Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 29 czerwca 2017 r. r.

Sąd Rejonowy Szczecin – Centrum w Szczecinie Wydział X Gospodarczy

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 29 czerwca 2017 r. r.

na rozprawie

w sprawie z powództwa (...)spółki akcyjnej z siedzibą we W.

przeciwko E. M.

o zapłatę

oddala powództwo.

Sygn. akt X GC 452/16

UZASADNIENIE

sprawa rozpoznawana w postępowaniu uproszczonym

W dniu 8 grudnia 2015 roku powódka (...) spółka akcyjna z siedzibą we W. wniosła do Sądu Rejonowego Lublin-Zachód w Lublinie pozew w elektronicznym postępowaniu upominawczym przeciwko pozwanej E. M. o zapłatę kwoty 784,12 zł wraz z odsetkami ustawowymi liczonymi od kwoty 196,80 zł od dnia 13 marca 2015 roku, od kwoty 196,80 zł od dnia 15 maja 2015 roku, od kwoty 196,80 zł od dnia 12 kwietnia 2015 roku, od kwoty 25,40 zł od dnia 13 lutego 2015 roku i od kwoty 168,32 zł od dnia wniesienia pozwu, tj. od dnia 8 grudnia 2015 roku. Uzasadniając żądanie wskazała, iż strony łączyła umowa o współpracy, na podstawie której powódka miała świadczyć na rzecz pozwanej usługi określone w ustawie o udostępnianiu informacji gospodarczych i wymianie danych gospodarczych, a pozwana miała płacić wynagrodzenie za te usługi. Powódka podała, iż pozwana pomimo wykonania przez powódkę umowy nie zapłaciła jej wynagrodzenia za kolejne okresy rozliczeniowe. Wyjaśniła, iż oprócz zapłaty wynagrodzenia żąda również zapłaty kwoty 168,32 zł tytułem rekompensaty, o której mowa w przepisie art. 10 ust. 1 ustawy o terminach zapłaty w transakcjach handlowych.

W dniu 10 grudnia 2015 roku Sąd Rejonowy Lublin-Zachód w Lublinie wydał nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym.

Pozwana w sprzeciwie wniosła o oddalenie powództwa i zasądzenie kosztów postępowania. Podała, iż nie zawierała umowy z powódką.

Postanowieniem z dnia 4 lutego 2016 roku Sąd Rejonowy Lublin-Zachód w Lublinie przekazał sprawę do Sądu Rejonowego Szczecin-Centrum w Szczecinie.

Powódka w uzupełnieniu pozwu zmodyfikowała żądanie w zakresie odsetek i wniosła o zasądzenie odsetek ustawowym za opóźnienie liczonych od kwot: 25,40 zł od dnia 13 grudnia 2015 roku, 168,32 zł od dnia 9 grudnia 2015 roku, 196,80 zł od dnia 13 marca 2015 roku, 196,80 zł od dnia 13 kwietnia 2015 roku i 196,80 zł od dnia 15 maja 2015 roku, i podtrzymała żądanie w pozostałym zakresie.

Pozwana w uzupełnionym sprzeciwie podtrzymała swoje dotychczasowe stanowisko. Podkreśliła, że nie podpisała z powódką umowy i po dwóch dniach od przedstawienia jej formularza umowy, tj. w dniu 28 stycznia 2015 roku, zrezygnowała z chęci zawarcia umowy. Podała, że nie skorzystała z haseł wysłanych przez powódkę. Dodała, iż odpowiedź na złożoną przez siebie rezygnację z chęci zawarcia umowy otrzymała od powódki dopiero po trzech miesiącach, tj. w dniu 30 kwietnia 2015 roku. Podniosła, że nie akceptowała faktur wystawianych przez powódkę i odsyłała je wystawcy.

Powódka w dalszym piśmie procesowym podtrzymała swoje dotychczasowe stanowisko w sprawie. Wskazała, iż strony zawarły umowę w formie elektronicznej w dniu 20 stycznia 2015 roku - powód przesłał pozwanej umowę drogą mailową, a pozwana potwierdziła jej zawarcie.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

E. M. prowadziła działalność gospodarczą. W związku z chęcią uzyskiwania informacji gospodarczych o podmiotach, z którymi miała podjąć współpracę handlową była zainteresowana współpracą z (...) spółką akcyjną z siedzibą we W. (zwaną dalej w uzasadnieniu również (...)).

Dowód:

- przesłuchanie stron- pozwanej E. M. k. 116-117.

E. M. skontaktowała się telefonicznie z pracownikiem (...)celem uzyskania informacji dotyczącej warunków współpracy.

W dniu 26 stycznia 2015 roku pracownik (...)przesłał E. M. drogą mailową propozycję treści umowy dotyczącej współpracy spółki z E. M.. Nadawca wiadomości przesłał formularz umowy z aneksem i zwrócił się do adresata o potwierdzenie otrzymania wiadomości. Potwierdzenie otrzymania wiadomości miało służyć wygenerowaniu umowy, która miała być następnie wysłana do E. M., aby zainteresowana mogła umowę przeczytać i podjąć decyzję, czy chce zawrzeć umowę.

Przedmiotem umowy w proponowanej na formularzu treści miało być świadczenie przez (...) usług udostępniania informacji gospodarczych w ramach prowadzonego przez siebie systemu. W projekcie umowy ustalono prawa i obowiązki obu stron oraz warunki rozliczenia.

E. M. podjęła decyzję, że nie zawrze umowy. W dniu 28 stycznia 2015 roku poinformowała ona (...) o tym, że nie jest zainteresowana zawarciem umowy.

Dowód:

- korespondencja mailowa k. 30-31, 50-51,

- formularz umowy i aneksu k. 32-34,

- przesłuchanie stron- pozwanej E. M. k. 116-117.

(...) wystawił E. M. kolejne faktury VAT:

- nr (...) z dnia 2 lutego 2015 roku tytułem opłaty za abonament za okres od dnia 28 stycznia 2015 roku do dnia 31 stycznia 2015 roku na kwotę 25,40 zł, z terminem zapłaty wyznaczonym na dzień 12 lutego 2015 roku,

- nr (...) z dnia 2 marca 2015 roku tytułem opłaty za abonament za okres od dnia 1 lutego 2015 roku do dnia 28 lutego 2015 roku na kwotę 196,80 zł, z terminem zapłaty wyznaczonym na dzień 12 marca 2015 roku,

- nr (...) z dnia 1 kwietnia 2015 roku tytułem opłaty za abonament za okres od dnia 1 marca 2015 roku od dnia 31 marca 2015 roku na kwotę 196,80 zł, z terminem zapłaty wyznaczonym na dzień 11 kwietnia 2015 roku,

- nr (...) z dnia 30 kwietnia 2015 roku tytułem opłaty za abonament za okres od dnia 1 kwietnia 2015 roku do dnia 30 kwietnia 2015 roku na kwotę 196,80 zł, z terminem zapłaty wyznaczonym na dzień 14 maja 2015 roku.

Dowód:

- faktury VAT k. 35-38.

E. M. nie zaakceptowała wystawionych przez (...) faktur VAT i odesłała je wystawcy, o czym poinformowała wystawcę pismem z dnia 9 marca 2015 roku, które zostało doręczone wystawcy w dniu 16 marca 2015 roku. E. M. nie uregulowała należności stwierdzonych w fakturach.

Dowód:

- pismo z załącznikiem k. 54-57,

- pismo z prezentatą k. 110.

W dniu 30 kwietnia 2015 roku (...) poinformował drogą elektroniczną E. M. o tym, że okres wypowiedzenie skończył się w dniu 30 kwietnia 2015 roku.

Dowód:

- korespondencja mailowa k. 50-53,

- przesłuchanie stron- pozwanej E. M. k. 116-117.

Pismem z dnia 10 listopada 2015 roku (...) wezwał E. M. do zapłaty kwoty 784,12 zł, na którą miały się składać kwoty wynikające z wystawionych faktur VAT o numerach: (...) oraz kwota 168,32 zł.

Dowód:

- wezwanie do zapłaty k. 39-41.

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo okazało się nieuzasadnione.

Powódka w niniejszej sprawie żądała zapłaty określonej w pozwie kwoty tytułem wynagrodzenia za świadczone usługi polegające na udostępnianiu informacji gospodarczych. Za podstawę roszczenia wskazywała umowę o świadczenie usług udostępniania informacji gospodarczych, którą miała zawrzeć z pozwaną, a na podstawie której pozwana miała mieć obowiązek zapłaty na jej rzecz wynagrodzenia za świadczone usługi. Odnośnie żądania zapłaty kwoty 168,32 zł pozwana wywodziła podstawę roszczenia z przepisów art. 10 ust. 1 ustawy o terminach zapłaty w transakcjach handlowych. Pozwana odmówiła pozwanej zapłaty żądanych kwot kwestionując fakt zawarcia z powódką wspomnianej umowy.

Umowa, w której treści powódka upatrywała podstawy swojego roszczenia powinna zostać zakwalifikowana jako umowa o świadczenie usług, do której zastosowanie znajdą przepisy art. 750 k.c. w zw. z art. 734 k.c. Zgodnie zatem z art. 734 § 1 k.c. przez umowę zlecenia przyjmujący zlecenie zobowiązuje się do dokonania określonej czynności prawnej dla dającego zlecenie. Jeżeli ani z umowy, ani z okoliczności nie wynika, że przyjmujący zlecenie zobowiązał się wykonać je bez wynagrodzenia, za wykonanie zlecenia należy się wynagrodzenie. Jeżeli nie ma obowiązującej taryfy, a nie umówiono się o wysokość wynagrodzenia, należy się wynagrodzenie odpowiadające wykonanej pracy ( art. 735 k.c.).

Podstawą prawną roszczenia o zapłatę kwoty 168,32 zł był przepis art. 10 ust. 1 ustawy o terminach zapłaty w transakcjach handlowych. Przepisy art. 10 ust. 1 ustawy o terminach zapłaty w transakcjach handlowych wskazują, że wierzycielowi przysługuje z mocy ustawy równowartość kwoty 40 euro przeliczonej na polskie złote. Uprawnienie to przysługuje uprawnionemu od dnia nabycia przez wierzyciela uprawnienia do naliczania odsetek z tytułu opóźnienia w zapłacie należności wynikającej z umowy przysługiwać mu będzie, bez konieczności wezwania.

Sąd oparł rozstrzygnięcie w sprawie na przepisach art. 66 k.c. i art. 60 k.c. Zgodnie z przepisami art. 66 k.c. oświadczenie drugiej stronie woli zawarcia umowy stanowi ofertę, jeżeli określa istotne postanowienia tej umowy. Jeżeli oferent nie oznaczył w ofercie terminu, w ciągu którego oczekiwać będzie odpowiedzi, oferta złożona w obecności drugiej strony albo za pomocą środka bezpośredniego porozumiewania się na odległość przestaje wiązać, gdy nie zostanie przyjęta niezwłocznie; złożona w inny sposób przestaje wiązać z upływem czasu, w którym składający ofertę mógł w zwykłym toku czynności otrzymać odpowiedź wysłaną bez nieuzasadnionego opóźnienia. W myśl przepisów art. 60 k.c. z zastrzeżeniem wyjątków w ustawie przewidzianych, wola osoby dokonującej czynności prawnej może być wyrażona przez każde zachowanie się tej osoby, które ujawnia jej wolę w sposób dostateczny, w tym również przez ujawnienie tej woli w postaci elektronicznej (oświadczenie woli).

Podkreślić należy, iż zawarcie każdej umowy polega na złożeniu zgodnych oświadczeń woli przez strony, zmierzających do wywołania określonych w treści umowy skutków prawnych. Odnośnie przedmiotowej umowy o świadczenie usług, to na zasadzie przepisów art. 750 k.c. w zw. z art. 734 k.c. stwierdzić należy, iż dla umowy tej nie została przewidziana żadna forma szczególna. Tak jak w przypadku zlecenia, tak i przy umowie o świadczenie usług, oświadczenie woli o zawarciu umowy może zostać udzielone w dowolnej formie (art. 60), w tym także w sposób dorozumiany.

Sposobów zawarcia umowy jest kilka, a wśród nich wyróżnia się zawarcie umowy przez przyjęcie oferty. Zawarcie umowy poprzez przyjęcie oferty polega na wzajemnej wymianie oświadczeń woli obu stron. Zawarcie umowy poprzez przyjęcie oferty dojdzie więc do skutku tylko wtedy, gdy łącznie zostaną złożone dwa oświadczenia woli: oświadczenie woli oferenta w postaci propozycji zawarcia umowy i oświadczenie woli osoby, do której oferta jest adresowana (oblata), sprowadzające się do akceptacji propozycji oferenta. Wskazuje się, iż propozycja złożona przez oferenta musi mieć charakter stanowczej propozycji zawarcia umowy, musi być skierowana do adresata oraz musi zawierać istotne postanowienia umowy. Oświadczenie o przyjęciu oferty powinno przybrać formę wyraźnej zgody na zawarcie umowy na warunkach zaproponowanych w ofercie. Nieprzyjęcie przez osobę, do której adresowana jest oferta, ofert oznacza więc, że umowa nie zostaje zawarta.

Co prawda powódka jak i pozwana są przedsiębiorcami, jednak Sąd uznał, iż w sprawie nie znajdą zastosowania przepisy art. 68 ¹ k.c., ponieważ pozwana w ogóle nie zaakceptowała oferty, jak i przepisy art. 68 ² k.c., ponieważ strony nie pozostawały w stałych stosunkach gospodarczych.

Sąd zważył, iż spór w sprawie dotyczył w istocie tego, czy strony zawarły umowę, na podstawie której powódka dochodzi roszczenia określonego w pozwie.

Sąd zważył, iż powódka na okoliczność zawarcia przez strony umowy przedłożyła korespondencję mailową, formularz umowy i aneksu oraz wystawione przez siebie faktury VAT. Treść korespondencji mailowej wraz z formularzami stanowiła dla Sądu podstawę do uznania, iż powódka skierowała do pozwanej ofertę zawarcia umowy o treści określonej w tych dokumentach. Nie mogła stanowić podstawy do stwierdzenia, że strony zawarły umowę o treści w ich wskazanej.

Nie uległo wątpliwości, iż powódka złożyła pozwanej ofertę zawarcia umowy o świadczenie usług udostępniania informacji gospodarczych zawartych w systemie. Sąd doszedł do przekonania, iż oferta ta zawierała wszelkie wymagane elementy, w tym zawierała istotne postanowienia proponowanej umowy, miała charakter stanowczej propozycji i była skierowane do pozwanej jako adresata.

Sąd nie znalazł jednak podstaw do uznania, iż pozwana przyjęła ofertę złożoną przez powódkę. Jak wynika z treści korespondencji mailowej (k. 50-53) jak i zeznań pozwanej, pozwana nie była zainteresowana zawarciem umowy, nie miała zamiaru jej zawarcia, i w końcu nie przyjęła ofert powódki. Dodatkowo wprost oświadczyła, iż nie jest zainteresowana zawarciem z powódką umowy.

Również przedstawione przez powódkę faktury VAT nie mogły stanowić podstawy ustalenia, że strony zawarły umowę, na którą powołuje się powódka. Dokumenty te pełnią bowiem jedynie funkcje dokumentów księgowych i funkcję wezwania do zapłaty. Nie mogą z kolei stanowić podstawy do uznania, iż miedzy stronami została zawarta umowa, i nie mogą stanowić podstawy ustalenia określonej treści umowy.

Tak argumentując Sąd uznał, iż przedłożone przez powódkę dokumenty nie mogły stanowić podstawy do uznania, iż pozwana przyjęła ofertę powódki i że strony zawarły umowę, na która powołuje się powódka.

Wobec braku zawarcia umowy bezprzedmiotowe okazało się badanie okoliczności związanych z odstąpieniem od umowy.

Sąd zważył, iż zgodnie z regułą dowodową wyrażoną w art. 6 k.c. ciężar udowodnienia faktu spoczywa na osobie, która z faktu tego wywodzi skutki prawne. Zgodnie z przepisami art. 232 k.p.c. strony są obowiązane wskazywać dowody dla stwierdzenia faktów, z których wywodzą skutki prawne. Wskazuje on, że w procesie od strony wymagane jest dostarczenie sądowi dowodów potwierdzających przytoczone fakty pod rygorem przegrania procesu. Regulacje te pozostają w ścisłym związku z obowiązującymi w postępowaniu cywilnym zasadami równości stron i kontradyktoryjności. Zasady te oznaczając, że strony są gospodarzami procesu i występując w tej roli są zobowiązane wykazać się aktywnością i inicjatywą dowodową w zakresie podnoszonych twierdzeń. Na stronie spoczywa obowiązek złożenia konkretnego wniosku dowodowego zmierzającego do wykazania określonej okoliczności faktycznej. Okoliczności, na które powołuje się strona i które strona chce wykazać za pomocą określonych dowodów, muszą być wprost oznaczone.

W rozpoznawanej sprawie powódka nie wykazała, aby pozwana przyjęła ofertę powódki, i aby łączyła ją z pozwaną jakakolwiek umowa, z której miałaby wynikać podstawa prawna żądania. Sąd uznał więc, że powódka nie sprostała obowiązkowi, wynikającemu z treści art. 6 k.c. i 232 k.p.c., polegającemu na wykazaniu faktów w postaci przyjęcia przez powódkę oferty i zawarcia umowy. Z drugiej strony zauważyć należało, iż pozwana zaprzeczyła twierdzeniom powódki i wskazała, iż nie przyjęła oferty powódki i nie zawarła umowy. Na poparcie swoich twierdzeń przedstawiła dowody w postaci korespondencji mailowej, w szczególności wiadomości z dnia 28 stycznia 2015 roku, z której wynika, iż pozwana nie była zainteresowana ofertą powódki, umowy z powódką nie chciała zawrzeć umowy i jej nie zawarła, jak złożyła zeznania.

Dodatkowo w okolicznościach rozpoznawanej sprawy uznać również należało, iż działanie powódki polegające na uznaniu za zawartą umowy, która nie została potwierdzona przez drugą stronę i wystawianie faktur bez podstawy prawnej w postaci umowy, uznać należało za działanie sprzeczne z zasadami uczciwości kupieckiej, lojalności i rzetelności. Powódka wobec braku potwierdzenia przyjęcia przez pozwaną umowy nie powinna bowiem obciążać jej żadnymi obowiązkami umownymi.

Mając powyższe rozważania na uwadze uznać należało, iż roszczenie o zapłatę wynagrodzenia za nieuzasadnione.

Wobec braku zasadności roszczenia o zapłatę wynagrodzenia bezpodstawne okazało się roszczenie o zapłatę kwoty 168,32 zł. Kwota ta stanowić bowiem miała rekompensatę za koszty odzyskiwania należności. powódce nie przysługiwała bowiem żadna wierzytelność, a więc również nie mogły jej przysługiwać roszczenia uboczne w postaci odsetek, czy kosztów.

Mając powyższe na uwadze uznać należało, iż roszczenie o zapłatę kwoty 168,32 zł również było nieuzasadnione.

Stan faktyczny w sprawie Sąd ustalił w oparciu o przedstawione dokumenty, które nie były kwestionowane przez strony i nie wzbudziły wątpliwości Sądu i które uznać należało za wiarygodne. Ustalenia stanu faktycznego Sąd oparł również na przesłuchaniu stron ograniczonym do przesłuchania pozwanej E. M.. Wskazać należy, że dowód z zeznań pozwanej Sąd uznał za wiarygodny, ponieważ jego treść była logiczna i w pełni korespondowała z resztą materiału dowodowego. Pozwana złożyła wyjaśnienia na początku trwania rozprawy , po czym potwierdziła je za zgodne z prawdą po pouczeniu jej o obowiązku mówienia prawdy.

Z powyższych przyczyn Sąd oddalił powództwo, o czym orzekł w sentencji wyroku.