Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Zaskarżonym wyrokiem z dnia 16 grudnia 2016 roku Sąd Rejonowy w Piotrkowie Trybunalskim , V Wydział Gospodarczy zasądził od pozwanego (...) Spółki Akcyjnej w W. na rzecz powoda J. B. prowadzącego działalność gospodarczą pod nazwą B. w P. kwotę 9.748,20 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 23 stycznia 2016 roku do dnia zapłaty

( pkt 1), oddalił powództwo w pozostałym zakresie (pkt 2) i zasądził od pozwanego (...) Spółki Akcyjnej w W. na rzecz powoda J. B. prowadzącego działalność gospodarczą pod nazwą B. w P. kwotę 5.639,90 zł tytułem zwrotu kosztów procesu ( pkt 3).

Zasądzona za naprawę kwota 9.748,20 zł stanowi brakującą różnicę pomiędzy ustaloną przez powoda wysokością szkody a wypłaconą bezsporną częścią odszkodowania , powiększoną o dochodzone odsetki ustawowe. Pozwany odpowiada jako ubezpieczyciel odpowiedzialności cywilnej posiadacza pojazdu mechanicznego będącego sprawcą szkody.

Apelację od powyższego orzeczenia złożył pozwany, zaskarżając wyrok w części , to jest w zakresie pkt 1 sentencji w całości oraz pkt 3sentancji w całości , wnosząc o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez oddalenie powództwa w całości i zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego kosztów postępowania , w tym kosztów zastępstwa adwokackiego według norm przepisanych.

Strona pozwana zarzuciła zaskarżonemu wyrokowi następujące uchybienia :

I.  obrazę przepisów prawa procesowego , które miało wpływ na wynik sprawy tj.

1.  naruszenie art. 233 § 1 k.p.c. w zw. z art. 227 k.p.c. i art. 228 k.p.c. , art. 245 k.p.c. i art. 278 k.p.c. poprzez :

- niedokonanie wszechstronnego rozważenia zebranego w sprawie materiału dowodowego oraz dokonanie oceny dowodów w sposób sprzeczny z zasadami logiki i doświadczenia życiowego oraz dokonanie ustaleń faktycznych w oderwaniu od zgromadzonego materiału wyrażające się :

a) przyjęciem wartości samochodu marki B. , nr rej. (...), sprzed szkody z

dnia 7 września 2015 r. na kwotę 17.800,00 zł wyliczoną przez biegłego :

- przy nieuwzględnieniu przez biegłego ujemnej korekty za import prywatny ,

- przy nieuwzględnieniu przez biegłego w odpowiedniej wysokości ujemnych korekt

z tytułu powstałych przed szkodą z dnia 7 września 2015 r. uszkodzeń pojazdu oraz

będących ich wynikiem napraw,

co w konsekwencji doprowadziło do błędnego rozliczenia szkody metodą częściową, w sytuacji gdy na podstawie materiału dowodowego oraz okoliczności faktycznych wynika , że w prawie miała miejsce szkoda całkowita,

b) przyjęciem wartości wraku samochodu marki B. nr rej. (...) po szkodzie

z dnia 7 września 2015 r. w kwocie 7.800,00 zł na podstawie hipotetycznych

wyliczeń biegłego dokonanych w systemie informatycznym , podczas gdy z

materiału zgromadzonego w sprawie wynika , iż cena zaoferowana za wrak na

portalu aukcyjnym wynosiła kwotę 10.650,00 zł , stanowiącą realną wartość

rynkową , przy czym do braku sfinalizowania transakcji doszło z przyczyn

leżących po stronie poszkodowanego;

2.  naruszenie prawa materialnego, tj. :

a)  art. 354 § 1 k.c. w zw. z art. 361 § 1 i 2 k.c. poprzez ich błędne zastosowanie w procesie ustalania szkody metodą różnicową i błędne przyjęcie , że wartość pojazdu w stanie uszkodzonym w sposób bardziej precyzyjny wyrażają hipotetyczne dane z systemu informatycznego niż cena transakcyjna sprzedaży , która odzwierciedla rynkowe mechanizmy ustalania wartości rzeczy , to jest wartością rynkową rzeczy jest kwota , którą na wolnym rynku kupujący gotów jest zapłacić za nią sprzedającemu w sytuacji , gdy pozwany umożliwił poszkodowanemu sprzedaż pojazdu w stanie uszkodzonym za kwotę 10.650,00 zł , a do braku sfinalizowania transakcji doszło z przyczyn leżących po stronie poszkodowanego , który nie współdziałał z pozwanym w realizacji zobowiązania odszkodowawczego doprowadzając do zwiększenia szkody ,

b)  art. 361 § 1 i 2 k.c. poprzez ich błędne zastosowanie w procesie ustalania

rodzaju powstałej szkody ( szkoda całkowita czy częściowa ) oraz jej wysokości pomimo poczynienia prawidłowych ustaleń w zakresie sposobu restytucji szkody , a mianowicie , iż jedynie naprawa za pomocą części oryginalnych z logo producenta , której koszt biegły wyliczył na kwotę 20.182,20 zł przywróci stan pojazdu marki B. nr rej. (...) sprzed wypadku z dnia 7 września 2015 r. , a w konsekwencji błędne przyjęcie , iż w sprawie nie zaistniała szkoda całkowita.

Pełnomocnik powoda wniósł o oddalenie apelacji i zasądzenie kosztów procesu.

Sąd Okręgowy zważył , co następuje :

apelacja pozwanego nie zasługuje na uwzględnienie.

W myśl art. 233 § 1 k.p.c. Sąd ocenia wiarygodność i moc dowodów według własnego przekonania , na podstawie wszechstronnego rozważenia zebranego materiału .

W zakresie zarzutu naruszenia art. 233 § 1 k.p.c. zważyć należy :

zarzut naruszenia art. 233 § 1 k.p.c. może być uwzględniony jedynie wówczas, gdyby wykazano , że dowody zostały ocenione w sposób rażąco wadliwy , sprzeczny z zasadami logiki bądź doświadczenia życiowego .

( tak : postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 12.01.2006 r. , II CK 335 / 05 , MP 2006 / 3 / 115 ) .

Ustalając wartość samochodu marki B. , nr rej. (...) , sprzed szkody z dnia 7 września 2015 r. , Sąd Rejonowy oparł się na opinii biegłego sądowego. Biegły sądowy ustalił wartość pojazdu opierając się na komputerowym systemie (...). (...) ten zawiera informacje o wartości pojazdów , o wyposażeniu standardowym , a także przedstawia listę oferowanych elementów wyposażenia dodatkowego z ich procentowym udziałem w wartości pojazdu. Program umożliwia oszacowanie wartości wybranego pojazdu jak też pozwala na określenie wartości pojazdów uszkodzonych , tzw. pozostałości oraz oszacowanie rynkowego ubytku wartości pojazdu. Biegły sądowy ustalił wartość pojazdu na kwotę 17.800,00 zł. Ustalając wartość pojazdu biegły uwzględnił następujące korekty względem wartości bazowej pojazdu :

za wyposażenie dodatkowe ( lakier metalizowany , pakiet A. , szyby tylne regulowane elektrycznie , tarcze kół aluminiowe 17 ” ” ), łącznie 1.283,00 zł ,

za ogumienie – korekta uwzględnia wpływ stanu ogumienia na wartość pojazdu . Zużycie poszczególnych opon zostało określone z uwzględnieniem zmierzonej wysokości ich bieżnika. Punktem odniesienia jest ogumienie o zużyciu 50% , łącznie – 789,00 zł ,

ze względu na datę pierwszej rejestracji – korekta uwzględnia wpływ daty pierwszej rejestracji pojazdu ( pierwszego dopuszczenia do ruchu po zakupieniu pojazdu nowego ) na jego wartość. Przyjęto , iż pojazd bazowy został zarejestrowany po raz pierwszy 15.05.2005 r.

Pojazd wyceniany został zarejestrowany 3 miesiące wcześniej , zatem jego okres eksploatacji jest dłuższy od okresu eksploatacji pojazdu bazowego i stąd wynika ujemna korekta wartości – 365,00 zł ,

korekty różne , w tym :

zadana szacunkowa korekta z tytułu wcześniejszych napraw – 3,0 % , czyli – 605,00 zł .

Ze względu na zawartą w aktach szkody informację dotyczącą wcześniejszych napraw oraz dokumentację fotograficzną , z których wynika , że pojazd był przed przedmiotową szkodą naprawiany i naprawa ta nosi oznaki wadliwości , zastosowano korektę w wysokości – 3%. Naprawy powypadkowe samochodów szczególnie w pierwszych latach eksploatacji powodują obniżenie wartości tych pojazdów odniesieniu do pojazdów bezwypadkowych, a zatem mogą stanowić podstawę do stosowania ujemnej korekty wartości. Wykonane prawidłowo naprawy w samochodach eksploatowanych dłużej niż 6 lat najczęściej nie powodują spadku ich wartości , a mogą nawet spowodować poprawę stanu technicznego i wzrost wartości. Podstawę do stosowania korekty dodatniej mogą stanowić także wykonane prawidłowo i udokumentowane naprawy nie związane z uszkodzeniami powypadkowymi , w tym wymiany zespołów , których celem jest usprawnienie – polepszenie pojazdu.

W pojeździe stwierdzono wadliwie wykonaną naprawę nadwozia z odtworzeniem znacznie zdeformowanych elementów za pomocą grubych warstw szpachli.

korekta za wcześniejsze uszkodzenia -5,0% , czyli – 1.008,00 zł

Stwierdzono uszkodzenia nie związane ze szkodą : zderzak tylny odkształcony , popękana powłoka lakiernicza , błotnik tylny lewy – zarysowana powłoka lakiernicza, drzwi tylne lewe – zarysowana powłoka lakiernicza , tapicerka foteli poplamiona.

Wniosek : pojazd po naprawach blacharsko – lakierniczych.

Zastosowano łączą korektę wartości w wysokości -8%.

Biegły nie zastosował korekty dotyczącej pochodzenia pojazdu, tzw. korekty za import prywatny. Biegły w pisemnej opinii szczegółowo wyjaśnił , iż korekty nie zastosowano , a to z uwagi na fakt , że od 2004 r. Polska jest członkiem Unii Europejskiej i należy do obszaru wspólnoty handlowej. Zakup pojazdu w każdym kraju Unii Europejskiej należy traktować na równi z zakupem w Polsce. Obniżanie wartości pojazdu z powodu importu prywatnego miało uzasadnienie w sytuacji , gdy Polska nie należała do strefy Schengen. Wynikało to z nieznajomości tamtego rynku. Natomiast obecne procedury sprowadzania samochodów z innych krajów Unii Europejskiej zapewniają bezpieczeństwo obrotu pojazdami w taki sposób, że fakt importu prywatnego z zagranicy ( nabycia wewnątrzwspólnotowego ) nie wpływa na wartość rynkową samochodu. Należy wskazać za biegłym , iż dokumenty zgromadzone w aktach sprawy nie wskazują , by wiarygodność dokumentacji złożonej do organu rejestrującego pojazd była podważana , by budziła jakiekolwiek wątpliwości. Po wejściu Polski do Unii Europejskiej napływ samochodów z krajów Unii znacznie się zwiększył i doprowadził do tego , że ceny tych pojazdów na rynku europejskim są takie same a nawet wyższe niż pojazdów oferowanych w Polsce. Wynika to między innymi z tego , że w krajach zachodnich ( Niemcy , Francja ) serwisowanie pojazdów jest powszechniejsze niż w Polsce. Na wyższą cenę aut ( Niemcy , Francja ) ma także wpływ lepszy stan utrzymania dróg przekładający się na mniejsze zużycie eksploatacyjne pojazdów – stan pojazdów pomimo większego przebiegu jest lepszy.

W swej opinii biegły sądowy zauważył , iż fakt indywidualnego sprowadzenia do Polski samochodu może wiązać się z niską wiarygodnością dokumentów pochodzenia , wysokim zagrożeniem nielegalnego pochodzenia , nieznanym charakterem wcześniejszej eksploatacji oraz trudnym do określenia przebiegiem , ale nie dotyczy to obecnie samochodów sprowadzanych z terenu UE. Do pojazdów sprowadzanych indywidualnie zaleca się stosować korektę od minus 8 % do 0%. Gdyby samochód był importowany spoza UE , np. z USA , Kanady , Rosji należałoby zastosować korektę z tytułu importu prywatnego.

Należy zauważyć , iż korekta z tytułu importu prywatnego zawsze była korektą uznaniową.

Aby system (...) (...) wyliczył tę korektę należy wprowadzić datę pierwszej rejestracji w Polsce i nakazać systemowi poczynić wyliczenia z uwzględnieniem tej korekty.

Na historię pojazdu składają się m.in. jego przebieg i wcześniejsze naprawy.

Należy zauważyć , iż ustalenie rzeczywistego przebiegu pojazdu jest problemem dotyczącym zarówno aut pochodzących z rynku europejskiego ( sprowadzonych ) jak i aut zakupionych w Polsce , i w związku z tym nie jest to podstawa do stosowania korekty.

W przedmiotowej sprawie zastosowano natomiast korekty z tytułu ujawnionych wcześniejszych napraw pojazdu.

Tymczasem dokumenty związane z pojazdem (w szczególności wskazujące na jego przebieg), będące podstawą jego zarejestrowania w Polsce nie budziły wątpliwości.

W ocenie Sądu Okręgowego , zastosowanie korekty z tytułu indywidualnego zakupu za granicą należy ze wskazanych powodów uznać za niezasadne. Zarzut apelacyjny w tym zakresie nie zasługiwał więc na uwzględnienie.

Za niezasadny należy uznać także zarzut nieuwzględnienia przez biegłego w odpowiedniej wysokości ujemnych korekt z tytułu wcześniejszych uszkodzeń oraz będących ich wynikiem napraw.

Z pisemnej opinii biegłego ( k. 133 ) wynika wprost , iż przyjął korektę ze względu na wcześniejsze uszkodzenia w wysokości – 5% ( - 1.008,00 zł ) oraz korektę z tytułu wcześniejszych napraw -3% ( - 605,00 zł ) , łącznie 1.613,00 zł. Korekta w kwocie 1.613,00 zł została uwzględniona przy ustaleniu wartości brutto pojazdu w stanie jak przed szkodą

( 19.250,00 zł +1.283,00 zł -– 365,00 zł - 789,00 zł – 1.613,00 zł =17.800,00 zł ).

Biegły stwierdził wprost , iż naprawy wykonane niewłaściwie zawsze obniżają wartość pojazdu. Dokumenty zawarte w aktach szkody dały biegłemu podstawę do stwierdzenia , iż pojazd był przed przedmiotową szkodą naprawiany i naprawa ta nosi oznaki wadliwości , co uzasadniło zastosowanie korekty w wysokości -3%. Jedynie w ogólnych rozważaniach biegły wyraził pogląd , że wykonana naprawa nadwozia w samochodach eksploatowanych dłużej niż 6 lat najczęściej nie powoduje spadku jego wartości.

Tymczasem w pojeździe stwierdzono wadliwie wykonaną naprawę nadwozia z odtworzeniem znacznie zdeformowanych elementów za pomocą grubych warstw szpachli. Z tytułu napraw blacharsko – lakierniczych biegły zastosował więc korektę wartości w wysokości łącznej -8% ( podobnie jak strona pozwana).

Niezasadny jest więc zarzut apelującego , iż biegły zrezygnował z ujemnych korekt z tytułu wcześniejszych uszkodzeń i napraw pojazdu. (...) (...) naliczył te korekty automatycznie i biegły uwzględnił je w swoich wyliczeniach , co jednoznacznie wynika z opinii.

Za niezasadne należy także uznać zarzuty apelacyjne ( pkt 1b, pkt 2a ) dotyczące przyjęcia wartości wraku samochodu marki B. nr rej. (...) po szkodzie z dnia 7 września 2015 r. w kwocie 7.800,00 zł na podstawie hipotetycznych wyliczeń biegłego dokonanych w systemie informatycznym , podczas gdy z materiału zgromadzonego w sprawie wynika , iż cena zaoferowana za wrak na portalu aukcyjnym wynosiła kwotę 10.650,00 zł , stanowiącą realną wartość rynkową , przy czym do braku sfinalizowania transakcji doszło z przyczyn leżących po stronie poszkodowanego.

Sąd Okręgowy podziela pogląd Sądu I instancji i biegłego sądowego , iż skoro nie doszło do sprzedaży wraku za kwotę oferowaną w trakcie aukcji internetowej prowadzonej przez serwis (...) – (...) , to kwota ta nie może być uznana za wartość wraku. Należało wartość pozostałości ustalić w systemie komputerowym (...) (...). Program ten przy wyborze metody ustalania wartości pozostałości ( metoda zredukowanego kosztu naprawy lub metoda stopnia uszkodzeń ) bierze pod uwagę rodzaj uszkodzeń , wartość pojazdu , koszt naprawy .

W przedmiotowej sprawie program ten wykorzystał metodę zredukowanych kosztów naprawy , w której metodą analityczną ustalenia pewnych proporcji zależnych od kosztu naprawy ustalana jest wartość pozostałości pojazdu. W przedmiotowej sprawie rozliczenie kosztów naprawy z użyciem części jakości Q jest ekonomicznie uzasadnione. Koszt naprawy pojazdu z użyciem części o jakości Q nie przekracza wartości pojazdu sprzed szkody , czyli nie występuje przypadek tzw szkody całkowitej. W przypadku pojazdu powyżej 10 roku eksploatacji naprawa pojazdu z użyciem części Q przywróci jego stan do stanu sprzed zdarzenia. Części jakości Q były w dacie szkody faktycznie dostępne na rynku polskim. Program (...) (...) uwzględnia aktualną sytuację rynkową , możliwość sprzedaży pojazdu na części , grupę zbywalności pojazdu , preferencje na rynku i dane te sa aktualizowane co miesiąc. Dane zamieszczone w tym programie pochodzą z indywidualnych ofert sprzedaży , z analizy rynku sprzedaży na portalach internetowych , z analizy rynku w komisach samochodowych i analizy rynku na giełdach samochodowych. Wartość pojazdu w stanie uszkodzonym , przyjęta przez Sąd Rejonowy na podstawie opinii biegłego , wynosiła 7.800,00 zł. Inne podmioty z portalu (...) (...) oferowały zbliżoną kwotę , były też oferty niższe. Kwota 10.650,00 zł ( z oferty , na którą powołuje się pozwany ) znacznie odbiega od tych wartości.

W odniesieniu do zarzutu z pkt 2b apelacji zważyć należy , iż z uzasadnienia wyroku Sądu Rejonowego wynika , że uzasadniony ekonomicznie koszt naprawy przedmiotowego pojazdu, który w chwili zdarzenia przekroczył 10 rok życia technicznego , z zastosowaniem części jakości Q , wynosi 16.845,03 zł brutto , i nie przekracza wartości rynkowej samochodu ustalonej przez biegłego na kwotę 17.800,00 zł brutto. Sąd Rejonowy jedynie w ustaleniach faktycznych wskazał dwuwariantowo na koszt naprawy pojazdu z użyciem części oryginalnych sygnowanych logo producenta pojazdu – jakość O ( 20.182,20 zł brutto ) i na koszt naprawy pojazdu z użyciem części nieoryginalnych, tzw zamienników bez logo producenta pojazdu , ale z logo dystrybutorów Q ( 16.845,03 zł brutto ) , opierając swe ustalenia na opinii biegłego sądowego. Ostatecznie z rozważań Sądu wynika , że zasadnym było w realiach przedmiotowej sprawy uwzględnienie zamienników najwyższej jakości ( Q ), o których powszechnie mówi się , że powstały na tych samych liniach produkcyjnych co części do fabrycznego montażu. Sąd Rejonowy podzielił więc ostateczne stanowisko biegłego sądowego, iż rozliczenie szkody z uwzględnieniem części o jakości Q jest ekonomicznie uzasadnione , z uwagi na wiek pojazdu ( ponad 10 lat ).

Ustalona w systemie (...) (...) wartość pojazdu w stanie uszkodzonym wyniosła 7.800,00 zł. Należy zauważyć , że wartość pozostałości , przy zasadnym przyjęciu w przedmiotowej sprawie wystąpienia szkody częściowej , nie ma istotnego znaczenia i nie wpływa na rozstrzygnięcie.

Należy zauważyć , iż zarzuty apelacji sprowadzały się de facto do polemiki z ustaleniami i rozważaniami Sądu I instancji opierającymi się na nie dającej się podważyć logicznej , spójnej i szczegółowo uzasadnionej opinii biegłego sądowego.

W aspekcie przedstawionych argumentów i rozważań , apelacja strony pozwanej jako bezzasadna podlegała oddaleniu na podstawie art. 385 k.p.c.

O kosztach postępowania apelacyjnego Sąd Okręgowy postanowił na podstawie art. 98 k.p.c. Zasądzone na rzecz powoda koszty procesu obejmują : koszty zastępstwa procesowego powoda w postępowaniu apelacyjnym w kwocie 900,00 zł ( § 2 p. 4 i § 10 ust. 1 p. 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22.10.2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie ( Dz.U. poz. 1800 ) z uwzględnieniem Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 3.10.2016 r. zmieniającego rozporządzenie w sprawie opłat za czynności adwokackie - Dz.U. z 2016 r. , poz. 1668.