Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 13 listopada 2013 r.

Sąd Okręgowy w Gdańsku VII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: SSO Beata Golba-Kilian

Protokolant: st. sekr. sądowy Alina Meier

po rozpoznaniu w dniu 13 listopada 2013 r. w Gdańsku

sprawy T. B.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w G.

o prawo do emerytury w szczególnych warunkach

na skutek odwołania T. B.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w G.

z dnia 3 kwietnia 2013r. nr (...)

zmienia zaskarżoną decyzję i przyznaje wnioskodawcy T. B. prawo do emerytury od dnia 8 listopada 2012r.

( na oryginale właściwy podpis)

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 3 kwietnia 2013 r. (...) Oddział w G. odmówił ubezpieczonemu T. B. prawa do emerytury w oparciu o ustalenie, iż na dzień 1 stycznia 1999 r. nie udowodnił on 15 lat pracy w szczególnych warunkach.

Od decyzji organu rentowego odwołał się wnioskodawca zarzucając jej bezzasadność. Wskazał, że pozwany nie wyjaśnił wszystkich okoliczności faktycznych niezbędnych dla właściwego rozstrzygnięcia sprawy.

W odpowiedzi na odwołanie pozwany wniósł o ich oddalenie, podtrzymując stanowisko wyrażone w zaskarżonej decyzji. W uzasadnieniu organ rentowy wskazał, iż ubezpieczony na dzień 31 grudnia 1998 r. legitymuje się stażem pracy w warunkach szczególnych w wymiarze 5 lat, 8 miesięcy i 8 dni. Pozwany nie uznał wnioskodawcy okresu

od 1 września 1969 r. do 30 czerwca 1991 r. z uwagi na fakt , iż od 01 września 1969 r. ubezpieczony był uczniem zawodu, tym samym nie wykonywał stale i w pełnym wymiarze pracy w szczególnych warunkach, w okresie od 01 września 1972 r. do 31 grudnia 1976 r. wykonywał zawód blacharza - jednak nie przedłożył świadectwa pracy w szczególnych warunkach. Pozwany wskazał także na rozbieżności wynikające z przedłożonych przez wnioskodawcę świadectw pracy. Ze świadectwa z dnia 10 lutego 1994 r. wynika, że ubezpieczony zatrudniony był w okresie od 6 czerwca 1976 r. do 30 czerwca 1991 r. na stanowisku spawacza, podczas gdy w świadectwie pracy z dnia 10 lutego 1994 r. wynika, że był zatrudniony na stanowisku blacharza napraw pojazdów samochodowych – spawacz gazowy. Z dokumentacji wynika ponadto, że ubezpieczony wykonywał prace na stanowisku spawacza od 1 stycznia 1980 r. , brak jest daty końcowej zatrudnienia na tym stanowisku.

Wnioskodawca nie udowodni także okresu od 1 lipca 1991 r. do 14 lutego 1993 r. z tytułu zatrudnienia w Przedsiębiorstwie Produkcyjno-Usługowym (...) SP. z o.o. Zdaniem pozwanego, na podstawie przedłożonej dokumentacji nie można jednoznacznie ustalić charakteru pracy ubezpieczonego.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Ubezpieczony T. B. urodzony (...), w dniu 04 października 2012 r. złożył wniosek o emeryturę.

(dowód: akta ZUS - wniosek k. 1-5)

Wnioskodawca nie jest członkiem Otwartego Funduszu Emerytalnego, a w dniu złożenia wniosku o emeryturę pozostawał dalej w stosunku pracy.

Decyzją z dnia11 października 2012 r. pozwany odmówił przyznania ubezpieczonemu emerytury z uwagi na fakt nierozwiązania stosunku pracy oraz nieudowodnienie 15 lat zatrudnienia w szczególnych warunkach.

Pozwany ustalił, że staż ubezpieczeniowy wnioskodawcy na dzień 1 stycznia 1999 r. wynosi łącznie na 29 lat, 3 miesiąc i 16 dni okresów składkowych i nieskładkowych.

W dniu 7 listopada 2012 r. wnioskodawca ponownie złożył wniosek o przyznanie emerytury wskazując, że rozwiązał dotychczasowy stosunek pracy.

Zaskarżoną w sprawie decyzją z dnia 3 kwietnia 2013 r. organ rentowy odmówił ubezpieczonemu przyznania prawa do wcześniejszej emerytury z uwagi na nieudokumentowanie 15 lat pracy w szczególnych warunkach. Okresy wykonywanej pracy w warunkach szczególnych pozwany uwzględnił w wymiarze 5 lat, 8 miesięcy i 8 dni

(dowód: akta ZUS - karta przebiegu zatrudnienia – k. 15, decyzja ZUS z dnia 11.10.2012 r. – k. 16 – 17, odwołanie ubezpieczonego dnia 07.11.2012 r. – k. 18-19, karta przebiegu zatrudnienia - k. 62 , decyzja ZUS z dnia 03.04.2013 r. k. -75)

Ubezpieczony w okresie od 1 września 1969 r. do 30 czerwca 1991 r. zatrudniony był w Zakładzie Produkcyjno- (...) w S.. Początkowo do 20 sierpnia 1972 r. był uczniem zawodu. W okresie od 01 września 1972 r. do 31 lipca 1976 r. pracował w charakterze ślusarza. Od 28 października 1975 r. do 6 listopada 1975 r. odbywał czynną służbę wojskową. W czerwcu 1976 r. wnioskodawca zdobył uprawnienia spawalnicze. Od 1 sierpnia 1976 r. do 30 czerwca 1991 r. ubezpieczony pracował w dziale napraw samochodów tego zakładu w charakterze spawacza. Dział ten zajmował się naprawą samochodów do przewozu mleka marki J. i I.. Ubezpieczony pracował w brygadzie, która zajmowała się naprawą kabin. W brygadzie pracowali spawacze i pomocnicy, przeciętnie było to 6 osób. Praca odbywała się w systemie akordowym. Wnioskodawca wyłącznie spawał elementy stalowe i aluminiowe. Prace spawacza wykonywał stale i w pełnym wymiarze czasu pracy.

W okresie od dnia 1 lipca 1991 r. do 30 września 2000 r. wnioskodawca zatrudniony był w Przedsiębiorstwie Produkcyjno-Usługowym (...) Sp. z o.o. w S.. Początkowo ubezpieczony pracował jako monter mechanik maszyn, wykonywał czynności ślusarskie i spawalnicze. Od 15 lutego 1993 r. do 30 września 2000 r. pracował jako wytapiacz - zalewacz.

(dowód: akta sprawy – akta osobowe k. 45 -51 , świadectwo pracy k. – 48, zeznania świadka R. K., M. P., J. D., H. B. k. 52-54, przesłuchanie wnioskodawcy T. B. k. 52-54,. akta ZUS – świadectwo pracy k. 7-8, książeczka spawacza k. 42)

Sąd zważył, co następuje:

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie dokumentacji zgromadzonej w aktach sprawy, w aktach osobowych wnioskodawcy oraz w aktach ubezpieczeniowych pozwanego organu emerytalnego, których prawdziwość i rzetelność nie była przez żadną ze stron kwestionowana. Sąd również nie znalazł podstaw do podważenia jej wiarygodności z urzędu.

Podstawę ustaleń stanu faktycznego stanowiły także zeznania świadka R. K., M. P., J. D., H. B. a także wnioskodawcy, które były jasne, spójne i wzajemnie się uzupełniały. W ocenie Sądu zasługiwały na walor wiarygodności, tym bardziej, że korespondowały z pozostałym zgromadzonym w sprawie materiałem dowodowym, w tym zapisami książeczki spawacza i dokumentacją osobową.

Odwołanie ubezpieczonego należało uwzględnić.

Przedmiotem niniejszego postępowania była kwestia ustalenia prawa ubezpieczonego do emerytury w obniżonym wieku emerytalnym z tytułu pracy w szczególnych warunkach. Wyniki przeprowadzonego przez Sąd postępowania dowodowego wykazały, że wnioskodawca legitymuje się wymaganym 15 – letnim stażem pracy w szczególnych warunkach, co sprawia, iż stanowisko organu emerytalnego odmawiające wnioskodawcy prawa do wcześniejszej emerytury, nie jest słuszne.

Ogólne zasady nabywania prawa do emerytury dla ubezpieczonych urodzonych po 1948 r. zostały uregulowane w treści art. 184 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tj. Dz. U. z 2009, Nr 153 poz. 1227 ze zm.), zgodnie z którym ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948 r. przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku przewidzianego w art. 32, 33, 39 i 40, tj. spełniają łącznie następujące warunki:

1)legitymują się okresem zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymaganym w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż: 65 lat - dla mężczyzn, 60 dla kobiet,

2) mają okres składkowy i nieskładkowy wynoszący co najmniej: 25 lat dla mężczyzn, 20 dla kobiet,

3 ) nie przystąpili do otwartego funduszu emerytalnego albo złożyli wniosek o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu, na dochody budżetu państwa.

Stosownie do dyspozycji art. 32 ust. 1 cytowanej ustawy ubezpieczonym urodzonym przed dniem 1 stycznia 1949 r., będącym pracownikami zatrudnionymi w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, przysługuje emerytura w wieku niższym niż określony w art. 27. Dla uzyskania uprawnień do emerytury w obniżonym wieku emerytalnym wymagane jest osiągnięcie wskazanego w przepisach wykonawczych wieku, a także przepracowanie określonej ilości lat w warunkach szczególnych lub w szczególnym charakterze.

Aktem wykonawczym, do którego odsyła ustawa o emeryturach i rentach z FUS, jest rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego dla pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze. Stosownie do treści § 4 tego rozporządzenia pracownik, który wykonywał prace w szczególnych warunkach, wymienione w wykazie A, nabywa prawo do emerytury, jeżeli spełnia łącznie następujące warunki:

1) osiągnął wiek emerytalny wynoszący: 55 lat dla kobiet i 60 lat dla mężczyzn,

2) ma wymagany okres zatrudnienia, w tym co najmniej 15 lat pracy w szczególnych warunkach.

W wykazie A – prac w szczególnych warunkach, których wykonywanie uprawnia do niższego wieku emerytalnego – stanowiącym załącznik do rozporządzenia, w dziale XIV (prace różne) pod pozycją 12 wymienione są prace przy spawaniu i wycinaniu elektrycznym, gazowym, atomowowodorowym.

Dodatkowo wskazać należy, iż zgodnie z przepisem § 2 ust 1 i 2 powołanego wyżej rozporządzenia okresami pracy uzasadniającymi prawo do świadczeń na zasadach określonych w rozporządzeniu są okresy, w których praca w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze jest wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy.

Okresy pracy natomiast, o których mowa w ust. 1, stwierdza zakład pracy, na podstawie posiadanej dokumentacji, w świadectwie wykonywania prac w szczególnych warunkach, wystawionym według wzoru stanowiącego załącznik do przepisów wydanych na podstawie § 1 ust. 2 rozporządzenia, lub w świadectwie pracy (§ 2 ust. 2).

Trzeba jednak zwrócić uwagę, że zgodnie z utartą praktyką i orzecznictwem w postępowaniu przed sądem okresy zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, przewidziane rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze mogą być ustalane także innymi środkami dowodowymi niż dowód z zaświadczenia z zakładu pracy (por. uchwała Sądu Najwyższego z dnia 10 marca 1984 r., III UZP 6/84 oraz uchwała Sądu Najwyższego z dnia 21 września 1984 r. III UZP 48/84), a więc wszelkimi dopuszczalnymi przez prawo środkami dowodowymi.

Bezspornym jest, iż ubezpieczony w dniu 7 listopada 2012 r. osiągnął 60 rok życia, na dzień 01 stycznia 1999 r. udokumentował okres składkowy i nieskładkowy w wymiarze co najmniej 25 lat, nie przystąpił do otwartego funduszu emerytalnego, od 7 listopada 2012 r. nie pozostawał w stosunku pracy.

Przedmiotem sporu pozostawało m.in. ustalenie, czy za zatrudnienie w szczególnych warunkach może zostać uznany okres pracy wnioskodawcy od dnia 1 września 1969 do dnia 30 czerwca 1991 r. w Zakładzie Produkcyjno – (...) w S., a także w okresie od 01 lipca 1991 r. do 14 lutego 1993 r. w Przedsiębiorstwie Produkcyjno- Usługowym (...) Spółka z o.o. w S..

W ocenie Sądu, ustalony stan faktyczny sprawy pozwala na przyjęcie, iż ubezpieczony wykonywał niewątpliwie prace w szczególnych warunkach przy spawaniu, w omówionym wyżej rozumieniu, od sierpnia 1976 roku do 30 czerwca 1991 roku. Powyższe znajduje potwierdzenie w zebranym w sprawie materiale dowodowym, tj. m.in. w dokumentacji osobowej, książeczce spawacza i zeznaniach świadków oraz ubezpieczonego.

Świadek R. K. podał, że wnioskodawca pracował m.in. w dziale samochodowym Zakładu Produkcyjno- (...) w S.. Z zeznań tych wynika, że wnioskodawca w dziale napraw samochodów w początkowym okresie zajmował stanowisko pomocnika, jednak od momentu zdobycia uprawnień spawacza wykonywał wyłącznie prace spawalnicze, które polegały na naprawie oraz łączeniu (spawaniu) części kabin samochodów. Inne czynności wykonywali pomocnicy. Wnioskodawca stale i w pełnym wymiarze czasu pracy zajmował się spawaniem, bowiem pracowano na akord. Powyższa okoliczność została potwierdzona także zeznaniami świadków M. P. oraz J. D., którzy przyznali, że od momentu nabycia uprawnień wnioskodawca pracował wyłącznie w charakterze spawacza. Sąd oparł się również na zeznaniach świadka H. B. który zeznał, że ubezpieczony po ukończeniu przyzakładowej szkoły podjął pracę w Zakładzie Produkcyjno- (...). Świadek pracował z wnioskodawcę w jednym dziale, ale w innej brygadzie. Praca wnioskodawcy, od momentu nabycia przez niego uprawnień spawacza polegała na odczepianiu starych elementów kabin i zastępowaniu ich innymi elementami.

Zaznaczyć przy tym trzeba, iż dla określenia czy dana praca wykonywana jest w warunkach szczególnych i w szczególnym charakterze nie ma znaczenia nazwa stanowiska pracy, ale charakter faktycznie wykonywanych czynności, tak też wypowiedział się Sąd Najwyższy w orzeczeniu z dnia 21 kwietnia 2004 roku, sygn. akt II UK 337/03 (OSNP 2004/22/392), który to pogląd Sąd w tym składzie w pełni podziela. W związku z powyższym, kwestia nazewnictwa stanowiska przez pracodawcę, które zajmował wnioskodawca, nie ma charakteru przesądzającego. Raz jeszcze należy wskazać, że zebrany w sprawie materiał dowodowy w pełni potwierdził, że wnioskodawca w Zakładzie Produkcyjno- (...) w S. począwszy od sierpnia 1976 roku do 30 czerwca 1991 r. wykonywał prace spawacza, co potwierdził zakład pracy. W związku z powyższym wnioskodawca posiada wymagany okres zatrudnienia w warunkach szczególnych niezbędny do nabycia emerytury w wieku obniżonym.

Co do pozostałego okresu zatrudnienia w omawianym zakładzie, to sam wnioskodawca podał, iż początkowo pracował jednocześnie ucząc się, następnie zatrudniony był jako ślusarz aż do czasu zdobycia uprawnień spawacza. Zatem we wcześniejszym okresie ubezpieczony nie wykonywał pracy kwalifikowanej jako praca w szczególnych warunkach. Podobnie ocenić należało okres zatrudnienia ubezpieczonego od 1 lipca 1991 r. do 14 lutego 1993 r. w Przedsiębiorstwie Produkcyjno-Usługowym (...)„ spółka z o.o. w S., bowiem wnioskodawca pracował w tym czasie jako monter mechanik maszyn i wykonywał poza pracami spawalniczymi prace ślusarskie.

W ocenie Sądu, ubezpieczony spełnił zatem wszystkie przesłanki dla nabycia emerytury w obniżonym wieku, ponieważ osiągnął wymagany wiek 60 lat, na dzień 01 stycznia 1999 r. udokumentował okres składkowy i nieskładkowy w wymiarze powyżej 25 lat, nie przystąpił do otwartego funduszu emerytalnego oraz na dzień 8 listopada 2012 r. nie pozostawał w stosunku pracy, a także spełnił przesłankę 15 lat zatrudnienia w szczególnych warunkach.

Mając powyższe na uwadze, uznając odwołanie wniesione przez ubezpieczonego za zasadne, na mocy cytowanych przepisów oraz art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c., Sąd zmienił zaskarżoną decyzję i przyznał wnioskodawcy T. B. prawo do emerytury, poczynając od dnia 08 listopada 2012 r., tj. od dnia następującego po dniu rozwiązania stosunku pracy.

SSO Beata Golba – Kilian