Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 7 maja 2015 roku

Sąd Okręgowy w Piotrkowie Tryb. Wydział II Cywilny Odwoławczy w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 30 kwietnia 2015 roku w Piotrkowie Trybunalskim

na rozprawie sprawy z powództwa M. B.

przeciwko E. B.

o obniżenie alimentów

na skutek apelacji powoda

od wyroku Sądu Rejonowego w Tomaszowie Maz.

z dnia 21 stycznia 2015 roku, sygn. akt III RC 378/14

oddala apelację.

Na oryginale właściwe podpisy

Sygn. akt II Ca 254/15

UZASADNIENIE

Zaskarżonym wyrokiem z dnia 21 stycznia 2015 r. Sąd Rejonowy w Tomaszowie Mazowieckim po rozpoznaniu sprawy oddalił powództwo M. B. przeciwko E. B. o obniżenie alimentów oraz zwolnił powoda od kosztów sądowych.

Podstawą powyższego rozstrzygnięcia były przytoczone poniżej ustalenia i zarazem rozważania Sądu Rejonowego.

Związek małżeński A. B. i M. B. został rozwiązany przez rozwód z winy obu stron mocą wyroku Sądu Okręgowego w Piotrkowie Tryb. z dnia 22 listopada 2007 roku w sprawie sygn. akt IC 504/05. W wyroku tym zasądzono alimenty od powoda na rzecz jego córki E. B. w kwocie po 300 złotych miesięcznie.

Powyższe orzeczenie zostało zmienione wyrokiem Sądu Apelacyjnego w Łodzi z dnia 24 kwietnia 2008 roku w sprawie sygn. akt I ACa 163/08 w ten sposób, że zasądzone alimenty w kwocie po 300 złotych podwyższono do kwoty po 500 złotych miesięcznie.

Było to ostatnie orzeczenie, w którym została ustalona wysokość alimentów należnych od M. B. na rzecz E. B..

W pozwie z dnia 2 stycznia 2009 roku M. B. wniósł o obniżenie powyższych alimentów do kwoty po 100 złotych miesięcznie. Powództwo zostało oddalone.

Ponownie w pozwie z dnia 7 kwietnia 2010 roku M. B. wniósł o obniżenie alimentów zasądzonych od niego na rzecz na rzecz jego córki E. B. z kwoty po 500 złotych do kwoty po 200 złotych miesięcznie poczynając od 1 maja 2010 roku. Powództwo zostało oddalone. Orzeczenie uprawomocniło się 31 marca 2011 roku

30 stycznia 2012 roku wniósł kolejny pozew o obniżenie przedmiotowych alimentów z kwoty po 500 złotych do kwoty po 200 złotych miesięcznie. Powództwo oddalono. Orzeczenie uprawomocniło się 30 grudnia 2013 roku

E. B. ma 23 lata. Obecnie jest studentem pierwszego semestru I roku studiów drugiego stopnia na kierunku stosunki międzynarodowe o specjalności bezpieczeństwo i porządek publiczny. Studiuje na Uniwersytecie (...) Filia w P. Są to studia stacjonarne. Zajęcia odbywają się codziennie. Poprzednio studiowała na tej samej uczelni tylko na kierunku historia o specjalności archiwistyka. Nie ma takiego kierunku na studiach drugiego stopnia. Dlatego wybrała kierunek bardzo pokrewny by móc skończyć studia drugiego stopnia. Obowiązek szkolny realizuje bez opóźnienia.

Od miesiąca października 2014 roku otrzymuje stypendium socjalne w kwocie po 350 złotych miesięcznie. W semestrze zimowym w roku akademickim dodatkowo otrzymywać będzie po 50 złotych miesięcznie.

Studia są nieodpłatne. Za podręczniki zapłaciła około 100 złotych. Część materiałów do nauki kseruje. Średnio na ten cel wydaje około 100 złotych miesięcznie. Do szkoły dojeżdża- co w skali miesiąca stanowi to wydatek rzędu około 240 złotych (za bilet na dojazd w jedną stronę z T. do P. lub z P. do T. płaci 6 złotych co tygodniowo czyni kwotę 60 złotych). Na uczelni ma często zajęcia przez cały dzień. Dlatego też kupuje obiady, które kosztują 10 złotych jeden.

Miała problemy z cerą- ma trądzik. W celu jego zlikwidowania w 2014 roku odbyła leczenie światłem szerokopasmowym w klinice w Ł. za co zapłaciła ponad 2000 złotych.

Odzież, obuwie kupuje tylko w razie konieczności. Na środki higieniczne, chemiczne, kosmetyczne wydaje około 200 złotych miesięcznie

Od wielu lat nie ma kontaktu z ojcem. A. B., matka pozwanej nie jest zarejestrowana jako bezrobotna w Powiatowym Urzędzie Pracy w T. od 06 czerwca 2014 roku. Nie korzysta z pomocy społecznej w Miejskim Ośrodku Pomocy Społecznej w T. Uiszcza ona następujące stałe opłaty: czynsz-ponad 300 złotych miesięcznie, gaz, energia elektryczna.

M. B. ma 49 lat. Z zawodu jest rolnikiem. Jest właścicielem gospodarstwa rolnego łącznie o powierzchni 2,01 ha, które jest położone w gminach: B., O., T. M.. Gospodarstwo to jest ogólnorolne, niespecjalistyczne. Otrzymuje dopłaty unijne w kwocie 1 200 złotych rocznie.

M. B. leczy się na choroby zwyrodnieniowe kręgosłupa szyjnego i lędźwiowego, nadczynność tarczycy, gruczolaka prostaty, bóle głowy, alergię. Leczy się m.in. w Instytucie (...) w K. (wizyty są nieodpłatne) u lekarza pierwszego kontaktu w T. oraz w poradniach specjalistycznych: neurologicznej, endokrynologicznej, urologicznej

Na leki wydaje 150-180 złotych miesięcznie . Orzeczeniem Powiatowego Zespołu do Spraw Orzekania o Niepełnosprawności z dnia 19 marca 2013 roku został zaliczony do osób z umiarkowanym stopniem niepełnosprawności. Nie ma prawa do renty inwalidzkiej z uwagi na to, że lekarz orzecznik stwierdził, iż jest on zdolny do podjęcia pracy. Mieszka w O. koło O.. Mieszka sam. Częściowo pomieszkuje u matki lub u brata, którzy mieszkają w tej samej miejscowości. Uiszcza następujące stałe opłaty: ubezpieczenie KRUS-128 złotych miesięcznie, energia elektryczna-50 złotych raz na dwa miesiące, gaz-50 złotych raz na dwa miesiące (koszt zakupu jednej butli), podatek od nieruchomości-50 złotych kwartalnie, telefon-30 złotych miesięcznie.

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o wyżej powołane dowody, które są spójne i wzajemnie się uzupełniają.

Sąd Rejonowy zważył, iż podstawą żądania powództwa jest przepis art. 138 kr i op, zgodnie z którym w razie zmiany stosunków można żądać zmiany orzeczenia lub umowy dotyczącej obowiązku alimentacyjnego.

Podstawą powództwa z art. 138 kr i op może być tylko zmiana stosunków, która nastąpiła nie wcześniej niż po uprawomocnieniu się wyroku, w którym orzeczono o wysokości alimentów po raz ostatni (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 25 maja 1999 roku w sprawie I CKN 274/99, niepublikowane).

Zgodnie z art. 133§1 kriop rodzice obowiązani są do świadczeń alimentacyjnych względem dziecka, które nie jest w stanie samodzielnie się utrzymać, chyba że dochody z majątku dziecka wystarczają na pokrycie kosztów jego utrzymania i wychowania.

Niewątpliwie rodzice są zobowiązani do alimentacji osób małoletnich. W stosunku do osób pełnoletnich obowiązek ten istnieje do czasu gdy kontynuuje on naukę, uczy się zawodu- czyni wszystko by móc samodzielnie się utrzymać.

Z zebranego w sprawie materiału dowodowego wynika, że E. B. ma 23 lata. Aktualnie studiuje na Uniwersytecie (...) Filia w P. Są to studia stacjonarne. Nie miała żadnej przerwy w edukacji. Nie powtarzała żadnej klasy. Naukę kontynuuje na studiach drugiego stopnia, które to studia pozwolą uzyskać jej pełne wyższe wykształcenie. Po ukończeniu pierwszego stopnia studiów uzyskała jedynie licencjat. Zmieniła kierunek na bardzo zbliżony do poprzedniego ponieważ nie ma studiów drugiego stopnia o kierunku historia. Pozwana robi wszystko by w przyszłości mogła sama się utrzymać.

Sąd uznał, że od ostatniego ustalenia wysokości alimentów należnych od powoda na rzecz pozwanej (24 kwietnia 2008 roku) na pewno nie zmniejszyły się usprawiedliwione potrzeby uprawnionej (co wykazano w stanie faktycznym). Sąd po raz ostatni co do wysokości tych alimentów orzekał wyrokiem z dnia 27 września 2013 roku. Orzeczenie uprawomocniło się 30 grudnia 2013 roku- mocą wyroku Sądu Okręgowego w Piotrkowie Tryb. w sprawie sygn. akt II Ca 783/13. Od tej daty nie zmieniły się również możliwości zarobkowe i majątkowe powoda. Orzeczenie o niepełnosprawności , na które powołuje się zainteresowany zostało wydane 19 marca 2013 roku a więc przed ostatecznym rozstrzygnięciem w poprzedniej sprawie o wysokości przedmiotowych alimentów przez Sąd Okręgowy w Piotrkowie Tryb.

Sąd uznał, że sytuacja materialna M. B. nie uległa zupełnie zmianie. Jest właścicielem tego samego gospodarstwa rolnego. W trakcie trwania poprzedniej jak i tej sprawy alimentacyjnej zaprzeczał by wyjeżdżał do Norwegii w celach zarobkowych. Biorąc pod uwagę jego wydatki należy dojść do przekonania, że uzyskuje on dodatkowe dochody i jest to prawdopodobne, że z tytułu pracy Norwegii (co wielokrotnie podnosiła strona pozwana). Pozostaje pod opieką tego samego lekarza, tych samych poradni, z powodu tych samych schorzeń co poprzednio. Sąd uznał, że powód winien przyczyniać się do zaspokojenia usprawiedliwionych potrzeb córki w kwocie ustalonej blisko 7 lat temu. Praktycznie jest to kwota, która pokrywa koszty przejazdu E. B. na uczelnie i z powrotem oraz ceny obiadów spożywanych pomiędzy zajęciami. W pozostałym zakresie albo matka pozwanej, albo ona sama (np. z uzyskiwanego stypendium socjalnego) musi pokrywać koszty jej utrzymania.

Apelację od powyższego wyroku wywiódł pozwany zaskarżając wyrok w całości.

Zaskarżonemu wyrokowi zarzucił naruszenie przepisów prawa procesowego to jest art. 227 k.p.c. art. 233 § 1 k.p.c. art. 328 §2 k.p.c. poprzez nie rozważenie wszystkich okoliczności faktycznych sprawy i przekroczenie swobodnej oceny dowodów którą to ocenę Sąd dokonał wybiórczo wbrew zasadom logiki i doświadczenia życiowego oraz zaniechanie wszechstronnego rozważenia materiału dowodowego także nieprzyjęcie zgłaszanych przez powoda wniosków dowodowych głównie zaświadczeń lekarskich, faktur za leki, nie zrealizowanych recept, które miało wpływ na błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę zaskarżonego orzeczenia w zakresie aktualnej sytuacji materialnej i zdrowotnej powoda.

Rozwijając zarzut naruszenia art. 233 § 1 k.p.c. skarżący wskazał na brak ustaleń Sądu Rejonowego co do możliwości samodzielnego utrzymania się przez pozwaną oraz niesłuszne przyjęcie, że pozwana uczęszcza na zajęcia codziennie w sytuacji gdy zajęcia te odbywają się co 2 tygodnie. Naruszenie art. 328§ 2 k.p.c. poprzez pominięcie przez Sąd wyjaśnienia przyczyn dla, których dowodom zgłoszonym przez powoda Sąd odmówił wiarygodności i mocy dowodowej, które to dowody miały istotny wpływ na wynik sprawy. W uzasadnieniu skargi apelacyjnej skarżący na uzasadnienie swojego wniosku o obniżenie alimentów powołał się na art. 138 krio , art. 133 § 3 krio i art. 144 krio.

Sąd Okręgowy zważył co następuje:

Apelacja jest bezzasadna.

Sąd Okręgowy dodatkowo ustalił, iż powód od 12 marca 2015r. ma orzeczony lekki stopień niepełnosprawności. (dowód: orzeczenie o stopniu niepełnosprawności z 8.04.2015r.,k.128 akt).

Pozwana natomiast do P. na uczelnie w związku z harmonogramem zajęć dojeżdża około 15 razy w miesiącu co generuje koszty dojazdu na poziomie około 180 zł (dowód: zeznania pozwanej k.73odw.-74, harmonogram zajęć k. 66-67)

W pozostałym zakresie Sąd podziela i przyjmuje za własne prawidłowe i znajdujące należyte oparcie w zebranym materiale dowodowym ustalenia faktyczne.

Rozważając w pierwszej kolejności zarzut naruszenia art. 233 k.p.c. poprzez zaniechanie wszechstronnego rozważenia zebranego materiału dowodowego stwierdzić należy , iż wbrew twierdzeniom apelującego Sąd Rejonowy co do zasady w sposób wnikliwy i precyzyjny dokonał ustaleń faktycznych. Wątpliwości może jedynie budzić fakt , iż Sąd przyjął za twierdzeniem pozwanej ,iż wydaje ona 240 zł na dojazdy podczas gdy - na co słusznie zwrócił uwagę skarżący - zajęcia na studiach nie odbywają się codziennie więc nie ma potrzeby dojeżdżać do P. 5 dni w tygodniu. Okoliczność ta nie wpływa jednak na prawidłowość rozstrzygnięcia bowiem i tak trzeba założyć, iż pozwana przynajmniej ok. 15 dni w miesiącu dojeżdża do P. co i tak generuje kwotę około 180 zł miesięcznie. Wbrew twierdzeniom skarżącego Sąd uwzględnił jego schorzenia przy wyrokowaniu i nadał im właściwą rangę przy uwzględnieniu stopnia niepełnosprawności wynikającego z orzeczenia.

Skarżący wskazał ponadto na naruszenie art. 328 § 2 k.p.c. Zgodnie z tym przepisem uzasadnienie wyroku powinno zawierać wskazanie podstawy faktycznej rozstrzygnięcia , a mianowicie : ustalenie faktów które sąd uznał za udowodnione i dowodów na których się oparł i przyczyn dla których innym dowodom odmówił wiarygodności i mocy dowodowej oraz wyjaśnienie podstawy prawnej wyroku z przytoczeniem przepisów prawa. Zarzut ten jest całkowicie bezzasadny i gołosłowny . Pomimo przytoczenia go w apelacji skarżący w żaden sposób go nie uzasadnił . Nie wskazał w jaki sposób sąd naruszył ten przepis. Zarzut sprowadza się jedynie do mechanicznego przytoczenia treści art. 328 § 2 k.p.c. nie odnosząc go w żaden sposób do przedmiotowej sprawy. Tak sformułowany zarzut nie może okazać się skuteczny zwłaszcza , że Sąd I instancji dosyć szczegółowo omówił swoje rozstrzygnięcie , ustalając precyzyjnie stan faktyczny i przytaczając przepisy prawa .

Materialno-prawną podstawą rozstrzygnięcia sprawy przez Sąd Rejonowy był art. 138 kodeksu rodzinnego i opiekuńczego zgodnie, z którym w razie zmiany stosunków można żądać zmiany orzeczenia lub umowy dotyczącej obowiązku alimentacyjnego.

Zadaniem Sądu była zatem ocena w jaki sposób zmieniła się sytuacja obu stron poczynając od grudnia 2013 roku kiedy to wydane zostało rozstrzygnięcie o ostatnim żądaniu powoda o ustalenie wygaśnięcia obowiązku alimentacyjnego (obniżenie alimentów). Otóż od tamtego czasu pozwana rozpoczęła studia II stopnia na kierunku stosunki międzynarodowe o specjalności bezpieczeństwo i porządek publiczny. Są to studia stacjonarne, jej sytuacja zmieniła się jedynie o tyle, iż pobiera około 350 zł stypendium podczas gdy uprzednio pobierała stypendium socjalne w wysokości 270 zł. Powód podobnie jak uprzednio leczy się w wielu poradniach, z tym, że jego stan zdrowia poprawił się na co wskazuje ostatnie orzeczenie o niepełnosprawności

Od czasu orzekania o ostatnim żądaniu powoda o obniżenie alimentów nie zaistniała zmiana stosunków na tyle istotna aby umożliwiała korektę orzeczenia. Słusznie Sąd Rejonowy zauważył , iż sytuacja pozwanego w zasadzie nie uległa zmianie co więcej w toku postępowania odwoławczego powód złożył orzeczenie o niepełnosprawności z którego wynika już nie umiarkowany ale lekki stopień jego niepełnosprawności.

Pozwana co prawda ukończyła studia I stopnia i zdobyła tytuł licencjata jednakże jest oczywistym, iż studia II stopnia i uzyskanie tytułu magistra zwiększą jej potencjalne możliwości znalezienia pracy po ich ukończeniu.

Pozwana do tej pory nie zaniedbuje studiów, dokłada należytych starań w celu uzyskania w przyszłości samodzielnego utrzymania się część swoich potrzeb zaspokaja w przyznanego jej stypendium socjalnego. Nie można zatem mówić o tym aby powód mógł uchylić się od obowiązku alimentacyjnego na podstawie art. 133 § 3 krio.

Reasumując powództwo o obniżenie alimentów jest bezzasadne i jako takie podlega oddaleniu, a to na podstawie art. 385 k.p.c.

Na oryginale właściwe podpisy