Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 10 lipca 2017 r.

Sąd Okręgowy w Siedlcach II Wydział Karny w składzie:

przy udziale Prokuratora Dariusza Ciobana

po rozpoznaniu w dniu 10 lipca 2017 r.

sprawy C. F. (1)

oskarżonego z art. 177 § 2 kk w zw. z art. 178 § 1 kk

na skutek apelacji, wniesionych przez prokuratora, pełnomocnika oskarżycielki posiłkowej i obrońcę oskarżonego

od wyroku Sądu Rejonowego w Węgrowie

z dnia 8 lutego 2017 r. sygn. akt II K 646/16

w zaskarżonej części wyrok utrzymuje w mocy; zasądza od oskarżonego C. F. (1) na rzecz oskarżycielki posiłkowej A. T. 420 zł tytułem zwrotu poniesionych kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu odwoławczym; zasądza od Skarbu Państwa na rzecz Kancelarii Adwokackiej adw. M. C. w W. kwotę 516,60 złotych (w tym 96,60 zł podatku VAT) tytułem sprawowanej z urzędu obrony oskarżonego C. F. (1) w II instancji; zwalnia oskarżycielkę posiłkową A. T. od opłaty za II instancję; zwalnia oskarżonego od opłaty za II instancję oraz wydatków za postępowanie odwoławcze, które przejmuje na rachunek Skarbu Państwa.

Sygn. akt II Ka 306/17

UZASADNIENIE

C. F. (1) oskarżony był o to, że:

I. w dniu 2 września 2016 roku w Ł. gm. Ł. pow. (...) woj. (...) umyślnie naruszył zasady bezpieczeństwa w ruchu lądowym w ten sposób, że znajdując się w stanie nietrzeźwości - mając nie mniej niż 0,37 mg/l alkoholu etylowego w wydychanym powietrzu - i nie posiadając nigdy wcześniej uprawnień do kierowania pojazdami mechanicznymi kierował samochodem osobowym S. (...) o nr rej. (...), nie dostosowując prędkości pojazdu do ograniczenia administracyjnego, własnych możliwości psychofizycznych, ukształtowania drogi i zaistniałej sytuacji drogowej, uderzył przednią częścią nadwozia pojazdu jadącą przed nim prawidłowo rowerem w tym samym kierunku A. W., powodując jej upadek na przednią szybę pojazdu a następnie - uderzenie w elementy najazdowe tylnej części naczepy niskopodwoziowej - lawety o nr rej. (...) ciągniętej przez jadący w przeciwnym kierunku ciągnik siodłowy marki V. o nr rej. (...), w wyniku czego rowerzystka doznała obrażeń w postaci otwartego złamania twarzoczaszki z ubytkiem powłok i kości w okolicy czołowej po stronie lewej i wielomiejscowym zranieniem ośrodkowego układu nerwowego, rany cięto-szarpanej twarzy po stronie lewej z otwarciem przedsionka jamy ustnej, zgniecenia lewej gałki ocznej i jej wepchnięcia do jamy czaszki, rany szarpanej długości 2cm w okolicy bródkowej, dwupoziomowej urazowej amputacji barku i ramienia lewego, otwartego złamania przestawowego nasady dalszej kości ramiennej lewej oraz nasad bliższych lewej kości łokciowej i promieniowej, otwartego złamania trzonów obydwu kości przedramienia lewego w połowie jego długości z kątowym ustawieniem odłamów i przerwaniem skóry na powierzchni przyśrodkowej, zamkniętego złamania nasad dalszych kości przedramienia lewego, zamkniętego złamania trój kostkowego lewego stawu skokowego, podskórnego wylewu krwawego 3,5x2cm na wysokości wyrostka rylcowa tego prawej kości promieniowej od strony boczno-dłoniowej, pęknięcia przepony, zmiażdżenia wątroby i śledziony i przemieszczenia narządów nadbrzusza do jam opłucnych, wielomiejscowego pęknięcia krezki jelita cienkiego oraz otwarcia światła jelita grubego z wydostaniem się typowej treści kałowej do jamy otrzewnej, zgniecenia klatki piersiowej, wielomiejscowego złamania wszystkich żeber po stronie lewej i złamania żeber l-VI po stronie prawej w linii pachowej tylnej i linii łopatkowej oraz w linii pachowej przedniej i przymostkowej z obustronną odmą opłucnową i podskórną, stłuczenia płuc, zgniecenia mostka z wbiciem odłamów do śródpiersia i zranieniem serca oraz wielomiejscowym zranieniem wielkich naczyń tętniczych i żylnych, stłuczenia przestrzeni zaotrzewnowej, rozerwania więzadeł kompleksu szczytowo­potylicznego z uszkodzeniem rdzenia kręgowego, rozerwania więzadeł ze zmiażdżeniem trzonów kręgów C4, Th3 i Th11 oraz L2 i L5 z otwarciem kanału kręgowego i uszkodzeniem rdzenia kręgowego, rozejścia się więzozrostu krzyżowo-biodrowego po stronie prawej, wielopoziomowego złamania całej lewej kończyny górnej, rozejścia się spojenia łonowego, rozfragmentowania lewej kości miednicznej oraz rozejścia się lewego więzozrostu krzyżowo­biodrowego oraz rozległych otarć naskórka na całym ciele - skutkujących jej zgonem, po czym zbiegł z miejsca zdarzenia,

tj. o czyn z art. 177 § 2 kk w zw. z art. 178 § 1 kk,

II. w dniu 2 września 2016 roku w Ł. gm. Ł. pow. (...) woj. (...) znajdując się w stanie nietrzeźwości - mając nie mniej niż 0,37 mg/l alkoholu etylowego w wydychanym powietrzu - kierował w ruchu lądowym samochodem osobowym S. (...) o nr rej. (...),

tj. o czyn z art. 178a § 1 kk.

Wyrokiem z dnia 8 lutego 2017 r. Sąd Rejonowy w Węgrowie:

I. oskarżonego C. F. (1) uznał za winnego popełnienia czynu zarzucanego mu w pkt I aktu oskarżenia i za to na podstawie art. 177 § 2 kk w zw. z art. 178 § 1 kk skazał go na karę 6 lat pozbawienia wolności; na podstawie art. 42 § 3 kk orzekł wobec oskarżonego środek karny w postaci zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych dożywotnio;

II. oskarżonego C. F. (1) uznał za winnego popełnienia czynu zarzucanego mu w pkt II aktu oskarżenia i za to na podstawie art. 178a § 1 kk skazał go na karę 6 miesięcy pozbawienia wolności; na podstawie art. 42 § 2 kk orzekł wobec oskarżonego środek karny w postaci zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych na okres 3 lat; na podstawie art. 43a § 2 kk orzekł od oskarżonego na rzecz Funduszu Pomocy Pokrzywdzonym i Pomocy Postpenitencjarnej - konto (...)/ W. nr (...) świadczenie pieniężne w kwocie 5.000 złotych;

III. na podstawie art. 85 § 1 kk i art. 86 § 1 kk orzeczone wobec oskarżonego jednostkowe kary pozbawienia wolności połączył i wymierzył mu karę łączną w wysokości 6 lat pozbawienia wolności;

IV. na podstawie art. 90 § 2 kk orzeczone wobec oskarżonego środki karne w postaci zakazu prowadzenia pojazdów mechanicznych połączył i orzekł łączny środek karny w postaci zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych dożywotnio;

V. na podstawie art. 47 § 3 kk orzekł od oskarżonego na rzecz pokrzywdzonego J. W. nawiązkę w wysokości 20.000 złotych;

VI. zasądził od oskarżonego na rzecz oskarżycielek posiłkowych – A. T. i J. T. kwoty po 1.617,19 złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego wykonywanego na ich rzecz przez radcę prawnego K. W.;

VII. zasądził od Skarbu Państwa na rzecz Kancelarii Adwokackiej w W. kwotę 1.771,20 zł w tym kwota 331,20 zł podatku VAT stawka 23%) złotych tytułem obrony z urzędu wykonywanej na rzecz oskarżonego przez adw. M. C.;

VIII. zasądził od oskarżonego na rzecz Skarbu Państwa kwotę 600 złotych tytułem opłaty oraz obciąża go poniesionymi w sprawie wydatkami w kwocie 11.420,64 złotych.

Apelacje od tego wyroku wnieśli Prokurator Rejonowy w Węgrowie, pełnomocnik oskarżycielki posiłkowej A. T., obrońca oskarżonego.

Z uwagi na fakt, iż wniosek o sporządzenie i doręczenie uzasadnienia wyroku Sądu Odwoławczego zgłosili jedynie oskarżony i jego obrońca, Sąd Okręgowy zakres przedmiotowego uzasadnienia ograniczył jedynie do wskazania argumentacji jaką się kierował uznając apelację obrońcy za niezasadną.

Apelacja obrońcy, na zasadzie art. 427 § 2 kpk oraz art. 438 pkt 4 kpk, zaskarżała wyrok w części dotyczącej orzeczenia o karze i zarzucała wymierzenie oskarżonemu rażąco surowej bezwzględnej kary 6 (sześciu) lat pozbawienia wolności, w sytuacji kiedy jego sytuacja życiowa i osobista przemawiała za znacznie niższym wymierzeniem kary.

Apelacja wnosiła o zmianę zaskarżonego wyroku w zakresie kary poprzez „warunkowego zawieszenia wykonania orzeczonej kary 8 miesięcy pozbawienia wolności”.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja jest bezzasadna i to można określić, że w stopniu oczywistym (aczkolwiek takie pojęcie nie jest znane obecnie obowiązującemu kodeksowi postępowania karnego). Zarzuty odwoławcze obrońcy są na tyle ogólne i bliżej niesprecyzowane, a sam wniosek apelacyjny oderwany od realiów przedmiotowej sprawy, że trudno podejmować z nimi merytoryczną polemikę. Niemniej obowiązkiem Sądu Okręgowego jest wskazanie motywów jakimi się kierował wydając wyrok w niniejszej sprawie.

O zaistnieniu podnoszonej w apelacji względnej przesłance odwoławczej z art. 438 pkt 4 kpk można mówić jedynie wtedy, gdy suma zastosowanych kar i środków karnych za przypisane oskarżonemu przestępstwo nie uwzględnia należycie stopnia społecznej szkodliwości czynu oraz nie realizuje w wystarczającej mierze celu kary w zakresie kształtowania świadomości prawnej społeczeństwa, z jednoczesnym uwzględnieniem celów zapobiegawczych i wychowawczych, jakie kara ma osiągnąć w stosunku do skazanego z równoczesnym zapewnieniem aby dolegliwość kary nie przekraczała stopnia winy (art. 53 § 1 kk).

W przedmiotowej sprawie C. F. (1) dopuścił się z czynów, za które orzeczone zostały jednostkowe kary pozbawienia wolności, a następnie kara łączna na zasadzie pełnej absorpcji. Z uwagi na tą okoliczność i zakres apelacji obrońcy, jak również fakt, iż wniosek o sporządzenie uzasadnienia wyroku złożony został jedynie przez oskarżonego i jego obrońcę, racjonalnym było wskazanie motywów jakimi kierował się Sąd Okręgowy nie podzielając zarzutów autora apelacji, co do rażącej surowości kary pozbawienia wolności orzeczonej za popełnienie czynu z pkt I-ego aktu oskarżenia (taki wniosek co do zakresu zaskarżenia należało wywieść z całościowej treści apelacji). Za czyn ten orzeczono wobec C. F. (2) karę 6 lat pozbawienia wolności i podzielić można pogląd, że nie jest to kara łagodna, niemniej w realiach przedmiotowej sprawy brak jest podstaw do uznania, iż razi ona rażącą surowością. Oskarżonego skazano za występek kwalifikowany z art. 177 § 2 kk w zw. z art. 178 § 1 kk, który zagrożony jest maksymalną karą do 12 lat pozbawienia wolności, tak więc wymierzona kara mieści się w połowie sankcji przewidzianej przywołanymi przepisami. Dokonując oceny takiego wymiaru kary podnieść należy szereg okoliczności obciążających, które miał już na względzie Sąd I instancji przytaczając je w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku. I tak C. F. (1) działaniem swoim zrealizował dwukrotnie znamię kwalifikacyjne przewidziane w art. 178 § 1 kk, ponieważ nie tylko znajdował się w stanie nietrzeźwości, ale również zbiegł z miejsca spowodowanego przez siebie wypadku drogowego. Co więcej, już po ucieczce z miejsca zdarzenia podjął szereg przemyślanych i racjonalnych decyzji, które zmierzały do utrudnienia lub nawet uniemożliwienia ustalenia jego sprawstwa w zdarzeniu. Działania te słusznie, jako następcze czynności współukarane nie zostały potraktowane jako oddzielny występek z art. 239 § 1 kk, niemniej musiały zostać uznane za bardzo istotne okoliczności obciążające, w wymierny sposób wpływające na wymiar orzeczonej kary. W sposób oczywisty na społeczną szkodliwość czynu przypisanego oskarżonemu rzutować musiał tragiczny skutek wypadku w postaci śmierci pokrzywdzonej, skoro dyspozycja art. 177 § 2 kk przewiduje alternatywny, mniej tragiczny dla pokrzywdzonego efekt w postaci ciężkiego uszczerbku na zdrowiu. Sama ilość i rodzaj obrażeń odniesionych przez A. W. (co widoczne jest chociażby na znajdujących się w aktach zdjęciach) niewątpliwie zwiększyły traumatyczne przeżycia jej rodziny związane z tym tragicznym zdarzeniem. Na koniec nie można, przy ocenie wielkości kary wymierzonej oskarżonemu pomijać i tej okoliczności, iż przedmiotowa sprawa nie jest jego pierwszym kontaktem z wymiarem sprawiedliwości. C. F. (1) był w przeszłości karany i to za przestępstwo umyślne, co należało potraktować jako kolejną, istotną okoliczność obciążającą.

Nie można zgodzić się z zarzutem obrońcy, iż dokonując takiego a nie innego wymiaru kary Sąd I instancji pominął i nie uwzględnił faktu, iż C. F. (1) zarówno w czasie popełnienia przypisanego mu czynu, jak i orzekania przez Sąd meriti pozostawał osobą młodocianą. Na przedostatniej stronie uzasadnienia (k.525) Sąd Rejonowy odniósł się do tej okoliczności podkreślając, że młody wiek oskarżonego, niewielkie posiadane doświadczenie życiowe, jak i cele wychowawcze jakie kara ma osiągnąć wobec osoby oskarżonego spowodowały to, iż nieuwzględniony został wniosek oskarżyciela publicznego o wymierzenie kary 10 lat pozbawienia wolności, albowiem trafnie Sąd uznał, iż pomimo szeregu w/w okoliczności obciążających, orzeczenie takiej kary byłoby zbyt surową sankcją dla oskarżonego, który praktycznie rozpoczyna dorosłe życie.

Reasumując powyższe uznać należało, iż brak jest jakichkolwiek podstaw do uznania, że kara 6 lat pozbawienia wolności orzeczona wobec C. F. (1) za popełnienie czynu z pkt I-ego aktu oskarżenia razi nadmierną surowością. Jest to kara odpowiadająca dyrektywom wymiaru kary wskazanym w art. 53 § 1 kk, adekwatna do całokształtu istniejących w sprawie okoliczności obciążających i łagodzących, realizująca także dyrektywę wynikającą z art. 54 § 1 kk, która jak wynika z orzecznictwa Sądu Najwyższego nie może oznaczać ani jednostronności, ani pobłażliwego traktowania przestępców młodocianych (tak m.in. SN w wyroku z 14.04.1972 r., IV KR 28/72, OSNKW 1972/9/138, w wyroku z 23.04.1981 r., I KR 51/81, OSNKW 1981, nr 10, poz. 53).

Mając powyższe na względzie, na podstawie art. 437 § 1 kpk, Sąd Okręgowy orzekł jak w wyroku. Rozstrzygnięcie o kosztach uzasadniają: art. 636 § 2 kpk w zw. z art. 633 kpk – zasady słuszności nakazywały zasądzenie od oskarżonego na rzecz oskarżycielki posiłkowej wydatków związanych z ustanowieniem pełnomocnika w II instancji oraz zwolnienie oskarżycielki posiłkowej od opłaty za drugą instancję i wydatków postępowania, art. 624 § 1 kpk - perspektywa długoletniego pobytu w zakładzie karnym czyni nierealnym uiszczenie przez oskarżonego kosztów sądowych, art. 29 ust. 2 ustawy z dnia 26 maja 1982 r. Prawo o adwokaturze (Dz. U. z 2015 r. z późn. zm.) i § 17 ust. 2 pkt 4 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 2.10.2015 r. w sprawie ponoszenia przez Skarb Państw kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata z urzędu (Dz. U. poz. 1801 z późn. zm.) – w odniesieniu do wynagrodzenia obrońcy za postępowanie odwoławcze.

ap