpoznaniu w dniach: 13/09/2016r. i 5/10/2016r.

sprawy:

D. F. (1)

córki A. i K.

ur. (...) w R.

oskarżonej o to, że:

w okresie od dnia 06 października 2015 roku do dnia 09 lutego 2016 roku w R. zatrzymywała wbrew woli P. K. (1) osoby powołanej do opieki jako opiekun prawny postanowieniem Sądu Rejonowego Wydział III Rodzinny i Nieletnich sygnatura akt III RNs (...)z dnia 06.10.2015r. całkowicie ubezwłasnowolnionego P. K. (2)

tj. o przestępstwo z art. 211 kk

1.  na podstawie art. 66 § 1 i 2 kk i art. 67 § 1 kk postępowanie wobec oskarżonej D. F. (1) o czyn z art. 211 kk warunkowo umarza, ustalając okres próby na 2(dwa) lata;

2.  na podstawie art. 67 § 3 kk orzeka wobec oskarżonej świadczenie pieniężne w kwocie 500,- (pięciuset) złotych na rzecz Funduszu Pomocy Pokrzywdzonym oraz Pomocy Postpenitencjarnej;

3.  na podstawie art. 629 kpk zasądza od oskarżonej na rzecz Skarbu Państwa koszty sądowe obejmujące wydatki w kwocie 70,00 (siedemdziesiąt) złotych i opłatę w kwocie 100,00 (sto) złotych.

Sędzia:

Sygn. akt II K 210/16

UZASADNIENIE

D. F. (1) pozostawała w związku małżeńskim z P. K. (1). Małżeństwo zostało rozwiązane przez rozwód. Z tego związku wymienieni posiadają czwórkę dzieci – w tym syna P.. Postanowieniem Sądu Okręgowego w G. Ośrodek (...) w R. z dnia 24 października 2014 r., sygn. akt II NS (...) P. K. (2) został całkowicie ubezwłasnowolniony w powodu autyzmu i upośledzenia umysłowego w stopniu znacznym.

Do momentu wskazania przez Sąd osoby pełniącej funkcję opiekuna prawnego całkowicie ubezwłasnowolnionego, P. K. (2) zamieszkiwał z matką D. F. (1). Postanowieniem Sądu Rejonowego w Raciborzu z dnia 06 października 2015 r., sygn. akt III RNs (...)ustanowiono opiekę prawną dla całkowicie ubezwłasnowolnionego P. K. (2), a funkcję opiekuna prawnego powierzono jego ojcu P. K. (1). Z uwagi na fakt, iż postanowienie to jest natychmiast wykonalne, w dniu 07 października 2015 r. P. K. (1) poinformował pisemnie D. F. (1), że w dniu 08 października 2015 r. przyjedzie po syna. Oskarżona odmówiła jednak wydania syna. W dniu 09 października 2015 r. P. K. (1) ponownie udał się do miejsca zamieszkania D. F. (1) (w R. przy ul. (...)). Nie został wpuszczony do budynku, w związku z czym wezwał Policję. Przybyli na miejsce funkcjonariusze Komendy Powiatowej Policji w R. ustalili, iż P. K. (2) istotnie przebywa na terenie posesji w R. przy ul. (...). Równocześnie oskarżona stanowczo oświadczyła, iż do czasu uprawomocnienia się postanowienia o sygn. akt III RNs (...) syn będzie zamieszkiwał z nią.

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie:

- częściowo wyjaśnień oskarżonej D. F. (1) (zbiór A: k. 67 – 67, tom II: k. 49v. 50)

- zeznań świadków: P. K. (1) (zbiór B: k. 1 – 4, 8 – 9, tom II: k. 50v. – 51), E. K. (zbiór B: k. 10 – 12, tom II: k. 51v. – 52), A. W. (zbiór B: k. 13 – 15, tom II: k. 52) i M. F. (zbiór B: k. 16 – 17, tom II: 57v.)

- postanowienia o sygn. II Ns (...) (zbiór A: k. 7)

- postanowienia o sygn. III RNs (...)(zbiór A: k. 18)

- akt III RNs (...)

Oskarżona D. F. (1) zarówno w trakcie postępowania przygotowawczego, jak i na rozprawie przed Sądem nie przyznała się do popełnienia zarzucanego jej czynu. W złożonych wyjaśnieniach podkreśliła, iż postanowienie Sądu Rejonowego w R. z dnia 06 października 2015 r. do chwili obecnej nieuprawomocniło się. W związku z tym była przekonana, iż nie musi go respektować. Z kolei zaświadczenie, którym posługiwał się P. K. (1) nie posiadało klauzuli wykonalności. Oskarżona stwierdziła, iż dopiero w trakcie przedmiotowego postępowania dowiedziała się, że klauzula nie jest wymagana. Równocześnie oskarżona dodała, iż w celu zapewnienia lepszej opieki synowi ukończyła m.in. studia neurologopedyczne. Współpracuje z nauczycielami, prowadzi terapie. Dzięki jej działaniom syn robi widoczne postępy. Podkreśliła także, iż P. K. (1) nie posiada żadnych kompetencji i kwalifikacji do opieki nad synem. Z powodu jego zaniedbań syn przez pół roku nie realizował obowiązku nauczania. Nadto z uwagi na karalność nie może on pełnić funkcji opiekuna prawnego. Zdaniem oskarżonej były mąż posługuje się synem w prywatnych rozgrywkach.

Oskarżona D. F. (1) nie była dotychczas karana sądownie.

Dowód:

- wyjaśnienia oskarżonej D. F. (1)(zbiór A: k. 67 – 67, tom II: k. 49v. – 50)

- karta karna (zbiór A: k. 64)

Postawa oskarżonej, która konsekwentnie nie przyznaje się do popełnienia zarzucanego jej czynu nie zasługuje na aprobatę Sądu. Nie można zaakceptować twierdzeń oskarżonej, iż nie miała świadomości, że postanowienie o sygn. III RNs (...)jest natychmiastowo wykonalne. P. K. (1) dysponował zaświadczeniem Sądu Rejonowego w R. dotyczącym treści postanowienia, jednak oskarżona uznała, iż nie musi go respektować.

P. K. (1) w złożonych zeznaniach podkreślił, iż oskarżona próbuje zdyskredytować go jako ojca. Mimo to w dotychczasowych postępowaniach Sądu przyznawały mu opiekę nad synem. Dodał, iż oskarżona przez wiele lat nie interesowała się synem, wstydziła się go. Nie korzystała z prawa do widzeń. W momencie, gdy syn skończył 18 lat oskarżona odebrała go z Ośrodka (...) w R. i przerwała wszelkie terapie, w których uczestniczył. Od tego momentu syn zamieszkuje z oskarżoną, która nie respektuje postanowienia Sądu. Zdaniem świadka oskarżona nie ma na celu dobra dziecka. Z uwagi na jej postawę syn miał półroczną przerwę w nauce. Równocześnie świadek przyznał, iż w stosunku do niego zapadł nieprawomocny wyrok skazujący. Jeśli wyrok ten uprawomocni się nie będzie mógł pełnić funkcji opiekuna prawnego.

Zarówno z wyjaśnień oskarżonej D. F. (1), jak i zeznań P. K. (1) jednoznacznie wynika, iż strony są bardzo skonfliktowane. Wydaje się, iż w chwili obecnej główną kwestią sporną pozostaje kwestia sprawowania opieki nad upośledzonym umysłowo synem P.. Zarówno oskarżona, jak i P. K. (1) podkreślali, iż w swoim postępowaniu kierują się przede wszystkim dobrem syna. Zauważyć należy, iż kwestia ta zostanie rozstrzygnięta na drodze postępowania cywilnego i ma drugorzędne znaczenie w przedmiotowej sprawie karnej.

Przesłuchane w charakterze świadków: E. K. – dyrektor Zespołu Szkół (...) w R. oraz A. W. zgodnie przyznały, iż w 2015 r. P. K. (2) przez pewien czas nie realizował obowiązku nauczania. E. K. dodała, iż oskarżona nigdy nie zadeklarowała chęci przyprowadzenia syna na zajęcia. Oskarżona chciała by syn miał zajęcia realizowane w miejscu zamieszkania. Chciała decydować w tej kwestii. Swoje stanowisko opierała na fakcie, iż postanowienie Sądu jest nieprawomocne. Nie wyrażała żadnej chęci współpracy w tym zakresie. Równocześnie E. K. zeznała, iż chciała by miejsce nauczania dziecka wskazał jego opiekun. Przyznała, iż w swoim postępowaniu z oskarżoną kierowała się ustaleniami poczynionymi z sędzią prowadzącą postępowanie III RNs (...) oraz wytycznymi kuratorium. A. W. potwierdziła, iż zgodnie z zaleceniami kuratorium, miejsce odbywania nauki P. K. (2) miał wskazać jego opiekun.

Zeznania świadków są spójne, logiczne i wzajemnie się uzupełniają. Świadkowie przyznali, iż zgodnie z ich wiedzą opiekunem P. K. (2) jest jego ojcec P..

Świadek M. F. w złożonych zeznaniach przyznał, iż oskarżona D. F. (1) nie wydała syna P. K. (1). Tym samym nie zastosowała się do nieprawomocnego postanowienia Sądu Rejonowego w R.. W pozostałym zakresie zeznania świadka nie mają znaczenia w przedmiotowej sprawie. Świadek przedstawił jedynie swoją subiektywną opinię na temat wydanego postanowienia.

Sąd zważył co następuje:

D. F. (1) została oskarżona o popełnienie czynu zabronionego z art. 211 kk polegającego na tym, że w okresie od dnia 06 października 2015 r. do dnia 09 lutego 2016 r. w R. zatrzymywała wbrew woli P. K. (1) – osoby powołanej do opieki jako opiekun prawny, postanowieniem Sądu Rejonowego w R.Wydział III Rodzinny i Nieletnich z dnia 06 października 2015 r., sygn. akt III RNs (...) całkowicie ubezwłasnowolnionego P. K. (2).

Zatrzymanie oznacza pozostanie osoby znajdującej się pod opieką lub nadzorem w miejscu, w którym taka osoba znalazła się legalnie. Z brzmienia przepisu art. 211 kk wynika, iż sprawcą przestępstwa może być każda osoba działająca „wbrew woli osoby powołanej do opieki lub nadzoru”. W realiach przedmiotowej sprawy nie ulega wątpliwości, iż D. F. (1) przetrzymywała syna P. wbrew woli P. K. (1), którego Sąd powołał do opieki jako opiekuna prawnego. Postanowienie Sądu jest natychmiast wykonalne w myśl art. 578 kpc. Jeżeli rodzic mający pełnię władzy rodzicielskiej uniemożliwia rodzicowi jako uprawnionemu wykonywanie jego prawa do pieczy nad dzieckiem i kierowania nim – narusza jego prawo do opieki, to tym samym swoim zachowaniem wypełnia znamiona przestępstwa z art. 211 kk. Równocześnie możliwe jest popełnienie czynu z art. 211 kk w postaci zatrzymania dziecka przez rodzica mającego pełną władzę rodzicielską. Wprawdzie P. K. (2) jest osobą dorosłą i rodzicom nie przysługuje już wobec niego władza rodzicielska, jednakże jako osoba ubezwłasnowolniona całkowicie podlega on opiece swojego ojca (zgodnie z postanowieniem o sygn. akt III RNs (...)). Strona podmiotowa czynu z art. 211 kk polega na umyślności wyrażającej się zarówno zamiarem bezpośrednim, jak i ewentualnym.

Mając na uwadze materiał dowodowy zgromadzony w przedmiotowej sprawie nie można uznać, iż oskarżona działała w oskarżonym błędzie co do prawa. Biorąc pod uwagę powyższe Sąd uznał, iż wina oskarżonej D. F. (2) nie budzi wątpliwości. Należy jednak podkreślić, ze wina oskarżonej nie może być uznana za znaczną. Na ocenę stopnia zawinienia częściowy wpływ ma wieloletni konflikt pomiędzy stronami. Nadto oskarżona nie była dotychczas karana. W swoim miejscu zamieszkania posiada pozytywną opinię i cieszy się poważaniem. Równocześnie winno się stwierdzić, że przestępstwo zarzucane oskarżonej z art. 211 kk zagrożone jest karą pozbawienia wolności do lat 3. Takie stwierdzenia z punktu widzenia racjonalizacji sprawiedliwościowej i potrzeb w zakresie kształtowania świadomości prawnej społeczeństwa – w kontekście spraw sądowych stron uzasadniają zastosowanie instytucji warunkowego umorzenia postępowania.

Mając na uwadze okoliczności popełnienia zarzucanego czyni, które nie budzą wątpliwości, jak również postawę oskarżonej zaprezentowaną podczas prowadzonego postępowania oraz jej dotychczasową niekaralność Sąd uznał, że stopień społecznej szkodliwości nie jest znaczny, w związku z czym na mocy art. 66 § 1 i 2 kk oraz art. 67 § 1 kk warunkowo umorzył postępowanie przeciwko D. F. (1) o czyn z art. 211 kk na okres próby wynoszący 2 lata. W opinii Sądu dotychczasowy tryb życia oskarżonej oraz jej warunki osobiste pozwalają na uznanie, że pomimo warunkowego umorzenia postępowania oskarżona będzie przestrzegała porządku prawnego i nie popełni ponownie przestępstwa – zwłaszcza w świetle deklaracji, iż zastosuje się do orzeczenia Sądu II Instancji w sprawie o sygn. III RNs (...) dotyczącej sprawowania opieki nad synem P..

Na mocy art. 67 § 3 kk Sąd orzekł wobec oskarżonej świadczenie pieniężne w kwocie 500 zł na rzecz Funduszu Pomocy Pokrzywdzonym oraz Pomocy Postpenitencjarnej.

Na podstawie art. 629 kpk Sąd zasądził od oskarżonej na rzecz Skarbu Państwa koszty sądowe obejmujące wydatki w kwocie 70 zł i opłatę w kwocie 100 zł.

Sędzia: