Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 5 lipca 2017 r

Sąd Rejonowy w Szczytnie Wydział IV Pracy

w składzie następującym:

Przewodniczący SSR Anna Podubińska

Protokolant kierownik sekretariatu Krystyna Hartung

po rozpoznaniu w dniu 5 lipca 2017 r. w Szczytnie

w sprawy z powództwa A. P.

przeciwko (...) M., G., L. Sp. j. w K.

o zapłatę premii

I.  zasądza od pozwanego (...) M., G., L. Sp. j. w K. na rzecz powoda A. P. tytułem wynagrodzenia kwotę (...) ( jeden tysiąc czterysta czterdzieści osiem / złotych brutto z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 10.09.2016 roku do dnia zapłaty,

II.  w pozostałej części powództwo oddala,

III.  zasądza od pozwanego na rzecz Skarbu Państwa- Sądu Rejonowego w Szczytnie kwotę 30 ( trzydzieści ) złotych tytułem opłaty, od uiszczenia której powód był zwolniony

IV.  wyrokowi w pkt. I nadaje rygor natychmiastowej wykonalności,

V.  koszty procesu miedzy stronami znosi

Sygn. akt: IV P 161/16

UZASADNIENIE

Powódka A. P. wniosła o zasądzenie na jej rzecz od pozwanego T. M., G., (...) spółka jawna w K. kwoty 1204,67 złotych netto tytułem premii .

W uzasadnieniu wskazała, iż po wypowiedzeniu jej umowy o pracę we wrześniu 2016 roku okazało się, że pracodawca nie wypłacił jej wynagrodzenia zgodnego z listą płac przesłaną przez kierownika sklepu do kadr i kierownika regionalnego. Zgodnie z tą listą powinna otrzymać 3579 złotych brutto, czyli 2560,36 złotych netto. Brakująca kwota 1204,67 złotych netto, to premia, która została jej przyznana jak co miesiąc po spełnieniu warunków jej otrzymania określonych w instrukcji systemu wynagrodzeń na 2016 rok. Wskazała, że jej żądanie jest uzasadnione z uwagi na spełnienie konkretnych warunków przyznawania premii, jak również fakt, że premia została jej przyznana i ona sama została o tym poinformowana.

Pozwany T. M., G., (...) spółka jawna w K. wniósł o oddalenie powództwa i wskazał, że premia, o jaka występuje powódka ma zgodnie z regulaminem wynagradzania oraz umową o pracę charakter uznaniowy. Wskazano, że w umowie o pracę zapisano, że powódka będzie otrzymywała wynagrodzenie miesięczne w kwocie 1750 zł i premie i dodatki uznaniowo, w Regulaminie Pracy i Wynagradzania pozwanego w §4 zapisano, że pracownikowi przysługuje wynagrodzenie zasadnicze, dodatki do wynagrodzenia, pracownik może także otrzymać premię, nagrodę, nagrodę specjalną, nagrodę jubileuszową. Premie przyznawane pracownikom miały charakter wyłącznie uznaniowy i zależały od oceny kierownika sklepu wymagającej akceptacji kierownika regionalnego. W przypadku powódki z uwagi na negatywną ocenę jej pracy kierownik regionalny nie przychylił się do wniosku kierownika sklepu, aby przyznać jej premię wynikającą z karty wyliczenia wynagrodzenia- ani w całości, ani w części. Karta wyliczenia wynagrodzenia stanowi nieformalną, roboczą notatkę sporządzoną w programie excel na wewnętrzne potrzeby pracodawcy.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Powódka A. P. została zatrudniona u pozwanego T. M., G., (...) spółka jawna w K. od 5 sierpnia 2015 roku, początkowo na okres próbny do 31.10.2015 roku, następnie na czas określony od 1.11.2015 roku do 31.10.2020 roku na stanowisku sprzedawca RTV, AGD.

Wynagrodzenie zasadnicze w umowie o pracę zostało określone na kwotę 1750 złotych- równe minimalnemu wynagrodzeniu za pracę. Zamieszczono też zapis- „premia i dodatki – uznaniowo”

/ umowy o pracę K 36, 37 /.

Zatrudnienie nastąpiło w sklepie z takim sprzętem mieszczącym się na ul. (...) w S.. Był to sklep nowootwierany i w tym samym czasie nastąpił nabór całej załogi. Regulacje w umowach o pracę w zakresie wynagrodzenia wszyscy pracownicy mieli takie same.

U pozwanego obowiązywał Regulamin Pracy i Wynagradzania z dnia 19 października 2006 roku.

W części poświęconej zasadom wynagradzania, w §§4 zapisano, iż pracownikom przysługują na zasadach określonych w regulaminie 1. wynagrodzenie zasadnicze, 2. dodatki do wynagrodzenia i inne świadczenia związane z pracą.

Następnie w §12 Regulaminu przewidziano, że pracownikowi oprócz obligatoryjnych składników wynagrodzenia może być przyznana nagroda specjalna na wniosek bezpośredniego przełożonego, N. specjalna jest świadczeniem uznaniowym i stanowi nieperiodyczny, niestały składnik wynagrodzenia. Nagrodę pieniężna przyznaje pracodawca za spełnienie określonego zadania bądź określone osiągnięcia po uwzględnieniu swoich możliwości finansowych, biorąc pod uwagę między innymi staranność i sumienność wykazywaną przez pracownika w wykonywaniu powierzonych obowiązków.

Faktycznie już w okresie rozpoczęcia pracy przez powódkę do końca jej zatrudnienia obowiązywał inny system wynagradzania.

Pracownicy zostali poinformowani, że jest wprowadzony motywacyjny system wynagradzania, przy realizacji zadań firmy, wykonaniu planów i zadań sklepu- obrotów, sprzedaży dodatkowych produktów: polis do umów, transportów, towarów słabo rotujących pracownicy otrzymają wynagrodzenie naliczone wg innych zasad. Przez pierwsze dwa miesiące działania sklepu wynagrodzenia były naliczane przez kierownika regionu, następnie

była wprowadzona instrukcja wyliczenia systemu wynagrodzeń, która określała dla różnych stanowisk w sklepach odmienne od ustalonych w umowie o pracę kwoty zasadnicze i tak dla kierownika sklepu 3200zł, dla zastępcy kierownika 3000 zł, dla sprzedawcy 2800 zł. Następnie ustalała, że za przekroczenie realizacji planu marżowego kolejno w 80 i 90% kwota zasadnicza ulega zwiększeniu po 100 zł za przekroczenie każdego z tych progów.

Następnie były przewidziane premie dodatkowe i sankcje, których sposób obliczania był szczegółowo określony.

Przewidziano premię za sprzedaż polis, która po obliczeniu jej ściśle wg parametrów wskazanych w instrukcji zgodnie z nią była następnie dzielona równo między pracowników sklepu. Za sprzedaż produktów zalegających na poziomie 100% i więcej przewidziano kwotę premii dla każdego pracownika po 50 zł, zaś w przypadku realizacji na niższym poziomie przewidziano sankcje polegające na procentowym obniżeniu PS. olejny dodatek przewidziany był za transport, wskazano sposób wyliczenia kwoty na cały sklep, a następnie podziału takiej kwoty zgodnie z instrukcją dokonywał kierownik sklepu.

Przewidziano także premię od wypracowanej przez sklep nadwyżki planu marżowego ustaloną procentowo na cały sklep w zależności od wielkości przekroczenia realizacji planu marżowego, podziału nadwyżki dokonywał kierownik sklepu.

W praktyce naliczanie i przyznawanie wynagrodzenia odbywało się w ten sposób, iż kierownik sklepu dysponował plikiem, w którym wpisana była odgórnie kwota zasadnicza ustalona indywidualnie dla każdego pracownika w zależności od zajmowanego stanowiska, w przypadku powódki było to 2900 zł, następnie były części wypełniane przez kierownika sklepu- dwie rubryki przewidziane na zwiększenie kwoty zasadniczej w zależności od procentowej realizacji planu marżowego 2 razy po 100zł, kolejne, w których były wymienione wszystkie produkty, za które mogła być naliczona premia- zalegające, TT+ (...), polisy, transport oraz nadwyżka. Ostatnia rubryka karty rozliczeń była przewidziana na nagrodę uznaniową. Takie pliki wypełnione zgodnie z instrukcją wyliczeń systemu wynagrodzeń, przy czym dane w rubrykach 1-6 były podstawione przez dane wynikające z systemu, zaś premie za transport i z tytułu nadwyżki dzielił kierownik sklepu i były przesyłane przez kierownika sklepu do kierownika regionalnego i ten po akceptacji przesyłał to do kadr.

W olbrzymiej większości przypadków wynagrodzenia były wypłacane w takiej wysokości, jaka wynikała z wyliczenia sporządzanego przez kierownika sklepu, jedynie w sytuacji pewnych zastrzeżeń do ogólnego funkcjonowania sklepu, porządku na jego terenie kierownik regionalny zadecydował o obniżeniu kierownikowi sklepu wnioskowanego wynagrodzenia o kwotę 200 zł, zdarzyło się też przyznanie innemu pracownikowi kwoty o tyle wyższej.

W odniesieniu do powódki kwota ostatecznie jej wypłacana była zawsze zbieżna z kwotą wyliczoną przez kierownika sklepu. Na listach płac cała ta kwota była ujmowana jako wynagrodzenie zasadnicze miesięczne i od tego dokonywane stosowne potrącenia. W kolejnych miesiącach pracy w okresie od sierpnia 2015 do lipca 2016 roku powódka otrzymała: 2425 zł, 3364 zł, 3290 zł, 3395 zł, 4047 zł, 3649 zł, 2841 zł, 3571 zł, 3420 zł, 3982 zł, 4038 zł, 3983 zł.

W miarę upływu kolejnych miesięcy pracy kierownik sklepu (...) miał do powódki zastrzeżenia, jeśli chodzi o jej poziom i efektywność pracy, osiągane wyniki handlowe. W kolejnych miesiącach dokonując podziału nadwyżki przyznawał powódce niższą kwotę niż pozostałym pracownikom. Sygnalizował tez problem kierownikowi regionalnemu R. K..

W sierpniu 2016 roku sporządził notatkę skierowana do kierownika regionalnego, w której wnioskował o zmianę pracownika wskazując na słabszą pracę i odbieganie „handlowe” od reszty załogi. Uwzględniając ten wniosek pozwany wypowiedział powódce umowę o pracę ze skutkiem na dzień 30.09.2016 roku kierując ją w ostatnim miesiącu na urlop, a w pozostałym zakresie zwalniając z obowiązku świadczenia pracy.

Wynagrodzenie za sierpień 2016 kierownik sklepu w karcie rozliczenia wynagrodzenia naliczył powódce w łącznej kwocie 3579 złotych brutto, na którą to kwotę składało się – kwota zasadnicza przewidziana dla powódki – 2900 zł powiększona o 2x100 złotych w związku z uzyskaniem przez sklep wymaganego poziomu planu marżowego łącznie 3100 złotych, podobnie naliczone zostały te elementy wynagrodzenia pozostałym pracownikom sklepu przy przewidzianej dla nich kwocie zasadniczej, ponadto wszystkim naliczono po 50 złotych za sprzedaż towarów zalegających, po 148 złotych za sprzedaż polis. Pomiędzy pozostałych pracowników została podzielona kwota za sprzedaż transportu- powódce kierownik sklepu tego składnika nie naliczył z uwagi na brak jej wkładu w tę część. Pozostałą nadwyżkę wypracowaną przez sklep w łącznej wysokości 1782 złotych J. L. zaproponował do podziału w ten sposób, że powódce przyznał 281 złotych, zaś pozostałym pracownikom w tym sobie po 500 zł.

Tak wypełniony plik kierownik sklepu przesłał do kierownika regionalnego, ten polecił wypłacenie powódce wyłącznie wynagrodzenia wynikającego z pisemnej umowy o pracę tj. liczonego od minimalnego wynagrodzenia tj. 1850 złotych, powódka otrzymała kwotę netto 1355,59 złotych.

(akta osobowe- pismo o rozwiązaniu stosunku pracy K 7, a nadto- lista płac K 71-85, wyliczenie 1-miesięcznego wynagrodzenia K 39, instrukcja wyliczeń nowego systemu wynagrodzeń 2016 K 4-5, Regulamin Pracy i Wynagradzania K 40-59, karta wyliczeń wynagrodzeń K 6, wzór wyliczenia wynagrodzeń K 87, zeznania świadków – J. L. K 99-100, A. G. K 100-101, A. J. K 101 )

Sąd zważył, co następuje:

Stan faktyczny w niniejszej sprawie, w zakresie niezbędnym do rozstrzygnięcia jest bezsporny poza kwestiami związanymi z zasadami wypłaty premii, a przede wszystkim sporny jest charakter ustalonego systemu naliczania wynagrodzenia.

Analizując przedłożone dokumenty- w szczególności instrukcję wyliczania systemu wynagrodzeń w powiązaniu z kartą rozliczenia wynagrodzeń oraz listami płac za cały przepracowany okres, a także zeznania świadków w szczególności J. L., ale także A. G. (2) i A. J., w zestawieniu z zeznaniami powódki Sąd uznał, iż brak jest podstaw do przyjęcia, by ten ustalony alternatywnie do zawartego w umowie o pracę system wynagradzania miał charakter nagrody/premii uznaniowej.

Regulamin wynagradzania, na który powołuje się pozwany w żaden sposób nie przesądza o takim charakterze tego wynagrodzenia. Pozwany wskazał na paragraf 12, gdzie opisano, w jakiej sytuacji może być przyznana nagroda uznaniowa i świadczenie tam opisane w żaden sposób nie przystaje do systemu wg którego naliczano faktycznie wynagrodzenie pracownikom sklepu na ul. (...), w szczególności powódce. Wskazano tam na wyjątkowe osiągnięcia pracownika, nieperiodyczny, niestały charakter tego świadczenia, tymczasem z list płac oraz zeznań świadków i powódki jednoznacznie wynika, że sposób wynagradzania, z którego powódka tak naprawdę wywodzi swoje roszczenie miał charakter stały, comiesięczny, zaś z zeznań wyżej wskazanych świadków wynika, że wchodził w zastosowanie, gdy dana placówka- tu sklep w S. realizował swoje zasadnicze zadania w zakresie realizacji planów sprzedaży oraz nie było zastrzeżeń do jakości obsługi, czystości w sklepie. Nie sposób tu zatem mówić o wyjątkowości, nadzwyczajnym charakterze pracy osób, którym był on przyznawany.

Trzeba podkreślić, iż regulamin wynagradzania stanowił przepis wewnętrzny obowiązujący u pozwanego, a regulamin ten tak w istocie nie zawiera żadnych warunków określających przesłanki nabycia premii- a do niej odnosi się paragraf 4 Regulaminu. W tej części wspomniano wyłącznie, że pracownikom takie premie i dodatki specjalne mogą być przyznane. W ocenie Sądu instrukcja wyliczenia systemu wynagrodzenia musi być uznana za uszczegółowienie Regulaminu wynagradzania w tej części i pozwala na jednoznaczne przyjęcie, że faktycznie stanowi o sposobie naliczenia premii o charakterze regulaminowym.

Należy tu podkreślić, że co do większości wskazanych tam składników metoda ich naliczenia jest przewidziana sztywno, co wskazał J. L., dla poszczególnych pracowników była przewidziana konkretna kwota zasadnicza, w tym dla powódki 2900 zł, która podlegała zwiększeniu o konkretne kwoty także wg sztywno ustalonych reguł. Sposób naliczenia dalszych zwiększeń lub pomniejszeń i przyznania konkretnemu pracownikowi, poza premią za transport i podziałem nadwyżki, był w sposób precyzyjny opisany w instrukcji. Wszystkie te parametry wskazują nie na uznaniowy, a regulaminowy charakter tego świadczenia. Warto tu wskazać, że nawet rubryka „premia uznaniowa” zawarta w karcie rozliczenia wynagrodzenia wskazuje, że te pozostałe elementy takiego charakteru nie miały. O uznaniowości można w ocenie Sądu powiedzieć wyłącznie w odniesieniu do premii za transport i z tytułu wypracowanej nadwyżki, w tym wypadku, jak wynika z instrukcji, ale także zeznań świadków, wprawdzie kwota ogólna była w sposób precyzyjny określona, jednakże już o sposobie podziału tej kwoty pomiędzy poszczególnych pracowników decydował kierownik sklepu wg własnej oceny.

Należy tu odwołać się do przepisów kodeksu pracy, który w art. 105 kp wskazuje, jakie cechy ma świadczenie, które może być uznane za nagrodę uznaniową. Zgodnie z tym przepisem pracownikom, którzy przez wzorowe wypełnianie swoich obowiązków, przejawianie inicjatywy w pracy i podnoszenie jej wydajności oraz jakości przyczyniają się szczególnie do wykonywania zadań zakładu, mogą być przyznawane nagrody i wyróżnienia. Nagrody są zatem świadczeniami wyjątkowymi, przyznawanymi pracownikowi za ponadprzeciętne wykonywanie obowiązków służbowych Brzmieniu tego przepisu odpowiada świadczenie przewidziane w wyżej omówionym §12 Regulaminu.

Do kwestii zbliżonej do problemu omawianego w niniejszej sprawie odniósł się bardzo obszernie Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 5 grudnia 2016 r. w sprawie sygn. akt III PK 30/16 , gdzie wskazał, że w sytuacji gdy nagroda staje się świadczeniem powszechnym (zwykłym), przyznanie pracownikowi nagrody wychodzi poza zakres art. 105 k.p. i należność ta staje się częścią wynagrodzenia za pracę. Inaczej mówiąc, świadczenie pieniężne nazwane w przepisach wewnątrzzakładowych "premią uznaniową", ale wypłacane pracownikowi systematycznie, w regularnych odstępach czasu, za zwyczajne wykonywanie ich obowiązków służbowych, w oderwaniu od przesłanek przyznania nagrody, stanowi składnik wynagrodzenia za pracę i pracownik ma roszczenie o jego wypłatę.

Sąd w pełni podziela ten pogląd i uznał, że znajdzie on pełne zastosowanie w niniejszej sprawie. Przy zastosowanym przez pozwanego systemie naliczania wynagrodzenia w ocenie Sądu nie może być mowy o uznaniowym charakterze tej przyjętej metody, zależy ona bowiem nie tylko od sprawdzalnych, łatwych do weryfikowania parametrów, ale też była stosowana w sposób stały, systematyczny za zwyczajne wypełnianie obowiązków.

Sąd nie uznał za wiarygodne zeznań świadków R. K., B. P. oraz strony T. F. wskazujących na inny charakter świadczenia, albowiem są one sprzeczne przede wszystkim z niekwestionowanymi dokumentami złożonymi w sprawie.

Mając na uwadze wskazane okoliczności, Sąd uznał roszczenie powódki za słuszne co do zasady, natomiast nie w pełni co do wysokości. W pierwszej kolejności jednak trzeba wskazać, ze Sąd roszczenie powódki odniósł do kwot brutto- to jest bowiem wynagrodzenie, które faktycznie pracownikowi przysługuje i w tej części Sąd uznał, że przeliczenie kwot netto na brutto nie jest orzekaniem ponad żądanie. Sąd uznał, że w części kwoty zasadniczej, zaleganie, polisy brak jest jakiejkolwiek uznaniowości i kwoty te powinny zostać powódce wypłacone. Łącznie jest to zatem kwota 3100+50+148=3298 zł. W pozostałej części, kwoty faktycznie noszą znamiona uznaniowości i to wynika z instrukcji. Wprawdzie sam kierownik sklepu kwotę przyznał, ale też zeznania świadków świadczą, że kwota ta była weryfikowana i akceptowana przez kierownika regionalnego. Wobec tego Sąd uznał, że co do kwoty 281 złotych z tytułu premii za nadwyżkę, faktycznie część ta w przypadku zastrzeżeń- bezspornych do jakości pracy powódki i jej poziomu zaangażowania w osiąganie wyników sklepu mogła nie zostać przyznana i nie ma charakteru roszczeniowego i w tej części powództwo oddalił. Reasumując, odnosząc roszczenie do kwot brutto Sąd uznał, że powódce należało się wynagrodzenie w kwocie 3298 zł, wypłacono jej 1850 zł, zatem Sąd zasądził na jej rzecz różnicę.

Sąd w oparciu o treść art. 113§1 ustawy dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych nakazał ściągnąć od pozwanego na rzecz Skarbu Państwa (Sąd Rejonowy w Szczytnie) stosowną tytułem kosztów sądowych, bowiem zgodnie z treścią art. 96 ust.1 pkt. 4 ustawy dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych, powód nie miał obowiązku ich uiszczenia. Wysokość opłaty naliczono w oparciu o art. 28 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych mając na uwadze wysokość zasądzonego na rzecz powoda roszczenia.

O rygorze natychmiastowej wykonalności orzeczono na podstawie art. 477§2 ¹ kpc.

Z uwagi na częściowe uwzględnienie stanowisk stron o kosztach procesu orzeczono na podstawie art. 100 kpc.