Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 18 lipca 2017 roku

Sąd Okręgowy w Słupsku VI Wydział Karny Odwoławczy w składzie:

Przewodniczący SSO Witold Żyluk

Sędziowie: SO Dariusz Dumanowski

SO Robert Rzeczkowski

Protokolant sekr.sądowy Izabela Kowalik

przy udziale Prokuratora Prokuratury Okręgowej w Słupsku I. W.

po rozpoznaniu w dniu 18 lipca 2017 roku

sprawy D. N.

oskarżonego o czyn z art. 177 § 2 k.k. w zw. z art. 177 § 1 k.k.

z powodu apelacji wniesionej przez obrońcę oskarżonego

od wyroku Sądu Rejonowego w Bytowie

z dnia 10 marca 2017 roku w sprawie II K 501/16

uchyla zaskarżony wyrok i sprawę D. N. przekazuje Sądowi Rejonowemu w Bytowie do ponownego rozpoznania.

UZASADNIENIE

D. N. został oskarżony o to, że:

w dniu 18 września 2016r. na drodze wojewódzkiej (...)
w miejscowości Ś., nieumyślnie naruszył zasady bezpieczeństwa w ruchu lądowym w ten sposób, że kierując samochodem marki S. (...) o nr rej. (...), na prostym odcinku drogi stracił panowanie nad prowadzonym pojazdem,
w wyniku czego zjechał na prawe pobocze, a następnie na lewy pas ruchu, po czym z powrotem powrócił na prawy pas ruchu i zjechał na pobocze, gdzie doszło do uderzenia pojazdu w znak drogowy E-17A
i dachowania, a następnie do jego zatrzymania się w poprzek jezdni, czym spowodował nieumyślnie wypadek, w następstwie, którego pasażer wymienionego pojazdu M. D. odniósł obrażenia
w postaci mechanicznego urazu czaszkowo-mózgowego w postaci złamania kości podstawy czaszki, krwiaków przymózgowych, krwiogłowia wewnętrznego i złamań kości twarzoczaszki, które spowodowały ostry wstrząs niedokrwienny skutkujący jego śmiercią, natomiast pasażer A. L. doznał obrażeń ciała w postaci: złamania kręgu C3,C5,C6 ze stłuczeniem rdzenia na poziomie C6, niedowładu kończyn górnych, złamania kręgów piersiowych
Th 2,3,4,5, stłuczenia płuc i krwiaka śródpiersia tylnego, które
to obrażenia spowodowały ciężki uszczerbek na zdrowiu w postaci ciężkiej choroby długotrwałej, a pasażerka pojazdu A. J. doznała obrażeń ciała w postaci: złamania trzonów kręgów Th 4,5,6,7, (...) niestabilnego z przemieszczeniem odłamów w głąb i do góry, złamania żeber prawych I, II, III, IV, V, które to obrażenia naruszyły czynności narządów ciała wymienionej na okres powyżej 7 dni,

tj. o przestępstwo z art. 177 § 2 k.k. w zw. z art. 177 § 1 k.k.

Wyrokiem Sądu Rejonowego w Bytowie z dnia 10 marca 2017 roku, sygn. akt II K 501/16 na zasadzie art. 343 § 6 k.p.k. uwzględniono wniosek Prokuratora Rejonowego w Bytowie złożony w trybie art. 335
§ 1 k.p.k., uznając oskarżonego D. N. za winnego popełnienia zarzucanego mu czynu, tj. przestępstwa z art. 177 § 2 k.k. w zw.
z art. 177 § 1 k.k. i za to na podstawie art. 177 § 2 k.k. skazano oskarżonego na karę roku pozbawienia wolności.

Na podstawie art. 42 § 1 k.k. orzeczono względem oskarżonego środek karny w postaci zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych na okres lat 6.

Na podstawie art. 63 § 4 k.k. na poczet orzeczonego środka karnego zaliczono oskarżonemu okres rzeczywistego zatrzymania prawa jazdy
od dnia 29 grudnia 2016 roku do dnia 10 marca 2017 roku.

Zasądzono od oskarżonego na rzecz Skarbu Państwa koszty sądowe
i wymierzono mu 120 zł tytułem należnej opłaty.

Apelację od powyższego wyroku wniósł obrońca oskarżonego zaskarżając go w całości.

Wyrokowi temu zarzucił:

1.  Obrazę przepisów postępowania, która mogła lub miała wpływ na treść orzeczenia, w szczególności:

a)  art. 343 § 5a k.p.k. przez nie pouczenie oskarżonego „przed uwzględnieniem” wniosku o skazanie o treści art. 447 § 5 k.p.k. – co doprowadziło do naruszenia prawa oskarżonego do obrony
i miało lub mogło mieć wpływ na treść orzeczenia;

b)  art. 343 § 3 k.p.k. przez zastosowanie sprzecznej z przepisem kolejności czynności opisanych w przepisie – co polegało na tym, że po modyfikacji wniosku przez prokuratora nie było już zgody oskarżonego – co mogło mieć wpływ lub miało wpływ na samo wydanie, a zatem i treść wyroku;

2.  Obrazę przepisów prawa materialnego przez pominięcie
i nie zastosowanie oraz nie rozważenie (w istocie zanegowanie)
art. 54 § 1 k.k. i art. 69 § 1 k.k.

i wniósł o uchylenie zaskarżonego wyroku lub jego zmianę.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Wywiedziona w niniejszej sprawie apelacja obrońcy jest zasadna. Sposób procedowania Sądu Rejonowego w niniejszej sprawie uznać należy za całkowicie nieprawidłowy. Wydanie wyroku skazującego przez Sąd orzekający w trybie art. 335 k.p.k. jest wynikiem porozumienia prokuratora
z oskarżonym przyznającym się do winy, w sytuacji gdy jego wyjaśnienia
i wina nie budzą wątpliwości i wystąpieniem przez prokuratora ze stosownym wnioskiem do Sądu. Porozumienie to musi być konkretne i precyzyjne oraz zgodne z prawem i uwzględniać interesy pokrzywdzonego. Jeśli porozumienie takie spełnia te wymogi jak i ogólne wymogi pisma procesowego, zgodnie
z art. 339 § 1 pkt 3a k.p.k. Prezes sądu kieruje sprawę na posiedzenie. Zgodnie zaś z art. 343 § 3 k.p.k. Sąd może uzależnić uwzględnienie wniosku od dokonania w nim przez prokuratora wskazanej przez sąd zmiany, zaakceptowanej przez oskarżonego. Jednocześnie jednak jak wynika z kolei
z art. 343 § 5a k.p.k. sąd przed uwzględnieniem wniosku, o którym mowa
w art. 335 poucza oskarżonego o treści art. 447 § 5 k.p.k. Przepisy te są bardzo precyzyjne i mają charakter gwarancyjny stąd muszą być przestrzegane rygorystycznie. P. w ich oparciu sąd musi wiedzieć, czy w szczególności osoba oskarżona ma pełną świadomość konsekwencji ich zastosowania. Wszak z art. 447 § 5 k.p.k. wynikają drastyczne dla oskarżonego ograniczenia w zakresie zaskarżalności orzeczenia wydanego w trybie konsensualnym. Stwierdzić należy, że w niniejszym postępowaniu Sąd Rejonowy w Bytowie tym wymogom nie sprostał. Jak wynika bowiem
z protokołu posiedzenia, na którym rozpatrywano wniosek, zachwiana została kolejność czynności wymagana przy procedowaniu wniosku prokuratora o wydanie wyroku skazującego w trybie art. 335 k.p.k.. Zgodnie z cyt. art. 343 § 3 k.p.k. sąd może oczywiście uzależnić uwzględnienie wniosku od dokonania w nim zmian wskazanych przez siebie. Zmiany te Sąd Rejonowy w Bytowie wskazał. Jednak dalszy tok postępowania odbiegał już od wyznaczonych ustawą standardów. Jak wynika bowiem z protokołu przedmiotowego posiedzenia, po wyjściu przez Sąd z propozycją zmian,
w protokole odnotowano stanowisko oskarżonego i pokrzywdzonej, a dopiero następnie stosunek do tego wyrażony przez prokuratora. Kolejność taką uznać należy za całkowicie wadliwą. Przypomnieć bowiem trzeba, że prawo sądu wskazane w art. 343 § 3 k.p.k., do proponowania zmian we wniosku prokuratora, nie zmienia istoty instytucji z art. 335 k.p.k.. Jest to nadal tryb konsesualny, w którym kształt wniosku zależy od umowy prokuratora
z oskarżonym, a nie jedynie od ustosunkowania się przez prokuratora
i oskarżonego do propozycji zmian we wniosku zgłoszonych przez Sąd. Tak więc prawidłowe procedowanie winno zmierzać do tego by prokurator po wysłuchaniu uwag sądu rozważył je, porozumiał się co do ich kształtu
z oskarżonym i ewentualnie zmodyfikował i zgłosił swój wniosek. Jak widać, z będącego jedynym miarodajnym obrazem przebiegu przedmiotowego posiedzenia jego protokołem, tak w niniejszej sprawie się nie działo.
W rezultacie bowiem nie doszło na posiedzeniu do sformułowania nowego wniosku przez prokuratora, a jedynie w istocie do porozumienia Sądu
z oskarżonym i końcowo akceptacji tego ze strony prokuratora, co jest sprzeczne z istotą instytucji przewidzianej w art. 335 k.p.k.. Taki sposób procedowania w tej sprawie ze strony Sądu Rejonowego w Bytowie nie mógł więc znaleźć akceptacji w instancji odwoławczej.

Kolejnym, i to niezwykle rażącym, błędem Sądu I instancji było, co również wynika z treści protokołu, zaniechanie pouczenia oskarżonego
o konsekwencjach takiego zakończenia postępowania wynikających
z ograniczeń z art. 447 § 5 k.p.k. przed uwzględnieniem wniosku
z art. 335 k.p.k.. Przepis art. 343 § 5a k.p.k. jest w tej mierze jednoznaczny, a jego gwarancyjny charakter ma charakter fundamentalny. Oskarżony bowiem przed wydaniem wyroku w trybie art. 335 k.p.k. ma mieć pełną świadomość wynikających dla niego z tego konsekwencji, a są one przecież bardzo daleko idące z powodu ograniczeń wynikających z treści
art. 447 § 5 k.p.k.

Reasumując już z powodu tych uchybień będących rażącym naruszeniem prawa procesowego, które miały oczywisty wpływ na treść zapadłego orzeczenia zaskarżony wyrok nie mógł zostać zaakceptowany przez instancję odwoławczą. Przy ponownym rozpoznaniu sprawy Sąd Rejonowy przeprowadzi postępowanie w sprawie w trybie art. 335 k.p.k.
z wyeliminowaniem wyżej wskazanych uchybień lub postąpi w myśl regulacji określonych w art. 343 § 7 k.p.k.

Rozpoznanie apelacji w powyższym zakresie było wystarczające do wydania orzeczenia (art. 436 k.p.k.), stąd Sąd Okręgowy nie ustosunkowywał się do kolejnych zarzutów apelacji, nie mniej jednak Sąd Okręgowy w tym składzie stwierdza, że za trafne należy uznać stanowisko obrońcy zaprezentowane w apelacji, że o ile podstawą apelacji przy trybie konsesualnym nie może być zarzut rażącej niewspółmierności kary wynikającej z treści porozumienia, to jednak nie ogranicza to możliwości kwestionowania w apelacji naruszeń dokonanych przez Sąd w zakresie wymiaru kary (np. naruszenia art. 54 k.k.) wybiegających poza zakres jej rażącej niewspółmierności bo tylko do tego zakresu art. 447 § 5 k.p.k. ogranicza możliwość zaskarżenia orzeczenia o karze zapadłego w wyroku wydanym w trybie konsesualnym.

Biorąc to wszystko pod uwagę na podstawie art. 437 § 2 k.p.k. uchylono zaskarżony wyrok i przekazano sprawę do ponownego rozpoznania Sądowi Rejonowemu w Bytowie, gdyż postępowanie w niniejszej sprawie musi być powtórzone w całości.