Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 13 kwietnia 2017 r.

Sąd Apelacyjny w Katowicach w II Wydziale Karnym w składzie:

przy udziale Prokuratora Prokuratury Okręgowej w Częstochowie T. O.

po rozpoznaniu w dniu 13 kwietnia 2017 r. sprawy

1.  K. A. s. F. i A., ur. (...) w C.

oskarżonego z art. 286§1 kk w zw. z art. 294§1 kk i art. 271§1 i 3 kk przy zast. art. 11§2 kk i art. 12 kk

2.  Z. K. (1) c. S. i J., ur. (...) w Ż.

3.  K. K. s. K. i K., ur. (...)
w C.

4.  M. S. c. H. i T., ur. (...) w B.

5.  A. W. s. W. i E., ur. (...) w Z.

oskarżonych z art.18§3 kk w zw. z art. 286§1 kk w zw. z art. 294§1 kk i art. 271§1 i 3 kk przy zast. art. 11§2 kk i art. 12 kk

na skutek apelacji prokuratora co do oskarżonego K. A.
i obrońców oskarżonych Z. K. (1), K. K., M. S.
i A. W.

od wyroku Sądu Okręgowego w Częstochowie z dnia 1 kwietnia 2016 roku

sygn. akt II K 28/12

1.  utrzymuje w mocy zaskarżony wyrok;

2.  zasądza od Skarbu Państwa (Sądu Okręgowego w Częstochowie) na rzecz adwokata K. P. (1) – Kancelaria Adwokacka w C. kwoty po 738 (siedemset trzydzieści osiem) złotych, w tym 23 % VAT, z tytułu obrony z urzędu udzielonej oskarżonym Z. K. (1) i K. K. w postępowaniu odwoławczym;

3.  zasądza od Skarbu Państwa (Sądu Okręgowego w Częstochowie) na rzecz adwokata T. W. – Kancelaria Adwokacka w C. kwotę 738 (siedemset trzydzieści osiem) złotych, w tym 23 % VAT, z tytułu obrony z urzędu udzielonej oskarżonemu A. W. w postępowaniu odwoławczym oraz zasądza koszty dojazdu z siedziby kancelarii do Sądu Apelacyjnego w Katowicach w kwocie 124,64 (sto dwadzieścia cztery, 64/100) złote;

4.  zwalnia oskarżonych Z. K. (1), K. K., M. S. i A. W. od ponoszenia kosztów sądowych postępowania odwoławczego, kosztami całego postępowania obciążając Skarb Państwa.

SSA Wiesław Kosowski SSA Mirosław Ziaja SSA Gwidon Jaworski

Sygn. akt II AKa 38/17

UZASADNIENIE

(co do oskarżonych: K. A., Z. K. (1), K. K.
i A. W.)

Sąd Okręgowy w Częstochowie wyrokiem z dnia 1 kwietnia 2016r., w sprawie o sygn. akt II K 28/12 uniewinnił oskarżonego K. A. od zarzutu popełnienia czynu z art. 286 §1 k.k. w zw. z art. 294 §1 k.k. i art. 271 §1 i 3 k.k. przy zast. art. 11 §2 k.k. i art.
12 k.k., który miał polegać na tym, że w okresie od stycznia 1999 roku do maja 2001 roku
w C. i W. oskarżony działając czynem ciągłym z góry powziętym zamiarem, w celu osiągnięcia korzyści majątkowej miał doprowadzić do niekorzystnego rozporządzenia mieniem (...) Regionalną Kasę Chorych w K. na łączną kwotę nie mniejszą niż 232.350,26 zł, w ten sposób, że jako lekarz medycyny zatrudniony
w Wojewódzkim Szpitalu (...) w C. przy ul. (...), a tym samym osoba uprawniona do wystawiania dokumentów, poświadczył nieprawdę co do okoliczności mającej znaczenie prawne na wystawionych przez siebie 143 receptach o symbolu M. P. 34 na nazwiska E. B., S. B., L. B., A. C., M. C., J. C., Z. C., H. C., Z. D., K. D., Z. E., M. F., M. G., W. G. (1), Z. G., G. G., W. G. (2), D. J., W. K., A. K. (1), L. K., G. K., K. bdb, Z. K. (2), I. K., A. K. (2), B. K., J. Ł., Z. M., M. M., M. bdb, J. M., B. M. (1), J. N. (1), J. N. (2), M. N., H. P. (1), J. P. (1), H. P. (2), J. P. (2), K. P. (2), B. S., H. S., A. S., B. Ś., A. T., H. T., H. W., Z. W., Ł. W., I. Z. (1), I. Z. (2), K. Z., nadto wystawił 456 recept wbrew § 1 Rozporządzenia Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej z dnia 30.12.1998 roku w sprawie recept lekarskich, wprowadzając poprzez to w błąd ŚRKCh w K. co do zasadności refundacji
w powyższej kwocie za leki onkologiczne z tytułu realizacji tych recept w Aptece (...) przy ul. (...) w C., w aptece (...) w C. oraz w aptece (...) w W., w ten sposób, że w/w recepty wystawił posługując się nazwiskami pacjentów, dla których leki te nie były przeznaczone, a tym samym recept tych nie zrealizowali oni w tychże aptekach, a także nazwiskami osób fikcyjnych lub też recepty były nieczytelne. Kosztami postępowania stosownie do treści art. 632 pkt 2 k.p.k. obciążono w tej części Skarb Państwa.

Przedmiotowym wyrokiem Sąd Okręgowy na podstawie art. 414 § 1 k.p.k. w zw. z art.
17 § 1 pkt 6 k.p.k. umorzył postępowanie w stosunku do Z. K. (1) i K. K., o występek z art. 273 k.k. w zw. z art.12 k.k. polegający na użyciu w okresie od stycznia 1999r do kwietnia 2000r w C. co najmniej kilkudziesięciu recept o symbolu (...) poświadczających nieprawdę wystawionych dla pacjentów, dla których nie były przeznaczone przez lekarzy W. S. i L. P.. Na podstawie art. 632 pkt 2 k.p.k. kosztami postępowania obciążono w tej części Skarb Państwa.

Sąd Okręgowy w Częstochowie na podstawie art. 414 § 1 k.p.k. w zw. z art. 17 § 1 pkt 6 k.p.k. umorzył także postępowanie w stosunku do A. W. o występek z art. 273 k.k.
w zw. z art.12 k.k. polegający na użyciu w okresie od stycznia 1999r. do grudnia 2000r.
w W. co najmniej kilkudziesięciu recept o symbolu(...) poświadczających nieprawdę wystawionych dla pacjentów, dla których nie były przeznaczone przez lekarzy W. S. i L. P.. Na podstawie art. 632 pkt 2 k.p.k. kosztami postępowania obciążono w tej części Skarb Państwa.

Wyrok ten został zaskarżony na niekorzyść oskarżonego K. A. przez prokuratora oraz na korzyść oskarżonych Z. K. (1), K. K. i A. W. przez ich obrońców.

Oskarżyciel publiczny zaskarżając wyrok w zakresie uniewinnienia K. A. od zarzutu popełnienia przez niego występku z art. 286 §1 k.k. w zw. z art.
294 §1 k.k. i art. 271 §1 i 3 k.k. przy zast. art. 11 §2 k.k. i art. 12 k.k. podniósł zarzut niesłusznego uniewinnienia oskarżonego na skutek błędu w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, poprzez danie wiary jedynie opinii biegłej, wyjaśnieniom K. A. oraz fragmentom zeznań świadków A. S., J..S., K. K.
i B. F., pomijając jednocześnie część zeznań tych świadków oraz odrzucając zeznania świadków – pacjentów i ich rodzin. Stawiając ten zarzut prokurator wniósł o uchylenie wyroku i przekazanie sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania.

Obrońca oskarżonych Z. K. (1) i K. K. w złożonym przez siebie środku odwoławczym zarzucił:

- obrazę przepisów postępowania, która miała wpływ na treść orzeczenia, a to

⚫

art. 413 §2 pkt 1 k.p.k. poprzez niedokładne określenie przypisanego czynu polegające na wykorzystaniu ogólnego, kodeksowego sformułowania do opisu, co nie jest wystarczające oraz niewskazanie kwestionowanych recept i dat ich wystawienia,

⚫

art. 7 k.p.k. poprzez niedostateczne uwzględnienie zasad doświadczenia życiowego
i niedostrzeżenie faktu, że świadome wykorzystanie przez oskarżonych recept,
w zakresie w jakim Sąd stwierdził nieprawidłowości w działaniu lekarzy, stanowiłoby dla nich ryzyko niewspółmierne do spodziewanych korzyści,

- błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, a mający wpływ na jego treść, a polegający na przyjęciu, że oskarżeni popełnili zarzucane im czyny umyślnie, podczas gdy ani na właścicielach apteki, ani na farmaceutach nie ciąży obowiązek weryfikowania sposobu leczenia, że oskarżeni „zlecali” lekarzom wystawianie recept oraz że pacjentom nie została podana tylko niewielka część leków z realizowanych recept.

Stawiając te zarzuty obrońca wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku i uniewinnienie oskarżonych od popełnienia zarzucanego mu czynu.

Obrońca oskarżonego A. W. w złożonym środku odwoławczym zarzucił:

- obrazę przepisów postępowania, która miała wpływ na treść orzeczenia, a to art. 5 §2 k.p.k. poprzez rozstrzygnięcie istniejących w sprawie wątpliwości na niekorzyść oskarżonego,

- błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę wyroku, a mający wpływ na jego treść, poprzez przyjęcie, że zgromadzony materiał dowodowy pozwala przyjąć w sposób nie budzący wątpliwości, że A. W. jest winnym popełnienia przypisanego mu czynu.

Stawiając te zarzuty obrońca wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku i uniewinnienie oskarżonego od popełnienia zarzucanego mu czynu.

Sąd Apelacyjny zważył co następuje.

Sąd I instancji zgromadził w sprawie odnośnie wszystkich oskarżonych pełny materiał dowodowy nie wymagający poszerzenia ani uzupełnienia. Poddał go też wnikliwej ocenie zgodnej z dyspozycjami art. 7 k.p.k. stosując się przy tym do zaleceń Sądu odwoławczego zawartych w wyroku z dnia 19 stycznia 2012r. Na podstawie prawidłowo ocenionych dowodów ustalił stan faktyczny nie popełniając w tym zakresie żadnych błędów.

Nie sposób zgodzić się z zarzutami podnoszonymi w zasadzie we wszystkich apelacjach (tylko w apelacji obrońcy oskarżonego A. W. brak wprost sformułowania takowego zarzutu, ale skarżący de facto pisze o tym w uzasadnieniu), iż doszło do naruszenia reguł zawartych w przepisie art. 7 k.p.k. Zarzut błędu dowolności jest tylko wtedy słuszny, gdy zasadność ocen i wniosków, wyprowadzonych przez sąd orzekający z okoliczności ujawnionych w toku przewodu sądowego, nie odpowiada prawidłowości logicznego rozumowania, przy czym dla swej skuteczności wymaga on od apelującego wykazania, jakich konkretnych uchybień w świetle wskazań wiedzy, doświadczenia życiowego i logicznego rozumowania dopuścił się sąd w dokonanej ocenie materiału dowodowego. Wymogom tym nie sprostał żaden ze skarżących ograniczając się tylko do zaprezentowania własnej oceny tego materiału. Jak wielokrotnie podkreślano w orzecznictwie przekonanie sądu o wiarygodności jednych dowodów i niewiarygodności innych pozostaje pod ochroną reguły z art. 7 k.p.k., jeżeli jest poprzedzone ujawnieniem w toku rozprawy głównej całokształtu okoliczności sprawy, stanowi wyraz rozważenia wszystkich okoliczności przemawiających zarówno na korzyść, jak i na niekorzyść oskarżonego oraz jest zgodne ze wskazaniami wiedzy i doświadczenia życiowego, a nadto zostało wyczerpująco i logicznie uargumentowane w uzasadnieniu wyroku (tak m.in. postanowienie SN z dnia 18 grudnia 2012r., III KK 298/12). Z taką sytuacją mamy do czynienia na kanwie niniejszej sprawy. Sąd I instancji ujawnił w toku rozprawy głównej całokształt okoliczności sprawy, rozważył wszystkie okoliczności przemawiających zarówno na korzyść, jak i na niekorzyść poszczególnych oskarżonych oraz ocenił poszczególne dowody zgodnie ze wskazaniami wiedzy i doświadczenia życiowego, czemu dał wyraz w pisemnym uzasadnieniu wyroku.

Prawidłowo oceniony materiał dowodowy stanowił podstawę do właściwych ustaleń faktycznych. Zarzut błędu w ustaleniach faktycznych (postawiony przez wszystkich skarżących) może zostać uznany za trafnie podniesiony, wtedy i tylko wtedy, gdy skarżący wykaże, że w istocie popełniony błąd wynika bądź to z niepełności postępowania dowodowego, bądź też z przekroczenia granic swobodnej oceny dowodów. Błąd ten determinuje natomiast nieznajomość określonych dowodów lub nieprzestrzegania dyrektyw obowiązujących przy ocenie dowodów (art. 7 k.p.k.), zlekceważenie niektórych dowodów, danie wiary dowodom nieprzekonywającym, bezpodstawne pominięcie określonych twierdzeń dowodowych, bądź oparcie się na faktach w istocie nieudowodnionych. Z takimi sytuacjami nie mieliśmy do czynienia na kanwie niniejszej sprawy. Żaden ze skarżących, nie wykazał ani nieznajomości przy wyrokowaniu określonych dowodów, ani też nieprawidłowości w rozumowaniu sądu
w zakresie istotnych ustaleń. Zarzut ten nie może się natomiast sprowadzać tylko do zakwestionowania stanowiska sądu czy do polemiki z jego ustaleniami.