Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Powód domagał się zasądzenia od pozwanego po sprecyzowaniu roszczenia, 15.000 zł. wraz ustawowymi odsetkami od dnia 24 maja 2012 r., kwoty 1.780 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 24 maja 2012 r. do dnia zapłaty oraz kwoty 2440 zł z odsetkami od dnia 8 lipca 2013r.

Powód twierdził, że w dniu 4 czerwca 2011 r. w K. na terenie gospodarstwa rolnego należącego do S. M., stojąc na drabinie, wykonywał pracę polegająca na naprawie lampy oświetleniowej zainstalowanej na budynku inwentarskim. Na skutek upadku z drabiny powód doznał obrażeń ciała w postaci urazu barku lewego ze złamaniem szyjki kości ramiennej i uszkodzeniem przyczepu bicepsa.

W chwili zdarzenia S. M. był ubezpieczony w zakresie odpowiedzialności cywilnej jako posiadacz gospodarstwa rolnego u pozwanych.

Pozwany wypłacił powodowi z ubezpieczenia S. M. kwotę 7.500 zł. oraz kwotę 260 zł tytułem kosztów opieki, odmawiając wypłaty świadczeń w pozostałym zakresie.

W ocenie powoda, kwota ta jest nieadekwatna do rozmiaru krzywdy doznanej przez powoda z uwagi na występujące u niego po zdarzeniu uporczywe dolegliwości bólowe, oraz długotrwałość rehabilitacji uszkodzonej ręki spowodowanej utrzymywaniem się ograniczeniem ruchomości ręki.

W odpowiedzi na pozew pozwany wniósł o oddalenie powództwa.

Pozwany zakwestionował zasadność i wysokość dochodzonego roszczenia, wskazując, iż ustalając wysokość należnego powodowi zadośćuczynienia wziął pod uwagę wszystkie okoliczności wpływające na rozmiar doznanej krzywdy.

Wyrokiem z dnia 31 marca 2014r. Sąd Rejonowy w Świeciu zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę 19200 zl z odsetkami od dnia 27 marca 2014r., a w pozostałej części powództwo oddalił.

Sąd ustalił, że powód w dniu 4 czerwca 2011 r. w K. na terenie gospodarstwa rolnego należącego do S. M. stojąc na drabinie wykonywał pracę polegająca na naprawie lampy oświetleniowej zainstalowanej na budynku inwentarskim - oborze. W tym samym czasie właściciel gospodarstwa wynosząc worek z paszą dla trzody chlewnej przez nieuwagę zawadził workiem o drabinę, skutkiem czego powód spadł z drabiny. Właściciel gospodarstwa udzielił mu pierwszej pomocy i odwiózł do szpitala w T., gdzie rozpoznano podgłowowe złamanie kości ramiennej lewej i założono mu opatrunek D., czyli temblak na okres 4 miesięcy. Uraz spowodował u powoda trwały uszczerbek na zdrowiu wynoszący 8 %. przy uwzględnieniu przebytej przed 30 laty operacji stawu ramiennego lewego. Powód po zdarzeniu był leczony w Poradni Chirurgicznej i Rehabilitacyjnej, korzystał także z leczenia sanatoryjnego. Po wypadku przez ponad 2 miesiące z przerwami powód zażywał leki przeciwbólowe. Obecnie powód nadal odczuwa dolegliwości bólowe, zwłaszcza gdy nadwyręży rękę lub zmienia się pogoda i wówczas bierze leki przeciwbólowe ogólnodostępne. W wyniku zdarzenia powód ma ograniczenia ruchomości ręki: może podnieść ją tylko do wysokości barku, nie może wychylić jej do tylu. Aktualnie u powoda nastąpiło wygojenie złamanej kości ramiennej lewej z jednoczesnym ograniczeniem ruchomości w stawie ramiennym lewym i dobrą ruchomością w pozostałych stawach, przy zachowaniu zdolności chwytnej. Zmiany te należy uznać za utrwalone, a okresowo powód będzie wymagał leczenia farmakologicznego oraz rehabilitacji pod kierunkiem lekarza podstawowej opieki zdrowotnej i rehabilitanta. Po zdarzeniu powód wymagał pomocy żony. Początkowo, czyli od dnia wypadku do dnia zrostu kości, czyli przez około 12 tygodni pomoc ta konieczna była w wymiarze 4 godzin dziennie, następnie w okresie rehabilitacji, czyli przez kolejne

8 tygodni — w wymiarze 2 godzin dziennie. Aktualnie powód nie wymaga pomocy innych osób.

S. M. w chwili zdarzenia był ubezpieczony u pozwanego od odpowiedzialności cywilnej jako posiadacz gospodarstwa rolnego.

Powód pracuje jako elektromonter. Z powodu urazu musiał zrezygnować z wykonywania niektórych prac domowych, na działce i z wędkowania.

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie zebranej w sprawie dokumentacji chorobowej powoda oraz opinii biegłego ortopedy, której nie kwestionowała żadna ze stron, jako podstawę wiążących ustaleń Sąd przyjął także zeznania powoda, albowiem były one zgodne z pozostałym zgromadzonym w sprawie materiałem dowodowym.

W niniejszej sprawie Sąd uznał, iż biorąc pod uwagę rodzaj i rozmiar doznanych przez powoda obrażeń, wypłacone przez pozwanego zadośćuczynienie nie jest odpowiednie do stopnia i rodzaju cierpień fizycznych i psychicznych powoda. Wskazać bowiem należy, że w wyniku zdarzenia powód odniósł stały uszczerbek na zdrowiu wynoszący 8 %. z uwzględnieniem wcześniej doznanego urazu. Powód nadal wymaga opieki lekarskiej i rehabilitacji, której celem jest uzyskanie sprawności uszkodzonej kończyny. Dolegliwości bólowe po urazie u powoda nadal się utrzymują, wymagają zażywania przez powoda środków przeciwbólowych. Powód na skutek wypadku nie wymagał hospitalizacji, jednakże przez okres 4 miesięcy był częściowo unieruchomiony z powodu założonego na rękę temblaku. Nadto powód korzystał kilkakrotnie z rehabilitacji celem usprawnienia uszkodzonej kończyny, w tym także leczenia sanatoryjnego. Biorąc zatem pod uwagę rodzaj i rozmiar doznanych przez powoda cierpień Sąd uznał jego żądanie zasądzenia kwoty 15.000 zł. tytułem zadośćuczynienia za uzasadnione i z tego powodu w oparciu o art. 445 k.c. orzekł jak w punkcie 1 wyroku.

Sąd uznał również, za uzasadnione roszczenia powoda w zakresie żądanej przez niego kwoty 4220 zł. obejmującej koszty opieki z uwagi na treść art. 444 §

I zd. 1 k.c. zgodnie z którym, w razie uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia naprawienie szkód obejmuje wszelkie wynikłe z tego powodu koszty. Powód na skutek wypadku zmuszony był do korzystania z pomocy osób trzecich przy wykonywaniu codziennych czynności. Głównie pomoc tę świadczyła mu żona, z którą zamieszkuje. Liczba godzin i okres, przez jaki powód potrzebował takiego wsparcia została wyliczona przez biegłego, przy czym żadna ze stron lego nie zakwestionowała.

Zgodnie zaś z utrwalonym w tym zakresie orzecznictwem w przypadku konieczności sprawowania opieki nad poszkodowanym wobec uszczerbku na zdrowiu będącego następstwem wypadku, jeżeli jej koszty są możliwe do ustalenia, zobowiązanie do pokrywania szkody z tego tytułu istnieje nawet wówczas gdy świadczenia te są (bądź mogą być) wykonywane przez osoby najbliższe, albowiem opieka świadczona przez te osoby ma bowiem także realny wymiar ekonomiczny. Jako datę początkową płatności odsetek Sąd wskazał datę zamknięcia rozprawy albowiem - zgodnie z art. 481 § 1 k.c, w sprawach o roszczenia odszkodowawcze przyjmuje się zaś regułę, że odsetki zasądzać należy od dały wyroku orzekającego odszkodowanie, albowiem odszkodowanie obliczone według cen z daty jego ustalenia, którą jest z reguły data orzekania, staje się wymagalne dopiero z datą wyrokowania i dopiero od niej dłużnik pozostaje w opóźnieniu uzasadniającym zapłatę odsetek (wyrok SN z dnia 4 lutego 2005 r.. 1 CK 569/04, LEX nr 284141; por także wyrok SN z dnia 15 stycznia 2004 i\. 11 CK 352'02. M. Praw. 2006. nr 2, s. 91; wyrok SN z dnia 21 listopada 2003 r.. II CK 230 02. UXm 479364; wyrok SN z dnia 25 lipca 2002 i\. III CKN 133 I 00. I.|-X nr 56059; wyrok SN z dnia 24 stycznia 2001 r., II UKN 197/00. OSNP 2002. nr 18. poz. 443: wyrok SN z dnia 19 października 2000 r, III CKN 251/00. LEX nr 533917: wy rok SN z dnia 29 stycznia 19971\. I CKU 60/96, LEX nr 28798; uchwała SN z dnia 6 września 1994 r.. 111 CZP 105/94. OSNC 1995. nr 2, poz. 26; uchwała SN z dnia 8 lipca 1993 r.. 111 CZP 80/93 OSP 1994. z. 3. poz. 50). Z tych właśnie względów Sąd oddalił

powództwo w części dotyczącej zasądzenia odsetek od kwoty głównej za okres wskazany przez powoda, czyli od dnia 24 maja 2012 r.

O kosztach procesu Sąd pierwszej instancji orzekł w oparciu o art. 98 $ 1 i 3 k.p.c. oraz art. 99 k.p.c. zgodnie z którym strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony (koszty procesu).

Na koszty te złożyło się wynagrodzenie pełnomocnika pozwanego będącego radcą prawnym w kwocie 2400 zł, koszt opłaty skarbowej od pełnomocnictwa w wysokości 17 zł oraz poniesione przez powoda koszty sądowe w postaci opłaty od pozwu w wysokości 839 zł oraz kwota 296, 80 zł tytułem wynagrodzenia biegłego.

W apelacji od powyższego wyroku opartej na zarzutach naruszenia art. 445 k.c, 444 § 1 k.c. oraz art. 232k.p.c. i 321 k.p.c. a contrario, pozwany domagał się jego zmiany przez oddalenie powództwa powyżej kwoty 2500 zł. wraz z ustawowymi odsetkami.

Apelujący zarzucił, że powód doznał obrażeń ciała, które skutkowały u niego ustaleniem łącznie 8 % trwałego uszczerbek na zdrowiu.

W związku z powyższym należy uznać, że dotychczas wypłacona przez (...) SA kwota zadośćuczynienia w wysokości 7500 zł, wraz z dosądzoną kwotą 2500 zł - łącznie 10000 zł - zadośćuczynienia stanowi realną rekompensatę poniesionych krzywd.

Skarżący zakwestionował również przyznanie powodowi zwrotu kosztów opieki w kwocie 4220 zł. W świetle przeprowadzonego postępowania dowodowego należy jednoznacznie stwierdzić, iż brak jest dowodów na okoliczność faktycznego, rzeczywistego poniesienia kosztów z tego tytułu.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja pozwanego jest częściowo zasadna. Sąd pierwszej instancji dokonał prawidłowych ustaleń natury faktycznej oraz prawnej, które sąd odwoławczy czyni własnymi.

Sąd pierwszej instancji właściwie ocenił rozmiar i rodzaj doznanych przez powoda obrażeń oraz stosownie do nich ocenił rozmiar cierpień powoda. Przy uwzględnienia 8 % stałego uszczerbku na zdrowiu powoda doznanego w wyniku wypadku jaki miał miejsce w dniu 4 czerwca 201 Ir., kwota 15000 zł. przyznana z tytułu zadośćuczynienia za doznaną krzywdę jest adekwatna do rozmiaru dolegliwości bólowych po urazie jak i do czasu trwania ograniczenia ruchowego ręki powoda tym bardziej, że dolegliwości bólowe u powoda nadal się utrzymują i wymagają przyjmowania przez niego środków przeciwbólowych. W związku z powyższym apelacja w tym zakresie jako bezzasadna podlegała oddaleniu z mocy art. 385 k.p.c.

Sąd Okręgowy uwzględnił apelację pozwanego w zakresie kwoty 4220 zł. przyznanej przez sąd pierwszej instancji tytułem zwrotu kosztów opieki osób trzecich przy wykonywaniu codziennych czynności (art. 444 § 1 k.c).

Zgodnie z opinią biegłego (k. 56 akt) doznane przez powoda obrażenia wymagały pomocy osób trzecich od dnia wypadku do czasu zrostu kości, około 12 tygodni po 4 godziny dziennie, oraz przez okres rehabilitacji - około 8 tygodni po 2 godziny dziennie. Sąd przyjął, że opieka ta była wykonywana przez 20 tygodni przez żonę powoda, licząc po 10 zł. za 1 godzinę.

Niewątpliwie korzystanie z pomocy innej osoby i związane z tym koszty stanowią koszty leczenia w rozumieniu art. 444 § 1 k.c. Legitymacja czynna w zakresie żądania zwrotu tych kosztów przysługuje poszkodowanemu niezależnie od tego, kto sprawuje opiekę nad nim (osoba bliska, np. żona lub osoba inna).

Według twierdzeń powoda (k. 46v akt, oraz k. 83v akt), z uwagi na ograniczenia ruchowe po złamaniu ręki i utrzymywaniu jej w temblaku, pomocy

w czynnościach życia codziennego udzielała mu żona, która przebywała w domu, nie pracowała.

W aktach brak jest dowodów na okoliczność, że powód wymagał opieki specjalistycznej i osoby przygotowanej do tego fachowo. Niezbędna była dla niego pomoc głównie przy ubieraniu się, jaką z powodzeniem świadczyła niepracująca żona.

W związku z tym nie ma podstaw do stwierdzenia, że powód poniósł koszty tej opieki, skoro koszty takie nie zostały przez powoda wykazane. W sytuacji, gdy opiekę sprawowała małżonka, która nie pracowała i nie ponosiła żadnych kosztów w związku z zaniechaniem pracy, brak było podstaw do stwierdzenia, że szkoda powoda wyrażała się w kosztach opieki licząc po 10 złotych za godzinę, oceniając tak, jakby opiekę tę sprawowała osoba do tej opieki kwalifikowana.

W świetle powyższych okoliczności Sąd Okręgowy zmienił zaskarżony wyrok w punkcie pierwszym w ten tylko sposób, że zamiast kwoty 19220 zł. zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę 15000 zł. ( art. 386 § 1 k.p.c.) tytułem zadość uczynienia, nie uwzględniając zwrotu kosztów opieki w kwocie 4220zł. W konsekwencji powyższego zmianie podlegało rozstrzygnięcie w przedmiocie kosztów procesu orzeczonych przez sąd pierwszej instancji. Koszty powoda poniesione przed sądem pierwszej instancji wyniosły 3536 zł., a pozwanego 2417 zł. Powód wygrał postępowanie w 78%, pozwany przegrał w 22%. Pozwany winien zatem zwrócić powodowi kwotę 2247,40 zł. ( 78% od 3536 zł. = 2779,14 zł. - 22% od 2417 zł. czyli 531,74 zł. = 2779,14zł. -531,74 zł. = 2247,40 zł.).

O kosztach postępowania apelacyjnego orzeczono w myśl art. 98 § 1 k.p.c. w związku z art. 108 § 1 k.p.c. pozwany poniósł w apelacji koszty w wysokości 2036 zł., a wygrał to postępowanie w 26 % ( 529,36 zł.). Powód poniósł 1200 zł. kosztów postępowania apelacyjnego, a wygrał to postępowanie w 74% ( 888 zł.), wobec powyższego pozwany winien zwrócić powodowi

kwotę 358,64 zł. tytułem zwrotu kosztów postępowania apelacyjnego (888,00zł. - 529,36 zł.= 358,64 zł.).