Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Powód (...) w W. Oddział (...) w B. w pozwie wniesionym w elektronicznym postępowaniu upominawczym wniósł o zapłatę kwoty 1829,51 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia wniesienia pozwu, to jest 30.04.2012 r. do dnia zapłaty oraz o zasądzenie kosztów procesu. W uzasadnieniu wskazano, że pozwana zajmuje lokal przy ul. (...) wchodzący w skład zasobu mieszkaniowego powoda. Zgodnie z przepisem art 36 ustawy o zakwaterowaniu Sił Zbrojnych RP osoba zajmująca lokal jest zobowiązana uiszczać opłaty za używanie lokalu oraz zaliczki na opłaty pośrednie do 15 dnia każdego miesiąca. Pozwana zalega za okres 1.06.2011 r. do 30.11.2011 r., a na kwotę pozwu składa się kwota 25,06 zł tytułem rozliczenia wody na 30.06.2011r., 847,11 tytułem opłat za listopad 2011 r. oraz kwoty 847,11 zł tytułem opłat za październik 2011r., razem 1.719,28 zł. Powód obliczył także odsetki na dzień wniesienia pozwu na kwotę 110,23 zł. Pozwana nie zastosowała się do wezwań o zapłatę.

Nakazem zapłaty w postępowaniu upominawczym Sąd Rejonowy Lublin-zachód w Lublinie orzekł zgodnie z żądaniem pozwu.

Pozwana w sprzeciwie wniosła o oddalenie powództwa. Wskazała, że na mocy wyroku w sprawie I C 531/11 pozwana oraz jej córka mają uprawnienie do lokalu socjalnego. Wskazała, że w związku z tym powódka powinna wystąpić z roszczeniem do gminy na podstawie art. 18 ust. 5 ustawy o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i zmianie kodeksu cywilnego. Pozwana podniosła, że zgłasza zarzut potrącenia wskazując na dowody wpłat na kwoty 370,39 zł i 969,40 zł, podała też że poniosła koszty wymiany stolarki okiennej. Pozwana dodała też, że znajduje się w trudnej sytuacji materialnej, nie ma pracy. Podniosła też okoliczności dotyczące odprawy mieszkaniowej.

Postanowieniem z dnia 27.07.2012 r. Sąd Rejonowy w Lublin-Zachód stwierdził skuteczne wniesienie sprzeciwu, utratę mocy nakazu w całości i przekazał Sprawę do Sadu Rejonowego w Bydgoszczy.

1

Powód uzupełniając braki formalne wniósł o zapłatę kwoty 1966,73 zł wraz z ustawowymi odsetkami od kwoty 1996,73 zł od dnia 27.11.2012 r. do dnia zapłaty, powód dokonał wyliczenia odsetek na dzień 26.11.2012 r. i dodał je do należności głównej.

Wyrokiem z dnia 15 października 2013 roku, o sygn. akt I C 4971/12, Sąd Rejonowy w Bydgoszczy zasądził od pozwanej na rzecz powoda kwotę 1.956,12 zł (pkt 1), oddalił powództwo w pozostałej części (pkt 2) oraz zasądził od pozwanej na rzecz powoda kwotę 630,78 złotych tytułem zwrotu kosztów procesu (pkt 3).

Sąd Rejonowy rozpoznający niniejszą sprawę w I instancji, oparł swoje rozstrzygnięcie w przedmiotowej sprawie, na następujących ustaleniach faktycznych.

Pozwana E. P. zajmowała lokal nr (...) przy ul. (...) w B. do września 2012 r.

Wyrokiem z dnia 21.09.2011 r. orzeczono wobec pozwanej eksmisję z tego lokalu ustalając, że pozwanej służy prawo do lokalu socjalnego.

Pozwana nie uiściła opłat za używanie wskazanego lokalu w kwocie 847,11 zł za miesiące październik i listopad 2011 r. Pozwana nie uregulowała także kwoty 25,06 zł z tytułu rozliczenia wody za okres od 31.12.2010 r. do 30.06.2011 r.

T. i A. P. ponieśli koszty wymiany stolarki okiennej w 2003 i 2004 r.

Powódka wzywała pozwaną do zapłaty zaległości, pozwana nie uiściła jednakże należności dochodzonych niniejszym pozwem, dowód: wezwania do zapłaty, k 38-40

Stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie bezspornych twierdzeń stron oraz dokumentów prywatnych dostarczonych przez powoda oraz pozwaną. Wiarygodność tych dokumentów nie była kwestionowana przez strony, nie budziła ona także wątpliwości Sądu.

W niniejszej sprawie nie było sporne, że powódka do września 2012 r. zajmowała sporny lokal pozostający w zasobach powoda. Sporne było natomiast czy pozwana zalegała z opłatami wskazanymi w pozwie.

2

Przechodząc do rozważań prawnych czynionych w niniejszej sprawie, sąd I instancji wskazał, że zgodnie z art. 6 k.c. ciężar udowodnienia faktu spoczywa na osobie, która z faktu tego wywodzi skutki prawne. Reguła ta nie może być jednakże rozumiana w ten sposób, że ciężar dowodu zawsze spoczywa na powodzie. O ile powód ma obowiązek udowodnienia roszczenia, to na stronie pozwanej spoczywa ciężar wykazania faktów przemawiających za oddaleniem powództwa (np. zarzut potrącenia, spełnienia świadczenia).

Zgodnie z przepisem art. 36 ustawy z dnia 22.06.1995 r. o zakwaterowaniu Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej osoba, która zajmuje lokal uiszcza opłaty za używanie lokalu w wysokości nie .większej niż 3% wartości odtworzeniowej lokalu w skali rocznej oraz zaliczki na opłaty pośrednie w terminie do piętnastego dnia każdego miesiąca. Sposób naliczania tych opłat określa rozporządzenie Ministra Obrony Narodowej z 19.11.2010 r. w sprawie opłat za używanie lokali mieszkalnych będących w dyspozycji (...)

Powód na okoliczność wysokości należnych opłat przedłożył informacje o wysokości opłat. Pozwana wskazała, że dokumenty dołączone do pisma z 13.08.2013r. to tylko dokumenty prywatne i powódka nie wykazała wysokości roszczenia. Należy jednakże wskazać, że poza tak ogólnym zarzutem pozwana nie zakwestionowała wysokości miesięcznych opłat wyszczególnionych w tych informacjach, przykładowo nie kwestionowała powierzchni lokalu, stawek za używanie lokalu i media. Skoro pozwana nie podniosła takich konkretnych zarzutów, to nie należy wymagać, aby powód miał w takiej sytuacji obowiązek wnosić przykładowo o dowód z opinii biegłego.

W ocenie Sądu dokumenty powoda były zatem wystarczające dla ustalenia wysokości opłat obciążających pozwaną za sporny okres.

Pozwana nie wykazała, że za okres objęty pozwem uiściła powodowi należności. Wbrew jej twierdzeniom w aktach nie znajduje się żadne potwierdzenie wpłaty z tytułu opłat za używanie tegoż lokalu, a to na pozwanej w tym zakresie spoczywał ciężar dowodu.

Nieskuteczny okazał się także zarzut potrącenia zgłoszony w sprzeciwie. Po pierwsze należy podkreślić, że zarzut potrącenia powinien być jednoznaczny,
precyzyjny, powinien dokładnie wskazywać wierzytelności przedstawione do
potrącenia. Pozwana w sprzeciwie wskazała pewne kwoty, ale nie zawarła
wyraźnego oświadczenia, które z nich chciałaby przedstawić do potrącenia. Po drugie

3

zaś pozwana nie wykazała, że uprawniona jest do złożenia takiego zarzutu. Zgodnie z art. 498 § kc gdy dwie osoby są jednocześnie względem siebie dłużnikami i wierzycielami, każda z nich może potrącić swoją wierzytelność z wierzytelnością drugiej strony, jeżeli przedmiotem obu wierzytelności są pieniądze lub rzeczy tej samej jakości oznaczone tylko co do gatunku, a obie wierzytelności są wymagalne i mogą być dochodzone przed sądem lub przed innym organem państwowym. Pozwana nie wykazała/że jest wierzycielem powoda. Wszelkie wskazywane przez pozwaną wydatki zostały poniesione nie przez nią, a A. P. i T. P., jak można się domyślać rodziców pozwanej. Powód zakwestionował, aby pozwana miała jakiekolwiek roszczenie względem niego, pozwana nie przedstawiła zaś nawet twierdzeń, że jest następcą prawnym tych osób w zakresie wskazywanych wydatków na wymianę okien i wpłatę za lokal. Tym samym pozwana nie wykazała, że jest wierzycielem powoda i może dokonywać z nim jakichkolwiek potrąceń.

Bez znaczenia dla sprawy pozostaje kwestia, że pozwanej przyznano prawo do lokalu socjalnego. Uprawnienie to w żaden sposób nie niweczyło bowiem obowiązku uiszczania opłat za zajmowany już bezumownie lokal.

Nie mógł także odnieść skutku zarzut pozwanej dotyczący protokołu zdawczo-odbiorczego. Należy wskazać, ze dokument ten nie został dołączony do akt, a zatem Sądowi nie jest znana jego treść. Powód zaprzeczył tymczasem, jakoby zwalniał pozwaną z długu. Żadnego związku ze sprawą nie miała także podnoszoną przez pozwaną kwestia odprawy mieszkaniowej.

Nie ma także znaczenia dla sprawy sytuacja osobista i majątkowa pozwanej, gdyż nie wpływa ona na istnienie i wysokość roszczenia powoda. Ewentualna decyzja o np. umorzeniu odsetek pozostaje zaś w gestii wierzyciela.

W tym stanie rzeczy na podstawie art. 36 cytowanej powyżej ustawy Sąd orzekł jak w punkcie I sentencji. Sąd dokonał jednakże pewnej korekty dochodzonej przez powoda kwoty, z tego względu, że dokumentów dołączonych przez powoda nie wynikała data wymagalności rozliczenia za wodę (wydruk dołączony do pisma z sierpnia 2013 r, wskazywał oczywiście błędną datę bieżącą). Obok kwot po 847,11 zł i 25,06 zł Sąd przyjął skapitalizowane odsetki w kwocie 236,84 zł.

O odsetkach orzeczono na podstawie art. 481 kc w zw. z art. 482 kc.

W pozostałej części, a zatem co do częściowo niewykazanego roszczenia o odsetki Sąd powództwo oddalił.

O kosztach procesu orzeczono na podstawie art. 100 kpc uznając, że to pozwana

4

w istocie w całości przegrała sprawę. Koszty te stanowi opłata od pozwu 30 zł, opłata 0,78 zł związana z wniesieniem sprawy do e-sądu oraz kwota 600 zł tytułem wynagrodzenia pełnomocnika powoda będącego radcą prawnym zgodnie z § 6 pkt 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu.

Powyższy wyrok Sądu Rejonowego w Bydgoszczy z dnia 15 października 2013 roku, został zaskarżony apelacją wniesioną przez pozwaną co punktu 1 i 3 wyroku.

Skarżąca w przedmiotowym środku odwoławczym, wyrokowi temu zarzuciła naruszenie:

1.  norm prawa procesowego mogące mieć wpływ na treść rozstrzygnięcia poprzez niewłaściwe zastosowanie art. 245 § 1 kpc oraz art. 244 § 1 kpc i przyjęcie, że wyciąg z dokumentacji księgowej i wezwanie do zapłaty jako dokument prywatny stanowi dowód nie tego, iż osoba podpisana pod tym dokumentem złożyła określone oświadczenie w nim zawarte, ale także dowód okoliczności w nim stwierdzonych, w szczególności istnienia wierzytelności, mimo, że nie jest to dokument urzędowy;

2.  norm prawa procesowego mogące mieć wpływ na treść rozstrzygnięcia tj. niewłaściwe zastosowanie art. 232 kpc i 6 kc poprzez przyjęcie, że powódka nie jest zobowiązana do wykazania podstaw powództwa takich jak istnienie wierzytelności oraz jej wysokość;

3.  norm prawa materialnego poprzez niezastosowanie art. 508 kc i przyjęcie, że powódka nie zwolniła pozwanej z długu w ten sposób, że przyjęła od niej lokal jako wolny od zobowiązań.

Mając na uwadze powyższe zarzuty, apelująca wniosła o zmianę zaskarżonego wyroku w punkcie 1 i 3 i oddalenie powództwa oraz zasądzenie kosztów postępowania za pierwszą i drugą instancję.

Ewentualnie skarżąca wniosła o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpatrzenia - przy uwzględnieniu kosztów postępowania odwoławczego.

Powód wniósł o oddalenie apelacji oraz o zasądzenie kosztów postępowania

5

apelacyjnego według norm przepisanych wskazując, że wyrok sądu i instancji jest prawidłowy.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja pozwanej była niezasadna.

Na wstępie czynionych tu rozważań stwierdzić należało, że w ocenie Sądu Odwoławczego, Sąd Rejonowy poczynił prawidłowe ustalenia faktyczne z rozważeniem całokształtu materiału dowodowego, bez przekroczenia granic swobodnej oceny dowodów, o której mowa w treści art. 233 § 1 k.p.c. Wobec tego, Sąd Okręgowy podzielił poczynione ustalenia Sądu I instancji i przyjmuje je za własne. Nie było zatem w niniejszej sprawie konieczności ich ponownego tu przytaczania.

Wskazać w tym miejscu również trzeba, że Sąd Okręgowy podziela stanowisko Sądu Najwyższego wyrażone w uchwale 7 Sędziów Sądu Najwyższego z dnia 31 stycznia 2008 roku, sygn. akt III CZP 49/07 (OSNC 2008/6/55), że Sąd II instancji rozpoznający sprawę na skutek wniesionego środka odwoławczego, nie jest związany przedstawionymi w niej zarzutami dotyczącymi prawa materialnego. Wiążą go natomiast zarzuty dotyczące naruszenia prawa procesowego.

Przechodząc do oceny poszczególnych zarzutów podniesionych w złożonym środku odwoławczym Sąd Okręgowy wskazuje, iż nie można zgodzić się ze stanowiskiem pozwanej, że dokument księgowy oraz wezwania do zapłaty przedłożone przez powódkę nie mogą stanowić dowodów potwierdzających istnienie roszczenia. Nie ulega wątpliwości, że dokumenty, o których mowa, są dokumentami prywatnymi w rozumieniu art. 245 kpc. Zgodnie z tym przepisem dokument prywatny stanowi dowód tego, że osoba, która go podpisała, złożyła oświadczenie w nim zawarte. Zatem stwierdzić należy, że dokument prywatny jest jednym z dowodów przewidzianych przepisami Kodeksu postępowania cywilnego i podlega ocenie tak, jak wszystkie inne dowody. Tym samym może stanowić podstawę ustaleń faktycznych i wyrokowania (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 3 października 2000 r., I CKN 804/98). Materialna moc dowodowa dokumentu prywatnego zależy od jego treści merytorycznej i o tej materialnej mocy dowodowej rozstrzyga sąd według ogólnych zasad oceny dowodów (art. 233 § 1 kpc). Podobnie jak w wypadku innych dowodów, sąd ocenia, czy dowód ten ze względu na jego indywidualne cechy i okoliczności obiektywne zasługuje na wiarę, czy nie. Wynikiem tej oceny jest przyznanie lub odmówienie dowodowi z

6

dokumentu waloru wiarygodności, ze stosownymi konsekwencjami w zakresie jego znaczenia dla ustalenia podstawy faktycznej orzeczenia (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 15 września 2011 r., IICSK712/10).

Wobec powyższego, biorąc pod uwagę całokształt materiału dowodowego zgromadzonego w sprawie, Sąd Rejonowy - postępując w zgodzie z regułami postępowania dowodowego - doszedł do uprawnionego wniosku, że roszczenie powódki jest wykazane za pomocą dokumentu księgowego (naliczenia wysokości opłat za poszczególne miesiące i rozliczenia zużytej wody) oraz wezwań do zapłaty. Sąd pierwszej instancji słusznie przy tym zaznaczył, że pozwana nie przedstawiła żadnego dowodu, który podważyłby wiarygodność treści tych dokumentów. Pozwana nie zakwestionowała przykładowo sposobu naliczenia opłat ograniczając swój sposób obrony w sprawie do twierdzenia, że przedłożone dokumenty prywatne nie mogą stanowić dowodu uzasadniającego dochodzone roszczenie. Tym twierdzeniom nie towarzyszyła żadna inicjatywa dowodowa ukierunkowana na wykazaniu bezzasadności żądania zapłaty np. przedłożenie dowodów dokonanych wpłat przez pozwaną z tytułu zajmowania lokalu. Wobec tego ocena przedłożonych dokumentów prywatnych, będących samodzielnymi środkami dowodowymi, przeprowadzona w granicach zasady swobodnej oceny dowodów wyrażonej w art. 233 § 1 kpc, a więc w zgodzie z regułami logicznego rozumowania i zasadami współżycia społecznego, nie mogła być inna od tej dokonanej przez Sąd pierwszej instancji. W konsekwencji zarzuty naruszenia art. 245 kpc nie był zasadny.

Z tych samych przyczyn chybiony był również zarzut naruszenia art. 244 kpc Sąd Rejonowy w żadnym wypadku nie potraktował przedłożonych przez powódkę dowodów z dokumentów jako dokumenty urzędowe, co wprost wynika z treści uzasadnienia zaskarżonego wyroku. Natomiast na ich podstawie, jak już była o tym mowa wyżej, był uprawniony do dokonania ustaleń faktycznych w sprawie i uznania, że powódce przysługuje wierzytelność względem pozwanej z tytułu opłat za używanie lokalu mieszkalnego oraz zaliczek na poczet opłat pośrednich za okres od 1 czerwca do 30 listopada 2011 r., w wysokości wskazanej w pozwie.

Powyższe wywody czynią niezasadnym także kolejny zarzut zawarty w apelacji, a mianowicie dotyczący naruszenia przez Sąd pierwszej instancji art. 232 kpc w zw. z art. 6 kc. Wbrew twierdzeniom pozwanej, powódka w sposób wystarczający wykazała swoje roszczenie za pomocą dowodów z dokumentów prywatnych, które podlegały ocenie tak, jak inne dowody przewidziane przepisami Kodeksu postępowania cywilnego.

Sąd Okręgowy w pełni podziela pogląd Sądu Rejonowego, że nie ma

7

jakichkolwiek podstaw do przyjęcia, iż powódka zwolniła pozwaną z długu w rozumieniu art. 508 kc poprzez nieumieszczenie wzmianki o istniejącym zadłużeniu w treści protokołu zdawczo - odbiorczego z dnia 3 września 2012r., na podstawie którego doszło do przekazania lokalu mieszkalnego. Przede wszystkim zaznaczyć należy, że protokół, o którym mowa, ma na celu jedynie określenie stanu technicznego zdawanego lokalu. Wobec tego powódka nie była zobowiązana do wskazania w jego treści faktu zadłużenia pozwanej względem niej z tytułu używania tego lokalu. Nadto zaznaczyć należy, że instytucja zwolnienia z długu przybiera postać umowy, na mocy której wierzyciel zwalnia z długu, a dłużnik zwolnienie to przyjmuje. Z zachowania powódki jako wierzyciela nie sposób wyciągnąć wniosek, aby złożyła ona pozwanej oświadczenie o wskazanej wyżej treści, choćby w sposób dorozumiany, albowiem powódka najpierw kierowała do pozwanej wezwania do zapłaty, następnie wniosła pozew i przedstawiła dowody na poparcie swoich twierdzeń, zaś przez cały tok postępowania w sposób konsekwentny zaprzeczała twierdzeniom pozwanej o domniemanym zwolnieniu z długu. Wobec tego zarzut naruszenia art. 508 kc również nie zasługiwał na uwzględnienie.

Mając powyższe na uwadze, Sąd Okręgowy na podstawie art. 385 k.p.c. oddalił apelację pozwanej jako niezasadną.

O kosztach postępowania apelacyjnego Sąd Okręgowy orzekł na podstawie art. 108 § 1 k.p.c. w zw. z art. 98 § 1 i 3 k.p.c. zasądzając od pozwanej na rzecz powódki kwotę 300 zł (§ 6 pkt 3 w zw. z § 12 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu).