Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 21 lutego 2017 r.

Sąd Okręgowy w Gliwicach III Wydział Cywilny Odwoławczy w składzie:

Przewodniczący - Sędzia SO Leszek Dąbek (spr.)

Sędzia SO Roman Troll

Sędzia SR del. Joanna Łukasińska-Kanty

Protokolant Iwona Reterska

po rozpoznaniu w dniu 8 lutego 2017 r. w Gliwicach na rozprawie

sprawy z powództwa J. N.

przeciwko (...) Spółce Akcyjnej w W.

o zapłatę

na skutek apelacji pozwanej

od wyroku Sądu Rejonowego w Tarnowskich Górach

z dnia 19 kwietnia 2016 r., sygn. akt I C 1662/15

1.  oddala apelację;

2.  zasądza od pozwanej na rzecz powoda kwotę 2.400 zł (dwa tysiące czterysta złotych) z tytułu zwrotu kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu odwoławczym.

SSR del. Joanna Łukasińska-Kanty SSO Leszek Dąbek SSO Roman Troll

Sygn. akt III Ca 1702/16

UZASADNIENIE

Powód J. N. żądał zasądzenia na jego rzecz od pozwanej (...) Spółka Akcyjna w W. kwoty 21.350zł z ustawowymi odsetkami od dnia 23 11 2014r. oraz zasądzenia na jego rzecz od pozwanej zwrotu kosztów procesu według norm przepisanych.

Uzasadniając żądanie twierdził, że po rozwiązaniu łączącej strony umowy ubezpieczenia, pozwana odmówiła mu zwrotu uiszczonych przez niego składek ubezpieczeniowych.

Po wniesieniu pozwu powód w piśmie z dnia 19 06 2015r. ograniczył powództwo do kwoty 11.350,05zł z ustawowymi odsetkami od dnia 23 11 2014r. podnosząc, że pozwana po wniesienia pozwu w dniu 8 06 2015r. częściowo uregulowała dochodzone należności wypłacając mu kwotę 10.579,89zł

Sąd Rejonowy w Tarnowskich Górach sporządził w dniu 26 08 2015r. nakaz zapłaty w którym polecił pozwanej zapłacić powodowi dochodzone należności w ograniczonej części żądania

Pozwana (...) Spółka Akcyjna w W. wniosła sprzeciw od nakazu zapłaty, w którym wnosiła

o oddalenie powództwa oraz zasądzenie na jej rzecz od powoda zwrotu kosztów procesu.

Zarzucała, że nie jest zobowiązana względem powoda, gdyż wypłaciła powodowi należne mu „świadczenie wykupu” w pełnej wysokości

Sąd Rejonowy w Tarnowskich Górach w postanowieniu z dnia 29 03 2016r. umorzył postępowanie „ co do kwoty 10.579,89zł a następnie w wyroku

z dnia 19 04 2016r. zasądził od pozwanej na rzecz powoda kwotę 11.275,05zł oraz ustawowe odsetki od kwot: 10.770,11zl od dnia 23 11 2014r. i 504,94zł

od dnia 29 05 2015r. oraz orzekł o kosztach procesu.

W ustalonym stanie faktycznym w motywach rozstrzygnięcia dokonał oceny prawnej ustalonego stanu faktycznego i w ich konkluzji stwierdził, ze „postanowienia umowy ubezpieczenia na życie określające wysokość opłaty z tytułu wykupu polisy (opłaty likwidacyjnej)” na przyjętym w umowie poziomie „ stanowią klauzule abuzywną (nadużycie), wyczerpująca przesłanki określone w art. 385 ¹ § k.c. w związku z czym nie wiążą one powoda, a przez to zostały one pobrane przez skarżącą bez podstawy prawnej, w związku z czym stanowią świadczenie nienależne podlegające zwrotowi na podstawie przepisu art. 410 § 2 k.c.” i z tej przyczyny uznała powództwo w ograniczonej części żądania za uzasadnione.

O należnych powodowi od pozwanej odsetkach za opóźnienie w spełnieniu świadczenia orzekł stosując regulację art. 481 k.c., a o kosztach procesu na podstawie art. 98 k.p.c.

Orzeczenie zaskarżyła pozwana (...) Spółka Akcyjna w W. , która wnosił o jego zmianę poprzez oddalenie powództwa i zasądzenie na jej rzecz od powoda zwrotu kosztów procesu według norm przepisanych.

Zarzuciła, że w toku rozpoznania sprawy naruszono regulację art. 227 k.p.c. w związku z art. 217 § k.p.c. i art. 278 § 1 k.p.c. poprzez niedopuszczenie i nieprzeprowadzenie zgłoszonego przez nią dowodu z opinii biegłego.

Zarzucała także, że przy ferowaniu wyroku naruszono prawo procesowe i materialne w sposób wskazany w apelacji

Sąd Okręgowy ustalił i zważył, co następuje:

Sąd pierwszej instancji wadliwie zakwalifikował roszczenia powoda przyjmując że mają one źródło w reżimie odpowiedzialności z tytułu bezpodstawnego wzbogacenia.

Powód wywodzi bowiem swe roszczenia z fakty nie wywiązania się

w pełni przez pozwaną z łączącej strony umowy i dochodząc zwrotu uiszczonych składek dochodzi w istocie z wynikającego postanowień § 23 OWU obowiązku pozwanej zwrócenia mu po zakończeniu stosunku umownego „świadczenia wykupu” (stosownie do regulacji art. 321 § 1 k.p.c. sąd jest związany żądaniem pozwu oraz jego podstawą faktyczną i nie wiąże go podana przez powoda podstawa prawna powództwa).

Pomimo tego sprawa została rozpoznana w sposób prawidłowy.

W szczególności w toku jej rozpoznania nie naruszono regulacji art. 227 k.p.c. w związku z art. 217 § k.p.c. i art. 278 § 1 k.p.c. w sposób wskazany w apelacji, gdyż w świetle dokonanej przez Sąd Rejonowy oceny prawnej zaoferowany przez skarżąca dowód z opinii biegłego nie dotyczył okoliczności istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy.

Ustalenia faktyczne składające się na podstawę faktyczną orzeczenia mają podstawę w zebranym w sprawie materiale dowodowym, którego ocena jest logiczna i jakkolwiek lakoniczna mieści się w granicach swobodnej oceny dowodów.

Z tych też względów Sąd odwoławczy przyjął ze własne ustalenia faktyczne Sądu pierwszej instancji.

Dokonana przez Sąd pierwszej instancji ocena prawna ustalonego stanu faktycznego jest prawidłowa tylko w części dotyczącej mocy wiążącej zakwestionowanych przez powoda postanowień OWU.

Nie zostały one uzgodnione indywidualnie z powodem i jak trafnie ocenił Sąd pierwszej instancji postanowienia te kształtując prawa i obowiązki stron w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami i związaną z tym ocenę prawną Sąd odwoławczy podziela i przyjmuje za własną (orz. SN z dn. 26 04 1935r. OSN(C), 1935/12/496).

Dlatego stosownie do regulacji art.. 385 ¹ k.c. są one nieważne.

Nie dotyczyły one przy tym głównych świadczeń stron i tym samym

w pozostałej części zawarta przez strony umowa wiąże jej kontrahentów,

przez co z mocy postanowień § 23 OWU na pozwanej ciąży zwrócenia powodowi

po zakończeniu stosunku umownego „świadczenia wykupu”.

Jej wysokość nie była przez pozwaną kwestionowana, wobec czego powodowi przysługuje skuteczne względem pozwanej roszczenie o jego zapłatę.

Podnoszone przez pozwaną w toku postępowania i w apelacji okoliczności dotyczące poniesiony przez nią kosztów związanych z zawarciem umowy oraz jej późniejszej realizacji mogą być rozważane w kontekście posiadania przez nią względem powoda ewentualnych roszczeń z tytułu bezpodstawnego wzbogacenia uregulowanych w art. 405 i nast. k.c. (pozwana bez stosownej rekompensaty poniosła koszty zawarcia umowy i prowadziła rachunek powoda, co mogło doprowadzić uzyskania przez powoda kosztem jej majątku korzyści majątkowej).

Rozpoznanie tego zagadnienia w ramach niniejszej sprawy wymagało jednak formalnego zgłoszenia przez pozwaną zarzutu potrącenia, czego pozwana nie uczyniła.

Okoliczności te nie mogły być zatem uwzględnione przy ferowaniu zaskarżonego wyroku, co ostatecznie znalazło w nim swe prawidłowe odzwierciedlenie.

Prawidłowe jest także rozstrzygnięcie o należnych powodowi odsetkach ustawowych za opóźnienie się pozwanej w zapłacie świadczenia głównego.

Pismo powoda z dnia 10 11 2014r. zawierające oświadczenie o wypo-wiedzeniu umowy oraz wezwanie do zapłaty dochodzonych należności zostało wysłane do pozwanej listem poleconym nadanym w dniu 10 11 2014r.

Biorąc zatem pod uwagę, iż tego rodzaju przesyłki są doręczane średnio w przeciągu do 4 dni – na słusznie zwraca uwagę powód w odpowiedzi na apelacje – przesyłka ta została doręczona pozwanej najpóźniej w dniu 14 11 2014r. i od dnia następnego tj. 15 11 2014r. rozpoczął biec zakreślony w tym piśmie 7 dniowy termin do zapłaty (zgodnie z postanowieniami § 23 ust. 12 OWU ich wypłata powinna nastąpić niezwłocznie).

Tym samym w świetle łączącej strony umowy powodowi przysługuje skuteczne względem pozwanej dochodzone roszczenie i powództwo jest uzasadnione, co pomimo częściowo odmiennego uzasadnienia ostatecznie znalazło prawidłowe odzwierciedlenie w zaskarżonym orzeczeniu i dlatego apelacja pozwanej jest bezzasadna.

Reasumując, zaskarżony wyrok odpowiada prawu i dlatego apelację pozwanej jako bezzasadną oddalono na mocy regulacji art. 385 k.p.c.

O kosztach postępowania odwoławczego orzeczono stosując regulacje art. 98 § 1 i 3 k.p.c. w zw. z . i § 13 ust. 1 pkt 1 i § 6 pkt 4 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 09 2002r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (Dz.U. nr 163, poz. 1348, z późniejszymi zmianami) biorąc pod uwagę, że pozwana w całości uległa w postępowaniu odwoławczym i powinna zwrócić powodowi poniesione przez niego koszty zastępstwa procesowego przez profesjonalnego pełnomocnika.

SSR del. Joanna Łukasińska-Kanty SSO Leszek Dąbek SSO Roman Troll